[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]

[tho+] Chi tie^'t the^m ve^` "Ma`u Tho+`i Gian" va` DDoa`n Phu' Tu+'




"Ma`u tho+`i gian kho^ng xanh
 Ma`u tho+`i gian ti'm nga't
 Hu+o+ng tho+`i gian kho^ng no^`ng 
 Hu+o+ng tho+`i gian thanh thanh..." 

"Ma`u Tho+`i Gian" qua? tha^.t la` mo^.t ba`i tho+ tuye^.t ta'c, chi?
vo+'i ba`i na`y DDoa`n Phu' Tu+' dda~ tha^.t xu+'ng dda'ng ngo^`i
chie^'u tre^n trong la`ng thi ca Vie^.t Nam. 

"Tra(m na(m ti`nh cu~ li`a kho^ng ha^.n, Tha` ne'p ma`y hoa thie^'p
phu.  cha`ng"... Trong cuo^'n tie^?u su+? DDoa`n Phu' Tu+' vu+`a xua^'t
ba?n o+? VN co' ke^? ra(`ng DDoa`n Phu' Tu+' ddu+o+.c ba.n gio+'i
thie^.u la`m quen vo+'i mo^.t thie^'u nu+~ ra^'t hay. Sau thie^'u nu+~
bi. o^'m va`o be^.nh vie^.n, DPT ma.o muo^.i xin va`o tha(m thi` na`ng
tu+` cho^'i. DPT ca?m tha'n ma` than ra(`ng "ngu+o+`i xu+a sao ma` cu+
xu+? nhu+ ngu+o+`i nay, ngu+o+`i nay sao ma` ha`nh ddo^.ng nhu+
ngu+o+`i xu+a", va` vie^'t ra ba`i tho+ "Ma`u Tho+`i Gian". 

DPT ve^` sau la^'y ba` Khie^m, ngu+o+`i Ha` No^.i, ba` ra^'t dde.p.
Nha` DPT ca`ng ve^` sau ca`ng nghe`o kho^? tu'ng qua^~n. Va`o mo^.t
na(m tha^.p ky? 60, co' la^`n Thu? tu+o+'ng Pha.m Va(n DDo^`ng ddi 
xe qua cho+. ga(.p DPT ddang nha(.t vo? chuo^'i ve^` cho lo+.n a(n,
thu? tu+o+'ng be`n can thie^.p vo+'i Ho^.i Nha` Va(n dde^? DPT ddu+o+.c
di.ch mo^.t so^' ta'c pha^?m va(n ho.c tie^'ng Pha'p ra tie^'ng Vie^.t.
Nho+` ddo' gia ca?nh nha` DPT ve^` sau cu~ng kha' le^n ddu+o+.c mo^.t
ty'. 

Ba` Khie^m ma^'t na(m 1989, trong mo^.t ca(n nha` lu.p xu.p lo+.p
gia^'y da^`u o+? Ha` No^.i. Sau ddo' ba tha'ng, DPT cu~ng ra ddi. Khi
DPT ma^'t, nha` tho+ Phu`ng Qua'n thu+o+ng ba.n qua' muo^'n ddi xin cho
ba.n mo^.t ca'i a'o quan, nhu+ng kho^ng bie^'t ddu+a ra ly' do chi'nh
dda'ng gi`. PQ be`n vie^'t mo^.t bu+'c thu+ gu+?i Quo^'c Ho^.i VN trong
ddo' co' ddoa.n no'i "Nha` Tho+ DPT nhu+~ng na(m 45-46 co' la` dda.i
bie^?u quo^'c ho^.i. Tru+o+'c khi ma^'t DPT co' no'i vo+'i to^i nha('n
quo^'c ho^.i ne^'u co`n thu+o+ng thi` ca^'p cho mo^.t ca'i a'o quan va`
mo^.t it' chi phi' cho^n ca^'t." Quo^'c Ho^.i VN khi nha^.n ddu+o+.c
tin na`y dda~ xua^'t tie^`n ddo'ng go'p va`o tang le^~ DPT, va` cu+?
ngu+o+`i ddu+a vo`ng hoa xuo^'ng vie^'ng. PQ ve^` sau thu' tha^.t
chuye^.n no'i do^'i (la` DPT co' tra(ng tro^'i) trong quye^?n sa'ch
ve^` tie^?u su+? DPT, va` no'i ra(`ng sa(~n sa`ng chi.u mo.i tra'ch
nhie^.m ve^` vie^.c no'i do^'i na`y. PQ vie^'t ca^`u mong hu+o+ng ho^`n
DPT tha thu+' cho vie^.c no'i do^'i tre^n. 

Kho^ng hie^?u vu. PQ na`y ve^` sau ra sao. Nhu+ng Phu`ng Qua'n cu~ng
dda~ theo DPT chi? ma^'y na(m sau ddo'. 

