[Ba'o VN] Ngu+o+`i Ha` No^.i vo+'i Hue^'

[Dam Son <son@fermi.phys.washington.edu>]

Ngu+o+`i Ha` No^.i vo+'i Hue^'

Ghi che'p cu?a Lu+o+ng A'nh Lo^.c
Ngu+o+`i Ha` No^.i so^' 5

Va`o mo^.t buo^?i chie^`u cuo^'i xua^n, sau khi gia?i quye^'t xong mo^.t  
so^' vie^.c o+? Ha` No^.i, to^i re~ va`o tha(m mo^.t ngu+o+`i ba.n o+?
Bo^. Gia'o du.c va` Dda`o ta.o dde^? cha`o ta.m bie^.t tru+o+'c lu'c tro+?
ve^` Hue^'. Nhu+ng ba'c thu+o+`ng tru+.c cho bie^'t, anh a^'y vu+`a pho'ng
xe ddi dda^u dda^'y. Trong lu'c cho+` ddo+.i, to^i ghe' va`o qua'n nu+o+'c
be^n ddu+o+`ng ngo^`i ta.m, thong tha? xem ma^'y to+` ba'o Thu+`a Thie^n -
Hue^' ma` ho^m ra ddi mang theo chu+a co' tho+`i gian ddo.c. Vu+`a mo+'i
gia? trang ba'o ra, mo^.t ngu+o+`i kha'ch ngo^`i be^n ca.nh bo^~ng ca^'t  
tie^'ng ho?i :

- Xin lo^~i ! Anh co' pha?i o+? Hue^' mo+'i ra pha?i kho^ng ?  To^i nhi`n
anh, ca?m tha^'y ga^`n gu~i tru+o+'c ve? thanh thoa't li.ch su+. cu?a   
mo^.t ngu+o+`i tri' thu+'c. To^i dda'p :

- Va^ng. To^i o+? Hue^' ra. Nhu+ng to^i cu~ng ddang chua^?n bi. ve^`
Hue^'.  Anh cu~ng ngu+o+`i Hue^' a` ? To^i ho?i :  - Anh mi?m cu+o+`i:  - 
Kho^ng, em kho^ng o+? Hue^', nhu+ng em ra^'t thi'ch Hue^' va` ye^u Hue^'.
Anh tu+.  gio+'i thie^.u te^n la` Ha`, co^ng ta'c o+? trung ta^m khoa ho.c
xa~ ho^.i va` nha^n va(n. Sau ca^u chuye^.n la`m quen nga('n go.n, Ha`
mo+`i to^i ghe' qua nha` anh be^n kia ddu+o+`ng pho^' cho+i, va` ke^? cho
anh nghe nhu+~ng ddo^?i thay o+? Hue^' trong tho+`i gian qua. Tru+o+'c    
su+. me^'n mo^.  cu?a anh, to^i kho^ng no+~ lo`ng tu+` cho^'i.

Ca(n pho`ng cu?a anh kho^ng ro^.ng la('m, nhu+ng kha' go.n ga`ng va`
thoa'ng dde.p. Bu+o+'c va`o pho`ng co' the^?  tha^'y ngay ddu+o+.c nhu+~ng
phong ca?nh dda(.c sa'ch cu?a Hue^'. Tha'p chu`a Thie^n Mu. ddu+o+.c
dda(.t trang tro.ng tre^n chie^'c tu?  ki'nh. Sau tha'p la` bu+'c tranh
ro^.ng lo+'n ve^` so^ng Hu+o+ng nu'i Ngu+., be^n ca.nh treo chie^'c no'n
ba`i tho+ xu+' Hue^'. Tre^n gia' sa'ch cu?a anh ha^`u nhu+ co' ta^'t ca?
nhu+~ng ta'c pha^?m vie^'t ve^` Hue^'.  To^i cu+' ngo+~ ra(`ng, anh la`
ngu+o+`i Hue^', hoa(.c bo^' me. anh la` ngu+o+`i Hue^' ta^.p ke^'t, ne^'u
kho^ng thi` vo+. anh pha?i la` co^ ga'i Hue^'. Nhu+ng kho^ng, anh la`
ngu+o+`i Ha` No^.i chi'nh go^'c. Va^.y ta.i sao Ha` la.i tha thie^'t
muo^'n ddu+o+.c bie^'t ve^` Hue^' nhu+ va^.y ?  Pha?i cha(ng trong co~i
lo`ng sa^u tha(?m cu?a Ha` ddang du+~ do^.i mo^.t ky' u+'c na`o ve^` Hue^'
? To^'i muo^'n bie^'t ve^` ddie^`u na`y qua' ! Mo+? ca(.p sa'ch la^'y ra 3
so^' ba`o Thu+`a Thie^n - Hue^' mo+'i nha't va` mo^.t cuo^'n ta.p chi'    
So^ng Hu+o+ng ddu+a cho Ha` :

