[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
Ta^m su+. nga`y xua^n cu?a Nguye^~n Du (fwd)
>From VHNT:
From: Tran Minh Tien <tran@idefix.mpipks-dresden.mpg.de>
Date: Tue, 1 Apr 1997 10:52:23 +0200 (MET DST)
Ta^m su+. nga`y xua^n cu?a Nguye^~n Du
DDo^ng-A
Co' le~ tu+` xu+a dde^'n nay mu`a xua^n luo^n luo^n la` mu`a ta.o nguo^`n
thi hu+'ng ba^'t ta^.n cho thi nha^n. Nhu+ng co' ddie^`u du+o+`ng nhu+ tro+'
tre^u va` nghi.ch ca?nh, nhu+~ng ba`i tho+ ca?m hu+'ng trong mu`a xua^n
thu+o+`ng la.i la` nhu+~ng ba`i tho+ buo^`n\. Tu+` ca'i buo^`n man ma'c
cu?a Ly' Ba.ch, ca'i buo^`n te^ ta'i cu?a DDo^~ Phu?, ca'i buo^`n
kho^ng ti.nh cu?a Ma~n Gia'c, ca'i buo^`n day du+'t cu?a Nguye^~n Du ...
dde^'n nhu+~ng ca'i buo^`n muo^n hi`nh muo^n ve? cu?a tho+ Mo+'i\.
Mu`a xua^n thu+o+`ng la` lu'c con ngu+o+`i ca?m nha^.n ddu+o+.c su+.
thay ddo^?i ba^'t ta^.n cu?a thie^n nhie^n, la` lu'c con ngu+o+`i hu+o+'ng
ve^` chi'nh mi`nh, suy nga^~m nhu+~ng tha'ng nga`y dda~ qua\. Nhu+~ng
ba`i tho+ la`m trong mu`a xua^n thu+o+`ng pha?n a?nh mo^.t ca'ch ro~ ne't va`
cha^n tha^.t nha^'t hoa`n ca?nh va` ta^m su+. cu?a con ngu+o+`i\. Sang
he`n, vinh nhu.c, tha`nh ba.i ... gi` cu~ng kho^ng da^'u no^?i ba nga`y xua^n\.
DDa(.c bie^.t o+? Nguye^~n Du, dde^. nha^'t thi nha^n cu?a chu'ng ta,
hoa`n ca?nh va` ta^m su+. cu?a o^ng ca`ng tro+? ne^n sa('c ne't trong
nhu+~ng ba`i tho+ mu`a xua^n\. Co' the^? no'i ta^m su+. cu?a Nguye^~n Du
tra?i da`i theo mu`a xua^n na(m tha'ng cu?a cuo^.c ddo+`i\. Trong pha.m vi
ba`i vie^'t na`y ngu+o+`i vie^'t kho^ng co' tham vo.ng ti`m hie^?u ta^m su+.
cu?a Nguye^~n Du, ma` chi? ddie^?m qua mo^.t so^' ba`i tho+ la`m trong
mu`a xua^n cu?a o^ng\.
1.
Quy`nh ha?i Nguye^n tie^u
Nguye^n da. kho^ng ddi`nh nguye^.t ma~n thie^n
Y y ba^'t ca?i cu+.u thie^`n quye^n
Nha^'t thie^n xua^n hu+'ng thu`y gia la.c
Va.n ly' Quy`nh cha^n thu+? da. vie^n
Ho^`ng li~nh vo^ gia huynh dde^. ta'n
Ba.ch dda^`u dda ha^.n tue^' tho+`i thie^n
Cu`ng ddo^` lie^n nhu+~ dao tu+o+ng kie^'n
Ha?i gia'c thie^n nhai tam tha^.p nie^n
Ra(`m tha'ng gie^ng o+? Quy`nh ha?i
Sa^n va('ng ra(`m xua^n tra(ng kha('p tro+`i
Nhu+ xu+a kho^ng ddo^?i ve? xinh tu+o+i
Mo^.t tro+`i xua^n hu+'ng ro+i nha` ta'
Nga`n da(.m Quy`nh cha^n to? da. tho+`i
Ho^`ng li~nh kho^ng nha` huynh dde^. ta'n
Ba.c dda^`u nhie^`u ha^.n tha'ng nga`y tro^i
DDu+o+`ng cu`ng thu+o+ng ca?m tra(ng co`n ga(.p
Ba chu.c na(m ven bie^?n cuo^'i tro+`i\.
