[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
Phe^ bi`nh va(n ho.c
Hi ca'c ba'c
Mo+'i ddo.c Cha^n Dung Va` DDo^'i Thoa.i cu?a TDK, dda^y
la` edition 1999 ne^n co' the^m va`i ba`i ba'o no'i ve^`
cuo^'n sa'ch na`y. Xin mie^~n no'i ve^` CDVDD, mo.i ng` dda~
no'i nhie^`u, nhu+ng trong nh~ ba`i ba'o phe^ bi`nh to^i nha^.n
tha^'y co' 1 ba`i co' tri`nh ddo^. cao va` cho tha^'y 1 dda^`u
o'c co+?i mo+?, chi.u kho' ho.c ho?i, nghie^m tu'c, ra^'t la`
refreshing trong ca'i kho^ng khi' ao tu`, lu~y tre xanh
cu?a va(n ho.c VN (the^? hie^.n qua nh~ ba`i cu?a TDK va` nh~
ba`i ba'o kha'c).
Ta'c gia? ba`i na`y, DDo^ng La, ddu+a ra nh~ ddie^?m
ra^'t ca^`n suy nghi~. Khi ba`n ve^` nh~ lo+`i khen
qua' dda'ng cu?a TDK ve^` LTL (ma` to^i cu~ng dda~
ca?m tha^'y bu+.c va` vie^'t va`i ca^u tre^n vnsa
dde^? phe^ bi`nh) o^ng vie^'t:
"Ha`nh tri`nh cu?a tho+ ca chi'nh la` ha`nh tri`nh na(.ng nho.c
mo+? ro^.ng _ti'nh tho+_ tu+` nhu+~ng _ma^y tra(ng hoa la'_ e^m
dde^`m a^'y dde^'n mo.i ma(.t cu?a cuo^.c so^'ng...
Tho+ hie^.n dda.i co' the^? co' tho+ mo^.ng,
co' bo'ng ba^?y nhu+ng cu~ng co' the^? tho^ ra'p, sa^`n su`i...
ta^'t ca? chi? ca^`n su+. tu+o+ng ho+.p ma` tho^i. Cu~ng nhu+
nhu+~ng co^ ga'i dde.p, kho^ng pha?i cu+' ma(.c ga^'m vo'c
lua. la` mo?ng manh la` dde.p, ma` ma(.c ddo^` Jean, pull cu~ng
ba('t ma('t la('m, co' co^ co`n ma`i cho sa^`n su`i, co`n xe'
tua rua, hoa(.c chi? ma(.c qua^`n ddu`i tho^i..."
(cho^~ na`y DDL ddi chu+a to+'i ta^.n cu`ng cu?a ly' lua^.n
tha^?m my~. The^' na`o la` co^ ga'i dde.p? Quan nie^.m bi`nh
da^n, "common sense" la` pha?i ca^n ddo^'i ye^?u ddie^.u
nhu+ng bie^'t dda^u nh~ ca'i ve? rough, que^ mu`a, dden ddu?i,
to be'o, ga`y go` etc. la.i co' 1 ve? dde.p cu?a no', trong 1
khung ca?nh thi'ch ho+.p.)
"...trong li~nh vu+.c tri thu+'c no'i chung, chu'ng ta quen
ddu+o+.c
gia?in thi'ch, chi? ba?o da.y do^~, ne^n thu+o+`ng hie^?u mo^.t
ca'ch tru+.c quan. Trong khi ta^'t ca? ca'c ky~ thua^.t cao
dde^`u co' ti'nh ma~ ho'a, ti'nh ky' hie^.u. Tho+ hie^.n dda.i
cu~ng va^.y..."
Ti'nh ma~ ho'a, ti'nh ky' hie^.u la` no'i ve^` nh~ ca'i ma`
nh~ ke? ba?o thu? nhu+ Tra^`n Ma.nh Ha?o ra^'t bu+.c bo^.i
vi` ne^'u kho^ng chi.u kho' suy nghi~, ho.c ho?i nh~ ca'i
mo+'i thi` "kho^ng hie^?u no^?i".
