[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
[Va(n Ho'a] SO^NG HU+O+NG - NU'I NGU+.
SO^NG HU+O+NG - NU'I NGU+.
Du` chu+a mo^.t la^`n dde^'n Hue^', du kha'ch va^~n thu+o+`ng ddu+o+.c
nghe nha('c dde^'n so^ng Hu+o+ng, nu'i Ngu+.. Kha'ch phu+o+ng xa mo+
ve^` Hue^' va` lu+u luye^'n ma?nh dda^'t Tha^`n Kinh na`y la` bo+?i o+?
ddo' co' do`ng Hu+o+ng xanh bie^'c lu+~ng lo+` tro^i, co' nu'i Ngu+.
Bi`nh mo+ ma`ng tra(ng gio' ......
Hu+o+ng Giang co`n co' te^n go.i la` Lo^ Dung, tu+o+ng truye^`n o+?
phi'a thu+o+.ng nguo^`n do`ng so^ng co' loa`i hoa tha.ch tha?o to?a
hu+o+ng tho+m ne^n tu.c go.i te^n na`y. Vo+'i chie^`u da`i tre^n 50
da(.m, so^ng Hu+o+ng ga('n lie^`n vo+'i nhie^`u ddi.a danh no^?i tie^'ng
cu?a cho^'n Tha^`n Kinh. Tu+` Ba~ng La~ng dde^'n ddo^`i Vo.ng Ca?nh
so^ng cha?y xuo^i ve^` hu+o+'ng Ta^y Ba('c, qua kho?i nu'i Ngo.c Tra?n
chuye^?n ha(?n sang hu+o+'ng Ta^y vo`ng qua ba~i Lu+o+ng Qua'n do`ng
so^ng tro+? mi`nh ve^` hu+o+'ng DDo^ng ddi qua mie^'u Va(n Tha'nh, chu`a
Thie^n Mu. ro^`i bao quanh co^`n Gia? Vie^n dde^? tie^'n va`o tha`nh
Hue^'. DDe^'n dda^y so^ng la.i uo^'n mi`nh qua tru+o+'c Hoa`n Tha`nh,
ngang qua Phu Va(n La^u, bo.c la^'y Co^`n He^'n, vu+o+.t qua ddo^`n
Tra^'n Ha?i va` tie^'n ra pha' Tam Giang.
Suo^'t ma^'y tra(m na(m, Hu+o+ng Giang dda~ kha('c ghi va`o lo`ng bie^'t
bao tha(ng tra^`m va` bie^'n co^' li.ch su+? cu?a dda^'t Co^' DDo^ na`y.
Nhu+~ng lo+'p ngu+o+`i la^`n lu+o+.t lo+'n le^n ro^`i la.i ra ddi nhu+
do`ng nu+o+'c so^ng cha?y ra bie^?n DDo^ng nhu+ng do`ng so^ng va^~n
co`n ddo' dde^? ghi che'p cuo^.c ddo+`i, la`m tie^u dde^` cho ngu+o+`i
ddo+`i nha('c nho+? :
So^ng Hu+o+ng nu+o+'c cha?y tha`nh tho+
Ca^u tho+ a'o ti'm anh cho+` Hue^' o+i !
(Huy Ta^.p )
So^ng Hu+o+ng dda~ ddi va`o lo`ng ngu+o+`i da^n xu+' Hue^' qua nhu+~ng
ca^u ho` mang dda^.m ne't tra^`m buo^`n, ba?n sa('c rie^ng tu+ cu?a
dda^'t Co^' DDo^. DDe^m ve^` ti~nh mi.ch, du+o+'i a'nh tra(ng mo+
huye^`n tre^n ma(.t nu+o+'c con ddo` cha^`m cha^.m tro^i xuo^i do`ng
ve^` phi'a Thua^.n An hay ngu+o+.c le^n DDie^.n Ho`n Che'n cu`ng vo+'i
a^m thanh du du+o+ng ai oa'n cu?a ddie^.u ha't cung dda`n, lo+`i ca
tie^'ng ho` vang vo.ng tu+` do`ng Hu+o+ng Giang go+.i cho du kha'ch ve^`
tho+`i ky` xa xu+a hoang va('ng cu?a dda^'t Thu+`a Thie^n khi co`n mang
te^n Cha^u O^, Cha^u Ri' :
Nu+o+'c dda^`u ca^`u khu'c sa^u khu'c ca.n
Che'o qua Ngo.c Tra~n dde^'n va.nKim Long
Giu+~a so^ng Hu+o+ng go+.n so'ng khuynh tha`nh
DDe^m khuya mo^.t chie^'c thuye^`n ti`nh nga~ nghie^ng
(U+ng Bi`nh Thu'c Gia. Thi.))
