[Chuye^.n ky'] "Tie^`n" cu?a Nguye^~n Kha?i (fwd)

[AnHai Doan <anhai@cs.washington.edu>]

Cha`o ca'c ba'c tre^n cho+. VNSA. DDang cu`ng ba'c So+n dda(ng gio+?  ma^'y
truye^.n ra^'t nga('n. Ho^m nay thay ddo^?i kho^ng khi' muo^'n dda(ng mo^.t
truye^.n kha' da`i ve^` "Tie^`n" cu?a ba'c Ng~ Kha?i. Truye^.n na`y to^i dda~
ddo.c khi co`n ho.c trung ho.c o+? VN. Ho^`i ddo' ddo.c xong
que^n sa.ch dde^'n nay chi? co`n nho+' co' hai chi tie^'t. 

Mo^.t la` nho+' Ng~ Kha?i du`ng chi tie^'t "cha^'m ddu+'ng co.ng rau muo^'ng"
dde^? mo^ ta? ca'i nghe`o ddo'i trong mo^.t gia ddi`nh o+? Ha` No^.i lu'c
ba^'y gio+`. DDo'i dde^'n mu+'c pha?i cha^'m ddu+'ng co.ng rau thi` tha^.t
la` kho^ng co`n kie^?u ddo'i gi` ho+n ddu+o+.c nu+~a! (Cu~ng nhu+ mo^.t anh
ba.n to^i khi mo^ ta? ca?nh Nghe^. An dda~ khoa'i tra' ke^? ra(`ng ddi ta`u
qua vu`ng na`y tha^'y "tra^u xe^'p ha`ng cho+` to+'i phie^n xuo^'ng vu~ng
nu+o+'c dde^? dda^`m". Co' le~ mo^ ta? ca?nh thie^n nhie^n kha('c 
nghie^.t cu~ng chi? dde^'n the^' na`y la` he^'t co+~ :-) ). 

Chi tie^'t thu+' hai ma` to^i nho+' la` lo+`i nha^.n xe't cu?a nha^n va^.t
chi'nh cuo^'i truye^.n: "Dda'm tre? ba^y gio+` chu'ng kie^'m tie^`n quye^'t
lie^.t la('m, la.nh lu`ng ta`n nha^~n ho+n bo.n em nhie^`u. Va` kho^ng vi`
mo^.t ai ca?, kho^ng thu+o+ng mo^.t ai ca?. Co' tie^`n dde^? tro+ tha`nh
ngu+o+`i ma.nh, tha`nh o^ng chu?, chu'ng ba?o the^'." Trong nhu+~ng tha'ng
nga`y ba?n tha^n to^i (va` xem thie^n ha.) ddi buo^n ba'n "la.nh lu`ng va`
ta`n nha^~n"  o+? DDo^ng A^u, thi?nh thoa?ng to^i la.i nho+' to+'i ca^u no'i
na`y. 

Trong lu.c khoa'i cu?a da^n Vie^.t ta thi` dde^. ngu~ khoa'i va` dde^. 
lu.c khoa'i co`n ddu+o+.c tranh ca~i. Song nhie^`u ng` ba?o ra(`ng dde^. 
ngu~ khoa'i la` ddu+o+.c ddo.c va(n tho+ hay, co`n dde^. lu.c khoa'i la`
ddu+o+.c nghe lo+`i bi`nh hay ve^` va(n tho+. Va^.y xin mo+`i ca'c ba'c 
thu+o+?ng thu+'c ca? hai khoa'i: ho^m nay va` mai to^i se~ dda(ng he^'t
truye^.n na`y; co`n sau ddo' se~ co' lo+`i bi`nh ra^'t hay dde^? ca'c 
ba'c tham kha?o.

Xin ca?m o+n hai ba'c Ho^`ng La^m va` DDa`m So+n dda~ bo? co^ng su+'c 
ddu+a truye^.n na`y le^n cho+. VNSA.