"...ca^`n pha?i la`m nha^'t
trong xa~ ho^.i 80% no^ng da^n o+? ta la` pha?i thay ddo^?i y'
thu+'c he^. no^ng da^n, ke^? ca? trong vie^.c sa'ng ta'c,
tha^?m ddi.nh va(n chu+o+ng."
Beautiful!
"Su+. khen che^ va(n chu+o+ng ca?m ti'nh:
ma(.n, nha.t, kho^, me^`m, su+o+'t mu+o+'t qua', tri' tue^.
qua', a?nh hu+o+?ng ng` na`y ng` kia v.v. tha^.t qua' de^~ da`ng;
co`n pha't hie^.n ra su+. sa'ng ta.o, sa'ng ta.o dde^'n dda^u,
du+o+`ng nhu+ la.i qua' kho' kha(n trong vie^.c tha^?m ddi.nh
va(n chu+o+ng o+? ta."
(DDie^?m na`y thi` co' le~ nh~ nha` phe^ bi`nh chu? ca?m ti'nh
se~ tra? lo+`i: co' gi` kho' dda^u, chi? ca^`n du`ng lu+o+ng
na(ng nha` que^ la` tha^'y ngay ca'i na`o la` cha^n sa'ng ta.o,
va(n chu+o+ng ddi'ch thu+.c, ca'i na`o la` khoe khoang, va(n
chu+o+ng re? tie^`n, mi` a(n lie^`n :-) Cu~ng ne^n nho+' lo^'i
ly' lua^.n no^ng da^n na`y dda~ luo^n luo^n ddu+o+.c ddem ra
dde^? dda^.p nh~ ng` thu+? nghie^.m vo^ phu'c ddi ngu+o+.c
la.i tha`nh kie^'n co^' ddi.nh cu?a so^' ddo^ng ba?o thu?.)
Mo+`i ca'c ba'c coi tie^'p va` so sa'nh ba`i na`y vo+'i va`i
"phe^ bi`nh CHCC" cu?a TM Ha?o dde^? xem su+. kha'c bie^.t
giu+~a kie^?u "phe^ bi`nh theo lu+o+ng na(ng nha` que^" va`
"phe^ bi`nh kho^ng theo LNNQ" (to^i bo? 1 va`i cho^~ ra`o
ddo'n kho^ng quan tro.ng).
Tie^.n dda^y to^i cu~ng xin no'i ra(`ng to^i kho^ng he^`
nga.c nhie^n tru+o+'c pha?n u+'ng cu?a 1 so^' ng` tre^n
vnsa ve^` ba`i "phe^ bi`nh ba`i phe^ bi`nh cu?a TMH"
cu?a to^i. Nh~ ta^m ho^`n ba?o thu? cu?a VN (no^.i &
ngoa.i) cho+? ba(`ng supertanker kho^ng he^'t, ho.
la` supporters trung tha`nh cu?a lo^'i "phe^ bi`nh"
duy ca?m ti'nh, duy LNNQ, duy ha. ca^'p cu?a nh~ ke?
nhu+ TMH. To^i chi? tha^'t vo.ng khi tha^'y 1 ng` tu+.
coi la` liberal nhu+ ba'c AH ma` cu~ng hua` theo dda'm
na`y, thay vi` dde^? energy dde^? ma` u?ng ho^. lo^'i
phe^ bi`nh ddu+'ng dda('n, kho^ng thie^n vi. ca' nha^n,
co' ho.c thu+'c, co' pha^n ti'ch nhu+ cu?a DDo^ng La.
Ng` Vie^.t "liberal" ma` co`n va^.y thi` to^i tha^'y
ra^'t bi quan cho tu+o+ng lai cu?a VN ve^` mo.i ma(.t.
Tie^`m na(ng co' o+? trong VN dfda^'y, nhu+ng kho'
le^n no^?i vi` thie^'u support va` thie^n ha. co`n
lo ddi theo nh~ ke? kho^ng co' thu+.c ta`i nhu+ng
gio?i dda' ca(?ng.
