Ba'o HN: So^' Pha^.n Ngu+o+`i Vie^.t ta.i Nga

[AnHai Doan <anhai@cs.washington.edu>]

Hi, ba'o Ha?i Ngoa.i (HN) vie^'t ve^` co^.ng ddo^`ng VN ta.i Nga.
Ha?i.----------------

Ngu+o+`i Vie^.t Ta.i Nga Se~ Ve^` DDa^u\?

Trong so^' ho+n 2 trie^.u  ngu+o+`i Vie^.t sinh so^'ng o+? 
nu+o+'c ngoa`i , co^.ng ddo^`ng ngu+o+`i Vie^.t ta.i Nga mang 
ti'nh cha^'t mo^.t xa~ ho^.i  Vie^.t Nam thu 
nho?, vo+'i dda^`y ddu? nhu+~ng dda(.c ti'nh cu?a xa~ ho^.i 
Vie^.t Nam hie^.n ta.i . 

Hie^.n nay, kho' co' the^? xa'c ddi.nh ddu+o+.c so^' lu+o+.ng 
ngu+o+`i Vie^.t sinh so^'ng va` la`m a(n ta.i Nga\. Bo^. No^.i 
Vu. Nga u+o+'c ddoa'n la` khoa?ng 100.000 ngu+o+`i, co`n DDa.i 
su+' qua'n VN u+o+'c lu+o+.ng khoa?ng 50.000 ngu+o+`i\. Nhu+~ng 
ngu+o+`i Vie^.t Nam dda^`u tie^n co' ma(.t tre^n dda^'t Nga tu+` 
nhu+~ng na(m giu+~a tha^.p nie^n 30 vo+'i vie^.c mo^.t so^' ca'n 
bo^. DDa?ng ddu+o+.c cu+? sang Nga hua^'n luye^.n chi'nh tri.. 
Tuy nhie^n, vie^.c thu+.c su+. hi`nh tha`nh mo^.t co^.ng ddo^`ng 
ngu+o+`i Vie^.t ba('t dda^`u va`o giu+~a tha^.p ky? 80, khi 
nhie^`u ho.c sinh du ho.c va` ngu+o+`i lao ddo^.ng Vie^.t Nam sang Nga.
Va`o nhu+~ng 
na(m dda^`u tha^.p ky? 90, co^.ng ddo^`ng na`y la.i ddu+o+.c bo^? 
sung ba(`ng nhu+~ng ddo+.t ngu+o+`i Vie^.t o^` a.t sang Nga theo 
ca'c con ddu+o+`ng du li.ch, tha(m ngu+o+`i nha`, ba(`ng hi`nh 
thu+'c ddi ho.c tu+. tu'c..., va` sau ddo' ho. o+? la.i . DDa^y 
thu+.c su+. la` nhu+~ng ngu+o+`i bo? nu+o+'c ra ddi ,chi? co ' 
ddie^`u ho. kho^ng ddu+o+.c go.i la`  "thuye^`n nha^n" ma` co' 
le~ ne^n go.i la` "ma'y bay nha^n", vi` sang Nga chi? ddu+o+`ng 
ha`ng kho^ng thi` mo+'i to+'i no+i\. 

Ta.i Nga, sau khi che^' ddo^. co^.ng sa?n su.p ddo^?, o^ng Boris 
Yeltsin le^n na('m quye^`n to^?ng tho^'ng, nu+o+'c Nga bu+o+'c 
va`o tho+`i ky` mo+'i\. Trong khoa?ng tho+`i gian na`y, 
cuo^.c so^'ng cua? co^.ng ddo^`ng ngu+o+`i Vie^.t ta.i Nga 
tu+o+ng ddo^'i de^~ da`ng. 

