[TT 15/7] Ca'c anh va^~n tie^'p tu.c chie^'n dda^'u...

[VIPS <proxy098@hotmail.com>]

Ca'c anh va^~n tie^'p tu.c chie^'n dda^'u...

Cuo^.c chie^'n dda~ ddi qua, nhu+~ng ngu+o+`i li'nh tro+? ve^`. Kho^ng
i't ngu+o+`i mang theo nhu+~ng da^'u ti'ch chie^'n tranh tre^n ngu+o+`i,
suo^'t cuo^.c ddo+`i. Ho. tro+? ve^` va` ho. va^~n tie^'p tu.c chie^'n
dda^'u vo+'i be^.nh ta^.t, vo+'i mie^'ng co+m manh a'o... 

Thi?nh thoa?ng, ba` con trong con he?m nho? 290/33 No+ Trang Long (Bi`nh
Tha.nh) la.i nghe tie^'ng la he't, tie^'ng kho'c...vo.ng ra tu+` ca(n
nha` so^' 18C. DDo' la` tie^'ng cu?a anh Le^ Va(n Lu.c, ngu+o+`i li'nh
tro+? ve^` tu+` chie^'n tru+o+`ng 15 na(m tru+o+'c: chie^'n tru+o+`ng
Battambang, sau mo^.t tra^.n bom du+~ do^.i...Ba^'y gio+` anh ddang o+?
tre^n mo^.t ca^y cao la`m nhie^.m vu. trinh sa't, ca^y nga~ xuo^'ng dde`
le^n ngu+o+`i anh. Va` ro^`i anh bi. ta`n ta^.t suo^'t ddo+`i: hai cha^n
bi. lie^.t, tha^`n kinh kho^ng bi`nh thu+o+`ng, luo^n so+. ha~i, hoang
tu+o+?ng, luo^n bi. a'm a?nh bo+?i mo^.t ddie^`u gi`...Khi dde^'n tha(m
anh, to^i tha^'y ca(n nha` nho? (290/33/18C) cu+?a ddo'ng im i?m, mo^.t
ddo^~i mo+'i nghe tie^'ng co.c ca.ch go~ xuo^'ng ne^`n. Ngu+o+`i mo+?
cu+?a kho^ng pha?i la` anh ma` la` mo^.t ngu+o+`i phu. nu+~ ta^.t
nguye^`n: chi. du`ng hai tay na^ng mo^.t chie^'c ghe^' go^~ dde^? ty`
ca? tha^n ngu+o+`i va`o ddo' ma` "ddi", ke'o le^ ddo^i cha^n du+o+'i
dda^'t ! DDo' la` chi. Nga, vo+. anh. Na(m 1985, va`o cha(m so'c
ngu+o+`i em o+? qua^n y vie^.n, chi. ga(.p anh. Ba^'y gio+` cha^n chi.
chi? bi. ta^.t, va^~n ddi la.i bi`nh thu+o+`ng. Chi. thu+o+ng anh vi`
"chu't lo`ng hie^'u tha?o cu?a a?nh": mo^.t la^`n, chi. nghe anh ta^m
su+. vo+'i mo^.t ngu+o+`i ba.n: "Me. tao gia` qua' ro^`i, kho^? nhie^`u
qua' ro^`i...tao ta^.t nguye^`n thi` la`m sao ! Cha('c tao pha?i che^'t,
da^~u sao me. tao cu~ng ddu+o+.c   hu+o+?ng che^' ddo^. lie^.t si~...".