Ha?i.
----------------------------------

Ha` no^.i trong ma('t to^i: Tie^`n

ky' cu?a Nguye^~n Kha?i


Na(m 16 tuo^?i, Hie^`n, con o^ng chu' to^i dde.p ma?nh mai va` dda`i ca'c
nhu+ thie^'u nu+~ trong tranh To^ Ngo.c Va^n. Nga('m nhi`n Hie^`n, to^i
cu+' tie^'c vi` sao chu'ng to^i la.i la` anh em nhi?, anh em ho. xa tho^i,
nhu+ng va^~n cu+' la` co' chu't ma'u mu? ruo^.t thi.t. Con ga'i nhu+ the^'
ma` ro+i va`o tay mo^.t tha(`ng cho^`ng tu.c ta(`n, vu~ phu thi` tha^.t
uo^?ng. Cu~ng cha(?ng pha?i lo xa la('m dda^u, o^ng ta.o vo^'n thi'ch
ddu`a a'c ma`. Na(m a^'y, ngu+o+`i ti`nh trong mo^.ng cu?a ca'c co^ ga'i
Ha` No^.i la` ca'c cha`ng trai si~ quan qua^n ddo^.i. "Anh bo^. ddo^.i"
dda~ co' tie^'ng la`nh la` ngu+o+`i to^'t ve^` ddu? mo.i phu+o+ng die^.n.
Nhu+ng anh bo^. ddo^.i la.i kho^ng the^? la^'y con ga'i nha` tu+ sa?n.
Chu' to^i co' ma^'y ca'i xe ta?i cha.y ddu+o+`ng Ha` No^.i - Ha?i Pho`ng,
Ha` No^.i - Nam Ddi.nh. Xe dda~ co^ng tu+ ho+.p doanh, o^ng chu? la` Nha`
Nu+o+'c, chu' to^i va` hai con trai lo+'n la'i xe a(n lu+o+ng nhu+ng va^~n
cu+' la` nha` tu+ sa?n. Gia? thu+? nga`y a^'y to^i co' the^? ye^u va`
la^'y Hie^`n la`m vo+., to^i co' da'm kho^ng? Xem na`o, xem na`o, cu~ng
pha?i ti'nh toa'n dda^'y! La^'y nhau la` phie^`n phu+'c la('m, cho^`ng
thi` he^'t ddu+o+`ng tha(ng tie^'n, vo+. cu~ng kho^ng the^?  co' co^ng a(n
vie^.c la`m dda`ng hoa`ng, ro^`i la^'y gi` ma` nuo^i nhau, nuo^i con. Qua'
nu+?a ba.n be` cu`ng lu+'a tuo^?i vo+'i to^i dde^`u la^'y vo+. no^ng da^n
nghe`o, con ca'i nhu+~ng gia ddi`nh quen bie^'t trong chi'n na(m kha'ng
chie^'n. Mo^.t so^' kha'c may ma('n ho+n la^'y ddu+o+.c vo+. la` ngu+o+ `i
tha`nh thi. thuo^.c gia ddi`nh co^ng chu+'c nho? hoa(.c buo^n ba'n nho?.
May ma('n ho+n nu+~a la` ddu+o+.c la`m re^? nhu+~ng gia ddi`nh ca'n bo^.
kha'ng chie^'n. Nhu+~ng ca(.p vo+. cho^`ng co.c ca.ch, la^'y nhau ba(`ng
nhu+~ng ti'nh toa'n ngoa`i ti`nh ye^u, nha^~n nhu.c a(n o+ vo+'i nhau
suo^'t ma^'y chu.c na(m, dde? ra mo^.t loa.t con ca'i, cho^`ng da^.y con
mo^.t ca'ch, vo+. da.y con mo^.t ca'ch, pha^`n co`n la.i giao pho' cho
nha` tru+o+`ng va` xa~ ho^.i mo+'i tha`nh ra ngu+o+`i Ha` No^.i cu?a ba^y
gio+`, vu+`a quen vu+`a la., khie^'n ngo`i bu't dda^m bo^'i ro^'i mo^~i
khi muo^'n vie^'t mo^.t chu't gi` ve^` ho.. 

