[TT 1/7] Chuye^.n ha't ho` o+? tro+`i Ta^y: kho^ng de^~ so^'ng

["proxy098@hotmail.com" <proxy098@hotmail.com>]

Pho'ng Su+.
Chuye^.n ha't ho` o+? tro+`i Ta^y: kho^ng de^~ so^'ng

Vu+`a qua, pho'ng vie^n Tra^`n Nha^.t Vy cu?a Tuo^?i Tre? dda~ tham gia
theo ddoa`n nghe^. si~ ddi lu+u die^~n ta.i cha^u A^u, tu+` 8-5 dde^'n
18-6-1997. Sau dda^y la` nhu+~ng ghi nha^.n cu?a anh ve^` hoa.t ddo^.ng
ca nha.c cu?a ngu+o+`i Vie^.t ta.i Pha'p va` ca'c nu+o+'c la^n ca^.n. 
o+? cha^u A^u hie^.n nay, Pha'p ga^`n nhu+ la` trung ta^m ca'c hoa.t
ddo^.ng nghe^. thua^.t cu?a ngu+o+`i VN. o+? DDu+'c, Ha` Lan, Thu.y Si~,
Bi?, Ba Lan, Anh...  ngu+o+`i Vie^.t ddi.nh cu+ chi? hu+o+?ng thu.
nghe^. thua^.t tu+` nu+o+'c me. ddu+a sang. Rie^ng o+? Pha'p thi` ro^m
ra? ho+n, co' le~ chi? thua hoa.t ddo^.ng va(n nghe^. cu?a ngu+o+`i
Vie^.t ta.i My~. Co' kha' nhie^`u nghe^. si~ ta.i cho^~ hoa.t ddo^.ng
tu+o+ng ddo^'i thu+o+`ng xuye^n. Ca?i lu+o+ng thi` co' Kie^`u Le^. Mai,
Minh DDu+'c, Phu+o+ng Thanh, Ha` My~ Lie^n, Ha` My~ Xua^n, Ta`i Lu+o+ng,
Minh Ta^m, Du~ng Thanh Ho^`ng, Hu+o+ng Thanh, Kim Chi, Minh Hu`ng, Thanh
Ba.ch, Ba.ch Le^... Tru+o+'c dda^y, khi vie^.c sa?n xua^'t ba(ng ca?i
lu+o+ng trong nu+o+'c co`n ye^'u, nhu+~ng ngu+o+`i na`y hoa.t ddo^.ng
tu+o+ng ddo^'i ma.nh. Ho. da`n du+.ng ddu+o+.c mo^.t so^' tuo^`ng,
die^~n ddu+o+.c nhie^`u sua^'t, thu ddu+o+.c ba(ng video ba'n ra. Ho.
ddu+o+.c gio+'i ye^u ca?i lu+o+ng bie^'t dde^'n te^n tuo^?i. Song khi
ba(ng ca?i lu+o+ng tu+` trong nu+o+'c ddu+a ra nu+o+'c ngoa`i nhie^`u, 
hoa.t ddo^.ng ca?i lu+o+ng cu?a ngu+o+`i Vie^.t o+? Pha'p nga`y ca`ng
ye^'u da^`n. 
Ca?i lu+o+ng ha^`u nhu+ chi? co' ngu+o+`i lo+'n tuo^?i xem, co`n lo+'p
tre? Vie^.t kie^`u nga`y nay kho^ng ma^'y ngu+o+`i dde^'n vo+'i nghe^.
thua^.t na`y. Thi?nh thoa?ng, khi co' nhu+~ng nghe^. si~ tu+` trong
nu+o+'c sang, ngu+o+`i xem cu~ng kha' ddo^ng - nhu+ng thanh nie^n chi?
co' ma(.t ddo^. 
1/20 so vo+'i ngu+o+`i lo+'n tuo^?i. 
Ca nha.c xo^m tu. ho+n ca?i lu+o+ng. Ha(`ng tua^`n va`o hai nga`y thu+'
ba?y va` chu? nha^.t, ca'c nha` ha`ng ca nha.c VN kha' so^i ddo^.ng va`
ddo^ng kha'ch. Ngay ca? Nha` VN - no+i nhu+~ng ngu+o+`i cho^'ng co^.ng
go.i la` co+ so+? cu?a Vie^.t co^.ng - cuo^'i tua^`n cu~ng co' nhu+~ng
chu+o+ng tri`nh va(n nghe^. ddo^ng ngu+o+`i du+.. Chi'nh vi` va^.y, co'
nhie^`u ca si~ ngu+o+`i Vie^.t hoa.t ddo^.ng trong li~nh vu+.c na`y.
DDo' la` Le^. Thu (ca si~ sau 1975 o+? TP.HCM, chu+' kho^ng pha?i Le^.