(Ba?n di.ch cu?a DDo^ng A)
Ba`i tho+ na`y Nguye^~n Du la`m khi o+? nho+` que^ vo+. o+? Quy`nh ha?i
trong bu+o+'c ddu+o+`ng "mu+o+`i na(m gio' bu.i" lu+u la.c no+i dda^'t
kha'ch que^ ngu+o+`i cu?a o^ng\. Mu`a xua^n na(m Ky? da^.u (1789), Quang
Trung dda.i pha' qua^n Thanh cu~ng la` mu`a xua^n gia ddi`nh Nguye^~n
Du tan ta'c, anh em mo^~i ngu+o+`i mo^~i nga?\. Kho^ng the^? kha?o
cu+'u chi'nh xa'c ddu+o+.c ba`i tho+ na`y la`m na(m na`o, nhu+ng ddoa'n
chu+`ng va`o lu'c Nguye^~n Du tre^n du+o+'i 30 tuo^?i vi` trong ba`i
tho+ co' nha('c "tam tha^.p nie^n". Toa`n ba`i tho+ la` mo^.t no^~i
nga^.m ngu`i buo^`n ra^`u vo^ ha.n\. Mo^~i ca^u mo^~i chu+~ nhu+
na^ng na^~ng nu+o+'c ma('t\. Tra(ng xua^n va^~n dde.p nhu+ xu+a,
nhu+ng mu`a xua^n dde^'n vo+'i ai ddo' chu+' na`o dde^'n vo+'i o^ng,
vo+'i gia ddi`nh cu?a o^ng\. Mu`a xua^n khi con ngu+o+`i ai cu~ng muo^'n
ve^` co^' hu+o+ng, ddoa`n tu. vo+'i gia ddi`nh cu?a mi`nh thi`
vo+'i o^ng gia ddi`nh dda^u, anh em dda^u dde^? ma` ve^`\. No^~i
buo^`n na`y la.i ca`ng co^ qua.nh khi ca? nu+o+'c co`n ddang vui
say trong ha`o quang dda.i tha('ng Ky? da^.u\. Vo+'i o^ng chi?
co' va^`ng tra(ng ddo+n co^i nhu+ cu`ng ca?m tho^ng cho so^'
pha^.n con ngu+o+`i\.
2.
U cu+ (I)
DDa`o hoa dda`o die^.p la.c pha^n pha^n
Mo^n ye^?m ta` phi nha^'t vie^.n ba^`n
Tru' cu+?u ddo^'n vong tha^n thi. kha'ch
Nie^n tha^m ca?nh gia'c la~o tu`y tha^n
Di. hu+o+ng du+o+~ng chuye^'t so+ pho`ng tu.c
Loa.n the^' toa`n sinh cu+?u u'y nha^n
Lu+u la.c ba.ch dda^`u tha`nh dde^? su+.
Ta^y phong xuy dda'o tie^?u o^ ca^n
O+? no+i u ti.ch (I)
Hoa la' dda`o ro+i ru.ng ta? to+i
Nha` nghe`o xie^u ve.o cu+?a then ro+`i
Tro. la^u que^n ba(~ng la`m tha^n kha'ch
Na(m ma~i hay ru dde^'n la~o tho+`i
Gia? vu.ng que^ xa pho`ng tho'i tu.c
Giu+~ mi`nh ddo+`i loa.n so+. luo^n ngu+o+`i
Ba.c dda^`u lu+u la.c na`o ne^n vie^.c
Tho^?i ro+'t kha(n tha^m tra^.n gio' ddoa`i\.
