[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]

Ne^'u la` ngu+o+`i (tie^'p theo)




Cha`o ca'c anh chi. ,

To^i ra^'t ddo^`ng y' vo+'i nhu+~ng ddie^`u anh P.Q.Tua^'n vie^'t ma` to^i 
tri'ch la.i du+o+'i dda^y .  To^i muo^'n vie^'t the^m va`i 
ddie^?m trong dde^` mu.c na`y, vie^'t ro? the^m ddie^`u to^i muo^'n 
no'i .

Nga`y cuo^'i tha'ng tu+ 1975 , o^ng Nguye^~n cao Ky` le^n radio tuye^n 
bo^' se~ dda'nh nhau vo+'i VC cho to+'i cu`ng .  Nha^'t ddi.nh 
quye^'t tu+? .  O^ng no'i hay la('m .  Nga`y ho^m sau, o^ng va` vo+. con 
o^ng xa'ch ha`nh ly' le^n ddu+o+`ng qua My~ .

Na(m 1965, ca'c la~nh tu. tranh dda^'u o+? Hue^' to^? chu+'c nho'm sinh 
vie^n "Quye^'t Tu+?" .  Ca? ma^'y tra(m thanh nie^n nhe. da. hu+o+?ng 
u+'ng .  Chu+a dda'nh dda~ cha.y, ca'c nga`i la~nh tu. cha.y tru+o+'c 
dde^? dda`n em bo+ vo+ , ca'c nga`i bo? vo^ bu+ng 
dde^? sau na`y mang su'ng ve^` vu+`a la`m quan to`a vu+`a la`m bo^`i tha^?m 
xu+? a'n ba.n be` mi`nh trong Te^'t Ma^.u Tha^n .

Trong cuo^.c chie^'n tu+` 1954-1975 , dda^u pha?i chi? co' ngu+o+`i 
sinh Ba('c tu+? Nam la` nghi~ mi`nh che^'t cho que^ hu+o+ng dda^u .  
Nhu+~ng ngu+o+`i li'nh Co^.ng Ho`a ca^`m su'ng pho`ng thu? mie^`n Nam 
cu~ng nghi~ ra(`ng ho. chie^'n dda^'u cho ngu+o+`i da^n cu?a 
ho. .  Nhu+~ng gio.t nu+o+'c ma('t mu+`ng ro+? khi " Ca'c anh Co^.ng 
Ho`a " chie^'m la.i ddu+o+.c tha`nh pho^' Hue^' sau Te^'t Ma^.u Tha^n 
kinh hoa`ng nhu+ Phan Nha^.t Nam dda~ vie^'t la.i la` nhu+~ng ddo'n 
nha^.n tu+. ta^'m lo`ng cu?a ngu+o+`i da^n khi to? lo`ng bie^'t o+n vo+'i 
ngu+o+`i ca^`m su'ng chie^'n dda^'u cho ho. \.

DDu+`ng no'i chi to+'i que^ hu+o+ng ma` tho^i .   Cao ho+n ca? que^ 
hu+o+ng la` nu+o+'c tro+`i, nhu+~ng ngu+o+`i li'nh Ho^`i Gia'o la'i xe ca?m 
tu+? va`o ca'c tra.i li'nh My~ o+? Lebanon hay o+? Saudi Arabia hay ca'c 
ddu+o+`ng pho^' o+? Do Tha'i  dde^`u 
ddu+o+.c xem la` nhu+~ng "Tha'nh Tu+? Vi` DDa.o" .  To^i cha('c ra(`ng 
gia ddi`nh ho. ra^'t tu+. ha`o ve^` ho. .   Ngu+o+`i ngoa.i dda.o 
cha('c cha(''n nhi`n nhu+~ng ngu+o+`i na`y nhu+ ke? cuo^`ng ti'n.

Mo^.t ngu+o+`i dda~ hi sinh he^'t ddo+`i mi`nh dde^? to^? chu+'c ca'ch 
ma.ng tru+o+'c khi che^'t tro^'i vo+'i con nhu+ sau "Con co' hie^?u vi` 
sao la^u ro^`i bo^' kho^ng ve^` que^ kho^ng? - Bo^' nho+' la`ng xo'm 
la('m.  Nhu+ng bo^' xa^'u ho^?.  Sau na`y con ve^`, nho+' no'i bo^' xin 
lo^~i ba` con.  Bo^' ddi la`m ca'ch ma.ng kho^ng pha?i dde^? mo.i 
ngu+o+`i so^'ng nhu+ the^' na`y ... Mo^.t che^' ddo^. ha. nhu.c con 
ngu+o+`i kho^ng pha?i la` che^' ddo^. nha^n da^n ta lu+.a cho.n"
 \. (Lo+`i tro^'i cu?a o^ng Vu~ DDi`nh Huy`nh , trang 306 , cuo^'n "DDe^m 
Giu+~a Ban Nga`y" ) 

Tu+o+'ng Patton, mo^.t danh tu+o+'ng My~ tho+`i de^. nhi. the^' chie^'n 
no'i ca^u ba^'t hu? khi nha('n nhu? vo+'i qua^n o^ng "Let the S.O.B die for 
his country. You all try to live."  to^i ta.m di.ch la` 
"DDe^? cho ma^'y tha(`ng ... ddo' che^'t cho que^ hu+o+ng tu.i no' , 
chu'ng ta pha?i ra'ng ma` so^'ng "  Ca?m tu+? qua^n Nha^.t , phi co^ng 
Quye^'t tu+? tha^`n phong can dda?m bie^'t bao ma` cuo^'i cu`ng pha?i 
dda^`u ha`ng , cha('c vi` li'nh My~ so+. che^'t ?