Ma^'y na(m sau, to^i la^'y vo+., vo+. no^ng da^n, dde? lie^`n hai ddu+'a
con, Hie^`n va^~n chu+a la^'y cho^`ng, hi`nh nhu+ chu+a co' ca? ngu+o+`i
ye^u. Khi ddu+'a con lo+'n to^i dda~ ho.c lo+'p 3, con nho? ho.c lo+'p 1,
Hie^`n mo+'i co' gia ddi`nh rie^ng.  Ngu+o+`i cho^`ng la` tho+. ma'y, ve^`
sau la` ca^`u thu? bo'ng dda' cu?a ddo^.i Ddu+o+`ng Sa('t, con mo^.t gia
ddi`nh la`m ba'nh ke.o co' tie^'ng cu?a Ha` No^.i. Cu~ng la` con nha` tu+
sa?n, tu+ sa?n thu+o+ng nghie^.p, nhu+ng dda~ ddo'ng cu+?a ha`ng tu+`
nhie^`u na(m nay. Thuo+ nho?, to^i ddi ho.c mo^~i nga`y dde^`u pha?i qua
cu+?a hie^.u ba'n ba'nh ke.o cu?a nha` na`y. Nha` mo^.t ta^`ng, ma'i
tha^'p, ma(.t tie^`n ro^.ng, lo`ng nha` sa^u, cu+?a go^~ tha'o ra la('p
va`o mo^~i sa'ng va` mo^~i to^'i. Ban nga`y nhi`n va`o cu+' to^'i dden hun
hu't, chi? nghe co' tie^'ng va('t bo^.t va` tie^'ng go~ khuo^n. Co' ma^'y
ngu+o+`i dda`n o^ng co`n tre?, ma(.t ra^'t da`i, da'ng ra^'t cao, ra va`o
lu+~ng thu+~ng nhu+ kho^ng co' vie^.c gi` la`m. Va` mo^.t ngu+o+`i dda`n
ba` dda~ ddu+'ng tuo^?i, quanh na(m ma(.c a'o da`i dden, to'c bu'i, ma(.t
ra^'t dde.p va` buo^`n, ddu+'ng la^'p lo' phi'a trong. 

Cho^`ng cu?a Hie^`n la` cha'u trai cu?a gia ddi`nh. Nhu+~ng ngu+o+`i dda`n
o^ng cao lo+'n nga`y xu+a cu~ng ddi dda^u ca?, co`n la.i co' mo^.t
ngu+o+`i tu+'c la` o^ng bo^' cho^`ng cu?a Hie^`n ba^y gio+`. Ngu+o+`i
dda`n ba` co' gu+o+ng ma(.t buo^`n na(m na`o dda~ la` mo^.t ba` la~o
ngoa`i sa'u mu+o+i, to'c ba.c tra('ng, va^~n o+ vo+'i em trai va` ca'c
cha'u. Khi Hie^`n ddi la^'y cho^`ng co^ dda~ co' mo^.t vie^.c la`m
ddu+o+.c xem la` co' ma^`u cu?a Ha` No^.i lu'c ba^'y gio+`: Nha^n vie^n
ke^' toa'n mo^.t cu+?a ha`ng a(n uo^'ng. Lu'c na`y chu' to^i dda~ ma^'t,
ba` me. ruo^.t cu?a Hie^`n la` ba` ke^', Hie^`n la` con ga'i dda^`u, sau
co^ co`n bo^'n ddu+'a em, tha(`ng lo+'n nha^'t mo+'i 17 tuo^?i. Ba` thi'm
to^i may ha`ng cho qua^n nhu. Hai ngu+o+`i con trai lo+'n cu?a cho^`ng
va^~n cha.y xe va^.n ta?i, vo+. con chu+a co', ddu+a he^'t tie^`n lu+o+ng
cho di` dde^? nuo^i ca'c em a(n ho.c. Tu+` nga`y Hie^`n ddi la`m, ca'c em
mo+'i ddu+o+.c a(n no. Ba'nh ddu'c ngo^ na^'u mo+~, ba'nh mi` va` ba te^,
ba'nh bao dde^`u la` cu?a cu+?a ha`ng, mo^~i nga`y ngu+o+`i chi. mang ve^`
mo^.t tu'i dda^`y, Hie^`n ve^` nha` cho^`ng nhu+ng kho^ng pha?i la`m da^u.
Co^ va^~n so^'ng thoa?i ma'i, tu+. do nhu+ nga`y co`n o+ vo+'i me. va`
ca'c em. Ba` me. cho^`ng tho+`i con ga'i la` hoa kho^i pho^' Ca^`u Go^~
ddu+o+.c nha` cho^`ng ne^? vi` ba` co' vo^'n rie^ng cho vay la~i va` go.i
ho.. Pha'p thua pha?i ru't kho?i Ha` No^.i, ca'c con ho. va` con no+. o^m
tie^`n cha.y theo va`o Nam, nha` ca'i va` chu? no+. bo^~ng cho^'c tha`nh
tay tra('ng.  Ba` tie^'c cu?a kho'c lo'c ca? ma^'y tha'ng tro+`i ro^`i
tha`nh ngu+o+`i ngo+' nga^?n, nga`y nga`y lang thang kha('p ca'c cho+.
nha(.t gia^'y vu.n nhe't dda^`y ca'i tu'i bi. mang theo, to^'i ve^` qua(ng
mo^.t ddo^'ng tru+o+'c ma(.t cho^`ng, no'i he^? ha?: "Tie^`n to^i ddo`i
ve^` dda^'y, ma^'t the^' na`o ddu+o+.c!" Ba` la~o to'c ba.c la` chi.
ruo^.t cu?a bo^' cho^`ng thu+o+`ng go.i la` co^ huye^.n, ngoa`i ba mu+o+i
mo+'i la^'y le~ mo^.t o^ng tri huye^.n, sau bi. vo+. ca?  ghen tuo^ng qua'
pha?i bo? ve^` nh a` bo^' me. dde^? la`m qua?n gia, qua'n xuye^'n mo.i
vie^.c cu?a cu+?a ha`ng. Ba^y gio+` kho^ng co`n buo^n ba'n gi`, kho^ng co'
tie^`n thu va`o ne^n cu~ng kho^ng co' tie^`n chi ra, tie^`n ai ngu+o+`i
a^'y tie^u ne^n ba` co^ ddi ddan len, sa'ng ddi to^'i ve^`. 

