[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]

[LD 7/6] Mo^.t da.ng me^ ti'n di. ddoan



Nghie^.m ra, tu+` nga`y co' chi'nh sa'ch mo+? cu+?a, thi` cu+?a ta^'t
ca? ca'c ddi`nh, dde^`n, chu`a, mie^'u cu~ng ro^.ng mo+? theo. Ma`
kho^ng chi? ddi`nh, dde^`n, chu`a, mie^'u, ha`ng va.n toa` nha` da^n
mo+'i ddu+o+.c xa^y ca^'t hie^.n dda.i 3, 4, 5 ta^`ng cu+?a ki'nh khung
nho^m, tu+` tha`nh thi. to+'i no^ng tho^n, to^i ddo^' ai ti`m ddu+o+.c
tre^n sa^n thu+o+.ng mo^~i nha` la.i kho^ng co' ca^y hu+o+ng tho+`? Ca'c
ba^.c tha^`n tha'nh o+? Vie^.t Nam mi`nh hi`nh nhu+ cu~ng quen so^'ng
vo+'i da^n chu'ng vo^'n nghe`o kho^?, ne^n ca'c nga`i cu~ng ra^'t bi`nh
da^n. DDi dde^'n ba^'t ky` dda^u, ta cu~ng de^~ da`ng ga(.p ddu+o+.c
ca'c nga`i! 


Mo^.t da.ng me^ ti'n di. ddoan

Kho^ng tin u+? Cu+' dde^? y' ma` xem. Ba^y gio+`, o+? go^'c ca^y cao
bo'ng ca? na`o, o+? no'c tu? pho`ng ban co+ quan na`o, o+? le^`
ddu+o+`ng xo' cho+. cho^~ buo^n to ba'n nho? na`o... ma` cha? co' ba't
hu+o+ng tho+`? Tho+` ai? DDo^' ai bie^'t tho+` ai? Ngay ca'i ngu+o+`i
ha`ng nga`y va^~n mua hoa qua?, tha('p hu+o+ng cu'ng va'i, ho?i cu~ng
kho^ng bie^'t thi`... ta chi? co`n ca'ch go.i chung la` "tha'nh" cho
xong! Va^ng, go.i tuo^'t la` Ca'c Tha'nh, bao go^`m Tha^`n, Pha^.t, ba`
Chu'a, o^ng Hoa`ng, ca^.u Ba, co^ Ba?y v.v... cho tie^.n! 

o+? dda^y chu'ng to^i kho^ng da'm no'i chuye^.n ca'c to^n gia'o, vi`
ra^'t to^n tro.ng chi'nh sa'ch tu+. do ti'n ngu+o+~ng cu?a Nha` nu+o+'c
ta. Chi? xin ba`n dde^'n thu+' to^n gia'o pha(ngtedi, sa?n pha^?m tinh
tha^`n cu?a ne^`n kinh te^' thi. tru+o+`ng co' ddi.nh hu+o+'ng chi'nh
tri. nhu+ng chu+a ra.ch ro`i ve^` ne^'p so^'ng, tu+ tu+o+?ng, phong
tu.c, ta^.p qua'n. Chu+a bao gio+` da^n ta la.i su`ng le^~ ba'i nhu+
ba^y gio+`. He^~ o+? dda^u co' tie^'ng linh thie^ng la` ngu+o+`i ta ke'o
dde^'n, vo+'i ddu? thu+' le^~ va^.t ddem theo. Tho^i thi` he^~ cu+'
ngu+o+`i tra^`n du`ng ca'i gi` la` ho. ddem le^~ tha'nh ca'i ddo'.
Tha`nh ra, nga`y nay ho. ba('t Pha^.t cu~ng tho^i luo^n khoa?n a(n chay,
va` tha^`n tha'nh ca'c nga`i cu~ng bie^'t uo^'ng bia Taigo+,
He^nni'chken, Ca'cbo+.c; a(n ba'nh patiso^, ko^to^buki; hu't thuo^'c la'
Manbo^ro^, DDunhin, ba so^' 5... Nghi~a la` ca'c nga`i cu~ng cha(?ng
ddu+o+.c cho.n "gu" hoa(.c la` kie^ng hu't thu+' thuo^'c la. so+. ho gi`
ra'o! 

