[Ba'o VN] Chuye^.n ra'c o+? Ha` No^.i

[Dam Son <son@fermi.phys.washington.edu>]

Da`i da`i chuye^.n ra'c

Ngu+o+`i Ha` No^.i cha? the^? na`o que^n nhu+~ng tie^'ng cho^?i tre xac
xa'c, chie^'c xe ru+?a ddu+o+`ng mie^.t ma`i be^n ho^` Hoa`n Kie^'m phu't
giao thu+`a, tu+`ng ddoa`n xe cho+? ra'c, phe^' tha?i la^`m lui ddi ve^`
phi'a ngoa.i o^.  Nhu+~ng hi`nh a?nh ddo' chu+a no'i le^n nhie^`u nhu+ng
ro ra`ng Ha` No^.i va`o ua^n co' phong quang, sa.ch se ho+n. Va` chi?
va^.y tho^i, anh chi. em co^ng ty Mo^i tru+o+`ng ddo^ thi. dda pha?i la`m
vie^.c ca^.t lu+.c, ta(ng ca, the^m gio+`. Trong tha'ng cao ddie^?m tu+`
13 - 1 dde^'n 12 - 2 ga^`n 2.000 ta^'n ra'c ddu+o+.c thu gom. Dda^y qua?
la` mo^.t con so^' kho^ng nho?. 

The^' ma` gio+` dda^y, ne^'u ddi lo`ng vo`ng quanh pho^' cha('c cha('n
ha(?n ai cu~ng tha^'y ra'c va^n nga^.p ddu+o+`ng.  Kho^ng hie^?u co' pha?i
sau tha'ng thi ddua ca(ng tha(?ng, lu+.c lu+o+.ng co^ng nha^n mo^i
tru+o+`ng ddo^ thi.  vo^'n dda~ mo?ng la.i ddang chu`ng xuo^'ng hay kho^ng
? Hoa(.c gia? do ca'i gi` kha'c nu+a ?  To^'i dde^'n, do.c ddu+o+`ng pho^'
chi'nh nhu+ Ha`ng Dda`o, Ha`ng Ddu+o+`ng... n tu'i ni lo^ng ddu+.ng ra'c
vu+'t bu+`a bai toa' tung be^n he` tre^n ngu+o+i ngu+o+`i ta?n bo^.. Ha(?n
la` chu'ng ddang cho+` ddu+o+.c ho^'t ddi, nhu+ng ta.i sao la.i kho^ng co'
ca'ch nghie^m nga(.t ho+n dde^? ho^. ddu+`ng vu+'t ra'c, cu+' dde^?
che^`nh e^`nh ra dda^'y ha`ng tie^'ng ddo^`ng ho^`. Co' n tuye^'n pho^'
mo^i go^'c ca^y la` mo^.t ho^' ra'c, ngu+o+`i ddo+`i thoa?i ma'i tu+.
nhie^n ma` ta^'p, ma` ddo^? cha? ca^`n ai bie^'t dde^'n ai.  Ca'c khu
ta^.p the^? co`n de^ so+. ho+n, nhu+ng da^y nha` xuo^'ng ca^'p a^.p e^.,
ddu? thu+' ra'c ru+o+?i bu+`a bai tre^n ca'c ca`u thang, ha`nh lang, co'
khi ta^'p tha`nh ddo^'ng bo^'c le^n mu`i o^ ue^' no^`ng na(.c. Dde^'n khu
Va(n Chu+o+ng, to^i co`n ngo+ nga`ng tru+o+'c n gio.t nu+o+'c thi` dda
nghe dda'nh ve`o, mo^.t tu'i vo? cam bay vo.t qua dda^`u. Vie^.c u+? ly'
ra'c o+? dda^y la` nhu+ va^.y, thoa?i ma'i, vo^ tu+ ddi, cu+' qua?n tu+`
tre^n xuo^'ng du+o+'i cha? ca^`n bie^'t dde^'n ai. Nha` tre^n, nha`
du+o+'i lu?ng cu?ng cai nhau cu~ng vi` le~ dda^'y. The^' nhu+ng be^n trong
nhu+~ng nha` tre^n nha` du+o+'i a^'y la.i ddi.nh ba('t kha'c bo?  gia^`y
de'p ngoa`i cu+?a dde? giu+~ sa`n cho sa.ch. 

Co`n nhu+ ca'c cho+. lo+'n nhu+ cho+. Ho^m, Ha`ng Da, cho+. Mo+, Ddo^`ng
Xua^n... co' ve? sa.ch se~ ho+n. Ca'c ban qua?n ly' dda chu' y' nhie^`u
ho+n dde^'n ve^. sinh mo^i tru+o+`ng, va^.n ddo^`ng ba` con kho^ng vu+'t
ra'c bu+`a ba~i, nhu+~ng qua^`y ha`ng dde^`u co' thu`ng ddu+.ng ra'c
rie^ng tha`nh thu+? va`o cho+. kho^ng co`n lo cho "bo^. khu+'u" cu?a
mi`nh, ye^n ta^m ma` ca?. 