Bo^' cho^`ng la` ngu+o+`i mo^.t ddo+`i chi? bie^'t mo^.t nghe^`, nghe^`
la`m ba'nh ke.o, tay nghe^` ba^.c tha^`y nhu+ng mo.i co^ng ddoa.n pha?i
theo ddu'ng nhu+~ng chi? da^~n do o^ng dda(.t ra, la.i co' nhu+~ng vie^.c
chi? mo^.t mi`nh o^ng la`m, tho+. phu. kho^ng ddu+o+.c nhu'ng tay. No' la`
nie^`m kie^u ha~nh cu?a o^ng, la` ca'i ddo^.c dda'o, ca'i rie^ng bie^.t
cu?a mo^.t cu+?a ha`ng trong ca'i the^' gio+'i la`m ba'nh ke.o cu?a Ha`
No^.i. Ne^n o^ng kho^ng the^? la`m chung kho^ng the^? bie^?u die^~n ta`i
nghe^. o+ no+i ho^~n ta.p, khe'o va` vu.ng kho^ng pha^n bie^.t, ca'i trung
bi`nh vo+'i ca'i dda(.c sa('c, ca'i duy nha^'t kho^ng pha^n bie^.t, o+
mo^.t no+i kho^ng ai bie^'t o^ng la` ai, ca'i ho+n ngu+o+`i cu?a o^ng la`
ca'i gi`.  O^ng chi? la` ngu+o+`i vo^ danh trong mo^.t ta^.p the^? vo^
danh. O^ng ham tie^`n nhu+ng co`n ham danh ho+n ca? tie^`n. Ba^y gio+`
tie^`n kho^ng co', danh cu~ng cha? co`n ne^n o^ng buo^`n, hay uo^'ng
ru+o+.u nhu+ng kho^ng ga^y phie^`n phu+'c cho con ca'i.  Hie^`n ve^` nha`
cho^` ng dda~ va`i tha'ng nhu+ng kho^ng ddu+o+.c a(n mo^.t bu+~a co+m na`o
co' thi.t, phie^'u thi.t da`nh mua mo+~, mo^.t thi`a mo+~ ru+o+'i le^n
mo^.t no^`i chuo^'i xanh kho tu+o+ng vo+'i ca' vu.n, a(n ddu+o+.c ca?
tua^`n. Co`n thu+o+`ng la` te'p rang ma(.n vo+'i rau muo^'ng luo^.c cha^'m
tu+o+ng. Mo^.t che'n tu+o+ng pha?i pha the^m thi`a muo^'i ma` cu~ng chi?
da'm cha^'m ddu+'ng ngo.n rau cho kho?i to^'n. 