(Ba?n di.ch cu?a DDo^ng A)
U cu+ (II)
Tha^.p ta?i phong tra^`n khu+' quo^'c xa
Tie^u tie^u ba.ch pha't ky' nha^n gia
Tru+o+`ng ddo^` nha^.t mo^. ta^n du thie^?u
Nha^'t nha^'t xua^n ha`n cu+.u be^.nh dda
Hoa.i bi'ch nguye^.t minh ba`n ti'ch di.ch
Hoang tri` thu?y ha.c xua^'t ha` ma
Ha`nh nha^n ma.c tu.ng "DDa(ng la^u" phu'
Cu+o+`ng ba'n xua^n phong ta.i ha?i nha\.
O+? no+i u ti.ch (II)
Mu+o+`i na(m gio' bu.i bo? que^ xa
DDa^`u ba.c bo+ pho+` o+? tro. nha`
Xe^' bo'ng ddu+o+`ng da`i thu+a ba.n mo+'i
Mo^.t nha` xua^n la.nh la('m ddau qua
Tra(ng suo^ng va'ch na't tha(`n la(`n cha.y
Nu+o+'c ca.n ao hoang e^'ch nha'i ra
DDu+`ng ddo.c "DDa(ng la^u" ngu+o+`i vie^~n xu+'
Tuo^?i xua^n qua' nu+?a la.c tro+`i xa\.
(Ba?n di.ch cu?a DDo^ng A)
Hai ba`i U cu+ na`y ddu+o+.c Nguye^~n Du la`m trong tho+`i
gian lu+u la.c "mu+o+`i na(m gio' bu.i". Va^~n mo^.t a^m ddie^.u
buo^`n ra^`u te^ ta'i\. Xua^n dda^'y, nhu+ng xua^n dda^u\.
Trong ca? hai ba`i tho+ na`y chi? tha^'y loa'ng thoa'ng hi`nh a?nh mu`a xua^n,
co`n la.i la` tie^'ng tho+? da`i na~o ruo^.t, no^~i day du+'t
kho^n nguo^i ve^` su+. nghie^.p cu?a tuo^?i ba mu+o+i\. "Tam tha^.p nhi la^.p",
co`n gi` ddau ddo+'n e^ che^` ho+n khi tuo^?i dda~ tru+o+?ng tha`nh
co`n pha?i a(n dda^.u o+? nho+`\. Vu+o+ng Sa'n thu+o+? xu+a
la'nh na.n o+? Kinh cha^u, nho+' nha` le^n la^`u la`m phu'
dde^'n to'c ba.c da mo^`i cu~ng chu+a ve^` ddu+o+.c que^ hu+o+ng\.
"Ha`nh nha^n ma.c tu.ng "DDa(ng la^u" phu' !", tie^'ng ke^u
tha?ng tho^'t a?o na~o va` ba^'t lu+.c vo^ cu`ng\.
3.
DDo^'i tu+?u
Phu to.a nha`n song tu'y nha~n khai
La.c hoa vo^ so^' ha' thu+o+ng dda`i
Sinh tie^`n ba^'t ta^.n to^n trung tu+?u
Tu+? ha^.u thu`y kie^u mo^. thu+o+.ng bo^i
Xua^n sa('c tie^m thie^n hoa`ng ddie^?u khu+'
Nie^n quang a'm tru.c ba.ch dda^`u lai
Ba'ch ky` dda~n dda('c chung trie^u tu'y
The^' su+. phu` va^n cha^n kha? ai\.
Ngo^`i uo^'ng ru+o+.u
Ngo^`i xe^'p be^n song che^'ch choa'ng say
Hoa ro+i to+i ta? xuo^'ng re^u dda^`y
So^'ng, vo` kho^ng do^'c say ba^`u ca.n
Che^'t, mo^. ai co`n tu+o+'i ru+o+.u dda^y
Xua^n ddo^?i khie^'n oanh ro+`i to^? kha'c
Na(m qua du.c to'c ba.c dda^`u ra`y
Tra(m na(m mong ddu+o+.c say su+a suo^'t
Tha^.t dda'ng thu+o+ng ddo+`i tu+.a dda'm ma^y\.