Co' ca'i "hay" la` khi pha't trie^?n kinh doanh ddi`nh, dde^`n, chu`a,
mie^'u, thi` xa~ ho^.i ru't bo+'t ddi ddu+o+.c mo^.t so^' ty? le^.
tha^'t nghie^.p, dde? ra ddu+o+.c mo^.t dda'm lao ddo^.ng a(n theo.
DDo+n cu+? nhu+ o+? Phu? Ta^y Ho^` (Ha` No^.i), dde^`n Ba` Chu'a Kho
(Ba('c Ninh) v.v... Tru+o+'c tie^n la` nghe^` tro^ng giu+~ xe. Na`y,
ca'i nghe^` giu+~ xe ba^y gio+` "tho+m" ra phe^'t, kho^'i ngu+o+`i xa^y
nha` ma'i ba(`ng ro^`i dda^'y nhe'! Cha(o^'ng hie^?u qua^n o^ng Ta`i
chi'nh co' bie^'t hay dda~ chia cha'c ddu?, ne^n cha(o^'ng ai thu thue^'
ca'c ddie^?m na`y? Chu+' ne^'u ta^.n thu trong ca? nu+o+'c thi` rie^ng
khoa?n tro^ng giu+~ xe ha`ng na(m cu~ng la` ha`ng tra(m ti? ba.c cho
nga^n sa'ch chu+' kho^ng i't dda^u! Vi` 500dd/chie^'c xe dda.p thi`
ddu'ng kho^ng la` ca'i ddinh. Nhu+ng he^~ xe ma'y ddi le^~ la` to^'i
thie^?u pha?i 2.000dd/chie^'c, o^to^ la` 10.000dd/chie^'c... Ma` dda~
la` kha'ch ddi le^~ thi` chi? co' ddi o^to^, xe ma'y tro+? le^n tho^i!
Thu+' hai la` nghe^` buo^n hu+o+ng hoa, va`ng ma~ va` sa?n xua^'t ddo^`
va`ng ma~. Kho^ng hie^?u ai tung ra ca'i thuye^'t "tra^`n sao a^m
va^.y"(?) dde^? mo^~i na(m ha`ng nga`n ta^'n gia^'y bi. ddo^'t tha`nh
tro! Co' tra'ch chi? tra'ch nhu+~ng ngu+o+`i co' nhie^`u tie^`n mua
ddo^'t la` da.i. Thu+? ho?i, sa('m o^to^, xe ma'y ma` ca'i chu? ye^'u
la` "xa(ng" kho^ng co', thi` no' cha.y the^' na`o? Cu~ng nhu+, sa('m
tivi, tu? la.nh, gia`n a^m thanh compa(c... ma` cho^'n a^m ti kho^ng
he^` co' "ddie^.n", thi` nhu+~ng thu+' kia se~ xa`i kie^?u gi`? a^'a^.y
the^' ma` ngu+o+`i ta va^~n ddo^'t vo^ to^.i va.. Hoa' ra, cu+' nghi~
ke? kie^'m ddu+o+.c ra tie^`n tu+o+?ng pha?i kho^n, ai bie^'t chung quy
co`n da.i ho+n ddu+'a da.i! 

Nhu+~ng ngu+o+`i ddo^'t va`ng ma~ dde^? da^ng Tha^`n, Pha^.t co' bie^'t
dda^u nga`y xu+a DDu+'c Pha^.t dda~ le^n a'n chuye^.n na`y. DDa.o Pha^.t
chu? ye^'u la` ke^u go.i con ngu+o+`i tu nha^n ti'ch ddu+'c, Tha^`n,
Pha^.t dda^u co' "nha^.n ho^'i lo^." ba(`ng va`ng gia^'y - mo^.t thu+'
bie^'n ta^'u cu?a phong tu.c Trung Hoa cu~, cu'ng hi`nh nha^n the^'
ma.ng thay cho ngu+o+`i tha^.t trong tang le^~ co^?. 