Do xa~  ho^.i Nga mo+'i ba('t dda^`u bo? bao ca^'p, chuye^?n 
ddo^?i ne^`n kinh te^' ke^' hoa.ch ho'a sang ne^`n kinh te^' thi. 
tru+o+`ng mo+'i trong giai ddoa.n ba('t dda^`u, ngu+o+`i Vie^.t 
vo+'i su+. tinh kho^n cu?a mi`nh, ho+n nu+~a lu'c na`y chu+a co' 
su+. hie^.n die^.n cu?a ngu+o+`i Ta`u tre^n dda^'t Nga, dda~ 
nhanh cho'ng thie^'t la^.p nhu+~ng ma.ng lu+o+'i buo^n ba'n 
ro^.ng lo+'n, tie^u thu. nhu+~ng ha`ng may ma(.c re? tie^`n 
cha^'t lu+o+.ng tha^'p sa?n xua^'t ta.i Vie^.t Nam to+'i nhu+~ng 
ngu+o+`i da^n Nga nhie^`u tha^.p ky? trie^`n mie^n thie^'u tho^'n 
ha`ng tie^u du`ng va` dda~ thu ddu+o+.c nhu+~ng mo'n lo+.i lo+'n.

Hoa.t ddo^.ng kinh te^' cua? ngu+o+`i Vie^.t da^`n da^`n bi. thu 
he.p la.i do su+. xa^m nha^.p thi. tru+o+`ng cua? ca'c thu+o+ng 
gia Ta`u,Tho^? Nhi~ Ky`... va` tho+`i ky` hoa`ng kim cu?a co^.ng 
ddo^`ng ngu+o+`i Vie^.t ta.i Nga ddo^.t ngo^.t cha^'m du+'t qua 
su+. kie^.n go.i la` "ddo^m 5 mo+'i" va`o nga`y 19/5/93. Ca?nh 
sa't dda(.c bie^.t Nga (go.i ta('t la` OMO^N) dda~ ba^'t ngo+` 
ta^'n co^ng va`o trung ta^m buo^n ba'n lo+'n nha^'t cu?a ngu+o+`i 
Vie^.t ta.i Nga lu'c ddo' vo+'i ly' do la` trung ta^m na`y 
thie^'u thue^', ba(`ng nhu+~ng ha`nh ddo^.ng ba.o ha`nh vi pha.m 
nghie^m tro.ng quye^`n con ngu+o+`i\. Ho. dda~ thu giu+~ toa`n 
bo^. ha`ng ho'a tie^`n ba.c tu+ trang cua? ha`ng nga`n ngu+o+`i 
Vie^.t nam co' ma(.t ta.i ddo' vo+'i to^?ng tri. gia' thie^.t 
ha.i theo u+o+'c ti'nh le^n to+'i 40 trie^.u ddo^ la My~. Nghie^m 
tro.ng ho+n nu+~a, ca?nh sa't dda~ co' nhu+~ng ha`nh ddo^.ng 
dda'nh dda^.p vi pha.m to+'i tha^n the^? cu?a ngu+o+`i Vie^.t 
nam. Su+. kie^.n na`y dda~ la`m cho ha`ng nga`n ngu+o+`i tro+? 
ne^n ba`n tay 
tra('ng trong phu't cho^'c, dda~ ta.o ne^n bie^'t bao bi ki.ch 
ro+i nu+o+'c ma('t. 

Hie^.n nay, ngu+o+`i Vie^.t nam ta.i Nga co' le~ la` nhu+~ng 
ngu+o+`i va^'t va? nha^'t trong so^' ho+n 2 trie^.u ngu+o+`i 
Vie^.t so^'ng xa que^ hu+o+ng. Ngu+o+`i Vie^.t ta.i Nga ve^` 
ma(.t pha'p ly' va^~n la` co^ng 
da^n Vie^.t Nam ne^n ve^` phi'a Nga ngu+o+`i Vie^.t ta.i Nga la`  
kho^ng ho+.p pha'p. DDe^? ho+.p pha'p hoa' cho su+. hie^.n die^.n 
cua? mi`nh tre^n dda^'t Nga, ngu+o+`i Vie^.t Nam pha?i dda(ng ky' 
trong ca'c co^ng ty tra' hi`nh vo+'i chi phi' khoa?ng 2000 ddo^ 
la My~ mo^.t na(m. DDa^y la` mo^.t ga'nh na(.ng vo+'i nhie^`u 
ngu+o+`i ne^n hie^.n nay co' chu+`ng 85% ngu+o+`i Vie^.t Nam ta.i 
Nga la` kho^ng ho+.p pha'p. 