(Ba?n di.ch cu?a DDo^ng A)
Ba`i tho+ na`y Nguye^~n Du la`m khi dda~ tro+? ve^` que^ mi`nh\.
Sau "mu+o+`i na(m gio' bu.i" kho^ng tha`nh su+., ro^'t cu.c cuo^'i
cu`ng o^ng cu~ng pha?i ve^` que^\. Co' the^? vi` DDoa`n Nguye^~n
Tua^'n, anh vo+. o^ng, bi. trie^.u va`o Phu' xua^n la`m quan
nha` vo+. kho^ng co`n ai dde^? co' the^? nu+o+ng ca^.y\.
Cu~ng co' the^? vi` o^ng nho+' que^ hu+o+ng ba?n qua'n cu?a
mi`nh\. Nhu+ng ne^'u nhu+ o+? "mu+o+`i na(m gio' bu.i", mo^~i
xua^n dde^'n khie^'n o^ng the.n thu`ng day du+'t ve^` su+.
nghie^.p cu?a mi`nh, thi` khi o+? que^ nha`, chuye^.n
anh hu`ng co^ng danh kho^ng co`n va^.t va~ o^ng nu+~a\. Ta^'t
ca? ba`ng ba.c mo^.t ma`u Trang, La~o ve^` thie^n nhie^n, ve^`
con ngu+o+`i\.
4.
Mo^. xua^n ma.n hu+'ng
Nha^'t nie^n xua^n sa('c cu+?u tha^.p nha^.t,
Phao tri.ch xua^n quang thu` kha? lie^n.
Phu` the^' co^ng danh khan ddie^?u qua',
Nha`n ddi`nh tie^'t tu+. dda~i oanh thie^n.
Tra('c tha^n ba^'t xua^'t hu+~u hi`nh ngoa.i,
Thie^n tue^' tru+o+`ng u+u vi. tu+? tie^`n.
Phu` lo+.i vinh danh chung nha^'t ta'n,
Ha` nhu+ ca^.p ta?o ho.c tha^`n tie^n.
Ca?m hu+'ng cuo^'i xua^n
Mo^.t na(m chi'n chu.c nga`y xua^n
Thie^`u quang phung phi' muo^n pha^`n tie^'c thay
Co^ng danh nhi`n tu+.a chim bay
Ngoa`i sa^n tho+`i tie^'t theo ba^`y oanh ddi
Hu+~u hi`nh tha^n cha(?ng thoa't chi
Nga`n na(m lo ma~i dde^'n khi he^'t ddo+`i
Ha~o huye^`n danh lo+.i tan tho^i
Tha^`n tie^n theo ho.c ki.p tho+`i ha(?n ho+n\.
(Ba?n di.ch cu?a DDo^ng A)
A^m ddie^.u ba`i tho+ na`y cu~ng gio^'ng nhu+ ba`i tho+ tre^n\.
Pha?i cha(ng dda^y la` su+. ye^'m the^' ba^'t lu+.c cu?a
con ngu+o+`i tru+o+'c tu+. nhie^n ? Na`o co' ai ca?n ddu+o+.c
xua^n dde^'n, xua^n ddi ? DDo.c nhu+~ng ba`i tho+ na`y
ngu+o+`i ddo.c co' ca?m gia'c tu+ tu+o+?ng cu?a Nguye^~n
Du nga? ma`u La~o gia'o\. Su+. phu+'c ta.p na`y ta.o
ra('c ro^'i khi xa'c ddi.nh tu+ tu+o+?ng chu? dda.o trong ta^m
thu+'c cu?a Nguye^~n Du\. Con ngu+o+`i dda^u pha?i la` mo^.t
kho^'i ddo^`ng nha^'t ti'nh thua^`n nha^'t\. Na`o de^~ ai dda~
hie^?u ddu+o+.c lo`ng ai\. "Ba^'t tri tam ba'ch" pha?i cha(ng
la` va^.y ?