Mo^.t nha` buo^n ba'n co' tie^'ng cu?a Ha` tha`nh sau mu+o+`i ma^'y na(m
ngo^`i cho+i kho^ng chi? co`n ca'i xa'c nha`, be^n trong ro^~ng tue^'ch.
No+i tho+` to^? tie^n co' mo^~i ca'i ba`n mo^.c dda(.t ba`i vi. va` mo^.t
ba't hu+o+ng to ba(`ng sa`nh. Cuo^'n thu+, lie^~n ddo^'i, hu+o+ng a'n va`
ca(.p ha.c ca('m ne^'n ba(`ng ddo^`ng dde^`u dda~ ddem ba'n da^`n ca?.
Ddo^` go^~ va` ddo^` su+' tho+`i ca'c cu. mua sa('m dde^? ba`y cho sang,
ba`y dde^? cho+i cu~ng kho^ng co`n la.i mo^.t thu+' gi`. Mo^~i di.p gia' p
Te^'t, co' hai em tu+` xa ve^` Ha` No^.i la.i ba'n mo^.t va`i thu+' la^'y
tie^`n sa('m Te^'t va` tro+. giu'p cho con cha'u. Chi? co`n la.i hai bo^.
ngu+.a cu?a tho+. na(`m dda~ cu~ mu.c va` mo^.t bo^. ba`n ghe^' tho+`i nay
co.c ca.ch vu+`a a(n co+m vu+`a tie^'p kha'ch. La.i dde^'n lu+o+.t nhu+~ng
nha` gia^`u mo+'i sa(n lu`ng ti`m mua nhu+~ng co^? va^.t ddo'ng ba(`ng
go^~ quy', cha.m tro^? ca^`u ky`, kie^?u da'ng co^? cu?a nhu+~ng gia
ddi`nh mo^.t tho+`i la` the^' gia nay ddang lu.n ba.i. Ca'i gia^`u pha ?i
ddi ke`m vo+'i ca'i sang, ca'i la^u ddo+`i mo+'i tha^.t hoa`n toa`n. Dde^?
co' the^? khoe vo+'i kha'ch: "Thu+a, nhu+~ng thu+' na`y la` cu?a ca'c cu.
chu'ng to^i dde^? la.i dda^y a.." Tho+`i co`n ye^u nhau, Hie^`n thu+o+`ng
tu+. ho?i, nay mai co^ se~ so^'ng la`m sao trong ca'i nha` tro^'ng va('ng,
la.nh le~o, ho^i mo^'c na`y. Mo^.t ngo^i nha` kho^ng co' tie^'ng ddo^.ng,
kho^ng co' ngu+o+`i no'i to, chi? co' ma^'y ngu+o+`i gia` ddi la.i tha^'p
thoa'ng nhu+ ddang ba^.n bi.u la`m ca'i gi` ddo'. 

Ve^` so^'ng vo+'i nha` cho^`ng, Hie^`n mong muo^'n ca'i tre? trung cu?a
mi`nh, ca'i tha'o va't cu?a mi`nh se~ la`m cho ngo^i nha` vui ho+n le^n,
o^`n a`o ho+n le^n, la` mo^.t ca'i nha` ddang so^'ng, ddang pha't dda.t.
Co^ ao u+o+'c ddu+o+.c hy sinh dde^? vun que'n, ha`n ga('n mo^.t ca'i gi`
ddang vo+~ ra, ddang ru+~a ra. Ta^'t nhie^n la` pha?i co' tie^`n, co'
ra^'t nhie^`u tie^`n. Nhu+ng kie^'m dda^u ra trong mo^.t tho+`i gian
nga('n ddu+o+.c nhie^`u tie^`n? Nga`y a^'y chu+a co' phong tra`o cho+i ve'
so^ ', chu+a bie^'t dda'nh dde^`, cu~ng kho^ng co' buo^n ba'n lo+'n, mo.i
ngu+o+`i chi? co' mo^.t ca'ch co' tie^`n la` la`m vie^.c cho nha` nu+o+'c. 