- Mi`nh ta(`ng Ha` mo^'n qua` nho? na`y. Ha` co' the^? ti`m ddo.c trong   
ddo' nhu+~ng gi` ve` Hue^' ho^m nay. Co`n ba^y gio+` mi`nh ra^'t muo^'n   
nghe ngu+o+`i Ha` No^.i no'i ve^` Hue^'.

Nhu+ ddu+o+.c kho+?i nguo^`n ve^` no^'i nho+', Ha` say su+a ta^m su+.. Do 
co^ng vie^.c, thi`nh thoa'ng Ha` la.i co' di.p va`o Hue^' co^ng ta'c.
Nhu+ng la^`n na`o Hue^~ cu~ng dde^? la.i cho Ha` nhu+~ng ti`nh ca?m di.u
ngo.t.  Co' the^? no'i, o+? Hue^' co' nhu+~ng ve? dde.p ma` kho^ng no+i  
na`o co' ddu+o+.c. Chi'nh nhu+~ng ca'i ddo' dda~ la`m Ha` ddam me^m Hue^',
ye^u me^'n Hue^' ma~nh lie^.t. Mo^~i la^`n ddi qua so^ng Hu+o+ng, Ha` la.i
ao u+o+'c Ha` No^.i co' mo^.t con so^ng di.u da.ng va` tho+ mo^.ng, sa.ch
se~ va` trong xanh nhu+ the^' cha?y giu+~a lo`ng tha`nh pho^'. So^ng
Hu+o+ng dda~ thu+.c su+. mang trong mi`nh no' ta^'t ca? phong ca?nh va`   
ti'nh ca'ch con ngu+o+`i Hue^'. Mo^.t nha` khoa ho.c na`o ddo' dda~ no'i 
ra^'t co' ly' :  Ne^'u kho^ng co' so^ng Hu+o+ng, thi` cha(?ng co`n Hue^'  
xu+a va` nay.  Chi? tie^'c ra(`ng hai be^n bo+` so^ng Hu+o+ng chu+a   
ddu+o+.c to^n ta.o la.i dde^? xoa' ddi nhu+~ng gi` la^.p di. va` cha('p  
va' cu?a no'.  Nhu+~ng dde^m ma't me?, Ha` thu+o+`ng ddi ba'ch bo^. do.c  
ddu+o+`ng Le^ Lo+.i du+o+'i n ta'n ca^y xoa~ xuo^'ng, la^'p la'nh a'nh
dde`n cao a'p. Ddu+o+`ng pho^' sa.ch se~, thoa'ng ma't gio^'ng nhu+
nhu+~ng ddu+o+`ng pho^' nho? o+? Cha^u A^u. Kho^ng khi tha^.t e^m di.u,
kho^ng gian tha^.t ti~nh mi.ch, la`m cho ta^m tri' con ngu+o+`i tro+? ne^n
thanh thoa't dde^'n la.  thu+o+`ng.  Gia' nhu+ o+? Hue^' co' ddu+o+.c
nhie^`u co^ng vie^n dda.p, thi` se~ la` no+i nghi? ngo+i va` da.o cho+i   
thu' vi. bie^'t bao !  Dde^'n Hue' tho+`i gian qua' i't kho^ng the^?  ddi
tha(m he^'t nhu+~ng la(ng ta^'m, dde^`n chu`a. Chi?  rie^ng qua^`n the^?
kinh tha`nh dda~ co' ho+n 140 co^ng tri`nh lo+'n nho?, chu+a ke^? non 100
ngo^i chu`a. Mo^~i mo^.t di ti'ch ma.ng mo^.t ba?n sa('c, phong tha'i
rie^ng bie^.t. Su+. nguy nga hoa`nh tra'ng cu?a kinh tha`nh. Su+.  la~ng  
ma.n, tru+~ ti`nh cu?a La(ng Tu+.  Ddu+'c. Su+. lo^.ng la^~y, tra'ng le^.
cu?a la`ng Kha?i Ddi.nh. Ti'nh trie^'t ly' ve^` co^ng ba(`ng va` ba'c a'i
cu?a chu`a Thie^n Mu.. Ve? dde.p thanh ti.nh va` nha^n tu+` cu?a chu`a    
Tru'c La^m.  Su+. thanh thoa't va` tho+ mo^.ng cu?a chu`a Huye^`n kho^ng  
... pha?i cha(ng li.ch su+? dda^'t nu+o+'c dda~ quy tu. ve^` dda^y da'ng  
da^'p va` co^'t ca'ch cu?a da^n to^.c ! Ne^'u nhu+ con ddu+o+`ng no'i 
lie^`n giu+~a ca'c di ti'ch li.ch su+?  ddo' kho^ng go^` ghe^', tra'ch   
tro+?, thi` du kha'ch dda^u pha?i luye^'n tie^'c vi` dda~ dde^'n Hue^' ma`
kho^ng ddu+o+.c chie^m ngu+o+~ng ve? dde.p cu?a nhu+~ng di sa?n va(n hoa'
nha^n loa.i.