5.
Xua^n tie^u lu+~ thu+'
Tie^u tie^u bo^`ng ma^'n la~o phong tra^`n,
A'm ly' thie^n kinh va^.t ha^.u ta^n.
Tri` tha?o vi. lan thie^n ly' mo^.ng,
DDi`nh mai di~ hoa'n nha^'t nie^n xua^n.
Anh hu`ng ta^m su+. hoang tri` si'nh,
Danh lo+.i doanh tru+o+`ng lu.y tie^'u ta^`n.
Nha^n tu+. tie^u ddie^`u xua^n tu+. ha?o,
DDoa`n tha`nh tha`nh ha. nha^'t trie^m ca^n.
DDe^m xua^n lu+~ thu+'
Bo+ pho+` ma'i to'c da.n phong tra^`n
Kinh so+. nga^'m nga^`m va^.t hoa'n lua^n
Nga`n da(.m chu+a tan cha(`m co? mo^.ng
Mo^.t na(m la.i dde^'n go^'c mai xua^n
Anh hu`ng nguo^.i la.nh kho^ng hoa`i da.
Danh lo+.i kho'c cu+o+`i ma~i lu.y tha^n
Ngu+o+`i cu+' tie^u ddie^`u xua^n cu+' dde.p
DDoa`n tha`nh ddu+'ng nga('m le^. dda^`m kha(n\.
(Ba?n di.ch cu?a DDo^ng A)
Ba`i tho+ na`y ddu+o+.c Nguye^~n Du vie^'t khi o^ng le^n La.ng
so+n ddo'n su+' tha^`n Trung quo^'c\. DDu+o+`ng hoa.n lo^. cu?a
o^ng gio+` dda^y dda~ tho^ng ddo^`ng be'n gio.t, nhu+ng ta^m su+.
cu?a o^ng va^~n pha?ng pha^'t tu+ tu+o+?ng Trang, La~o\. O^i, sao
con ngu+o+`i de^~ dda sa^`u dda ca?m the^' ? Ho+i mo^.t ty' la`
mu?i lo`ng, ho+i mo^.t ty' la` nu+o+'c ma('t\. Thu+o+? ha`n vi
thi` than tha^n tra'ch pha^.n ha`n vi, khi co^ng danh ddang le^n
nhu+ die^`u ga(.p gio' thi` tra'ch pha^.n than tha^n chuye^.n
co^ng danh\. Bie^'t dde^'n co~i na`o mo+'i ca?m tha^'y vu+`a
lo`ng ? Con ngu+o+`i luo^n luo^n co' ma^u thua^~n\. Su+. gia(`ng
co giu+~a la`m quan va` tu+` quan co`n theo Nguye^~n Du cho dde^'n
lu'c nha('m ma('t xuo^i tay\. Chi? co' ca'i che^'t mo+'i gia?i quye^'t
ddu+o+.c ca'c ma^u thua^~n\.
6.
Thanh minh nga^~u hu+'ng
DDo^ng phong tru' da. ddo^.ng Giang tha`nh
Nha^n tu+. bi` the^ tha?o tu+. thanh
Xua^n nha^.t hu+~u tha^n phi thie^'u tra'ng
Thie^n nhai vo^ tu+?u ddo^'i Thanh minh
Tho^n ca so+ ho.c tang ma ngu+~
Da~ tho^'c tho+`i va(n chie^'n pha.t thanh
Kha'ch xa' ha`m sa^`u di~ vo^ ha.n
Ma.c giao mao tha?o ca^.n giai sanh\.