La^'y cho^`ng ddu+o+.c mo^.t na(m, Hie^`n mo+'i co' mang, la.i chu+?a
ngoa`i da. con. To+'i lu'c hai cha^n dda~ bi. lie^.t, bo^' cho^`ng mo+'i
ddu+a con da^u va`o be^.nh vie^.n C mo^? ga^'p. Mo^? xong, kha't nu+o+'c
qua', ba` ca^'p du+o+~ng be^.nh vie^.n bu+ng cho mo^.t ba't nu+o+'c rau
luo^.c, uo^'ng ngon nhu+ nu+o+'c sa^m. Cho^`ng ddi co^ng ta'c ve^`, va`o
tha(m vo+. chi? co' nu+?a ca^n ddu+o+`ng va` chu.c qua? chanh. Nha`
cho^`ng kho^ng co' tie^`n, nha` me. dde? cu~ng kho^ng co' tie^`n, Hie^`n
cu~ng k ho^ng co' vo^'n rie^ng, la`m no+i a(n uo^'ng chi? a(n ca('p
ddu+o+.c mie^'ng chi'n chu+' kho^ng co' tie^`n. Na(`m be^.nh vie^.n
ddu+o+.c mu+o+`i nga`y, Hie^`n xin ve^`, ngu+o+`i chi? co`n ba chu.c ca^n,
ma(.t nha(n nheo nhu+ ba` gia`. Vo+. cho^`ng pha?i ba'n mo^.t giu+o+`ng
cu+o+'i, mo^.t bo^. com-le^ cu+o+'i cu?a cho^`ng, la.i the^m mo^.t con
cho' ta na(.ng mu+o+`i ky' mo+'i ddu? tra? no+.. No+. co' 21 ddo^`ng!
Bu+~a ngu+o+`i mua da('t con cho' ddi, Hie^`n ddo^.i no'n theo sau,
nu+o+'c ma('t la~ cha~, t heo cho' to+'i ta^.n dda^`u pho^' Ha`m Long
mo+'i quay ve^`. Cho' o+i la` cho'! Ngu+o+`i o+i la` ngu+o+`i!  Ngu+o+`i
kho^ng co' tie^`n ca'i tha^n kho^ng ba(`ng con cho'. 

Nu+?a na(m sau, kho^ng ro~ ba(`ng ca'ch cha.y cho.t na`o, ba(`ng nhu+~ng
quen thuo^.c na`o, Hie^`n kho^ng no'i ma` to^i cu~ng kho^ng ho?i, co^ xin
ddu+o+.c ve^` Pho`ng Lu+o+ng thu+.c khu Hai Ba`, va^~n la`m ke^' toa'n.
Nha^n vie^n vo^ danh nhu+ng no+i la`m la` trung ta^m quye^`n lu+.c cu?a
mo^.t tho+`i. Vi` mo.i gia' tri. cu?a nga`y a^'y dde^`u ddu+o+.c quy
ddo^?i ra gao., nhu+ mo.i gia' tri. cu?a ho^m nay ddu+o+.c quy ddo^?i ra
tie^`n ddo^ va^.y, ne^n nha^n vie^n Pho`ng Lu+o+ng thu+.c co' the^? quan
he^ . vo+'i mo.i no+i, tha^n quen vo+'i mo.i ngu+o+`i va` mua ddu+o+.c
mo.i thu+' mi`nh ca^`n theo gia' cung ca^'p. Ba(`ng phie^'u ga.o ddo^?i
ddi ddo^?i la.i, Hie^`n co' the^? mua nhu+~ng thuo^'c quy' hie^'m theo
gia' no^.i bo^. dde^? phu.c ho^`i su+'c kho?e. Bu+~a a(n cu?a nha` cho^`ng
dda~ co' thi.t quay, ca' thu kho, canh na^'m, lo`ng lo+.n va` cha^n gio`
the`m lu'c na`o mua lu'c a^'y, ddo^` tu+o+i ca?, ngon ca?, mua trong ca'c
cu+?a ha`ng cung ca^'p. Cu~ng vo+'i phie^'u ga.o, Hie^`n dda~ mua ddu+o+.c
nhu+~ng chai ru+o+.u sa^m Trie^`u Tie^n dde^? hai ngu+o+`i gia` uo^'ng
mo^~i to^'i, lu.a dden may qua^`n, a'o bo^ng nu+~ tra^`n nho? va` kha(n
len ma`u nha~ cho ba` co^, tie^`n a(n pho+ va` uo^'ng ca` phe^ mo^~i sa'ng
cho bo^' cho^`ng va` cho^`ng. Cu~ng va^~n la` Hie^`n chi tie^`n mua sa('m
ca'c nga`y gio^~ va` Te^'t, tie^`n mu+`ng va` tie^`n phu'ng cho ho. ha`ng
ga^`n va` xa cu?a nha` cho^`ng. 