Thu+' ba la` ca'i nghe^` vie^'t so+', chu+~ nghi~a cu?a ma^'y o^ng na`y,
to^i cam ddoan kho^ng the^? du`ng ddu+o+.c vie^.c gi` cho du+o+ng the^';
va^.y ma` ba^y gio+`, cha(o^'ng sa^n dde^`n cu+?a phu? na`o la.i kho^ng
mo.c ra da(m ba?y o^ng tha^`y vie^'t so+' thue^. Ho?i mo^.t tra(m
ngu+o+`i mua so+' ddi le^~, thi` ca? mo^.t tra(m kho^ng bie^'t no^.i
dung to+` so+' no'i gi`. Gia' ma` ho. bie^'t, cha('c cha('n ho. se~
kho^ng mua. Bo+?i no^.i dung to+` so+', to^i dda~ ddo.c (nho+` Tha'nh
to^i co' ddu+o+.c ho.c chu't i't chu+~ Nho) no' cha(o^'ng ga('n gi`
vo+'i lo+`i kha^'n mie^.ng ho. ca^`u xin nha` tha'nh ca?. So+' thi` to+`
na`o cu~ng in sa(o^.n chi? xin tha'nh ban cho su+'c khoe? va` su+. bi`nh
an. Ca'i thu+' ddo', ngu+o+`i gia`u na`o cha(o^'ng dda~ co' thu+`a? Cu+'
tro^ng ho. lu+.c lu+o+~ng, ddo? da tha('m thi.t, be'o nung nu'c ma`
the`m (!), ho. ca^`n gi` pha?i xin the^m o+? Tha'nh? Ca'i ma` ho. ddi.nh
xin la`: va`ng ba.c, cha^u ba'u va` gia`u co' ho+n nu+~a, thi` no^.i
dung nhu+~ng to+` so+' truye^`n la.i tu+` the^' ky? tru+o+'c, la.i chu+a
he^` kha('c nhu+~ng lo+`i na`y! Nha^n xem ca'c o^ng tha^`y vie^'t so+',
la.i su+.c nho+' co' co^ ga'i la^'y cho^`ng ta^y, o^ng ta^y na`y la`
ngu+o+`i nu+o+'c My~ theo vo+. le^n le^~ Phu? Ta^y Ho^`; ngu+o+`i vo+.
thue^ tha^`y vie^'t va`o so+': Ti'n chu? the^ (vo+.) Nguye^~n Thi. Anh,
du+~ phu (cu`ng cho^`ng)... Tha^`y ho?i: "ho. gi`?" Co^ ga'i dda'p:
"Ngu+o+`i My~ kho^ng co' ho.!" Tha^`y la.i ho?i: "Thi` te^n va^.y?"
DDa'p: "Tro^n! (John)". Tha^`y nghe xong ma(.t nga^?n to` te, bo+?i vi`
tha^`y kho^ng bie^'t tie^'ng A(ngle^, bu.ng tha^`y lie^`n nghi~, "Tro^n"
tu+'c la` "DDi't", ngu+o+`i My~ dda(.t te^n gi` xa^'u the^' kho^ng
bie^'t. Ne^'u cu+' vie^'t va^.y, e ho^~n, so+. Tha'nh quo+?, tha^`y
dde^` nghi.: "Hay vie^'t che^.ch te^n ddi nhe'?" Co^ vo+. ho^'t hoa?ng:
"a^'y che^'t, co' ca'i te^n sao la.i vie^'t che^.ch? Tha'nh se~ bie^'t
la` ngu+o+`i na`o? Ma` sao la.i pha?i che^.ch?". Tha^`y gia?i thi'ch:
"Nhu+ng so+' da^ng le^n tha'nh la.i ghi la` "DDi't" thi` kho^ng tie^.n!"
Co^ ga'i tu+'c qua' ga('t: "Chi? do+' da^?n, sao la.i co' ca'i te^n
"DDi't" va`o dda^y?" e^.ng tha^`y cu~ng tu+'c ba?o: "The^' "DDi't" vo+'i
"Tro^n" thi` kha'c gi` nhau?" The^' la` ca~i nhau um le^n. Co^ ga'i
tuye^n bo^' kho^ng the`m mua so+' nu+~a. O^ng tha^`y thi` ba?o, nhu+ng
so+' dda~ vie^'t te^n co^ ro^`i, kho^ng mua cu~ng pha?i tra? tie^`n.
Cuo^.c ca~i va~ o+? cu+?a Tha'nh na`y, may chu+a pha?i nho+` dde^'n
co^ng an tra^`n gian can thie^.p, vi` cuo^'i cu`ng co^ ga'i dda`nh
qua(?ng ra 5.000 ddo^`ng, la^'y to+` so+' xe' ddi. To^i nghi~ bu.ng, co'
ai soa.n tie^'u la^m hie^.n dda.i, nha^'t ddi.nh pha?i che'p bie^'u
chuye^.n na`y; the^' ky? sau cu~ng tha`nh "va(n hoa' da^n gian" chu+'
cho+i a`?! 