Nga^~u hu+'ng tie^'t Thanh minh
Gio' ddo^ng so+'m to^'i lo^.ng Giang tha`nh
Ngu+o+`i cu+' buo^`n thu+o+ng co? cu+' xanh
Xua^n dde^'n na`o tha^n tho+`i tre? khoe?
Tro+`i be^n kho^ng ru+o+.u tie^'t Thanh minh
Ca^u ca trong xo'm hay canh cu+?i
Tie^'ng kho'c ngoa`i ddo^`ng tu+o+?ng chie^'n tranh
Qua'n tro. o^m sa^`u kho^n ke^? xie^'t
Ga^`n the^`m cho+' dde^? co? leo quanh\.
( Ba?n di.ch cu?a DDo^ng A )
Ba`i tho+ na`y ngo+` ddu+o+.c la`m trong tho+`i gian Nguye^~n Du
o+? Qua?ng bi`nh\. Giang tha`nh la` tha`nh xu+' Qua?ng\. Ma`u
Trang, La~o dda~ nha.t, nhu+ng va^~n no^~i buo^`n qua'n tro.
muo^n thu+o+? cu?a o^ng\. Buo^`n ve^` con ngu+o+`i, ve^` hoa`n
ca?nh\. Nhu+ng trong no^~i sa^`u heo ha('t ddo' dda~ lo'e le^n
tia cho+'p ti'ch cu+.c vo+'i the^' nha^n, "ma.c giao mao tha?o
ca^.n giai sanh".
7.
Nga^~u thu+ co^ng qua'n bi'ch (I)
Trie^u san nha^'t vu pha.n
Mo^. du.c nha^'t bo^`n thu?y
Be^' mo^n ta. tri giao
Khai song kie^'n kinh ky?
Song ngoa.i kinh ky? ma.n tha? tru+o+`ng
My~ nha^n du du ca'ch cao tu+o+`ng
DDo^~ vu~ nha^'t thanh xua^n khu+' hi~
Ho^`n he^` quy lai bi co^' hu+o+ng
Nga^~u dde^` tre^n va'ch co^ng qua'n (I)
So+'m a(n mo^.t ba't co+m
Chie^`u ta('m mo^.t thau nu+o+'c
Cu+?a ca`i gia~ ba.n quen
Song mo+? nhi`n gai go'c
Ngoa`i song gai go'c loa.n la dda`
Ngu+o+`i dde.p ca'ch tu+o+`ng vo+`i vo+.i xa
Mo^.t tie^'ng cuo^'c ke^u xua^n dda~ he^'t
Ho^`n o+i, ve^` ddi thu+o+ng que^ nha`\.
(Ba?n di.ch cu?a DDo^ng A)
Nguye^~n Du la`m ba`i tho+ na`y khi o+? Hue^'\. Trong tho+ cu?a
o^ng du+o+`ng nhu+ va('ng bo'ng my~ nha^n\. Kho^ng ha(?n va^.y,
nhu+ng nhu+~ng ngu+o+`i phu. nu+~ xua^'t hie^.n trong tho+ o^ng
thu+o+`ng ddi ke`m theo tie^'ng kho'c ai oa'n "ddau ddo+'n thay
pha^.n dda`n ba`". Nguye^~n Du kho'c nhu+~ng ngu+o+`i phu. nu+~
ta`i hoa ba.c me^.nh hay kho'c cho chi'nh tha^n pha^.n cu?a mi`nh ?
Nhu+ng trong ba`i tho+ na`y hi`nh a?nh ngu+o+`i dde.p dda~ loa'ng
thoa'ng nhu+ la`n su+o+ng buo^?i so+'m kho^ng ke`m theo lo+`i than
ai oa'n\. DDa'ng tie^'c, mo^.t tie^'ng cuo^'c ke^u dda~ pha' tan
gia^'c mo^.ng my~ nha^n na`y\. Nghi~ ma` thu+o+ng ma` to^.i\.
