[TT 24/7] Pho'ng su+.: Mie^`n Ta^y sa(~n sa`ng... ddo'n lu~

[VIPS <proxy098@hotmail.com>]

Pho'ng su+.: Mie^`n Ta^y sa(~n sa`ng... ddo'n lu~

Co`n nho+', lu'c kho+?i co^ng dda`o ba tuye^'n ke^nh T5 - Tua^`n
Tho^'ng, T6, Luy`nh Quy`nh (nga`y 22-4-1997), gia'm ddo^'c ban qua?n ly'
du+. a'n 419 Phan Va(n Thua^.t he.n vo+'i to^i: "Ba tha'ng sau o^ng quay
la.i se~ tha^'y...". Thu' tha^.t, lu'c ddo' to^i chu+a hi`nh dung he^'t
qui mo^ cu?a ca'c co^ng tri`nh thoa't lu~ ra bie^?n ta^y na`y. Nay co'
di.p ngo^`i ta('c ra'ng ddi tha(?ng mo^.t le`o tu+` cu+?a bie^?n Ra.ch
Gia' - Ha` Tie^n qua to+'i ta^.n ke^nh Vi~nh Te^' (Tri To^n - An Giang)
thi` tha^'y..."dda~" tha^.t ! Trong khi ddo', o+? thu+o+.ng nguo^`n
so^ng Cu+?u Long, dde^ bao thi. tra^'n Sa Ra`i, ke^nh Ta^n Tha`nh - Lo`
Ga.ch, bo+` ke` thi. xa~ Sa DDe'c (thuo^.c ddi.a pha^.n ti?nh DDo^`ng
Tha'p) cu~ng ddang ra'ng go^`ng he^'t su+'c mi`nh dde^? hoa`n ta^'t
pha^`n vie^.c co`n la.i. Cuo^.c cha.y ddua giu+~a ca'c co^ng tri`nh
ca^'p ba'ch cho^'ng lu~ va` mu`a lu~ na(m 1997 ddang dde^'n ho^`i
quye^'t lie^.t, khi tin tu+'c do^`n da^.p ba'o ra(`ng "nu+o+'c lu~ ddang
ddo^? ve^` tu+` thu+o+.ng nguo^`n"... 

DDu+o+`ng thoa't lu~ 
Chu'ng to^i ddo^.i mu+a ddi tre^n ke^nh Tua^`n Tho^'ng hu+o+'ng ra
bie^?n Ha` Tie^n. Phi'a tru+o+'c ma(.t la` chie^'c ta`u hu't bu`n ddang
tho^?i "phu` phu`" vo`i nu+o+'c pha bu`n dda^'t le^n bo+`. Hai bo+`
ke^nh song song cha.y da`i dde^'n mu't ta^`m ma('t. Xa xa la` nhu+~ng
chie^'c ca^`n ca^?u cao nghe^.u ngoa.m nhu+~ng kho^'i dda^'t to tu+o+'ng
qua(?ng le^n bo+`. "Tho^ng tuye^'n tu+` dda^`u tha'ng ba?y - anh Thua^.t
no'i - vie^.c co`n la.i la` "tho^?i" lo`ng ke^nh dde^? dda.t cao tri`nh
3m. Mu+o+`i nga`y nu+~a ne^'u co' lu~ ve^` thi` va^~n thoa't lu~ ra
bie^?n ddu+o+.c". Cu+?a bie^?n hie^.n ra tru+o+'c ma(.t. Vi. bie^?n
tha^.t no^`ng na`n. Chu'ng to^i bo^`i ho^`i ddu+'ng tha^.t la^u nga('m
bie^?n. Cu+?a thoa't lu~ ra bie^?n ta^y chi'nh la` no+i dda^y. Mo^.t
chie^'c ca^`u xima(ng ba('c cho+ vo+ no^'i lie^`n hai bo+` ke^nh nhi`n
ra bie^?n. Anh Thua^.t no'i: "Cha('c se~ do+~ ca^`u na`y, thay va`o ddo'
la` mo^.t co^'ng nga(n ma(.n". 