Thu+' tu+ thuo^.c li~nh vu+.c va(n nghe^. la` nghe^` ha't cung va(n,
ha^`u bo'ng. Tho^ng thu+o+`ng nhu+~ng ba`, co^ na`o ma` ddu+o+.c Tha'nh
"ba('t ddo^`ng", thi` bao gio+` le^n ddo^`ng, ha^`u bo'ng o+? dda^u,
cu~ng pha?i co' to^'i thie^?u hai anh cung va(n dda`n ha't, hai ngu+o+`i
ha^`u xie^m a'o ddi cu`ng. Nhu+~ng ngu+o+`i na`y nhu+ dda~ thuo^.c ti'nh
nhau. Vi' du., co^ ddo^`ng ddang tru`m kha(n ngo^`i dda?o ti't tru+o+'c
ddie^.n tho+`; bo^~ng vu.t ddu+'ng da^.y, hai ba`n cha^n nhu'n nha?y,
hai ba`n tay mu'a de?o que.o kie^?u che`o ddo`. Va^.y la` hai ngu+o+`i
ha^`u xie^m a'o bie^'t "gia' ddo^`ng co^ Bo+ Thoa?i (co^ Ba Thuy?)" dda~
ve^`. Hai ngu+o+`i lie^`n ro^'i ri't ti't me.t, mo^.t ngu+o+`i la^'y
kha(n xanh, a'o xanh ma`u ho^` thuy? ma(.c cho co^, mo^.t ngu+o+`i
dda(.t ngay chie^'c bo+i che`o so+n son the^'p va`ng va`o tay co^. Va`,
hai anh cung va(n thi` ra su+'c dda`n ha't tu+o+'ng le^n ra(`ng: "a? a`
o+... Co^ ve^` co^ mu'a co^ cho+i/Co^ ba('n su'ng lu.c/co^ bo+i thuye^`n
ro^`ng...!" 

Thu+' na(m la` nghe^` ddo^.i le^~ thue^. Cha(?ng la` vi`, ca'c ban tho+`
thi` he.p, ngu+o+`i ddi le^~ nay la.i qua' ddo^ng, ca'c ma^m cu'ng
kho^ng bie^'t dda(.t va`o dda^u. DDa(.t xuo^'ng dda^'t u+? DDa^'t cu~ng
kho^ng co`n cho^~. DDe^'n ngu+o+`i co`n pha?i chen nhau, ke? ddu+'ng sau
va'i lu+ng ngu+o+`i ddu+'ng tru+o+'c nu+~a la`... Va^.y ne^n lie^`n dde?
ra dda'm "cu+?u va.n" ddo^.i thue^. ŚĆ ho^i Chu`a Hu+o+ng na(m nay, co'
ma^m cu'ng ngu+o+`i ddi le^~ chu+a ki.p kha^'n, ha(?n la` Pha^.t cu~ng
chu+?a ki.p nhi`n ti'n chu? ddem dde^'n nhu+~ng gi`, ma` "cu+?u va.n"
dda~ bie^'n luo^n ca? ngu+o+`i la^~n ddo^` cu'ng le^~! DDu'ng la` Pha^.t
vo^'n tu+` bi, ne^n cha(o^'ng tha^'y ddu+'a na`o bi. va^.t che^'t, vi`
a(n na^~ng tay tre^n cu?a Pha^.t! 