No^~i nho+' que^ hu+o+ng co' bao gio+` khua^y kho?a trong
lo`ng ngu+o+`i lu+~ thu+' tha hu+o+ng\. La.i mo^.t tie^'ng kho'c,
tie^'ng kho'c ddo^`ng vo.ng ve^` co^' hu+o+ng\. "Ho^`n he^`, quy
lai bi co^' hu+o+ng".
8.
Nga^~u thu+ co^ng qua'n bi'ch (II)
Xu+o+ng ha.p mo^n tie^`n xua^n sa('c lan
Ca'ch giang dao ddo^'i Ngu+. bi`nh san
Xua^n to`ng giang thu+o+.ng lai ha` xu+'
Nha^n y? thie^n nhai tre^. nha^'t quan
Ma~n ddi.a pho^`n thanh va(n da. vu~
Nha^'t sa`ng co^ muo^.n ddi.ch xua^n ha`n
DDa`o hoa ma.c tru+o+.ng DDo^ng qua^n y'
Ba`ng hu+~u phong di ti'nh to^'i toan\.
Nga^~u dde^` tre^n va'ch co^ng qua'n (II)
Tru+o+'c cu+?a cung vua xua^n sa('p ta`n
Ca'ch so^ng nu'i Ngu+. xe^'p bi`nh loan
Xua^n theo do`ng nu+o+'c tro^i dda^u ta'
Ngu+o+`i ma('c cha^n tro+`i lu.y chu+'c quan
Ra?i dda^'t dde^m mu+a nghe ra? ri'ch
Tre^n giu+o+`ng xua^n la.nh qua.nh tro+ tha^n
Hoa dda`o cho+' ca^.y cha`ng xua^n quy'
Di` gio' hay ghen o+? ra^'t ga^`n\.
(Ba?n di.ch cu?a DDo^ng A)
Ba`i tho+ na`y co' le~ cu`ng la`m trong tho+`i gian nhu+ ba`i tho+ tre^n\.
Bo+'t mo+ mo^.ng va` dda~ thu+.c te^' ho+n\. Nhu+ng va^~n buo^`n man ma'c
vo^ ha.n cu?a tha^n pha^.n kie^'p ngu+o+`i\. Con ngu+o+`i tha^.t
ye^'u o+'t va` ba^'t lu+.c, chi? co`n bie^'t pho' tha'c cho tu+. nhie^n\.
Trong vo`ng le^. hu.y cu?a cuo^.c ddo+`i bie^'t ai dda~ de^~ ho+n ai\.
9.
An huy dda.o trung
DDe^` nha a' a' loa.n la(ng tha^`n
Tu+` ba('c Tu+` nam hie^?u sa('c pha^n
Nha^'t dda'i tuye^'t ddie^`n thanh gia? ma.ch
Tu+' so+n tu`ng thu. ba.ch vi va^n
Du du hu+o+ng quo^'c ba't thie^n ly'
Lu.c lu.c co^ng danh nha^'t phie^'n tra^`n
Co^.ng chi? mai hoa ba'o tie^u tu+'c
Xua^n ha` ta(`ng dda'o di. hu+o+ng nha^n.
Tre^n ddu+o+`ng An huy
Qua. ke^u qua`ng qua.c ra.ng canh cha^`y
Nam ba('c Tu+` cha^u sa'ng ro~ ba^`y
Tuye^'t phu? tre^n ddo^`ng xanh sa('c lu'a
Tu`ng bao quanh nu'i tra('ng ma`u ma^y
Mi.t mu` la`ng nu+o+'c nga`n tru`ng ta^.n
La^.n dda^.n co^ng danh co~i bu.i dda^`y
Na(m mo+'i ba'o tin mai he' no+?
Tha hu+o+ng xua^n cha(?ng dde^'n xum va^`y\.