"Ma`u Tho+`i Gian" dda~ ddu+o+.c bi`nh kha' ky~ trong "Thi Nha^n Vie^.t
Nam" cu?a Hoa`i Thanh. Ba`i tho+ ddu+o+.c dda'nh gia' "co' ngo^n ngu+~
tho+ dda`i ca'c, go.t du~a, kie^u sa va` tu+' tho+ ki'n dda'o, tha^m
tra^`m, sa^u sa('c".  Ca? ba`i tho+ va` ba`i bi`nh ddu+o+.c dda(ng la.i
du+o+'i dda^y: 

		-----------------------------------------------
		MA`U THO+`I GIAN	
		-----------------------------------------------

               So+'m nay tie^'ng chim thanh
               Trong gio' xanh
               Di`u vu+o+ng hu+o+ng (2) a^'m thoa?ng xua^n ti`nh

               Nga`n xu+a kho^ng la.nh nu+~a, Ta^`n Phi (3)
               Ta la(.ng da^ng na`ng
               Tro+`i ma^y pha?ng pha^'t nhuo^'m tho+`i gian (4)

               Ma`u tho+`i gian kho^ng xanh
               Ma`u tho+`i gian ti'm nga't (5)
               Hu+o+ng tho+`i gian kho^ng no^`ng
               Hu+o+ng tho+`i gian thanh thanh (6)

               To'c ma^y mo^.t mo'n chie^'c dao va`ng (7)
               Nghi`n tru`ng e le^. phu.ng (8) qua^n vu+o+ng
               Tra(m na(m ti`nh cu~ li`a kho^ng ha^.n
               Tha` ne'p ma`y hoa thie^'p phu. cha`ng (9)

               Duye^n tra(m na(m ddu+'t ddoa.n
               Ti`nh muo^n thuo+? co`n hu+o+ng
               Hu+o+ng tho+`i gian thanh thanh
               Ma`u tho+`i gian ti'm nga't (10)

----------------------------------------------------------------------------

Lo+`i chu' cu?a Hoa`i Thanh va` Hoa`i Cha^n (tri'ch Thi Nha^n Vie^.t Nam):

(1) Kho^ng ai ngo+` mo^.t ca'i dda^`u dde^` co' ti'nh ca'ch trie^'t ho.c
nhu+ the^' la.i du`ng dde^? no'i mo^.t ca^u chuye^.n ta^m ti`nh.

(2) Ha~y dde^? y' dde^'n ca'i a^m ddie^.u va^'n vu+o+ng cu?a ma^'y chu+~
na`y\.

(3) Thi nha^n mu+o+.n su+. ti'ch ngu+o+`i xu+a dde^? giu+~ ve? ki'n dda'o
cho ca^u chuye^.n. Xu+a co' ngu+o`i cung phi, na`ng Ly' phu nha^n, lu'c
ga^`n ma^'t, nha^'t ddi.nh kho^ng cho vua Ha'n Vo~ DDe^' xem ma(.t, so+.
tro^ng tha^'y ne't ma(.t tie^`u tu.y vua se~ he^'t ye^u\. Ca'i te^n Ta^`n
phi, thi nha^n dda(.t ra vi` mo^.t le~ rie^ng.

"Nga`n xu+a kho^ng la.nh nu+~a" : Chuye^.n xu+a dda~ ha^`u que^n nay nho+'
la.i lo`ng la.i tha^'y no^n nao\.

(4) Thi nha^n muo^'n no'i da^ng ho^`n mi`nh cho ngu+o+`i ye^u\. Song no'i
nhu+ the^' thi` se~ so^~ sa`ng qua'. Va? ngu+o+`i tha^'y mi`nh kho^ng co'
quye^`n no'i the^', vi` ti`nh ye^u o+? dda^y chu+a tu+`ng ddu+o+.c san se?.
Ne^n pha?i mu+o+.n ca'i hi`nh a?nh "tro+`i ma^y pha?ng pha^'t nhuo^'m tho+`i
gian" dde^? chi? ho^`n mi`nh. Chu+~ "nhuo^'m" co' ve? nhe. nha`ng kho^ng
na(.ng ne^` nhu+ chu+~ "nhuo^.m". Chu+~ "da^ng" ho+i kie^?u ca'ch.

(5) Ngu+o+`i Pha'p thu+o+`ng ba?o tho+`i gian ma`u xanh. Nhu+ng thi nha^n
nho+' la.i tho+`i xu+a, ho^`i ngu+o+`i ddu+o+ng ye^u, cu+' tha^'y ma`u
tho+`i gian ti'm nga't vi` ngu+o+`i rie^ng thi'ch mo^.t thu+' hoa ti'm, va`
ma`u hoa la^~n vo+'i ngu+o+`i ye^u\.

(6) Hu+o+ng tho+`i gian la` hu+o+ng thu+' hoa kia ma` cu~ng la` hu+o+ng
ye^u, mo^.t thu+' ti`nh ye^u qua dda~ la^u ro^`i, ne^n chi? tha^'y thanh
sa.ch, nhe. nha`ng.

