[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
[TT 28/6] Ca^u chuye^.n chie^`u thu+' ba?y
Ca^u chuye^.n chie^`u thu+' ba?y
JACQUES COUSTEAU:
"Ye^u thie^n nhie^n cu~ng la` ye^u ddo^`ng loa.i"
The^' gio+'i vu+`a ma^'t ddi mo^.t nha` khoa ho.c lo+'n :
Jacques-Yves Cousteau - "ngu+o+`i dda`n o^ng Pha'p ddu+o+.c nhie^`u
ngu+o+`i bie^'t nha^'t tre^n the^' gio+'i" (lo+`i cu?a To^?ng tho^'ng
Pha'p Jacques Chirac), vie^.n si~ Vie^.n Ha`n la^m Pha'p, ngu+o+`i
chie^'n si~ ba?o ve^. mo^i tru+o+`ng, nha` tha'm hie^?m dda.i du+o+ng,
"cha dde?" cu?a nghe^` tho+. la(.n hie^.n dda.i, nha` la`m phim ve^`
dda.i du+o+ng no^?i tie^'ng the^' gio+'i, nha` pha't minh - vu+`a tu+`
gia~ nha^n loa.i o+? tuo^?i 87.
Khi ma` Jacques Cousteau dda~ tro+? ve^` vo+'i "the^' gio+'i cu?a su+.
im la(.ng" thi` cu~ng la` lu'c the^' gio+'i nho+' la.i bo^. phim The^'
gio+'i cu?a su+. im la(.ng cu?a o^ng, gia?i thu+o+?ng Ca`nh co. va`ng
ta.i Lie^n hoan phim Cannes na(m 1956. Vo+'i bo^. a'o che~n ma`u xanh
nu+o+'c bie^?n va` chie^'c no'n be^re^ ddo? ba^'t hu?, Jacques Cousteau
dda~ tro+? ne^n no^?i tie^'ng the^' gio+'i qua nhu+~ng cuo^'n sa'ch va`
phim ma` o^ng dda~ hoa`n tha`nh, dda(.c bie^.t la` loa.t phim truye^`n
hi`nh The^' gio+'i du+o+'i dda'y bie^?n ddu+o+.c chie^'u la^`n dda^`u
tie^n na(m 1965, va` cu~ng la^`n dda^`u tie^n mo+? ra cho ha`ng trie^.u
trie^.u ngu+o+`i kha('p the^' gio+'i ca'c bi' a^?n cu?a dda.i du+o+ng.
Nhu+ng la`m phim ve^` dda.i du+o+ng chi? la` ddi?nh cao cu?a ca'c hoa.t
ddo^.ng dda~ khie^'n Jacques Cousteau ddu+o+.c ngu+o+~ng mo^. va` ye^u
me^'n. Sinh ra o+? Andre de Cubzac (ga^`n Bordeaux) na(m 1910, o^ng gia
nha^.p ha?i qua^n Pha'p, tro+? tha`nh si~ quan phu. tra'ch ha?i pha'o
trong Chie^'n tranh the^' gio+'i thu+' hai. Tu+` na(m 1936, o^ng dda~
cu`ng ky~ su+ Emile Gagnan che^' ta.o "bi`nh pho^?i du+o+'i nu+o+'c"
(bo^. ddo^` la(.n co' ga('n bi`nh ho+i) dda^`u tie^n, mo+? ra mo^.t
cuo^.c ca'ch ma.ng cho vie^.c tha'm hie^?m dda.i du+o+ng. O^ng cu~ng la`
ngu+o+`i go'p pha^`n va`o pha't minh chie^'c buo^`ng la(.n dda^`u tie^n
u+'ng du.ng cho nghie^n cu+'u dda.i du+o+ng (trong nhu+~ng na(m 1960),
giu'p ca'c nha` nghie^n cu+'u co' the^? o+? ha`ng tra(m me't du+o+'i
dda'y bie^?n suo^'t nhie^`u tua^`n le^~; va` cu~ng chi'nh o^ng dda~
cu`ng ky~ su+ Andre' Laban thu+.c hie^.n chie^'c camera du+o+'i nu+o+'c
dda^`u tie^n, ma` ngay di.p "khai tru+o+ng" dda~ ddu+o+.c du`ng dde^?
quay chie^'c ta`u cho+? ru+o+.u cu?a Hi La.p bi. dda('m tu+` na(m 205
tru+o+'c Co^ng nguye^n. Na(m 1950, lo la('ng bi. ca'ch ly kho?i bie^?n
do co^ng vie^.c va(n pho`ng, o^ng ro+`i ha?i qua^n dde^? tha`nh la^.p
mo^.t hie^.p ho^.i phi lo+.i nhua^.n, nghie^n cu+'u ve^` dda.i du+o+ng.