(Ba?n di.ch cu?a DDo^ng A)
Nguye^~n Du la`m ba`i tho+ na`y khi ddang ddi su+' o+? Trung
quo^'c\. Va^~n no^~i nho+' nha`, va^~n no^~i buo^`n co^ng
danh, nhu+ng khi' tho+ bo+'t a^u sa^`u a?o na~o ho+n nhu+ khi
o+? trong nu+o+'c\. Co' le~ tho+`i gian ddi su+' la.i
la` tho+`i gian ma` tinh tha^`n cu?a o^ng thu+ tha'i thanh tha?n
ho+n ca?\. Chi? co' mo^.t no^~i buo^`n la` mu`a xua^n kho^ng
dde^'n vo+'i o^ng\. Kho^ng dde^'n vo+'i o^ng, nhu+ng cu~ng kho^ng
gio^'ng nhu+ "mu+o+`i na(m gio' bu.i" xua^n dde^'n nhu+ng
kho^ng xua^n\.
10.
Ta^y ha` di.ch
Thanh tha.ch kie^`u ta^y ha.
Y nhie^n tie^?u ly' lu+
DDa.o ba`ng nha^n ngu+~ ta.p
O^'c ha^.u tru'c a^m so+
Ho`a ba?n cung tha^`n thie^'u
Xua^n lie^n dda~i tue^' tru+`
Tu+o+ng phu`ng vo^ bie^.t thoa.i
Nha^'t tie^'u y' ha` nhu+ ?
Tra.m Ta^y ha`
Bo+` ta^y ca^`u dda' xanh
Xo'm nho? tu+. nhie^n tha`nh
Ngu+o+`i ro^.n tie^'ng ddu+o+`ng ca'i
Tru'c thu+a bo'ng ma'i tranh
Go^'c ro+m co+m so+'m tho^?i
Ca^u ddo^'i giao thu+`a da`nh
Ga(.p ma(.t kho^ng cha`o ho?i
Nhoe?n cu+o+`i cha(?ng ro~ ti`nh\.
(Ba?n di.ch cu?a DDo^ng A)
Cu~ng gio^'ng nhu+ ba`i tho+ tre^n, hi`nh a?nh mu`a xua^n cu~ng chi?
thoa'ng qua trong ba`i tho+ na`y\. "Xua^n ha` ta(`ng dda'o di. hu+o+ng
nha^n" la` va^.y\. Nu. cu+o+`i cu?a ngu+o+`i ba?n xu+' dda~ khie^'n
o^ng ba(n khoa(n\. Ho. cu+o+`i chi va^.y ? Cu+o+`i ngu+o+`i la^.n
dda^.n trong co~i ddo+`i ca't bu.i ? Kho^ng co' ca^u tra? lo+`i\.
DDo.c ma~i tho+ Nguye^~n Du kho' kie^'m ddu+o+.c mo^.t ba`i tho+
vui\. Kho^ng le~ ca? cuo^.c ddo+`i chi? toa`n nu+o+'c ma('t ?
Mo^.t a'nh tra(ng xua^n, mo^.t ca'nh mai he' no+?, mo^.t tie^'ng
chim oanh ... kho^ng la`m khua^y kho?a co~i lo`ng cu?a mo^.t
con ngu+o+`i ? Cuo^.c ddo+`i cu?a Nguye^~n Du tra?i da`i qua nhu+~ng
bie^'n ddo^.ng ma.nh me~ va` phu+'c ta.p nha^'t cu?a li.ch su+? Vie^.t
Nam\. Tru+o+'c nhu+~ng bie^'n ddo^.ng ddo' so^' pha^.n con ngu+o+`i pho?ng
dda'ng la` bao\. Co' le~ trong nhu+~ng hoa`n ca?nh ddo', nhu+~ng ba`i
tho+ buo^`n la.i mang ti'nh ti'ch cu+.c\. Buo^`n vo+'i mi`nh, kho^ng
ba(`ng lo`ng vo+'i mi`nh dde^? vu+o+n to+'i mo^.t cha^n tro+`i tu+o+i
sa'ng, cha^n tro+`i cu?a nie^`m tin ye^u va` kha't vo.ng\.
DDo^ng A
Phu.c sinh 97