(7) Na`ng Du+o+ng Quy' Phi lu'c mo+'i va`o cung, ti'nh hay ghen, bi.
DDu+o+`ng Minh Hoa`ng ddu+a giam mo^.t no+i\. Nhu+ng nha` vua nho+' qua',
sai Cao Lu+.c Si~ ra tha(m. Du+o+ng Quy' Phi ca('t to'c gu+?i va`o da^ng
vua\. Vua tro^ng tha^'y to'c thu+o+ng qua', la.i vo+`i na`ng va`o cung.

DDoa`n Phu' Tu+' ho+.p chuye^.n na`y va` chuye^.n Ly' phu nha^n la`m mo^.t
va` tu+o+?ng tu+o+.ng mo^.t ngu+o+`i cung phi lu'c ga^`n ma^'t kho^ng dde^?
vua xem ma(.t chi? ca('t to'c da^ng, go.i la` dda'p la.i trong muo^n mo^.t
mo^'i ti`nh tri`u me^'n cu?a dda^'ng qua^n vu+o+ng.

O+? dda^y kho^ng co' chuye^.n ca('t to'c nhu+ng co' chuye^.n kha'c cu~ng
tu+o+ng tu+. nhu+ va^.y\.

(8) Chu+~ "phu.ng" ra^'t ki'n dda'o, chu+~ "da^ng" se~ qua' xa vo+`i, chu+~
"ta(.ng" qua' suo^`ng sa~.

(9) Y' no'i: tha` phu. lo`ng mong mo?i cu?a cha`ng; co`n ho+n ga(.p cha`ng
trong lu'c dung nhan tie^`u tu.y dde^? di ha^.n ve^` sau\.

(10) "Ti'm nga't" ta? ddu'ng mo^'i ti`nh di`u di.u\. "Ti'm nga('t" se~ ddau
ddo+'n qua'.

----------------------------------------------------------------------------

Lo+`i Bi`nh

No'i ve^` toa`n the^? ne^n chu' y' dde^'n ddie^.u tho+\. Ba`i tho+ ba('t
dda^`u ba(`ng nhu+~ng ca^u da`i nga('n kho^ng dde^`u; a^m ddie^.u hoa`n
toa`n mo+'i\. Ke^' dde^'n bo^'n ca^u ngu~ ngo^n co^? phong, mo^.t lo^'i tho+
cu~ ma` thi nha^n ga^`n dda^y thu+o+`ng du`ng. Bo^~ng chuye^?n sang tha^'t
ngo^n; ddie^.u tho+ hoa`n toa`n xu+a\. Lo+`i tho+ cu~ng xu+a, vo+'i nhu+~ng
chu+~ "phu.ng qua^n vu+o+ng" va` nhu+~ng chu+~ la^'y la.i o+? ca^u Kie^`u
"to'c ma^y mo^.t mo'n, dao va`ng chia hai". Nhu+ng vo+'i hai ca^u tha^'t
ngo^n o+? ca^u du+o+'i thi nha^n dda~ tu+` chuye^.n ngu+o+`i xu+a tro+? ve^`
chuye^.n mi`nh. Nhu+~ng chu+~ "thie^'p phu. cha`ng" ddu+a da^`n ve^` hie^.n
ta.i\. Ro^`i ddie^.u tho+ la.i tro+? la.i ngu~ ngo^n vo+'i hu+o+ng ma`u
tre^n kia\.

Tha`nh ra y' tho+, lo+`i tho+, ddie^.u tho+ cu`ng vo+'i ho^`n thi nha^n ddi
tu+` hie^.n ta.i ve^` qua' khu+', tu+` qua' khu+' ga^`n dde^'n qua' khu+'
xa, ro^`i da^`n da^`n tro+? ve^` hie^.n ta.i\. Hie^.n ta.i chi? mo+` mo+`
nha.t nha.t, nhu+ng ca`ng ddi xa ve^` qua' khu+', ca^u tho+ ca`ng thie^'t
tha, ca`ng ru+.c ro+~. Nha^'t la` tu+` cho^~ ngu~ ngo^n chuye^?n sang tha^'t
ngo^n, ca^u tho+ dde.p vo^ cu`ng. To^i tu+o+?ng da^`u kho^ng hie^?u y'
nghi~a ba`i tho+ ngu+o+`i ta cu~ng kho^ng the^? kho^ng nha^.n tha^'y ca'i
ve? huy hoa`ng, trang tro.ng cu?a ca^u tho+\.

Trong tho+ ta, co' le~ kho^ng co' ba`i na`o kha'c tinh te^' va` ki'n dda'o
nhu+ the^'.

Nha.c si~ Nguye^~n Xua^n Khoa't co' pho^? ba`i tho+ na`y va`o dda`n. DDoa.n
dda^`u ba`i nha.c ddi ra^'t mau ro^`i cha^.m da^`n. DDe^'n ddoa.n tha^'t
ngo^n nha.c le^n gio.ng majestuoso\. Cuo^'i cu`ng co`n the^m mo^.t ddoa.n
la'y la.i a^m ddie^.u ma^'y ca^u dda^`u\.

-----------------------------------------------------