Tu+` ddo', chi. la^n la dde^'n giu+o+`ng be^.nh cu?a anh dde^? ddo^.ng
vie^n anh, ddu't co+m, ddu't cha'o, thay a'o qua^`n cho anh...Va` ro^`i
anh chi. tha`nh vo+. tha`nh cho^`ng. Bao nhie^u na(m tha^`m la(.ng be^n
anh, chi. vu+`a cha(m so'c anh, vu+`a ddi la`m mo'ng tay mo'ng cha^n,
ddo+m nu't a'o, gia(.t ddo^` mu+o+'n dde^? co' ddu? ddo^`ng tie^`n chi
du`ng. Nhu+ng nhu+~ng so^' pha^.n a^'y kho^ng tro^i qua bi`nh la(.ng:
dda^`u na(m 1996, be^.nh loa~ng xu+o+ng dda~ ha`nh ha. ddo^i cha^n cu?a
chi.. Chi. dda~ pha?i va`o vie^.n mo^?. DDo^i cha^n chi. ye^'u ha(?n
ddi. Chi. pha?i du`ng chie^'c ghe^' ma` ddi !...Mo^.t tua^`n tru+o+'c
khi to^i dde^'n, anh Lu.c dda~ pha?i nha^.p vie^.n tro+? la.i, sau ba
tha'ng anh kho^ng ngo^`i le^n ddu+o+.c nu+~a. Chi. a^u sa^`u no'i:
"Gio+` thi` to^i kho^ng theo a?nh va`o vie^.n ddu+o+.c nu+~a ro^`i".
DDu+'a con nuo^i cu?a anh chi. dda~ ddu+o+.c ba tuo^?i. Co' ho^m kho^ng
nho+` ddu+o+.c ai, chi. cu+' dda(.t cha'u le^n chie^'c xe la(n cu?a anh
va` ra'ng su+'c la(n qua con he?m vo+'i do^'c cao dda^'t dda' lo+?m
cho+?m ddu+a cha'u dde^'n tru+o+`ng...Hai vo+. cho^`ng be^.nh ta^.t
kho^'n ddo^'n va` ddu+'a con tho+ a^'y dda~ du+.a va`o so^' tie^`n chu+a
to+'i 700.000 ddo^`ng mo^~i tha'ng dde^? duy tri` su+. so^'ng: tie^`n
lu+o+ng thu+o+ng binh na(.ng dda(.c bie^.t: 450.000, tie^`n cho ngu+o+`i
ddie^`u du+o+~ng: 57.000, tie^`n...ddo+~ dda^`u khoa?ng 10.000 (la~i
tu+` so^? tie^'t kie^.m 1.000.000 ddo^`ng). Trong ca(n nha` xoay tro+?
chie^'c xe la(n dda~ ra^'t kho' kha(n, nhu+ng anh chi. cu~ng dda~ ke'o
mo^.t ta^'m ma`n nga(n ra mo^.t khoa?ng dde^? cho thue^ kie^'m the^m
150.000 ddo^`ng mo^~i tha'ng ! Cuo^.c so^'ng ca`ng bu+'c ba'ch, be^.nh
ti`nh ca`ng ta(ng le^n: tie^'ng ke^u la cu?a anh mo^~i nga`y mo^.t
nhie^`u the^m. Kho^ng i't la^`n anh cu+' dda^.p dda^`u va`o tu+o+`ng va`
ga`o le^n, kho^ng i't la^`n anh la^'y ke'o tu+. dda^m va`o mie^.ng mi`nh
va` kho'c nu+'c no+?...Nhi`n ti`nh ca?nh cu?a anh, to^i nghi~: cuo^.c
chie^'n dda~ ddi qua, nhu+ng... 
Va^ng, nhu+~ng cuo^.c chie^'n tranh dda~ ddi qua. Nhu+~ng ngu+o+`i li'nh
tu+` chie^'n tru+o+`ng dda~ tro+? ve^`. Pha^`n lo+'n ho. ho`a nha^.p va`
ddi le^n trong cuo^.c so^'ng. Nhu+ng kho^ng i't ngu+o+`i va^~n mang
nhu+~ng da^'u ti'ch chie^'n tranh tre^n ngu+o+`i, suo^'t mo^.t ddo+`i.
Rie^ng o+? TP.HCM hie^.n co' tre^n 700 thu+o+ng binh na(.ng (loa.i 1/4).