Ve^` Hue^', mo^~i la^`n ddi qua ca'c tru+o+`ng ho.c, Ha` la.i ba^ng
khua^ng tru+o+'c nhu+~ng ta` a'o tra('ng. Ve? dde.p di.u da`ng na`y dda~
go+.i le^n bao ca?m xu'c trong nhie^`u ta'c pha^?m tru+~ ti`nh va` tho+ 
mo^.ng. Tre^n kha('p mo.i mie^`n dda^'t nu+o+'c, Ha` dda~ ga(.p nhie^`u 
ta` a'o tra('ng, nhu+ng chi? o+? Hue^', Ha` mo+'i ca?m nha^.n ddu+o+.c ve?
dde.p di.u da`ng va` kie^`u die^~m cu?a no'. Hi`nh a?nh co^ ga'i thanh
li.ch trong ta` a'o da`i tra('ng dda~ thu+.c su+. tro+?  tha`nh bie^?u   
tu+o+.ng kho^ng chi? cu?a rie^ng Hue^', ma` co`n la` hi`nh a?nh cu?a 
dda^'t nu+o+'c - con ngu+o+`i Vie^.t Nam. Qua? thu+.c, ne^'u Hue^' va('ng
bo'ng nhu+~ng ta` a'o da`i tra('ng na`y, thi` co`n dda^u Hue^' mo^.ng mo+
va` di.u ngo.t. Xin ha~y dde^? n ta` a'o da`i tra('ng na`y ma~i ma~i bay  
bay trong no^~i nho+' cu?a du kha'ch.  Co' le~ su+. tra^`m tu+ cu?a
nhu+~ng ngo^i chu`a co^? ki'nh, su+. ngo.t nga`o e^m di.u cu?a do`ng      
Hu+o+ng Giang, su+. thanh li.ch cu?a nhu+~ng ta` a'o tra('ng dda~ ke^'t 
tinh, hoa` nha^.p va`o ti'nh ca'ch cu?a con ngu+o+`i xu+' Hue^'. Ne^'u ve?
dde.p cu?a Hue^' nhu+ mo^.t no^'t nha.c ro+i va`o no^~i nho+' cu?a Ha`,
thi` ngu+o+`i da^n Hue^' ca`ng la`m cho no^'t nha.c ddo' the^m da die^'t  
va` la('ng ddo.ng. Ma(.c du` dda~ tra?i qua bao bu+o+'c tha(m tra^`m cu?a 
li.ch su+?, bao ddo^?i thay cu?a dda^'t nu+o+'c, nhu+ng ngu+o+`i Hue^'
ha^`u nhu+ va^~n giu+~ ddu+o+.c nguye^n ve.n ti'nh ca'ch cu?a mi`nh ma`   
kho^ng he^` bi. lai ta.p. Ha` dda~ ga(.p, dda~ tie^'p xu'c vo+'i nhie^`u 
ngu+o+`i. Co' nhu+~ng lo+'p ngu+o+`i Ha` nghi~ ra(`ng, o+? dda^u cu~ng  
mang mo^.t ti'nh ca'ch, pha^?m gia' nhu+ va^.y. Nhu+ng Ha` dda~ thu+.c   