Ca'ch 4km ve^` phi'a Ra.ch Gia', ke^nh T6 song song vo+'i ke^nh Tua^`n
Tho^'ng cu~ng dda~ the^nh thang ro^.ng mo+?. Ngu+o+`i da^n hai be^n bo+`
dda~ tro^`ng nhu+~ng ca^y chuo^'i dda^`u tie^n. Mo^.t va`i con ke^nh
nho? dda~ ddu+o+.c xe? va`o no^.i ddo^`ng. Ba'c Sa'u a'i, mo^.t no^ng
da^n, cho bie^'t: "Tranh thu? nu+o+'c ga^`n ke^nh tro^`ng tro.t va`i
thu+' la(.t va(.t nhu+ chuo^'i, ba.ch dda`n...". Ba'c Sa'u no'i ra(`ng
lu'a thi` chu+a tro^`ng ngay ddu+o+.c, nhu+ng 2-3 na(m nu+~a la` cha('c
cha('n. Tre^n kha('p ca'nh ddo^`ng hie^.n gio+` chi? co' co? na(n,
nu+o+'c du+o+'i ke^nh co`n trong xanh chu+'ng to? ddo^. phe`n co`n cao.
Nhu+ng no^ng da^n o+? dda^y dda~ co' the^? hi`nh dung nay mai se~ la`
nhu+~ng ca'nh ddo^`ng lu'a xanh mu+o+.t. 
Va` thie^'t tha^n ho+n ca? la` hi`nh a?nh cu?a nhu+~ng khu da^n cu+
trong nay mai - ngu+o+`i da^n no+i dda^y dda~ ba('t dda^`u du`ng chu+~
"nay mai" dde^? mo+ u+o+'c ve^` nhu+~ng khu da^n cu+, thay cho tu+`
"tu+o+ng lai" bo+?i no' dda~ hie^.n ra ra^'t ga^`n. Tre^n co^ng tri`nh
xa^y ca^`u Tua^`n Tho^'ng va` ca^`u T6, no+i se~ tho^ng ddu+o+`ng thoa't
lu~ qua quo^'c lo^. 80 Ra.ch Gia' - Ha` Tie^n, ngu+o+`i da^n dda~ ddo^?
ve^` mua ba'n ta^'p na^.p va` ca^'t cho`i o+? ta.m hai be^n bo+` ke^nh
na`y. 
Tro+? la.i dda^`u ke^nh Tua^`n Tho^'ng, qua so^ng Ra.ch Gia' - Ha` Tie^n
la` bu+o+'c va`o ddi.a pha^.n ke^nh T5. Hai be^n bo+` ke^nh co`n bo^'n
chie^'c Kobe cu?a To^?ng co^ng ty Xa^y du+.ng no^ng nghie^.p va` pha't
trie^?n no^ng tho^n . Anh Doa~n Hu+~u Quy', tru+o+?ng ban qua?n ly' cu?a
to^?ng co^ng ty, ddang cho kie^?m tra la.i cao tri`nh va` ma(.t ba(`ng
bo+` ke^nh. Theo thie^'t ke^', bo+` nam (phi'a Ra.ch Gia') co' cao
tri`nh tu+` 4,2 - 4,5m (cao ho+n ddi?nh lu~ na(m 1996 la` 0,7m), ro^.ng
30m, du`ng la`m ddu+o+`ng giao tho^ng, bo^' tri' da^n cu+ va` co' ta'c
du.ng cho^'ng lu~ chi'nh vu.. Bo+` ba('c (phi'a Ha` Tie^n) cao 3-3,3m
du`ng cho^'ng lu~ tha'ng ta'm. Hai bo+` dde^`u ddu+o+.c ma'y Kobe dda('p
ve'n ra^'t khe'o. Anh Quy' pha^'n kho+?i: "Co' kha? na(ng hoa`n tha`nh
tru+o+'c tho+`i ha.n mo^.t tha'ng. Sau ddo' cha('c se~ ddu+o+.c
thu+o+?ng". "Thu+o+?ng gi` ?". "DDu+o+.c... giao tie^'p mo^.t co^ng
tri`nh mo+'i. DDo' la` ke^nh T4 se~ kho+?i co^ng nay mai". 