Nhu+~ng con ma('t mu` lo`a, nhu+~ng ddo^i cha^n bi. ca('t cu.t, nhu+~ng
tha^n ngu+o+`i na(`m lie^.t tre^n giu+o+`ng...Ho. tro+? ve^` va` theo
na(m tha'ng ho. va^~n tie^'p tu.c cuo^.c chie^'n dda^'u. Cuo^.c chie^'n
dda^'u kho^ng co' su'ng dda.n, cu~ng kho^ng co' ddo^`ng ddo^.i. Cuo^.c
chie^'n dda^'u tha^`m la(.ng va` kho^ng ngang su+'c, vi` va^.y ca`ng
lu'c ca`ng kho^'c lie^.t: chie^'n dda^'u vo+'i be^.nh ta^.t, chie^'n
dda^'u vo+'i mie^'ng co+m manh a'o... 
Trong ca(n pho`ng khoa?ng 6m2 na^'p phi'a sau ma(.t ddu+o+`ng Le^ Va(n
Si~ (so^' 83, phu+o+`ng 13, Phu' Nhua^.n), to^i dda~ ga(.p mo^.t
ngu+o+`i tu+` 17 na(m qua cu+' na(`m tre^n giu+o+`ng vo+'i mo^.t chie^'c
o^'ng va` nhu+~ng mie^'ng ga.c, ba(ng keo, ga(ng tay...DDo' la` trung
u'y DDa(.ng Quang Kha?i cu?a trung ddoa`n 116 na(m xu+a. Anh bi.
thu+o+ng na(m 1980, khi ddi mo+? ddu+o+`ng cho ddo+n vi. ta?i ga.o le^n
nu'i Cao Ma~ Lai. Nhu+~ng ve^'t dda.n xoa'y va`o ngu+o+`i, ta`n pha' ca?
co+ the^? anh: anh bi. lie^.t toa`n bo^. tu+` ngu+.c tro+? xuo^'ng. 17
na(m chie^'c o^'ng ga('n va`o ngu+o+`i dde^? la`m ddu+o+`ng tho^ng
tie^?u tie^.n. 17 na(m anh dda~ kho^ng co`n nha^.n bie^'t ddu+o+.c
ddie^`u gi` trong co+ the^? mi`nh nu+~a ! Nu+o+'c tie^?u trong o^'ng
tra`n ra, u+o+'t dda^~m, kho^ng bie^'t; nhu+~ng ve^'t lo+? loe't nha^`y
nhu.a, kho^ng bie^'t...Cu+' ba, bo^'n nga`y anh ddeo va`o mo^.t chie^'c
ga(ng tay, bo^i mo^.t i't da^`u nho+`n, ro^`i co^' ke'o chi'nh nu+?a
tha^n ngu+o+`i cu?a mi`nh cho la^.t nghie^ng la.i va` ddu+a ba`n tay
mang ga(ng va`o ha^.u mo^n co^' mo'c ra nhu+~ng cha^'t tha?i cu?a co+
the^?...Ngoa`i kia, chi? ca'ch cho^~ anh na(`m va`i bu+o+'c cha^n la`
pho^' xa' ta^'p na^.p, la` xe co^. a^`m a`o, la` ngu+o+`i qua ke? la.i
kho^ng ngo+'t. Anh the`m ddu+o+.c nga('m, the`m ddu+o+.c nhi`n ta^'t
ca?, nhu+ng anh va^~n cu+' pha?i chi`m trong ca'i the^' gio+'i qua'
su+'c nho? he.p, ta(m to^'i cu?a rie^ng mi`nh vo+'i chung quanh la`
o^'ng, la` ga(ng tay, ba(ng, ga.c...
o+? Qua^n y vie^.n 175, anh thu+o+ng binh La.i Tie^'n Hu`ng (khoa B5)
cu~ng va^.y: 10 na(m anh chu+a xuo^'ng kho?i chie^'c giu+o+`ng mo^.t
la^`n. Hai cha^n anh tha(?ng ddo+`, cu+'ng mo^.t ca'ch ky` la.. To^i
na('n thu+?, tay nhu+ cha.m pha?i mo^.t thanh sa('t, mo^.t ta?ng dda' !