Cheers
Tuan Pham
---
DDO^I NE'T VE^` TA'C GIA? CDVDT
[...]
Trong ba`i bi`nh ba`i tho+ Tie^'ng Thu cu?a Lu+u Tro.ng Lu+,
Tra^`n DDa(ng Khoa cho dda^y la` ba`i tho+ tho+ nha^'t trong
ne^`n tho+ VN, to^i tha^'y co' ca'i gi` kho^ng o^?n. Anh no'i
la` ba`i tho+ _tho+ mo^.ng_ nha^'t thi` co' y' ho+n. Bo+?i
ha`nh tri`nh cu?a tho+ ca chi'nh la` ha`nh tri`nh na(.ng nho.c
mo+? ro^.ng _ti'nh tho+_ tu+` nhu+~ng _ma^y tra(ng hoa la'_ e^m
dde^`m a^'y dde^'n mo.i ma(.t cu?a cuo^.c so^'ng, tho+ kho^ng
chi? la` nhu+~ng ba^ng khua^ng tho^?n thu+'c, ma` co`n la` nhu+~ng
ti`nh ca?m, nhu+~ng ta^m tra.ng, nhu+~ng suy tu+ lo+'n lao. O+?
mu+.c ddo^. na`o ddo' Tie^'ng Thu qua? la` mo^.t ba`i tho+ hay,
nhu+~ng ca^u tu+. va^'n dda~ la`m ta(ng ddu+o+.c ta^m tra.ng
ba^ng khua^ng, tho^?n thu+'c trong kho^ng gian tho+ mo^.ng:
nhu+ng cu~ng pha?i tha^'y ba`i tho+ co`n i't su+. sa'ng ta.o ve^`
y' tu+o+?ng va` su+. sao che'p ca^'u tu+'. Cu~ng vi` coi su+.
tho+ mo^.ng la` ti'nh tho+ cao nha^'t ne^n giu+~a LTL va`
Nguye^~n Quang Thie^`u, Khoa co' nhu+~ng dda'nh gia' thie^n vi.
va` co' nhu+~ng ma^u thua^~n. Anh cu~ng co' nhu+~ng nha^.n ddi.nh
kho^ng thoa? dda'ng ve^` va(n tho+ cu?a Nguye^~n Quang Thie^`u.
Mo^.t be^n anh coi su+. pha^n ti'ch ca^u chu+~ LTL la` hie^?u
"so^'ng si't", "tho^ thie^?n", la` "ke'o ma^y tre^n tro+`i
ra la`m lo't cha^n", nhu+ng khi ca^`n che^ NQT thi` anh la.i
du`ng chi'nh su+. pha^n ti'ch a^'y, mo^.t be^n anh ba^'t cha^'p
a?nh hu+o+?ng tho+ Pha'p cu?a LTL (theo Hoa`i Thanh, khi la`m
_tho+ mo+'i_ bi. che^, LTL co`n tuye^n bo^': "_Kho^ng tho+_
thi` cu~ng co'c ca^`n tho+" nhu+ng anh la.i che^ tho+ Thie^`u la`
"Ta^y qua'" tho+ nhu+ "tho+ di.ch xo^?i"; mo^.t be^n anh cho
LTL co'p nha(.t chi? la` nga^~u nhie^n, mo^.t be^n anh ke^?
chi tie^'t nhu+ mo^.t co^ng to^' vie^n chu+'ng minh Thie^`u
sao che'p, y' tu+' tu+` mo^.t truye^.n nga('n nu+o+'c ngoa`i.