Lo`ng ke^nh T5 hie^.n ra tru+o+'c ma('t chu'ng to^i tha(?ng ba(ng, hoa`n
ha?o. Hai bo+` ke^nh o+? mu't ta^`m ma('t ga^`n nhu+ cha.m va`o nhau
la`m mo^.t. Anh Quy' no'i hu+o+'ng ddo' la` ke^nh Vi~nh Te^', chi? ca'ch
dda^y 28km. To^i nhi`n qua ca'nh ddo^`ng o+? phi'a cha^n tro+`i Ha`
Tie^n. o+? ddo' co' con ddu+o+`ng bo^. sa't bie^n gio+'i Campuchia ddi
tu+` Ha` Tie^n qua Tri To^n, Cha^u DDo^'c (An Giang). DDi ddu+o+`ng
vo`ng tu+` dda^y pha?i ma^'t 120km. Khoa?ng ca'ch ru't nga('n kho^ng
pha?i la` i't, ne^'u con ddu+o+`ng ca(.p theo ke^nh T5 na`y hoa`n
tha`nh, no^'i lie^`n Kie^n Giang vo+'i An Giang. Va` thie^'t tha^n ho+n
ca?, co' the^? bo^' tri' no+i dda^y 8.000 ho^. da^n sinh so^'ng an toa`n
chung vo+'i lu~ va` tie^u thoa't 25% lu+o+.ng nu+o+'c lu~ tu+` khu tu+'
gia'c Long Xuye^n. 

Vo^ DDo^`ng Tha'p Mu+o+`i 
DDu+o+`ng ca(.p me' ke^nh Ta^n Tha`nh - Lo` Ga.ch ba^y gio+` kho^ng
pha?i da^~n xe qua ca'c ddu+o+`ng o^'ng tho^?i bu`n ca('t ngang lo^..
Pha^`n dda`o ke^nh dda~ xong. DDoa.n da`i 22km tu+` ra.ch Ca'i Ca'i
tro+? ddi na(`m tre^n ddi.a pha^.n ti?nh Long An hoa`n toa`n la` ke^nh
mo+'i. Ngu+o+.c tro+? ve^` xa~ Tho^ng Bi`nh, huye^.n Ta^n Ho^`ng thuo^.c
pha^`n dda^'t ti?nh DDo^`ng Tha'p, ngu+o+`i da^n ddang kha^?n tru+o+ng
ca^'t la.i nha` mo+'i tre^n pha^`n ne^`n mo+'i dda('p. Chu' Ta'm Vui
pha^'n kho+?i: "Chu+a bie^'t ti?nh co' chu? tru+o+ng bo^' tri' ra sao.
Tru+o+'c ma('t, dda^'t ai cu+' ta.m o+? ca'i dda~. Kho^ng bi. "vu+o+'ng"
lu~ na(m 1997 la` ngon ro^`i". 
Sa't be^n na'ch ke^nh Ta^n Tha`nh - Lo` Ga.ch la` dde^ bao thi. tra^'n
Sa Ra`i. DDe^ bao co' chu vi 6.465m na`y hoa`n tha`nh se~ ba?o ve^. an
toa`n 4.700 ho^. da^n trong mu`a lu~, cu`ng vo+'i ca? khu trung ta^m
ha`nh chi'nh huye^.n Ta^n Ho^`ng. Co^ng nha^n Co^ng ty Xa^y du+.ng 40
ddang cho xe u?i ba.t ma'i dde^ ddu'ng ddo^. do^'c va` la't dda' khan
o+? ca'c ddie^?m xung ye^'u cho^'ng xo'i lo+? do nu+o+'c cha?y xie^'t.
Hai co^'ng tie^u thoa't nu+o+'c o+? cuo^'i dde^ bao dda~ hoa`n tha`nh.
Mo^.t tra.m bo+m ddie^.n chi? co`n ddo+.i la('p ma'y bie^'n the^' 250
KVA la` ddu+a va`o su+? du.ng. Chi'nh phu? dda~ dda^`u tu+ 15 ti?
ddo^`ng va`o dda^y. Nhu+ng va`o gio+` cho't, dde^ bao bo^~ng ga(.p su+.
co^'. Mo^.t ddoa.n phi'a bo+` ke^nh Sa Ra`i da`i khoa?ng 300m bo^~ng
nhie^n bi. lu'n va` sa.t. Nguye^n nha^n ddu+o+.c ban qua?n ly' du+. a'n
418 ddu+a ra la` "do ne^`n dda^'t me^`m ye^'u, dde^ bao dda('p to va`
cao da^~n dde^'n bi. lu'n". Va^.y la` pha?i huy ddo^.ng lu+.c lu+o+.ng
xe ma'y ta^.p trung gia?i quye^'t su+. co^'. Bo^. No^ng nghie^.p - pha't
trie^?n no^ng tho^n dda~ chi? dda.o cu+o+ng quye^'t: "Pha?i hoa`n tha`nh
tru+o+'c 15-8-1997". Phu+o+ng a'n xu+? ly' ta.m dde^? ki.p cho^'ng lu~
na(m 1997 la` "ha. bo+'t chie^`u cao dde^ tu+` 7,3m xuo^'ng co`n 6m
dde^? gia?m ta?i tro.ng cho dde^". 
