Ba`i tre^n Tie^`n phong chu? nha^.t ve^` Kha'nh Ly

[Dam Son <son@fermi.phys.washington.edu>]

Tie^`n phong chu? nha^.t,  16/2/97

Cuo^.c ho^.i ngo^. sau ga^`n ba mu+o+i na(m giu+~a nha.c si~ Tri.nh Co^ng
So+n va` ca si~ Kha'nh Ly


Kho^ng nhu+ mo.i ba^.n, la^`n na`y to+'i tu+ tha^'t cu?a Tri.nh Co^ng So+n
to^i dda~ kho^ng pha?i la`m ddo^.ng ta'c nha^'n nu't chuo^ng: ca'ch cu+?a
cu?a ca(n bie^.t thu+. xinh xa('n na(`m be^n ddu+o+`ng Pha.m Ngo.c Tha.ch
(TP Ho^` Chi' Minh) ddang ro^.ng mo+?. Cha? la` tu+` ma^'y ho^m ro^`i,
"o^ng hoa`ng cu?a nhu+~ng ca khu'c ti`nh ye^u" (*) ddang co' chuye^.n
dde^? ba^.n ro^.n kha'c bi`nh thu+o+`ng: sau ga^`n ba chu.c na(m tro+`i,
"ngu+o+`i ti`nh lo+'n nha^'t trong nghe^. thua^.t cu?a o^ng mo+'i tro+? 
ve^` que^ hu+o+ng trong nhu+~ng nga`y kha' vo^.i va`ng, cuo^'i na(m. 
"Ngu+o+`i ti`nh" ddo' kho^ng ai kha'c: ca si~ no^?i tie^'ng Kha'nh Ly -
cu~ng du+o+`ng nhu+ suo^'t ddo+`i chi? ha't nha.c Tri.nh Co^ng So+n. 

"Cuo^.c ti`nh" cu?a ho. dda~ no^?i tie^'ng la^u la('m ro^`i mo+'i to+'i
nga`y gia?i pho'ng 1975. Ho^`i ddo', Tri.nh Co^ng So+n dda~ vie^'t nha.c
nhu+ng chu+a pha?i dda~ to+'i tho+`i ky` va`ng cu?a su+. sa'ng ta.o, cho
dde^'n khi mo^.t ho^m o^ng pha't hie^.n ra Kha'nh Ly trong sa^n kha^'u
cu?a mo^.t pho`ng tra`... Co`n Kha'nh Ly, lu'c ddo' cu~ng vu+`a cha^n
u+o+'t cha^n ra'o to+'i Sa`i Go`n ddo^ ho^.i tu+` tha`nh pho^' su+o+ng sa
Dda` La.t. Mo.i die^~n bie^'n tie^'p theo ke'o da`i ca? ma^'y chu.c na(m
tro+`i, cho to+'i ta^.n nga`y ho^m nay, dde^`u cho tha^'y: du+o+`ng nhu+
dde^m ho^m dda^'y, chi'nh la` dde^m ga(.p go+~ ddu+o+.c sa('p xe^'p cu?a
... ddi.nh me^.nh. Sau nhu+~ng ca khu'c ban dda^`u ddu+o+.c hu+o+?ng u+'ng
nhie^.t lie^'.t tu+` phi'a ngu+o+`i nghe, Tri.nh Co^ng So+n luo^n co' xu
hu+o+'ng sa'ng ta'c ca khu'c cu?a mi`nh chi? cho gio.ng ca cu?a Kha'nh
Ly\. Va` cu~ng tha^.t la. lu`ng, du+o+`ng nhu+ ca khu'c na`o ddo' cu?a
"o^ng hoa`ng" vu+`a mo+'i cha`o ddo+`i qua gio.ng ca cu?a Kha'nh Ly, la^.p
tu+'c ddu+o+.c ddi.nh hi`nh trong lo`ng ngu+o+`i nghe va` the^' la` mo^.t
"tu+o+.ng dda`i" vu+`a mo+'i ra ddo+`i dde^? ro^`i sau ddo' ra^'t nhie^`u
ca si~ thu+? ha't ca'c ca khu'c cu?a ngu+o+`i nghe^. si~ ho. Tri.nh,
nhu+ng kho^ng the^? thay the^' va` cu~ng kho^ng vu+o+.t qua su+. co^.ng
hu+o+?ng huye^`n die^.u xen la^~n ddo^i chu't huye^`n bi' cu?a hai
"ngu+o+`i ti`nh" nghe^. si~ - Tri.nh Co^ng So+n - Kha'nh Ly\.