Ma` thu+.c te^' la`m tho+ su+. sao che'p ca^'u tu+' de^~ da`ng
ho+n vie^'t truye^.n nga('n tu+` mo^.t va`i chi tie^'t, ti`nh
huo^'ng cho tru+o+'c nhie^`u. Vi` tho+ chi? ca^`n go+.i, u+o+'c
le^., co`n truye^.n nga('n pha?i ky` co^ng du+.ng kho^ng gian,
tho+`i gian, con ngu+o+`i, ta^m ly', su+. vie^.c... Mo^.t so^'
y' anh cho la` vo^ ly' trong truye^.n "Mua` Hoa Ca?i Ven So^ng",
to^i hoa`n toa`n co' the^? no'i ngu+o+.c la.i. Anh cho vie^.c
o^ng la~o cho^n vo+. xuo^'ng do`ng so^ng la` gia?, bo+?i bo+`
ba~i me^nh mo^ng the^' thie^'u gi` cho^~ cho^n. Nhu+ng anh la.i
kho^ng ti'nh dde^'n ta^m ly'. O^ng la~o ha`nh ddo^.ng va^.y
la` do o^ng la~o dda~ ca'u, la` "kho^ng the`m cho^n vo+. tre^n
dda^'t nu+~a" chu+' kho^ng pha?i do kho^ng kie^'m ddu+o+.c cho^~...
Khi anh cho tho+ tu+. do kho^ng va^`n cu?a Thie^`u la` tho+
tra^`n tru.i, co^'t la^'y y', chu+a du.ng c^ng ma`i giu~a
nghe^. thua^.t, trong khi anh la.i cho ba`i Nho+'Ma'u cu?a
Tra^`n Mai Ninh la` tuye^.t ta'c, la` tho+ cu?a muo^n ddo+`i,
la` tho+ chiu? so^'ng ba(`ng gia' tri. tha^.t, trong khi ba`i
na`y co' ca? nh~ ddoa.n da`i chi? ke^? le^? nhu+ no'i chuye^.n...
Hie^.n ta.i co' le~ i't ai la.i cho ra(`ng ti'nh tho+, ti'nh
nghe^. thua^.t la.i chi? la` ca'i e^m dde^`m, ca'i ve'o von,
ca'i bo'ng ba^?y. Tho+ hie^.n dda.i co' the^? co' tho+ mo^.ng,
co' bo'ng ba^?y nhu+ng cu~ng co' the^? tho^ ra'p, sa^`n su`i...
ta^'t ca? chi? ca^`n su+. tu+o+ng ho+.p ma` tho^i. Cu~ng nhu+
nhu+~ng co^ ga'i dde.p, kho^ng pha?i cu+' ma(.c ga^'m vo'c
lua. la` mo?ng manh la` dde.p, ma` ma(.c ddo^` Jean, pull cu~ng
ba('t ma('t la('m, co' co^ co`n ma`i cho sa^`n su`i, co`n xe'
tua rua, hoa(.c chi? ma(.c qua^`n ddu`i tho^i...
[...]
Co' le~ Tra^`n DDa(ng Khoa cu~ng nhu+ Tra^`n Ma.nh Ha?o chu+a
tie^'p ca^.n ddu+o+.c tho+ hie^.n dda.i, tho+ Ng~ Quang Thie^`u,
ne^n kho^ng ddo^`ng ca?m ddu+o+.c, ta^'t co' nhu+~ng nha^.n xe't
kho^ng ddu'ng. Du+o+`ng nhu+ Thie^`u chu+a ti`m dduo+.c ngu+o+`i
phe^ bi`nh ddi'ch thu+.c cho mi`nh. Ca? nh~ ng` khen anh cu~ng
nhu+ mo+'i cu+o+~i ngu+.a xem hoa, co' lo+`i khen thu+.c su+.
la`m ha.i anh. Co' ddie^`u chung nha^'t to^i muo^'n no'i,
trong li~nh vu+.c tri thu+'c no'i chung, chu'ng ta quen ddu+o+.c
gia?in thi'ch, chi? ba?o da.y do^~, ne^n thu+o+`ng hie^?u mo^.t
ca'ch tru+.c quan. Trong khi ta^'t ca? ca'c ky~ thua^.t cao
dde^`u co' ti'nh ma~ ho'a, ti'nh ky' hie^.u. Tho+ hie^.n dda.i
cung va^.y (Ta^'t nhie^n to^i tru+` ra mo^.t so^' ta'c gia?