Giu+o+`ng be^.nh cu~ng co`n la` "nha`" cu?a anh. Trong ca'i "nha`" a^'y
la` mo^.t gia ddi`nh, gia ddi`nh go^`m co' mo^.t ngu+o+`i cha va` hai
ngu+o+`i con. Buo^?i chie^`u khi dde^'n tha(m anh, to^i tha^'y cha'u Nam
Ha?i (con u't cu?a anh, vu+`a ho.c xong lo+'p 6) ddang ngo^`i be^.t
du+o+'i dda^'t ca('t nhu+~ng tra'i dda^.u ba('p chua^?n bi. bu+~a co+m
chie^`u. Chi. Tu+o+i cu?a cha'u ddi thi dda.i ho.c chu+a ve^`..."So^'ng
la`m sao, anh?", to^i ho?i. Ngu+o+`i thu+o+ng binh a^'y nghe.n nga`o,
la('c dda^`u. Anh ddu+a to^i xem phie^'u ti'nh tie^`n cu?a ban ta`i
chi'nh vie^.n qua^n y: 
- Tha'ng 4-1997: 263.500 ddo^`ng (lu+o+ng) - 189.000 ddo^`ng (tie^`n
a(n) = 73.600 ddo^`ng. 
- Tha'ng 5-1997: 263.500 ddo^`ng - 180.400 = 83.100 ddo^`ng. 
Ti'nh tie^`n a(n, nhu+ng anh kho^ng la^'y pha^`n a(n, dde^? la^'y mo^~i
nga`y mo^.t ky' ddu+o+`ng va` mo^.t ho^.p su+~a ba'n ddu+o+.c khoa?ng
11.000 ddo^`ng. DDo' la` mo'n thu nha^.p chi'nh cu?a ba cha con anh.
Tu+` mu+o+`i na(m nay, ngu+o+`i me. gia` cu?a anh va^~n co^' ba'n buo^n
dde^? mo^~i tha'ng mang dde^'n cho cha con anh 30 ky' ga.o va` mo^.t
go'i bo^.t ngo.t. Tie^`n ho.c, tie^`n tru+o+`ng, anh vie^'t thu+ nho+`
ba.n be`, ngu+o+`i quen giu'p ddo+~. Mo+'i dda^y, dde^? lo cho ddu+'a
con ga'i ho.c va` thi dda.i ho.c, anh dda~ pha?i ba'n ca'i ta`i sa?n
qui' gia' nha^'t cu?a cha con anh (ddu+o+.c 1,5 trie^.u ddo^`ng):
chie^'c tivi ma` tru+o+'c dda^y mo^.t ddo+n vi. dda~ ta(.ng cho
anh...Na(`m tre^n giu+o+`ng be^.nh, va` na(`m ma~i mo^.t be^n, bi. lo+?
loe't, tie^?u tie^.n he^'t su+'c cu+.c nho.c, a(n uo^'ng vo^ cu`ng va^'t
va?, nhu+~ng ve^'t thu+o+ng ha`nh ha. khi tra'i gio' tro+?
tro+`i...nhu+ng vo+'i anh, tu+` mu+o+`i na(m qua, ddo' kho^ng pha?i la`
ddie^`u lo. DDie^`u lo cu?a anh mo^~i nga`y la` se~ pha?i xoay xo+?
the^' na`o dde^? co' the^? tie^'p tu.c cho con ho.c ha`nh: ddo+`i anh
cha(?ng co`n mo^.t ca'i gi` nu+~a dde^? ba'n ddi, ke^? ca? su+'c lao
ddo^.ng cu?a mi`nh...Cha'u Tu+o+i va` Nam Ha?i hie^'u tha?o, cha(m ho.c
va` ho.c gio?i, ddo' la` nguo^`n so^'ng, nguo^`n ha.nh phu'c duy nha^'t,
la` ddo^.ng lu+.c dde^? anh tie^'p tu.c cuo^.c chie^'n dda^'u du+~ do^.i
cu?a rie^ng mi`nh... 