To^i tha^'y ngu+o+`i Vie^.t ta dda(.t na(.ng va^'n dde^` hi 
sinh to+'i  ddo^. cu+.c ddoan.  Ba`i Quo^'c Ca du`ng trong Nam tu+` 
1954-75 co' ca^u  "DDo^`ng lo`ng cu`ng ddi hi sinh tie^'c gi` tha^n 
so^'ng...Thu` nu+o+'c la^'y ma'u dda`o ddem ba'o..." .  

To^i tie^'c la` nhu+~ng ngu+o+`i co' ta`i la`m tho+ la`m va(n sao kho^ng 
khuye^'n khi'ch cho ngu+o+`i kha'c ddem su+'c ra giu'p  nu+o+'c , cu+' 
xu'i du.c ngu+o+`i kha'c che^'t tha^.t la` la'o .  Nhu+~ng ngu+o+`i 
tre? tuo^?i vo+'i lo`ng nhie^.t tha`nh va` bo^`ng bo^.t co' the^? bi. 
ngu+o+`i ta lo+.i du.ng hay tuye^n truye^`n .  Rie^ng to^i kho^ng pha?i la` 
nha` va(n nha` tho+ , lu'c ga(.p  ca'c em ca'c cha'u o+? VN hay ddang du 
ho.c nu+o+'c ngoa`i thi` to^i se~  khuye^n ca'c em, ca'c cha'u ra'ng ho.c 
cho cha(m cho tha^.t gio?i,  ddo^~ dda.t cao, ti`m co+ ho^.i ra 
nu+o+'c ngoa`i ho.c the^m hoa(.c  tu nghie^.p cho ddu? mo.i nga`nh dde^? 
dda^'t nu+o+'c the^m ngu+o+`i  ta`i ,  Tie^'n Si~, Ky~  Su+, Ba'c Si~ ... 
nhie^`u nhu+ la' mu`a thu, vu+`a to^'t cho chi'nh mi`nh, vu+`a go'p 
pha^`n phu.ng su+. que^ hu+o+ng, cho da^n gia`u nu+o+'c ma.nh , cho 
ve~ vang da^n Vie^.t .  

Phan Thanh La^m
--------------------------------------------------
On Thu, 31 Jul 1997, Tuan Pham wrote:

> 
> To^i tha^'y trong nh~ tranh lua^.n ga^`n dda^y co' 1 su+. hie^?u la^`m 
> ra^'t lo+'n ra(`ng nh~ ng` tha^'y ba`i ddo' do+? tu+'c la` cho ra(`ng 
> "kho^ng ne^n che^'t". To^i KHO^NG nghi~ nhu+ va^.y. Che^'t cho 
> ly' tu+o+?ng, cho non so^ng, nhu+ Tra^`n Bi`nh Tro.ng, to^i tha^'y hay 
> la('m chu+'!
> 
> Nhu+ng la^'y vi' du. TBT, o^ng co' MUO^'N che^t kho^ng? To^i nghi~ la`
> kho^ng, vi` ne^'u khi ra tra^.n ma` o^ng muo^'n che^'t thi` o^ng se~
> tro+?
> tha`nh... ANH KHU`NG chu+' kho^ng pha?i la` ANH HU`NG! :) Tra'i la.i,
> o^ng muo^'n so^'ng, muo^'n tha('ng tra^.n, muo^'n la^.p co^ng. Ca'i ca^u 
> "da ngu+.a bo.c tha^y" la` 1 ca'ch "no'i lo^'i tuo^`ng ta`u" dda~ lo^~i
> tho+`i 
> ngay ca? tu+` tho+`i 1960.
> 
> Mo^.t ngu+o+`i ham so^'ng, ye^u ddo+`i, ma` sa(~n sa`ng cha^'p nha^.n 
> ca'i che^'t khi ca^`n, ng` ddo' mo+'i dda'ng phu.c, va` ca'i che^'t ddo'
> mo+'i
> dde.p va` ha`o hu`ng. 
...
> 
> Ddo' la` kho^ng no'i dde^'n su+. gia? do^'i cu?a 1 ng` ba?o ra(`ng
> "to^i muo^'n che^'t". Ai cu~ng thu+`a bie^'t la` o^ng ta kho^ng muo^'n
> che^'t, do ddo' no'i nhu+ va^.y chi? la` 1 ca'ch xu'i ng` kha'c che^'t.
>