DDa~ nhie^`u la^`n to^i cu+' la^?n tha^?n, lo lo cho Tha^`n Tha'nh, ne^n
dda~ theo cha^n nhu+~ng ngu+o+`i su`ng ki'nh, xem ho. dde^'n dde^`n
dde^'n phu? dde^? xin Tha^`n Tha'nh ddie^`u gi`? Cha me. tro+`i dda^'t
o+i, ne^'u ta^'t ca? nhu+~ng ddie^`u ho. kha^'n va'i ca^`u xin, ma` quy?
tha^`n cho ta^'t, thi` dde^'n pha?i nho+` Bo^. No^.i vu. kie^?m tra la.i
mo^.t loa.t ly' li.ch ca'c vi. na`y xem, co' le~ ca'c nga`i dde^`u dda~
thoa'i hoa', bie^'n cha^'t he^'t ca? ro^`i! Tha?o na`o ma` tham nhu~ng
vo+'i buo^n la^.u va` tro^'n thue^' dda~ tro+? tha`nh "quo^'c na.n"! Ho.
xin nhu+~ng gi`? No^.i dung dda.i loa.i, ddi cho^m chi~a ma` kho^ng bi.
ba('t; ddi buo^n la^.u ma` qua ma('t ddu+o+.c ha?i quan, co^ng an,
thue^' vu.; lie^n doanh thi` lu+`a ddu+o+.c nhu+~ng ddo^'i ta'c; kho^ng
co' vo^'n ma` la^.p ddu+o+.c "Co^ng ty kho^ng tho+`i ha.n vo^ tra'ch
nhie^.m...". Hoa' ra, Tha^`n Tha'nh trong con ma('t ho., ro^`i co' lu'c
se~ tro+? tha`nh ke? ddo^`ng loa~ vo'i nhie^`u to^.i pha.m quo^'c gia!
Gia' ma` to^i ga(.p nhi`n tha^'y ma(.t Tha'nh, thi` to^i se~ khuye^n
ca'c nga`i ddu+`ng nha^.n le^~. Co' ngu+o+`i be^nh Tha'nh, ba?o dda^'y
la` do ho. tha`nh ta^m ddem dde^'n, chu+' Tha'nh co' ddo`i dda^u. La`m
gi` co' su+. tha`nh ta^m! Nghi~ nhu+ bo^' me. ho., bao nhie^u co^ng lao
kho' nho.c sinh ra, nuo^i na^'ng, cho a(n, cho ma(.c, cho ho.c ha`nh
dde^? ho. tha`nh ngu+o+`i, co^ng cao nhu+ nu'i, ddang so^'ng so+` so+`
ra dda^'y, co' ngu+o+`i co`n bo? ma(.c. Va^.y thi`, Tha'nh la` ngu+o+`i
xa la., co^ng tra.ng gi` vo+'i ho., ma` ho. pha?i mang o+n le^~ la.t?
Ne^'u nhu+ kho^ng giu'p ho. thu+.c hie^.n nhu+~ng lo+`i ca^`u xin a'm
muo^.i kia? Ma` dda~ nha^.n qua` dde^? ro^`i giu'p ho., thi` Tha^`n
Tha'nh dda~ ma('c to^.i a(n cu?a ddu't dde^? la`m ddie^`u phi pha'p
ro^`i co`n gi` nu+~a? 

Co' la^`n to^i ga(.p o+? nu'i Hu`ng, ta^.n tre^n dde^`n Thu+o+.ng, mo^.t
chi. kha'ch ha`nh hu+o+ng, vo+'i ba ne'n hu+o+ng nghi ngu't kho'i trong
ddo^i ba`n tay cha('p la.i, ddo^i ma('t lim dim, gio.ng tha'nh tho't
nga^n nga, chi. ta kha^'n the^' na`y: "Con ca('n ro+m ca('n co?/Con la.y
vua cha Tha'nh To^?/Trong nu+o+'c Nam ngoa`i nu+o+'c DDe^'/Xin ngu+o+`i
phu` ho^. ddo^. tri`/Cho con.../DDu+o+.c muo^n su+. nhu+ y'/Va.n su+.
to`ng ta^m/Con ddi DDo^ng lo.t DDo^ng/Con ddi Ta^y thoa't Ta^y/Ba'n
dda('t buo^n may/La.y ngu+o+`i mo+' ba'i/Co^ng an, Thue^' vu./Co' ma('t
nhu+ mu`/Co' tai nhu+ ddie^'c/Co' mo^`m nhu+ ca^m..." Tha^'y chi. ta
kha^'n khu+'a vo+'i mo^.t ve? ra^'t nghie^m trang, tha`nh ki'nh va` tin
tu+o+?ng. To^i cu+' pha^n va^n lo cho DDu+'c to^? Hu`ng Vu+o+ng, ne^'u
Ngu+o+`i ma` nhie^.t ti`nh giu'p chi. thi` ddie^`u gi` se~ xa?y ra?
Kho^ng hie^?u ca'c nha` xa~ ho^.i ho.c dda~ ti`m hie^?u nguye^n nha^n
cu?a hie^.n tu+o+.ng me^ ti'n di. ddoan na`y chu+a? To^i thi` ddo^`
ra(`ng tho+`i buo^?i nay o+? cu+o+ng vi. na`o, ke^? ca? la`m trong
quo^'c doanh hay ngoa`i thi. tru+o+`ng thi` chuye^.n may ru?i va^~n
thu+o+`ng xa?y ra va` luo^n la` no^~i a'm a?nh cu?a "ngu+o+`i la`m a(n".
Vi` the^' ho. mo+'i bo? co^ng bo? cu?a ddi ca^`u cu'ng le^~ ba'i, bie^'t
dda^u co' Tha'nh Tha^`n phu` ho^., ne^'u kho^ng cu~ng ddu+o+.c hai chu+~
"ye^n ta^m"... 