Thu tru+o+'c gia?i pho'ng), Ho.a Mi, Kelly Kim, Ca't Phong, Nha^'t
Thanh, Phu+o+ng Cha^u, Jacqueline, Minh Hu`ng, Thie^n Nga... Ha(`ng
tua^`n, nhu+~ng ca si~ na`y tham gia bie^?u die^~n trong ca'c nha` ha`ng
a(n uo^'ng- co' ca? nha?y dda^`m - o+? Paris hoa(.c o+? nhu+~ng ti?nh
kha'c. Mo^~i so^ ho. kie^'m ddu+o+.c tu+` 400 - 500 franc (tu+o+ng
ddu+o+ng 800.000 - 1 trie^.u ddo^`ng tie^`n Vie^.t) o+? Paris, va` cao
ho+n ga^'p 3-4 la^`n khi ve^` ti?nh die^~n. 
Vo+'i hoa.t ddo^.ng kho^ng nhie^`u nhu+ va^.y, ha^`u he^'t nhu+~ng ca
si~ na`y dde^`u pha?i co' nghe^` rie^ng dde^? so^'ng. Le^. Thu - mo^.t
trong nhu+~ng ca si~ co' nhie^`u so^ ha(`ng tha'ng - thi` ddi ho.c ve^`
tho+`i trang, Nha^'t Thanh va` Minh Ta^m la'i taxi, Minh Hu`ng la`m
chuye^n vie^n su+?a ma'y photocopy,  Ta`i Lu+o+ng tho+. may co^ng
nghie^.p, Ca't Phong chuye^n gia cha.y ma'nh, Jacqueline la`m nha^n
vie^n qua?n tri. doanh nghie^.p... Va(n nghe^. Vie^.t o+? xu+' Ta^y chu?
ye^'u bie^?u die^~n trong nha` ha`ng, da`nh cho ngu+o+`i Vie^.t, vu+`a
ca ha't, a(n uo^'ng, vu+`a nha?y dda^`m o^`n a`o kho^ng the^? ta?.
Nhie^`u ngu+o+`i dde^'n dda^y dde^? gia?i tri' va`o cuo^'i tua^`n chu+'
kho^ng nha(`m thu+o+?ng thu+'c nghe^. thua^.t. Mo^~i chu+o+ng tri`nh co'
khoa?ng 4-5 ca si~ bao so^ tu+` ta'm gio+` to^'i dde^'n hai, ba gio+`
sa'ng. Thi?nh thoa?ng, ngu+o+`i to^? chu+'c la.i mo+`i va`i ca si~ tu+`
My~ sang - ddi la.i de^~ da`ng nhu+ chu'ng ta ddi trong nu+o+'c, kho^ng
pha?i xin visa nha^.p ca?nh gi` ca? - thi` chu+o+ng tri`nh die^~n ra o+?
mo^.t salle na`o ddo' co' ba'n ve' va`o cu+?a tu+` 150 - 250 franc, tu`y
chu+o+ng tri`nh, va` cu~ng co' a(n uo^'ng, nha?y dda^`m ke'o da`i ga^`n
he^'t dde^m. Trong nga`y le^~ Pha^.t dda?n vu+`a qua, chu`a Kha'nh Anh
o+? Paris dda~ to^? chu+'c mo^.t chu+o+ng tri`nh nhu+ va^.y ta.i ra.p
Maubert, co' mo+`i Tha'i Cha^u, a'i Va^n sang die^~n. Co`n ca?i lu+o+ng
thi` die^~n ra i't ho+n va` chu+o+ng tri`nh thu+o+`ng chi? da`i khoa?ng
ba tie^'ng ddo^`ng ho^`. 
Do vu+`a hoa.t ddo^.ng nghe^. thua^.t vu+`a pha?i la`m vie^.c kie^'m
so^'ng ne^n tay nghe^` cu?a nhu+~ng nghe^. si~ be^n Ta^y kho^ng the^?
na`o so sa'nh vo+'i nghe^. si~ trong nu+o+'c, ve^` nha.c co^ng la^~n
ngu+o+`i bie^?u die^~n. DDie^`u dda(.c bie^.t, to^i chu+a he^` ga(.p
hoa(.c nghe no'i dde^'n nhu+~ng nghe^. si~ ta.p ky~ nhu+ ha`i, xie^'c,
a?o thua^.t, ki.ch ca^m... Nghe^. si~ ha`i chi? co' Ba?o Lie^m, Va(n
Chung, La Thoa.i Ta^n... dde^`u o+? My~. Co`n o+?  Pha'p kho^ng tha^'y
nghe^. si~ ha`i va` chu+o+ng tri`nh ha`i. Ki.ch va` phim a?nh cu~ng
the^'. Ma(.t kha'c, do nghe^. si~ chi? co' chu+`ng a^'y - nghe^. si~
mo+'i  le^n ra^'t i't va` ta`i na(ng kho^ng cao, ngu+o+`i xem cu~ng
chu+`ng a^'y, ne^n kha'n gia? thu+o+`ng ha.n che^' ne^'u chu+o+ng tri`nh
kho^ng co' gi` mo+'i. Tha^.m chi', mo^.t tha'ng ma` co' chu+`ng hai, ba
chu+o+ng tri`nh die^~n ra thi` dde^`u i't kha'ch. Co' le~ dda^y la`
nghe^` kie^'m so^'ng kho^ng de^~ da`ng ne^n lo+'p tre? kho^ng ti'ch
cu+.c tham gia. Hie^.n nay, ca si~ ddu+o+.c u+a chuo^.ng nha^'t la` Nhu+
Quy`nh (vo^'n la` Quy`nh Nhu+, ddoa.t gia?i dda(.c bie^.t cuo^.c thi
Tie^'ng ha't truye^`n hi`nh TP.HCM la^`n dda^`u tie^n tru+o+'c khi ddi
ddi.nh cu+ ta.i My~). Ke^' dde^'n la` Le^. Thu (ddang o+? Pha'p) vo+'i
nhie^`u so^ o+? Pha'p va` mo^.t so^' nu+o+'c trong kho^'i EU. Ro^`i
Kelly Kim (Vie^.t kie^`u o+? La`o sang Pha'p ddi.nh cu+), gio?i nhie^`u
sinh ngu+~, co' nhie^`u so^ o+? ta^.n u'c. Mo^.t so^' ca si~ VN sang
Pha'p ddi.nh cu+ nhu+ Le^. Quye^n, Saliha va` Ho.a Mi ga^`n nhu+ ye^n
pha^.n nha`, kho^ng tha^'y xua^'t hie^.n o+? ca'c sa`n die^~n. 