Be^n ca.nh so^ng Hu+o+ng la` nu'i Ngu+. - bu+'c bi`nh phong thie^n
nhie^n vu+~ng cha('c cho kinh tha`nh Hue^'. DDu+'ng o+? la^`u Ngo. Mo^n
nga('m nhi`n ve^` phi'a Nam se~ tha^'y Ngu+. Bi`nh co' hi`nh da'ng ca^n
pha^n, ngay nga('n ho+.p vo+'i Ky` DDa`i va` Ngo. Mo^n tha`nh ddu+o+`ng
tha(?ng. Nguye^n nga`y xu+a Ngu+. Bi`nh co' te^n la` Ba(`ng So+n, nie^n
hie^.u Gia Long dda~ cho ddo^?i la.i te^n na`y. Ngu+. Bi`nh la` ho`n
nu'i cao ddo^. 100 me't va` ddu+o+.c tro^`ng ra^'t nhie^`u tho^ng, phi'a
tru+o+'c (phi'a ddo^ng nam) the^' nu'i hi`nh tro`n, phi'a sau (phi'a
ta^y ba('c) the^' nu'i khuye^'t va`o ne^n tu.c go.i "tru+o+'c tro`n sau
me'o". Na(m Minh Ma.ng thu+' 19 Vua le^n cho+i va` dda~i ye^'n ca'c quan
co' "Ngu+. che^' thi chu+o+ng" dde^? ky? nie^.m. DDo+`i Thie^.u Tri.,
Vua Ngu+. che^' Tha^`n Kinh nhi. tha^.p ca?nh la^'y Ngu+. Bi`nh la`
mo^.t tha('ng ca?nh cu?a Tha^`n Kinh go.i la` Bi`nh La~nh DDa(ng Cao.
Qua ma^'y la^`n kho'i lu+?a chie^'n chinh, Ngu+. Bi`nh nga`y nay chi?
co`n ma(.c chie^'c a'o co? va` dda' tro+ tro.i. Tuy va^.y, nhu+.a tho^ng
tho+m, ma`u tho^ng xanh, pha^'n tho^ng va`ng bao phu? Ngu+. Bi`nh, to^
ma`u xanh cho nu'i Ngu+. va^~n co`n va(ng va(?ng dde^'n nga`n ddo+`i sau
qua ddie^.u ho` e^m a'i du du+o+ng :
Nu'i Ngu+. Bi`nh mo+ ma`ng tra(ng gio'
Nie^`m ta^m su+. ai tha^'y ro~ cho mi`nh
DDoa'i nhi`n so^ng Hu+o+ng nu+o+'c cha?y thanh thanh
So^ng bao nhie^u nu+o+'c da. em si ti`nh ba^'y nhie^u
(Ho` Hue^')
So^ng Hu+o+ng, nu'i Ngu+. la` nie^`m tu+. ha`o cu?a ngu+o+`i da^n xu+'
Hue^'. Ca'i ve? dde.p tho+ mo^.ng, phong ca?nh hu+~u ti`nh ne^n tho+ o+?
Hue^' co' ddu+o+.c la` do su+. ke^'t ho+.p ha`i ho`a nhu+~ng tha`nh
qua'ch cung ddie^.n uy nghi vo+'i thie^n nhie^n, vo+'i do`ng nu+o+'c
Hu+o+ng Giang e^m dde^`m, vo+'i nu'i Ngu+. Bi`nh tho^ng reo :
Hue^' dde.p, Hue^' tho+, Hue^' mo+, Hue^' mo^.ng
Hue^' ho^`ng ho^`ng ti'a ti'a, nha(.t nha(.t khoan khoan
Hue^' e^m dde^`m nhu+ do`ng nu+o+'c Hu+o+ng Giang
Hue^' du du+o+ng nhu+ ca`nh tho^ng reo ddi?nh Ngu+.
(Vi~nh Dung)