Va^'n dde^` ngu+o+`i nu+o+'c ngoa`i ta.i Nga hie^.n nay la` mo^.t 
 va^'n dde^` ddau dda^`u cu?a chi'nh phu? Nga va` ho. va^~n chu+a 
 co' gia?i pha'p trie^.t dde^? cho chuye^.n na`y\. Ne^'u gia?i 
 quye^'t va^'n dde^` theo gu+o+ng nu+o+'c DDu+'c thi` qua' to^'n 
 ke'm, trong khi chi'nh phu? co`n no+.  u+o+ng co^ng nha^n, vie^n 
 chu+'c dde^'n 9 ty? ddo^ la My~. Ne^'u gia?i quye^'t tho^ ba.o 
 nhu+ Ho^`ng Ko^ng thi` kho^ng dda'ng ma(.t mo^.t cu+o+`ng 
 quo^'c, se~ bi. ca? the^' gio+'i se~ le^n a'n. Bo+?i va^.y, ho. 
 nghi~ ra mo^.t chi'nh sa'ch "o+? giu+~a". DDo' la` ho. luo^n 
 luo^n ta.o cho ngu+o+`i ngoa.i quo^'c ta.i  Nga mo^.t ca?m gia'c 
 ba^'t o^?n. 

Ngu+o+`i nu+o+'c ngoa`i so^'ng trong mo^.t ba^`u kho^ng khi' thu` 
ddi.ch, luo^n luo^n lo so+. bi. ca?nh sa't ba('t giu+~, xe't ho?i 
ba^'t cu+' mo.i no+i, mo.i lu'c. Nha^n vie^n ca?nh sa't ba^.t 
dde`n xanh cho ca'c ha`nh ddo^.ng cu+o+'p bo'c, la`m tie^`n 
tra('ng tro+.n ddo^'i o+'i nhu+~ng ngu+o+`i ngoa.i quo^'c va` 
ha^`u nhu+ kho^ng ba?o ve^. ho. tru+o+'c nhu+~ng ha`nh ddo^.ng 
to^.i pha.m trong mo^.t xa~ ho^.i co' ty? le^. to^.i a'c cao 
nha^'t the^' gio+'i na`y\. Mu.c ddi'ch cu?a ho. la` la`m cho 
ngu+o+`i nu +o+'c ngoa`i ta.i  dda^y dde^'n mo^.t lu'c na`o ddo' 
kho^ng chi.u no^?i nu+~a se~ tu+. ddo^.ng ro+`i bo? nu+o+'c Nga\. 

Mo^.t ddie^`u ra^'t ddau lo`ng la` ty? le^. tri' thu+'c cu?a 
co^.ng ddo^`ng ngu+o+`i Vie^.t ta.i Nga ra^'t cao ma` ta^'t ca? 
ho. dde^`u pha?i bon chen buo^n ba'n ha`ng nga`y\. Tri' thu+'c 
kho^ng ddu+o+.c ha`nh nghe^` ma` ho. dda~ bo? bie^'t bao na(m 
tha'ng tuo^?i tre? theo dduo^?i, dde^'n khi tha`nh ta`i la.i ra 
cho+. ba'n ha`ng! DDa~ co' mo^.t ca^u to'm ta('t cho ti`nh tra.ng 
na`y: "muo^'n to^? chu+'c ho.p Vie^.n khoa ho.c Vie^.t Nam, cu+' 
ra cho+. tro+`i la` ddu? ma(.t, ddu? ban he^."! 

Ta'c gia? muo^'n tho^ng qua ba`i vie^'t na`y go'p pha^`n la`m cho 
co^.ng ddo^`ng ngu+o+`i Vie^.t Nam tre^n the^' gio+'i bie^'t 
dde^'n cuo^.c so^'ng cu?a nhu+~ng ngu+o+`i anh em cu`ng gio`ng 
gio^'ng "con Ro^`ng cha'u Tie^n" tre^n dda^'t Nga,
nhu+~ng ngu+o+`i Vie^.t so^'ng o+? nu+o+'c ngoa`i nhu+ng la.i 
kho^ng ddu+o+.c nu+o+'c so+? ta.i ddo'n nha^.n. Mong ra(`ng 
ngu+o+`i Vie^.t o+? kha('p no+i se~ le^n tie^'ng go'p pha^`n thay 
ddo^?i ca?nh ngo^. cua? ngu+o+`i Vie^.t ta.i Nga hie^.n nay\.
-------