Vo+'i Tri.nh Co^ng So+n, Kha'nh Ly tha^.t ddo+n gia?n: co^ a^'y co' gio.ng
an-to^\. Chi? the^' tho^i\. "The^' co`n bao nhie^u ca si~ no^?i tie^'ng
va^~n gio.ng an-to^ ddo' tho^i ?" Mi`nh kho^ng bie^'t "o^ng hoa`ng" tra? 
lo+`i ca^u "ca` khi.a" cu?a to^i ma` ma('t va^~n nhi`n ta^.n dda^u ddo'
trong bu+'c tranh so+n da^`u anh ve~ cha^n dung mo^.t thie^'u nu+~ theo
lo^'i tru+`u tu+o+.ng, ma` ngu+o+`i ta thu+o+`ng kho^ng nha^.n ngay ra
ddu+o+.c te^n cu?a co^ ga'i "o+? mi`nh thi` la., song o+? nhie^`u nu+o+'c,
vie^.c nha.c si~ chi? sa'ng ta'c nha.c pha^?m rie^ng cho mo^.t ban nha.c,
mo^.t nha.c si~, la` chuye^.n pho^? bie^'n. Va` the^' la` thu+o+`n xa?y ra
vie^.c ye^u ddu+o+ng va` ho^n nha^n vo+'i nhau\. Mi`nh va` Kha'nh Ly thi`
kho^ng, vi` khi quen nhau, Kha'nh Ly dda~ co' gia ddi`nh...!" 

Vo+'i to^i, Kha'nh Ly la` mo^.t ca si~ dda(.c bie^.t, du` dde^'n nay ddang
o+? tuo^?i ngu~ tua^`n. Kha'nh Ly kho^ng la.m du.ng ky~ thua^.t, kho^ng
du`ng ky~ xa?o, ha't tu+. dda'y lo`ng va` tu+. cha^'t gio.ng vo+'i su+. 
co^.ng hu+o+?ng tro+`i cho khi pha't a^m, cha(?ng ai ba('t chu+o+'c
ddu+o+.c. Co' le~ chi. la` ca si~ ha't tha^.t tu+. nhie^n nhu+~ng ddie^`u
thie^n phu'. Nhu+~ng nga`y ga(.p la.i "ngu+o+`i ti`nh" Kha'nh Ly, "o^ng
hoa`ng" nhu+ gia` ddi, gia` ho+n tuo^?i chu+a cha(~n sa'u chu.c cu?a
mi`nh. Pha^`n nhu+ o^ng tu+. bo^.c ba.ch: Ma^'y ho^m vu+` ro^`i uo^'ng
ho+i nhie^`u\. Bi`nh thu+o+`ng ly ru+o+.u pha so^-dda cu?a o^ng pha?i
la.t, ma`u pha?i tra('ng ga^`n nhu+ chi? co' ma`u tra('ng cu?a so^-dda,
song do vui va` cu~ng vi` buo^`n, ho^m qua o^ng dda~ uo^'ng dde^'n 5 ly
ru+o+.u "xe^'ch". 

Kha'nh Ly ve^` i't nga`y ma` cu~ng kho^ng muo^'n cho ai hay\. La^`n na`y
Ly ddi tru+o+'c Te^'t va` he.n tha'ng 5 se~ ve^`... 

Ga^`n ba chu.c na(m qua, nhu+ng ca si~ Kha'nh Ly va^~n ha't nha.c Tri.nh
Co^ng So+n. Chu? ye^'u ha't nha.c cu?a anh, trong ddo' tha^.t nhie^`u ca
khu'c anh sa'ng ta'c ga^`n dda^y, mo^.t trong nhu+~ng ddu+o+.c ye^u me^'n
kho^ng chi? bo+? ngu+o+`i nghe trong nu+o+'c "Em ddi bo? la.i con
ddu+o+`ng". 

                                                           Tha'ng 2/97
                                                           Ngo.c Tha`nh

(*) Ca'ch dda^y 5 na(m, cu~ng o+? trang ba'o na`y, ngu+o+`i vie^'t dda~
ma.o muo^.i ke^u le^n vo+'i Tri.nh la` "o^ng hoa`ng cu?a nhu+~ng ca khu'c
ti`nh ye^u" va` dda~ nha^.n ddu+o+.c su+. ddo^`ng ca?m cu?a ba.n be`.