Ti'nh ca'ch ngu+o+`i Vie^.t: Hay hay do+~ ?

[Truong Trong Hoang <g3937464@mahidol.ac.th>]

Ki'nh cha`o ta^'t ca? ca'c ba'c,

Ga^`n -da^y tui co' post ma^'y ba`i ve^` ti'nh ca'ch ngu+o+`i Vie^.t le^n
SCV va` cu~ng nho+` ba'c Vu~ Ho^`ng La^m ma` mo^.t so^' ca'c ba`i -do'
-da~ le^n list cu?a VNSA.

Ho^m nay tui chi'nh thu+'c post le^n VNSA list mo^.t so^' y' kie^'n cu?a
mi`nh ve^` ti'nh ca'ch ngu+o+`i Vie^.t. Ra^'t mong ca'c ba'c -do.c va` cho
y' kie^'n:

Co' nhie^`u ye^'u to^' a?nh hu+o+?ng khie^'n hi`nh tha`nh ti'nh ca'ch Vie^.t
Nam (no'i chung) trong -do' tui thu+? gia? thuye^'t co' ca'c ye^'u to^' chi'nh
sau khie^'n ti'nh ca'ch Vie^.t Nam truye^`n tu+` -do+`i na`y qua -do+`i kha'c.

- Su+. tinh te^' cu?a tie^'ng Vie^.t va` su+. gia'o du.c ve^` su+. tinh te^'
trong -do+`i so^'ng cu?a ngu+o+`i Vie^.t.

- Truye^`n tho^'ng -da'nh tha('ng nhie^`u quo^'c gia hu`ng ma.nh

- Truye^`n tho^'ng nha^n nghi~a, -doa`n ke^'t.

- Ne^`n gia'o du.c na(.ng ca?m ti'nh ho+n ly' ti'nh

1. "Tie^'ng ta co`n, nu+o+'c ta co`n" to^i tha^'y vo^ cu`ng -du'ng. 
Tie^'ng Vie^.t ta ra^'t tinh te^'. To^i xem la.i mi`nh va` ho?i nhie^`u
ngu+o+`i thi' du. khi nghe kho^ng ro~ lo+`i ngu+o+`i kha'c no'i, muo^'n
ho?i la.i thi` no'i la`m sao. Cu`ng -die^?m la.i tha^'y pha?i tu`y va`o
mi`nh -dang no'i vo+'i ai, tu`y hoa`n ca?nh ma` "sao co+ ?", "anh no'i
gi`?", "ba'c cho cha'u ho?i la.i"  v.v... Chuye^.n -da.i tu+` nha^n xu+ng
thi` tho^i kho?i no'i nhie^`u lu'c to^i kho^ng bie^'t pha?i go.i sao cho
pha?i. 

To^i gia? thuye^'t chi'nh ca'i tho'i quen pha?i cho.n tu+`, cho.n ngu+~ cu`ng
vo+'i cho.n ca'ch u+'ng sao cho ho+.p vo+'i hoa`n ca?nh mo^.t ca'ch qua' tinh
te^' -do' -da~ hi`nh tha`nh ne^n trong vo^ thu+'c cu?a ngu+o+`i Vie^.t mo^.t
su+. xe't -doa'n kha' tinh te^' ca'c y' kie^'n mi`nh nghe tha^'y tu+` ngu+o+`i
kha'c. -Die^`u na`y da^~n -de^'n ti'nh nha.y be'n, kha? na(ng -da'p u+'ng linh
hoa.t vo+'i hoa`n ca?nh nhu+ng cu~ng -do^`ng tho+`i da^~n -de^'n ti'nh tu+.
a'i cao (ne^'u y' kie^'n ngu+o+`i kha'c -du+o+.c cho la` hay ho+n -die^`u
mi`nh nghi~), su+. -do^' ky., ganh ta`i, kho^ng ai chi.u ai, kho' ho+.p ta'c.

2. Truye^`n tho^'ng -da'nh tha('ng nhie^`u quo^'c gia hu`ng ma.nh va` tu+.
ha`o da^n to^.c -do^i lu'c khie^'n ngu+o+`i Vie^.t co' ma(.c ca?m tu+. cao
khie^'n cho kho^ng chi? tu+. a'i vo+'i ngu+o+`i trong nu+o+'c ma` ca? vo+'i
ngu+o+`i ngoa.i quo^'c. Pho^'i ho+.p vo+'i ye^'u to^' 1 tre^n khie^'n ngu+o+`i
Vie^.t kho^ng de^~ cha^'p nha^.n ca'i mo+'i va` co' ti'nh -do^'i kha'ng cao.

3. Truye^`n tho^'ng nha^n nghi~a, -doa`n ke^'t "Thu+o+ng ngu+o+`i nhu+ the^?
thu+o+ng tha^n", "la' la`nh -du`m la' ra'ch" tho^ng qua gia'o du.c khie^'n
ngu+o+`i Vie^.t Nam co' mo^.t ta^m ti'nh muo^'n giu'p -do+~, muo^'n -doa`n
ke^'t.

4. Gia'o du.c chu' tro.ng ma(.t ca?m ti'nh, ti`nh ca?m ho+n ly' ti'nh.
Tho+`i bi`nh thi` na(.ng le^~ gia'o, ti'n -die^`u, tho+`i chie^'n thi`
na(.ng ha^.n thu` khie^'n con ngu+o+`i quen suy nghi~ ba(`ng tim ho+n
ba(`ng o'c. Bo+?i ca?m ti'nh ne^n khi tha`nh co^ng thi` de^~ tu+. cao, khi
tha^'t ba.i thi` de^~ tu+. ti, khi -da~ tin, -da~ ye^u ca'i gi` thi` theo
chi' che^'t, ghe't thi` hay cu~ng tha`nh do+~. 

To^?ng ho+.p la.i ngu+o+`i Vie^.t chi.u a?nh hu+o+?ng cu?a ca?m ti'nh ho+n ly'
ti'nh va` trong vo^ thu+'c to^`n ta.i mo^.t ma^u thua^?n tra^`m tro.ng giu+~a
su+. kho' cha^'p nha^.n ngu+o+`i kha'c va` su+. -doa`n ke^'t va` giu'p -do+~
la^~n nhau. Khuynh hu+o+'ng na`o ma.nh ho+n ? Tu`y lu'c tu`y tho+`i tha^.m
chi' trong cu`ng tho+`i -die^?m co' khi cu`ng to^`n ta.i ma.nh ngang nhau.

Co' the^? no'i:
- Ngu+o+`i Vie^.t -doa`n ke^'t nhu+ng kho^ng ai chi.u ai.
- Thu+o+ng ngu+o+`i nhu+ng cu~ng sa(?n sa`ng bo? ma(.c ngu+o+`i kha'c.
- Sa'ng ta.o ra^'t nhie^`u nhu+ng kho^ng -da'ng ke^?.

  Mo^.t da^n to^.c cu?a su+. MA^U THUA^?N.

ooOoo

Mo^.t la^`n nu+~a ra^'t mong ca'c ba'c cho y' kie^'n ra(`ng nhu+~ng
-die^`u to^i no'i co' -die^?m gi` sai, -die^?m gi` -du'ng va` cu~ng xin
go'p the^m nhu+~ng ti'nh ca'ch va` nhu+~ng ly' gia?i ma` to^i chu+a -de^`
ca^.p.

Ki'nh tha`nh tha^.t ca'm o+n.

Tru+o+ng Tro.ng Hoa`ng