DDe^m, to^i ngo^`i vie^'t ba`i pho'ng su+. na`y. Nhi`n le^n ddo^`ng
ho^`, dda~ 1 gio+` 30 sa'ng. Ba^'t cho+.t to^i nho+' dde^'n hi`nh a?nh
anh thu+o+ng binh na(.ng o+? ddu+o+`ng Tru+o+ng Quo^'c Dung, Phu'
Nhua^.n: cu~ng gio+` na`y, giu+~a khuya na`y, vo+. anh - cu~ng la`
thu+o+ng binh - se~ ddo+~ anh ngo^`i da^.y (xu+o+ng so^'ng bi. le^.ch
ne^n anh kho^ng tu+. ngo^`i da^.y ddu+o+.c), va` anh pha?i ddu+'ng
tha(?ng le^n, ddi, kho^ng ngo^`i xuo^'ng ddu+o+.c nu+~a. Anh ddi dde^'n
chie^'c xe ba ga'c ma'y va` cha.y trong dde^m khuya: bo? dda', nhu+~ng
ca^y dda' la.nh le~o dda~ ba'm va`o anh du` co' nhu+~ng dde^m khuya
mu+a, tro+`i la.nh. Na(m 1972, dda'nh tra^.n La Hai, ma'y bay ba('n, xe
bi. la^.t, anh bi. be^? dda^`u va` mu` ma('t. Anh ddu+o+.c ddu+a ra
Ba('c ddie^`u tri. o+? Be^.nh vie^.n 5, Ninh Bi`nh. o+? dda^y, anh ga(.p
chi. - ngu+o+`i nu+~ thie^.n xa. pha'o binh ddu+o+.c ddu+a ra tu+` khu
5. May thay, da^`n da^`n ma('t anh ddu+o+.c phu.c ho^`i. Gia?i pho'ng,
hai vo+. cho^`ng ddu+o+.c ddu+a ve^` khu an du+o+~ng Phu+o+'c Bi`nh. Khu
an du+o+~ng gia?i the^?, hai vo+. cho^`ng mang vo?n ve.n hai ca'i balo^
va` da('t con ve^` Phu' Nhua^.n. DDo' la` anh Nguye^~n Va(n Kho?e va`
chi. Nguye^~n Thi. Ho^`ng. "To^i ddi thoa't ly ho^`i 14 tuo^?i - chi.
Ho^`ng no'i - co' ddu+o+.c ho.c ha`nh gi` dda^u. o^?ng cu~ng va^.y. Cho
ne^n pha?i co^' cho con no' co' chu+~ co' nghi~a". Pha?i co^', co^' khi
nhu+~ng ma?nh dda.n co`n na(`m trong dda^`u, trong pho^?i, nhu+~ng
ddo^'t xu+o+ng so^'ng bi. le^.ch qua mo^.t be^n...thi` qua? la` mo^.t
cuo^.c chie^'n dda^'u gian nan ! Su+?a xe, xin co+m, xin pho+? thu+`a
nuo^i heo, ba'n ca` phe^, bo? mo^'i bia, ru+o+.u, ba'n hoa, ro^`i bo?
nu+o+'c dda'...DDo^i vo+. cho^`ng thu+o+ng binh a^'y cu+' ca('n ra(ng
vo+'i no^~i ddau tha^n xa'c va` lao va`o cuo^.c so^'ng dda^`y kha('c
nghie^.t mo^~i nga`y. Gio+` dda^y hai ngu+o+`i con cu?a anh chi. dda~
va`o dda.i ho.c, mu+`ng vui la('m, nhu+ng i't ai bie^'t ra(`ng nhu+~ng
ve^'t thu+o+ng trong ngu+o+`i anh chi. thi` ca`ng lu'c ca`ng hoa`nh
ha`nh, ddo+'n ddau...                  

Ha`ng Chu+'c Nguye^n