Song su+. bu`ng no^? n cho+.  co'c, cho+. ta.m thi` qua? dda'ng nga.i. 
So^' cho+. na`y kha' nhie^`u va` co' mo^.t dda(.c ddie^?m chung la` kho^ng
co' ma^'y thu`ng ddu+.ng ra'c ma` ta^'t ca?  dde^`u ddu+o+.c qua(?ng ra
ddu+o+`ng, tre^n he^` sau lu'c tan.  Nhie^`u khi co^ng nha^n mo^i
tru+o+`ng la`m kho^ng xue^?, ra'c ru+o+?i tu+` la' rau, vo? cam, bo^. 
lo`ng ca', ca'i mo'ng lo+'n.  .. ta^'p la.i tha`nh tu+`ng ddo^'ng. Dda^y
la` no+i cu+ tru' tie^.n lo+.i cho ca'c kie^?u sa^u bo., vi khua^?n,
nguye^n nha^n la^y lan ddu? thu+' di.ch be^.nh, dda(.c bie^.t la` trong
tie^'t cho+'m he`. 

Trong ca'c ngo xo'm, ddu+o+`ng sa' dda cha(?ng ra sao, vie^.c va^.n
chuye^?n ra'c vo^'n dda~ kho' kha(n ngu+o+`i da^n ca^`n pha?i co' y'
thu+'c ho+n nu+~a mo+'i pha?i. The^' nhu+ng, tho^i thi` pho' ma(.c ra'c
ru+o+?i ta^'p dda^`y ra dda^'y la^'p he^'t ao ho^` ro^`i la.i do^`n tha`nh
ddo^'ng cha(?ng bie^'t dde^'n ai co' tra'ch nhie^.m thu gom, ba'o ha.i
nga`y ca? mo^i tru+o+`ng so^'ng cu?a chi'nh ba?n tha^n mi`nh. Co`n mo^.t
so^' no+i kha'c nhu+ cuo^'i ddu+o+`ng Vu~ Tro.ng Phu.ng, tru+o+'c cu+?a
la`ng tre? em Thanh Xua^n, cha? hie^?u vi` dda^u la.i bie^'n tha`nh no+i
chu+'a ra'c tha?i, tu+`ng ddo^'ng, tu+`ng ba~i da`i dde^'n va`i chu.c
me't. Qua dda^y ai kho^ng ki.p bi.t mu~i thi` cu~ng o'i mu+?a buo^`n no^n.
Cha(?ng bie^'t nhu+~ng x ngu+o+`i la`m co^ng ta'c ve^.  sinh ddo^ thi. o+?
dda^y co' dde^'m i?a dde^'n vie^.c na`y hay kho^ng ?  Vu+`a qua, UBND
tha`nh pho^'i dda~ ra n quy ddi.nh ve^` qua?n ly' ra'c tha?i, ke^? ca?
va^'n dde^` u+? pha.t vo+'i nhu+~ng ha`nh vi thie^'u y' thu+'c la`m a?nh
hu+o+?ng dde^'n ve^. sinh mo^i tru+o+`ng. Song, ne^'u mo^i ngu+o+`i da^n
kho^ng y' thu+'c ddu+o+.c tra'ch nhie^.m cu?a mi`nh vo+'i co^.ng ddo^`ng,
xa~ ho^.i, thi` vie^.c qua?n ly' ra'c tha?i kho' be^` gia?i quye^'t. Co^ng
ty Mo^i tru+o+`ng ddo^ thi. co' ta(ng the^m co^ng nha^n, dda^`u tu+ the^m
phu+o+ng tie^.n ky~ thua^.t ... chi? cu~ng la` vie^.c tu+'c tho+`i. 
Tru+o+'c khi hoa`n tha`nh ba`i vie^'t na`y, to^i co' dde`o mo^.t ngu+o+`i
ba.n o+? a ve^` ddi da.o pho^'. Anh a^'y no'i "Ta.i sao Ha` No^.i co' i't
thu`ng ra'c co^ng co^.ng the^', chi? tha^'y o+? ca'c pho^' lo+'n quanh
bo+` ho^` hay ho^` Ta^y tho^i. Nhie^`u lu'c muo^'n vu+'t ca'i tu'i ni
lo^ng ma` ca^`n mo?i tay". To^i a^.m u+` cho qua.  ..  

Dda(ng Ba?o