su+. ba^'t ngo+` tru+o+'c nhu+~ng con ngu+o+`i cu?a Hue^'. Ho^m la^`n
dda^`u tie^n mo+'i dde^'n Hue^', Ha` pha?i thue^ xi'ch lo^ ve^` kha'ch    
sa.n. Xi'ch lo^ thi` dda^u cu~ng va^.y tho^i.  Kho^ng i't ngu+o+`i trong 
so^' ho.  su+. ngo^? nga'o, tra'o tro+? dda~ tro+?  tha`nh mo^.t thuo^.c 
ti'nh la`m cho kha'ch ddi ddu+o+`ng pha?i ca?nh gia'c. Khi dda~ thoa?     
thua^.n xong gia' mo^.t chuye^'n xe ve^` kha'ch sa.n, Ha` kho^ng tha^'y   
ngu+o+`i dda.p xi'ch lo^ co^' ti`nh ga^y kho' de^~ hay do^`n e'p gia'.    
Tha'i ddo^. nha~ nha(.n cu?a ngu+o+`i dda.p xi'ch lo^ ca`ng la`m cho Ha`
the^m nghi ngo+`. Co' the^? anh ta se~ cho+? Ha` ddi vo`ng ve`o dde^?    
la^'y the^m tie^`n. Cu~ng co' the^? ba^y gio+` la` 4.000 ddo^`ng, nhu+ng  
khi dde^'n no+i anh ta la.i ba?o la` ma^'y la^`n ho+n. Ca'ch la^'y tie^`n
cu?a mo^.t so^' da^n dda.p xi'ch lo^ thu+o+`ng la` nhu+ va^.y. Khi dde^'n
kha'ch sa.n, anh ta xa'ch la^'y ddo^` dda.c cu?a Ha` va` vui ve? ba?o
dde^? mang giu'p Ha` le^n pho`ng. The^' na`y la.i ddo`i the^m tie^`n
chuye^?n ddo^` dda.c nu+~a dda^y !  Sau khi dda~ xong xuo^i mo.i vie^.c,
Ha` la^'y 4.000 dd ddu+a cho ngu+o+`i dda.p xi'ch lo^, anh ca^`m la^'y  
tie^`n va` nhe. nha`ng, li.ch su+. :  "Ca?m o+n ba'c. Xin phe'p ba'c".  
Su+. vie^.c ba^'t ngo+` qua'.  Ha` lu'ng tu'ng tru+o+'c cu+? chi? bi`nh   
di. va` cha^n tha^.t cu?a ngu+o+`i dda.p xi'ch lo^, va` ca? nhu+~ng y'
nghi~ xa^'u cu?a mi`nh. Dde^m ddo' Ha` kho^ng sao ngu? ddu+o+.c cu`ng    
vo+'i no^~i a^n ha^.n. Khuo^n ma(.t dda^`y gio' su+o+ng, nhu+ng ddie^?m
dda.m cu?a ngu+o+`i dda.p xi'ch lo^ cu+' la`m Ha` thao thu+'c ma~i.