ba('t chu+o+'c ra^.p khuo^n tho+ tu+o+.ng tru+ng, dda dda,
sie^u thu+.c, vi` dda~ ra^.p khuo^n thi` kho^ng the^? go.i la`
mo+'i). Khi la`m tho+ tru+.c quan, bi`nh tho+ cu~ng tru+.c quan,
ra^'t de^~ da^~n dde^'n vie^.c bi`nh tho+ gio^'ng nhu+ vie^.c
o^ng xa^?m nha^.n dang voi ba(`ng ca'ch so+` cha^n. Ne^'u kho^ng
chi.u ho.c ho?i, ti`m hie^?u, suy nga^~m nghie^m tu'c, luo^n coi
mi`nh la` trung ta^m, ra^'t de^~ co' nh~ nha^.n ddi.nh
sai la^`m.
[...]
Mo^.t ddie^`u nu+~a Khoa thu+o+`ng tu+. ha`o ve^` ba?n cha^'t
no^ng da^n cu?a mi`nh, Khoa ta^m dda('c vo+'i ngu+o+`i co' ti'nh
no^ng da^n, ye^u va(n chu+o+ng no^ng da^n (ddie^`u na`y kho^ng
chi? rie^ng khoa ma` la` ra^'t nhie^`u ngu+o+`i). To^i cu~ng con
nha` no^ng, cu~ng thi'ch ti'nh cha^n thu+.c, cha^'t pha'c cu?a
no^ng da^n, nhu+ng ddie^`u to^i tha^'y ca^`n pha?i la`m nha^'t
trong xa~ ho^.i 80% no^ng da^no+? ta la` pha?i thay ddo^?i y'
thu+'c he^. no^ng da^n, ke^? ca? trong vie^.c sa'ng ta'c,
tha^?m ddi.nh va(n chu+o+ng.
[...]
DDie^`u cuo^'i cu`ng to^i muo^'n no'i la` ti'nh khoa ho.c cu?a
"Cha^n Dung Va` DDo^'i Thoa.i". Chu'ng ta dda~ qua' thu+`a
nhu+~ng nha^.n ddi.nh ba`n tro`n, ba`n me'o, thu+o+`ng chi?
la`m me'o mo' the^m die^.n ma.o thu+.c vo^'n dda~ ra^'t kho'
nha^.n da.ng cu?a va(n chu+o+ng, trong khi la.i qua' thie^'u nh~
ba`i vie^'t toa`n die^.n, chi tie^'t, sa^u sa('c va` ddu'ng
dda('n, nha^'t la` ve^` va(n chu+o+ng cu?a nga`y ho^m nay.
Trong cuo^'n sa'ch cu?a TDK nh~ nha^.n ddi.nh ve^` va(n chu+o+ng
ra^'t nhie^`u, nhu+ng thu+o+`ng chi? la` "ddo^'i thoa.i".
Vi` va^.y kho^ng tra'nh kho?i vie^.c dda'nh gia' ca?m ti'nh
chung chung. Ma` ca`ng no^?i tie^'ng, ca`ng ta`i na(ng, ng` ta
ca`ng co' thie^n kie^n ca' nha^n va` su+. nha^.n ddi.nh ve^`
ng` kha'c kho^ng pha?i bao gio+` cu~ng ddu'ng. Ngay ca?
nh~ nha` va(n lo+'n xu?a the^' gio+'i cu~ng co' ng` coi nhau
kho^ng ra gi`. Su+. khen che^ va(n chu+o+ng ca?m ti'nh:
ma(.n, nha.t, kho^, me^`m, su+o+'t mu+o+'t qua', tri' tue^.
qua', a?nh hu+o+?ng ng` na`y ng` kia v.v. tha^.t qua' de^~ da`ng;
co`n pha't hie^.n ra su+. sa'ng ta.o, sa'ng ta.o dde^'n dda^u,
du+o+`ng nhu+ la.i qua' kho' kha(n trong vie^.c tha^?m ddi.nh
va(n chu+o+ng o+? ta.
[...]
Bi`nh Tha.nh 11-1998
DDo^ng La
Va(n Nghe^. Qua^n Do^.i so^' 24, 12-1998