DDie^`u ho+i phie^`n la` co^ng vie^.c dde^`n bu` cho da^n, ddi.a
phu+o+ng gia?i quye^'t kha' cha^.m. Ky~ su+ Le^ Va(n Thu+, pho' gia'm
ddo^'c Co^ng ty Xa^y du+.ng 40, cho bie^'t dde^'n nay ti?nh chu+a dde^`n
bu` du+'t ddie^?m, ke^? ca? dde^ bao Sa Ra`i cu`ng ke^nh Ta^n Tha`nh -
Lo` Ga.ch. Nhu+ng da^n o+? dda^y kha' "hie^`n". Co' le~ ho. cu~ng tho^ng
ca?m vo+'i Nha` nu+o+'c va` tha^'y ca'i lo+.i mang dde^'n cho ho.. 
o+? Sa DDe'c, co^ng tri`nh bo+` ke` so^ng Sa DDe'c dda~ la`m to+'i co^ng
ddoa.n ddo^? be^to^ng. Theo chi? huy tru+o+?ng co^ng tri`nh Hoa`ng
Quo^'c Ba?o thi` "co+ ba?n la` hoa`n tha`nh. Co^' ga('ng dde^'n 30-7 se~
du+'t ddie^?m". Ca? mo^.t ddoa.n ke` da`i 944m tu+` do^'c ca^`u Ho`a
Kha'nh ngang qua cho+. ca' to+'i ca^`u Sa('t Quay dde^`u dda~ ddu+o+.c
ddo^? be^to^ng. Mu+.c nu+o+'c ddong dda^`y. Co^ng nha^n ta.m nghi?, du`
la` "gio+` ha`nh chi'nh". Anh Ba?o gia?i thi'ch: "Bo.n to^i la`m ke`
theo con nu+o+'c chu+' kho^ng ke^? gio+` gia^'c gi` ca?. Giu+~a khuya
ma` nu+o+'c ro`ng sa't thi` cu~ng pha?i nha?y xuo^'ng co^ng tru+o+`ng".
Kho' kha(n nha^'t la` vie^.c tha? dda' la^'p ho^' xoa'y. DDu+'ng tu+`
cho+. ca' (cu~) nhi`n ra giu+~a so^ng, mo^.t ghe cho+? dda' dda^.u ba^.p
be^`nh, phi'a du+o+'i la` 3-4 tho+. la(.n thay nhau la(.n xuo^'ng
nu+o+'c. Ca'n bo^. ky~ thua^.t Le^ Va(n Hu+.u no'i pha?i mu+o+'n tho+.
la(.n tha^.t gio?i dde^? ddie^`u chi?nh tha? dda' chi'nh xa'c va`o ho^'
xoa'y sa^u 25m. DDa^y la` nguye^n nha^n chi'nh do`ng xoa'y a(n luo^`n
va`o bo+` so^ng Sa DDe'c ga^y sa.t lo+? ca? khu cho+. ca'. Ne^'u kho^ng
nga(n cha(.n ki.p tho+`i, ca? khu pho^' ha`ng tra(m nha` kie^n co^' co'
nguy co+ ddo^? u.p xuo^'ng so^ng. 
DDe^'n ba^y gio+` thi` ngu+o+`i da^n Sa DDe'c dda~ co' the^? tho+? pha`o
nhe. nho~m vi` kho^ng pha?i lo ngay nga'y chuye^.n sa.t lo+?. Ca'c khu
pho^' ddang ba('t dda^`u... co' gia' tro+? la.i, kha'c vo+'i tru+o+'c
dda^y re? ma.t ma` cha(?ng ai the`m ngo'. Ngu+o+`i ta ddang hi`nh dung
mo^.t "be^'n Ba.ch DDa(`ng Sa DDe'c" ro+.p bo'ng ca^y, di.u ma't, tra?i
da`i do.c bo+` so^ng thay cho cho+. Sa DDe'c o^`n a`o ta^'p na^.p ma`
dda^`y lo so+.. 
Mo.i vie^.c chua^?n bi. "ddo'n lu~" dde^`u dda~ sa(~n sa`ng. Va^'n dde^`
co`n la.i la` kie^?m nghie^.m xem ngu+o+`i DDBSCL so^'ng chung vo+'i lu~
"ho`a thua^.n" hay "lu.c ddu.c" o+? mu+'c ddo^. na`o. 

Du+o+ng The^' Hu`ng