Nghe^. si~ o+? My~ co' ve? so^'ng ddu+o+.c ho+n. Ngay so^' ba(ng ddi~a
cu?a mo^~i ngu+o+`i pha't ha`nh cu~ng nhie^`u ho+n nghe^. si~ o+? Pha'p.
Muo^'n thu+.c hie^.n mo^.t album o+? Pha'p pha?i bo? ra chu+`ng 50.000
franc. DDa^y la` so^' tie^`n lo+'n, kho^ng pha?i nghe^. si~ na`o cu~ng
co'. Vi` va^.y, ha^`u nhu+ trong ca'c tie^.m ba(ng nha.c chi? tha^'y
ba(ng ddi~a cu?a nghe^. si~ trong nu+o+'c va` My~. To^i ga(.p Tha'i
Cha^u, a'i Va^n trong buo^?i die^~n do chu`a Kha'nh Anh to^? chu+'c. Hai
anh chi. gio+` la` ba.n tha^n cu?a nhau. Co`n Nha^.t Tru+o+`ng thi`
ga(.p ta.i Bern (Thu.y Si~). Anh khoe vo+'i to^i ngu+o+`i vo+. mo+'i
cu+o+'i la` ca si~ My~ Lan (tru+o+'c la` ca si~ cu?a DDoa`n Hu+o+ng
Mie^`n Nam), tre? ho+n anh ddo^. 20 tuo^?i. 
Vo+'i ti`nh hi`nh nghe^. si~ nhu+ va^.y, to^? chu+'c mo^.t buo^?i die^~n
o+? xu+' Ta^y kha' cu+.c. Tu+` va`i tha'ng tru+o+'c khi chu+o+ng tri`nh
die^~n ra, o^ng ba^`u dda~ pha?i cha.y va('t gio` le^n co^?. Pha?i thue^
ddie^?m die^~n tu+` ba, bo^'n tha'ng tru+o+'c, co' khi tu+` dda^`u na(m.
Sau ddo' mo+`i nghe^. si~, ro^`i qua?ng ca'o tre^n ca'c phu+o+ng tie^.n
tho^ng tin co' nhie^`u ngu+o+`i Vie^.t theo do~i. Da'n apphich kha('p
khu qua^.n 13, gu+?i apphich ve^` nhie^`u vu`ng co' ngu+o+`i Vie^.t sinh
so^'ng. Bo+?i va^.y, co' khi die^~n o+? Paris ma` qua?ng ca'o ta^.n
Thu.y Si~, Bi?, DDu+'c, Ha` Lan, Anh. Ve' cu~ng pha?i ba'n tru+o+'c
ba(`ng tho+`i gian nhu+ the^'. Nhie^`u lu'c pha?i ba'n qua ddie^.n
thoa.i vi` ngu+o+`i muo^'n xem o+? qua' xa, co' khi dde^'n ha`ng nga`n
ca^y so^'. To^i ga(.p nhie^`u ngu+o+`i tu+` Marseille, Nantes, Lyon
dde^'n Paris xem va(n nghe^.. To^i cu~ng ga(.p nhie^`u ngu+o+`i tu+`
DDu+'c, Gene`ve dde^'n Bern (Thu.y Si~) xem nghe^. thua^.t. Vo+'i
ddie^`u kie^.n giao tho^ng kha' to^'t, vie^.c ddi la.i tre^n qua~ng
ddu+o+`ng 1.000km chi? ca^`n mo^.t dde^m ba(`ng xe ho+i. Ne^'u ddi
ba(`ng ta`u to^'c ha`nh hay xe lu+?a, ma'y bay thi` nhanh ho+n nu+~a... 

Tra^`n Nha^.t Vy