Ba^y gio+` mo^~i bu+~a a(n to^'i o+ gia ddi`nh la` nie^`m vui va` mong
ddo+.i cu?a ca? bo^'n ngu+o+`i.  Bu+~a co+m va^~n do.n tre^n ca'i ma^m
nho^m me'o mo' nhu+ng dda~ co' ma^`u sa('c va` hu+o+ng vi.. Ba` co^
cho^`ng mu'c mo^.t thi`a canh na^'m va`o ba't, hu'p de` da(.t tu+`ng chu't
mo^.t, ca('n mo^.t mie^'ng na^'m nho^`i gio` so^'ng, nhai tre^.u tra.o
ra^'t la^u ro^`i ba?o: "Co' de^~ dde^'n mu+o+`i ma^'y na(m mo+'i ddu+o+.c
a(n canh na^'m. Na`y, nha` dda.i gia mo+'i da'm a(n canh na^'m va`o bu+~a
thu+o+`ng dda^'y nha'!" Bo^' cho^`ng gio+ cao ly ru+o+.u sa^m nga('m
nghi'a mo^.t lu'c ro^`i mo+'i nha^'p mo^.t ngu.m ru+o+.u nho?, ga('p ro'n
re'n mo^.t ma?nh dda^.u Ho`a Lan, mo^.t mie^'ng gio`, nhai cha^.m ra~i va`
nga^~m nghi~, hai ma' da^`n da^`n ru+.ng ddo?. Ngu+o+`i gia` coi tro.ng
mie^'ng a(n kho^ng chi? vi` thi'ch a(n ngon, ma` co`n vi` mie^'ng ngon
mie^'ng bu`i thu+o+`ng go+.i nho+' nhu+~ng nga`y sung su+o+'ng dda~ xa
xo^i, nhu+~ng na(m tha'ng kho' nho.c vu+`a ne^'m tra?i, va` ba^y gio+`,
nho+` tro+`i va^~n co`n so^'ng, co`n kho?e ma.nh dde^? ddu+o+.c thu+o+ng
thu+'c la.i ca'i mie^'ng ngon dda~ que^n vo+'i con vo+'i cha'u. Chi? to^.i
nghie^.p ba` me. cho^`ng, co' nga`y ba` ve^` muo^.n, kho^ng a(n gi`, ddi
na(`m ngay. Bu+~a na`o ve^` so+'m ba` mo+'i a(n co+m vo+'i gia ddi`nh,
nhu+ng kho^ng ngo^`i a(n co+m chung ma` xo+'i co+m va`o mo^.t ca'i ba't
to, ddo^? thu+'c a(n le^n tre^n, ngo^`i rie^ng ra mo^.t no+i, vu+`a a(n
vu+`a la^?m nha^?m ti'nh toa'n mo'n tie^`n thu ddu+o+.c trong hoang
tu+o+ng mo^.t nga` y. Hie^`n chi? a(n ra^'t i't, co^ xo+'i co+m cho
cho^`ng, ga('p thu+'c a(n cho bo^' va` cho co^ cho^`ng, thu+o+ng thu+'c
ca'i ngon cu?a bu+~a co+m qua ca'i ma~n nguye^.n, ca'i ha? he^ cu?a
ngu+o+`i kha'c vo+'i ddo^i chu't ha~nh die^.n. 

Trong mo^.t la^`n a(n to^'i, Hie^`n dda~ no'i vo+'i bo^' cho^`ng truye^`n
nghe^` la`m ba'nh ke.o cho co^. Se~ co' nga`y mo.i ngu+o+`i so^'ng
su+o+'ng ho+n, muo^'n ddu+o+.c a(n ngon ho+n so+. la.i kho^ng co`n
ngu+o+`i bie^'t ca'ch la`m. Bo^' cho^`ng tho+ da`i: "Ca'i mie^.ng ngon
kho^ng the^? no'i ba(`ng lo+`i, vie^'t ra gia^'y ma` la`m ddu+o+.c. Pha?i
vu+`a la`m vu+`a ho.c mo+'i bie^'t". Ro^`i o^ng la.i no'i: "Pha`m dda~
la`m ca'i gi` cho dda(.c sa('c thi` pha?i co' chu? co' tho+.. Tho+. pha?i
do chu? cho.  n, la`m theo y' chu?, kho^ng ddu+o+.c ca~i. Nhu+ng no' la.i
tra'i vo+'i ca'i tho+`i ba^y gio+`". Hie^`n ao u+o+'c se~ co' nga`y co^
mua la.i ca? ca'i nha` na`y, se~ mo+ la.i cu+?a ha`ng ba'n ba'nh ke.o nhu+
nga`y xu+a, treo la.i ca'i ba?ng hie^.u nhu+ nga`y xu+a. Bie^'t dda^u
dda^'y! 

