[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
[Du li.ch] Ky` a?o ddo^.ng Tie^n So+n
Ky` a?o ddo^.ng Tie^n So+n
--------------------------
Tu+`ng la` ca(n cu+' bo^. ddo^.i trong tho+`i ky` cho^'ng Pha'p, nhu+ng
sau chie^'n di.ch DDie^.n Bie^n Phu?, ddo^.ng Tie^n So+n dda~ hoa`n
toa`n bi. que^n la~ng. Ma~i dde^'n na(m 1982, trong mo^.t la^`n pha't
quang, ti`m nguo^`n nu+o+'c dde^? ta(ng gia sa?n xua^'t, o^ng Nguye^~n
Tro.ng Nghie^~n - co^ng nha^n ba?o ve^. ca^`u La^.n Di (huye^.n Phong
Tho^?) - nga^~u nhie^n ti`m ra cu+?a ddo^.ng. Sau ddo' mo^.t tha^n mo^.t
mi`nh vo+'i ca^y dduo^'c va` bo' ro+m la`m da^'u, o^ng dda~ ddi sa^u
va`o hang, kha?o sa't dde^'n ta^.n ngo'c nga'ch hang ddo^.ng tuye^.t my~
na`y. Ca'i te^n Tie^n So+n ddo^.ng ba('t dda^`u co' tu+` ddo'.
Na(`m trong he^. tho^'ng nu'i DDo? thuo^.c ddi.a pha^.n xa~ Bi`nh Lu+,
huye^.n Phong Tho^?, ti?nh Lai Cha^u, ca'ch thi. tra^'n Sapa 53 km theo
quo^'c lo^. 4D, ddo^.ng Tie^n So+n co' chie^`u da`i ga^`n 700m, chia ra
45 cu.m (cung).
Tu+` cu+?a ddo^.ng, ddi ngu+o+.c do`ng suo^'i, la^`n lu+o+.t qua cung
thu+' nha^'t, ddu+o+`ng va`o ro^.ng dde^'n 16m, vo`m cao 15m he^'t ta^`m
chie^'u cu?a dde`n pin. DDe^'n cung thu+' sa'u ddu+o+`ng du+o+`ng nhu+
bi. nho? la.i, tra^`n hang bi. tha^'p da^`n dde^'n lu'c pha?i ddi khom
lu+ng dde^? tra'nh va va`o ca'c chu`m tha.ch nhu~ tre^n dda^`u. He^'t
cung thu+' sa'u, con ddu+o+`ng la.i mo+? ro^.ng, do`ng cha?y cu?a
nu+o+'c cu~ng ma.nh me~ ho+n, dda^y ddo' nhu+~ng chu' ru`a con tu+` ba~i
ca't bo` vo^.i va`ng xuo^'ng nu+o+'c dde^? tra'nh a'nh dde`n. Tie^'p
dde^'n la` nhu+~ng qua^`n the^? tha.ch nhu~ a^?m u+o+'t, bo'ng lu+o+~ng,
chen chu'c suo^'t chie^`u da`i co`n la.i cu?a ddo^.ng.
Cung Bo^`ng Lai go^`m nhu+~ng co^.t dda' la^'p la'nh thu?y tinh bao bo.c
nhu+~ng phie^'n dda' tro^ng xa nhu+ ba`n co+` tie^n. Cung Pha^.t Ba`
vo+'i ca^y kim cu+o+ng nhie^`u hoa dda', qua? pha^.t thu? kho^?ng lo^`
lo+ lu+?ng tru+o+'c Pha^.t ba` ddang tham thie^`n tre^n to`a sen. Hu`ng
vi~ co' cu.m DDie^.n Bie^n Phu? la` nhu+~ng tra^.n ddi.a pha'o, ca'c
no`ng su'ng dde^`u giu+o+ng ve^` phi'a ta^y, chua^?n bi. va`o tra^.n.
Tra'ng le^. va` dde.p nha^'t pha?i ke^? dde^'n cung Hai Ba` Tru+ng vo+'i
lo.ng che, vo~ng na(`m, ca? nhu+~ng ddoa`n qua^n, voi tra^.n ddang
tie^'n le^n phi'a tru+o+'c. Co`n ra^'t nhie^`u cu.m kha'c vo+'i nhu+~ng
ca'i te^n: cung DDi.a Ca^`u mang qua? ca^`u tro`n tri.a, cung Hoa`n
Kie^'m vo+'i ru`a va`ng nga^.m kie^'m, cung tha^`y tro` DDu+o+`ng
ta(ng... Ta^'t ca? dde^`u la` kho^'i tha.ch nhu~ lo+'n nho? ddu+o+.c
thie^n nhie^n go.t du~a ta`i ti`nh qua ha`ng tra(m trie^.u na(m.
Kho^ng hu`ng vi~ nhu+ ddo^.ng Thie^n Cung vi.nh Ha. Long, la.i kho^ng
hoa`nh tra'ng nhu+ ddo^.ng Phong Nha (Qua?ng Bi`nh) nhu+ng nhu+~ng cu.m
hi`nh tu+o+.ng vo+'i ddu+o+`ng ne't sa('c sa?o cu?a ddo^.ng Tie^n So+n
la.i co' pha^`n tro^.i ha(?n. Ca'c tuye^.t ta'c ddie^u kha('c cu?a
thie^n nhie^n a^'y co`n ra^'t nguye^n so+, kho^ng bi. bie^'n cha^'t
hoa(.c bi. pha' hoa.i do ba`n tay con ngu+o+`i nhu+ thu+o+`ng ga(.p o+?
ca'c ddo^.ng kha'c.
Mu+o+`i na(m qua, va`o di.p le^~ te^'t, chi'nh quye^`n ddi.a phu+o+ng
thu+o+`ng to^? chu+'c cho kha'ch tham quan ddo^.ng, nhu+ng chu? ye^'u
la` kha'ch ddi.a phu+o+ng. DDo^.ng i't ddu+o+.c bie^'t dde^'n mo^.t
pha^`n do i't ddu+o+.c tuye^n truye^`n. Ma(.t kha'c, do thie^'u kinh
phi' ne^n vo+'i mo^.t tha('ng ca?nh nhu+ va^.y nhu+ng thie^'u ca?
chie^'c ma'y no^? ta.o nguo^`n ddie^.n dde^? co' the^? soi sa'ng, dda?m
ba?o an toa`n cho kha'ch khi luo^`n la'ch, leo tre`o va`o ca'c hang
ddo^.ng.
Na(m 1996, Tie^n So+n ddo^.ng dda~ ddu+o+.c Bo^. Va(n ho'a - tho^ng tin
co^ng nha^.n danh tha('ng, hi vo.ng trong tu+o+ng lai no+i dda^y se~
ddu+o+.c dda^`u tu+ ddu'ng mu+'c dde^? pha't huy the^' ma.nh du li.ch
vu`ng Ta^y Ba('c vo^'n dda^`y ha^'p da^~n va` la~ng ma.n.
TRA^`N THE^' DU~NG