Co`n mo^.t ddie^`u xu+a nay to^i va^~n ba(n khoa(n, he^~ o+? ddo+`i
ga(.p vie^.c gi` tu+o+?ng kho^ng gia?i quye^'t no^?i ma` cuo^'i cu`ng
va^~n xong, thi` ngu+o+`i ta vo^~ ddu`i dda'nh dde't mo^.t ca'i, khen
la` "Tha'nh tha^.t!" Co' nghi~a la` Tha'nh ra^'t ta`i. Nhu+ng nhu+~ng
nga`y le^~ ho^.i, con nhang dde^. tu+? ddo^ng to+'i ha`ng va.n, ma`
cha(?ng tha^'y Tha'nh cu+? ngu+o+`i na`o la`m tro+. ly', hoa(.c co^ na`o
la`m thu+ ky' dde^? ghi che'p, va^.y la`m sao Tha'nh giu'p ddo+~
ddu+o+.c tu+`ng ngu+o+`i? Cha? le~ Tha'nh la.i sie^u nhu+ ca'i ma'y vi
ti'nh, na.p ca? trie^.u du+~ lie^.u va^~n nho+' vanh va'ch tu+`ng
ngu+o+`i, tu+`ng lo+`i ca^`u xin? 

Sau khi tie^'p ca^.n vo+'i ha`ng va.n ngu+o+`i ddi le^~, vo+'i ha`ng
chu.c chu`a, dde^`n va` ha`ng tra(m ke? so^'ng ung dung ba'm xung quanh
ca'c Tha'nh, to^i cho+.t tha^'y ca`ng thu+o+ng Tha^`n, Pha^.t nhie^`u
ho+n. Vi` cho du` tri' nho+' ca'c nga`i da^~u tha^`n tho^ng qua?ng dda.i
dde^'n dda^u, cu~ng la`m sao nho+' he^'t ddu+o+.c ma(.t nhu+~ng ngu+o+`i
dde^'n thi?nh ca^`u ddo^ng dde^'n nhu+o+`ng kia? The^? na`o trong dda'm
a^'y se~ cha(o^'ng co' mo^.t ke? na`o ddo' ca^`u xin kho^ng toa.i
nguye^.n, no' la.i kho^ng nga^`m chu+?i ru?a ca'c nga`i! 

Cho ne^n, to^i co' mo^.t co^ em ga'i, dda~ to^'t nghie^.p DDa.i ho.c
Ngoa.i ngu+~ ha(?n hoi, la.i tho^ng minh sa('c sa?o, co`n ddang cho+`
vie^.c, to^i ddang ddi.nh xin vo+'i ca'c nga`i va` ne^'u no' ddo^`ng y',
thi` no' se~ la`m thu+ ky' giu'p vie^.c cho ca'c nga`i... Ke?o ro^`i,
ngu+o+`i ddi le^~ ba'i cu+' mo^~i na(m ca`ng ddo^ng ma~i the^' na`y,
thi` Tha^`n, Pha^.t co' muo^'n "vo^ tu+" cu~ng kho'! 

Ha` No^.i, 5.1997 
Nguye^~n Ha`