Mo^i khi ra cho+., Ha` ra^'t so+. va cha.m vo+'i nhu+~ng ngu+o+`i buo^n   
ba'n.  o+? Ha` no^.i va` nhie^`u no+i kha'c, Ha` dda~ chu+'ng kie^'n,
kha'ch chi? ddu+'ng xem ha`ng ma` kho^ng mua gi` cu~ng se~ bi. la` chu+?i.
Khi ca^`m la^'y ha`ng ho?i gia' thi` cho+' co' bo? ddi. Nhu+ng o+?  Hue^',
nhu+~ng ngu+o+`i ba'n ha`ng dda~ la`m cho Ha` pha?i nga.c nhie^n tru+o+'c 
tha'i ddo^. nha~ nha(.n, li.ch thie^.p. Mo^.t la^`n ra cho+. Ddo^ng Ba mua
cam, Ha` cho.n ma~i kho^ng ddu+o+.c ma^'y qua? vu+`a y', ne^n pha?i ddi   
ha`ng kha'c. Ddang suy nghi~ nhu+ va^.y, Ha` bo^~ng nghe tha^'y tie^'ng   
ngu+o+`i ba'n ha`ng nhu+ ni'u cha^n mi`nh la.i :  "Chu' cho.n ma~i ma`
kho^ng mua cho me^. ddu+o+.c qua? na`o ?". Ddi la`m sao ddu+o+.c tru+o+'c 
su+. ngo.t nga`o, nhe. nha`ng dde^'n Hue^' nhu+ va^.y ! Ha` quay la.i    
kho^ng pha?i chi? mua ma^'y tra'i cam, ma` muo^'n mang theo ca? ta^'m   
lo`ng cu?a me^.. La^`n kha'c, chi? mo^.t lo+`i no'i cha^n tha^.t cu?a    
ngu+o+`i ba'n ha`ng, dda~ khie^'n Ha` pha?i tro+? la.i ti`m cho ba(`ng
ddu+o+.c dde^? mua ha`ng, ho^m ddo' sau khi dda~ tra? gia' xong, chi. ba'n
ha`ng vui ve? no'i : - "Chu' cu+' ddi mua cho^~ kha'c, o+? mo^ ba'n re?  
ho+n thi` chu' mua.  Co`n ba(`ng gia' chu' quay la.i dda^y mua cho chi.".
Qua? ddu'ng nhu+ va^.y, no+i na`o cu~ng ba'n chung mo^.t gia', thi` la`m  
sao Ha` co' the^?m mua no+i kha'c ma` cho^'i bo?  ddu+o+.c lo+`i mo+`i    
tha^.t tha`, cha^n tha`nh ddo'.  Kho^ng o+? dda^u co' the^? ti`m kie^'m   
ddu+o+.c phong ca'ch rie^ng bie^.t na`y cu?a ngu+o+`i da^n xu+' Hue^'.  
Chi'nh nhu+~ng ngu+o+`i da^n Hue^' dda~ dde^? la.i cho Ha` nhu+~ng a^'n  
tu+o+.ng ma~nh lie^.t nha^'t, sa^u la('ng nha^'t.

Gio.ng Ha` tro+? ne^n so^i no^?i :

- Anh co' bie^'t Ha` thi'ch ba`i ha't na`o ve^` Hue^' kho^ng ?

Vu+`a no'i, Ha` vu+`a ddu+'ng da^.y la^'y ba(`ng mo+? ba`i ha't ddo'.   
Ngoa`i tro+`i mu+a xua^n ro+i nhe., lo+`i ca va`ng le^n tru+ ti`nh, a^'m
a'p :  "Dda~ ddo^i la^`n dde^'n vo+'i Hue^' mo^.ng mo+, to^i o^m a^'p     
mo^.t ti`nh ye^u di.u ngo.t...". Lo`ng to^i bo^~ng xo^'n xang, bo^`n  
cho^`n"...  Ve? dde.p Hue^' cha(?ng no+i na`o co' ddu+o+.c, ne't di.u    
da`ng pha la^~n tra^`m tu+...".

Chia tay Ha`, chia tay Ha` No^.i, to^i muo^'n mang theo ca? ti`nh ye^u va`
no^~i nho+' cu?a ngu+o+`i Ha` No^.i ve^` vo+'i Hue^'.