Sau ddo' o^ng mua la.i mo^.t chie^'c ta`u que't mi`n cu~ mang te^n
Calypso, su+?a no' tha`nh mo^.t chie^'c ta`u nghie^n cu+'u. Calypso dda~
ddu+a o^ng ddi kha('p ca'c vu`ng bie^?n tre^n the^' gio+'i, go'p pha^`n
bie^'n cuo^.c ddo+`i o^ng tha`nh mo^.t gia^'c mo+ va` ta^'m gu+o+ng cu?a
lo+'p tre?. Jacques Cousteau kho^ng chi? thu+.c hie^.n nhu+~ng cuo^.n
phim ve^` bie^?n. Trong so^' 120 bo^. phim ma` o^ng dda~ thu+.c hie^.n,
co' ca? nhu+~ng phim ve^` nhu+~ng chu' chim ca'nh cu.t trong ba~o
tuye^'t, ve^` ru+`ng gia` Amazon... Suo^'t nhie^`u na(m tie^'p xu'c va`
la`m vie^.c vo+'i thie^n nhie^n, o^ng hie^?u ho+n ai he^'t nhu+~ng
hie^?m ho.a ddang dde do.a mo^i tru+o+`ng. Tro+? tha`nh mo^.t nha` hoa.t
ddo^.ng uy ti'n va` nhie^.t ti`nh cho^'ng la.i na.n o^ nhie^~m, o^ng
thu+o+`ng ddu+o+.c nha('c dde^'n vo+'i ca'i te^n "nha` vo^ ddi.ch ve^`
mo^i tru+o+`ng", va` luo^n da^~n dda^`u ca'c cuo^.c tha(m do` ve^`
"nha^n va^.t ddu+o+.c ye^u me^'n nha^'t ta.i Pha'p" lie^n tu.c trong
nhie^`u na(m. Mo^.t ca^u no'i cu?a o^ng dda~ tro+? ne^n no^?i tie^'ng:
"Giu'p con ngu+o+`i ye^u thu+o+ng thie^n nhie^n cu~ng chi'nh la` giu'p
ho. ye^u thu+o+ng ddo^`ng loa.i". Na(m 1993, o^ng tham gia nghie^n cu+'u
sinh tha'i ta.i u?y ban ve^` quye^`n cu?a ca'c the^' he^. tu+o+ng lai
cu?a Chi'nh phu? Pha'p, nhu+ng dda~ ru't kho?i u?y ban na`y hai na(m sau
ddo', khi To^?ng tho^'ng Chirac quye^'t ddi.nh no^'i la.i ca'c vu. thu+?
ha.t nha^n o+? Nam Tha'i Bi`nh Du+o+ng...
Khi ma` Jacques Cousteau dda~ ra ddi, thi` chie^'c Calypso cu?a o^ng
cu~ng he^'t ha.n su+? du.ng (na(m ngoa'i, ta`u dda~ pha?i du+`ng la.i
su+?a chu+~a ta.i Xingapo, sau khi bi. ho?ng na(.ng do mo^.t co+n ba~o.
Trong khoa?ng tho+`i gian na`y, o^ng cu~ng dda~ ghe' Vie^.t Nam). Nhu+ng
Cousteau dda~ ki.p dde^? la.i cho the^' he^. sau mo^.t di sa?n nu+~a :
o^ng dda~ hoa`n ta^'t xong ba?n thie^'t ke^' cu?a mo^.t ta`u kha'c mang
te^n Calypso II, ma` o^ng cho ra(`ng se~ mo+? ra mo^.t cuo^.c ca'ch
ma.ng trong vie^.c tha'm hie^?m dda.i du+o+ng. Ha~y hi vo.ng no' se~
ddu+o+.c chuye^?n giao cho nhu+~ng con ngu+o+`i xu+'ng
dda'ng...
TR. ANH
Gia^'c mo+ Vie^.t Nam chu+a tro.n
Ho+n 50 cuo^'n phim tha'm hie^?m la` ta`i sa?n kho^?ng lo^` ma` nha`
tha'm hie^?m J. Cousteau dda~ dde^? la.i cho nha^n loa.i. VN cu~ng
dda~ co' ma(.t trong bo^. phim ba cuo^'n ve^` he^. sinh tha'i do.c so^ng
Me^ko^ng, ddu+o+.c thu+.c hie^.n bo+?i e^ki'p ta`u Calypso va`o na(m
1993, do.c tu+` Ca^`n Gio+` dde^'n Ca^`n Tho+. Bo^. phim dde^? la.i a^'n
tu+o+.ng dda^.m ne't ve^` vie^.c khai tha'c ru+`ng tra`m Ca` Mau dde^?
la^.p vuo^ng nuo^i to^m, vo+'i ca^u no'i cu?a Cousteau: "Vie^.c la`m
ddo' cu~ng gio^'ng nhu+ chu'ng ta ddang ngo^`i tre^n mo^.t ca`nh ca^y
ma` la.i tu+. cu+a ca`nh".
Trong li.ch tri`nh la`m vie^.c cu?a Cousteau, VN dda~ ddu+o+.c ghi hai
co^.t mo^'c - tho+`i ddie^?m tho^'ng nha^'t dda^'t nu+o+'c 1975, va`
tho+`i ddie^?m o^ng du+. ddi.nh cho chuye^'n du ha`nh dde^'n VN cu?a
ta`u Calypso. Sau cuo^'n phim ve^` nhu+~ng ngo.n nu'i dda' vo^i no^?i
danh o+? Philippin, nha` tha'm hie^?m Cousteau dda~ tu+`ng vie^'t trong
to+` ba'o cu?a mi`nh: "Tre^n the^' gio+'i na`y co`n mo^.t no+i dde.p
ho+n the^': vi.nh Ha. Long cu?a VN. DDo' la` no+i ma` to^i se~ pha?i
dda(.t cha^n dde^'n". Ra ddi o+? tuo^?i 87, o^ng dda~ kho^ng ki.p thu+.c
hie^.n u+o+'c nguye^.n tro+? la.i VN cu?a mi`nh.
(Ghi theo lo+`i bie^n ta^.p vie^n Le^ Hu+ng thuo^.c DDa`i truye^`n hi`nh
TP.HCM - ngu+o+`i bie^n di.ch nhie^`u bo^. phim cu?a nha` khoa ho.c
Cousteau ddu+o+.c pha't tre^n dda`i)
C.LY