Na(m 1973, to^i dde^'n tha(m Hie^`n, co^ dda~ la` mo^.t thie^'u phu. kha'c
ra^'t nhie^`u vo+'i tho+`i con ga'i. Hie^`n ma^.p ra to+'i hai chu.c ky',
da tra('ng ho^`ng, to'c uo^'ng cao, tay ddeo ddo^`ng ho^` nu+~ Lie^n Xo^,
ma(.c a'o khoa'c lu+?ng ma`u tra('ng cu?a Ddu+'c, sang tro.ng nhu+ mo^.t
me^.nh phu.. Nga`y a^'y dda`n ba` con ga'i Ha` No^.i dda~ que^n ha(?n
du`ng nu+~ trang ba(`ng va`ng, kho^ng hoa ho^.t da^y nha^~n gi` ca?. Chu+'
kho^ng nhu+ ba^y gio+`, dda`n ba` ddeo va`ng dda^`y ngu+o+`i dda~ dda`nh
ma` con trai, o^ng gia`, nha` ba'o, nha` tri' thu+'c cu~ng nha^~n va`ng,
da^y chuye^`n va`ng, ca`ng to ca`ng sang, ca`ng na(.ng ca`ng ddu+o+.c
tro.ng, cu+' nhu+ da^n cha.y ha`ng sa'ch mo^.t lu+o+.t. Lu'c na`y Hie^`n
dda~ co' mo^.t ddu+'a con trai dda^`u le^n na(m, la.i ddang co' mang
ddu+'a thu+' hai. O^ng cho^`ng bi. tha?i kho?i ddo^.i bo'ng vi` dda~ lo+'n
tuo^?i, tro+ la.i la`m tho+. ma'y, tho+. phu., tho+. vo+' va^?n ne^n
lu+o+ng ra^'t tha^'p. Ngu+o+`i vo+. lie^`n no'i vo+'i anh trai cho^`ng ddi
xe' ve' xe kha'ch, lu+o+ng va^~n tha^'p nhu+ng co' lo^.c, la.i ddu+o+.c
a(n uo^'ng tho?a thue^. Sau sa'u, ba?y na(m o+ nha` cho^`ng dde^'n ta^.n
ba^y gio+` ca'i nha` mo+'i ra ca'i nha`. Co' tie^'ng tre? con la he't,
vo`i kho'c va` tie^'ng ba` co^ do^~ da`nh , dde ne.t. O^ng bo^' cho^`ng
no'i to ho+n, cu+o+`i cu~ng to ho+n, ddi la.i ma.nh me~. Nhu+~ng nga`y
nghi?, cho^`ng cu?a Hie^`n la.i da^~n da(m ba anh ba.n ve^` nha` a(n co+m.
Mo^.t nha` dda^`y a('p tie^'ng mo+`i cha`o, tha(m ho?i, dda^`y a('p
tie^'ng cu+o+`i. Trong ma`n tri`nh die^~n "mo^.t gia ddi`nh ha.nh phu'c"
Hie^`n la` die^~n vie^n chi'nh. Co' bu+~a sau gio+` la`m chie^`u, Hie^`n
co' vie^.c pha?i ddi dda^u ddo' cha^.m ve^` nha` ma^'t hai tie^'ng. Ca?
gia ddi`nh nhu+ so^'ng tre^n mie^.ng vu+.c suo^'t hai tie^'ng cho+`
ddo+.i. Lu'c a(n co+m to^'i, ba` co^ cho^`ng ba?o: "Tu+` nho? to+'i gia`
chu+a la^`n na`o tao pha?i so+. nhu+ ca'i so+. vu+`a ro^`i. No'i da.i,
lo+~ co' chuye^.n gi` xa^?y ra thi` ca'i nha` na`y se~ ra sao? So^'ng
kho^ng no^?i ma` che^'t cu~ng kho^ng no^?i con a.." 

(co`n tie^'p)