[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
[TTCN 20/7] DDi ti`m "dda(.c sa?n" da^n ca
Va(n ho'a da^n to^.c
DDi ti`m "dda(.c sa?n" da^n ca
Sau bao na(m da`i vi` gia(.c gia~, co^ng vie^.c su+u ta^`m va(n
ho'a cu?a cha o^ng o+? phi'a Nam co' lu'c bi. ta('c nghe~n, cho ne^n khi
ti`m ddu+o+.c giai ddie^.u da^n ca na`o chu+a ddu+o+.c bie^'t dde^'n,
la` chu'ng to^i no'ng lo`ng gio+'i thie^.u ngay. Chu'ng to^i "tung ra
thi. tru+o+`ng" nhu+~ng ba`i da^n ca vu+`a ti`m ddu+o+.c ba(`ng ddu?
mo.i ca'ch ma` mi`nh co' the^? la`m, trong ddo' the^' ma.nh nha^'t cu?a
chu'ng to^i la` "na^'u ru+o+.u mo+'i ddu+.ng trong bi`nh co^?", kie^?u
na`y xu+a nay ddu+o+.c go.i ta('t la` "bi`nh cu~ ru+o+.u mo+'i". U+u
tie^n so^' mo^.t pha?i da`nh cho ca'c cha'u, chu'ng to^i na^'u "xiro^"
(cho+' dda^u cho con ni't uo^'ng ru+o+.u) ba(`ng tra'i ca^y hoa(.c la`m
ba'nh ro^`i ddu+.ng trong ca'i tho^' xu+a, dde^? mo+`i ca'c cha'u du`ng
thu+? va`i ba`i ly' la., ngoa`i Ba('c kim thang, Con co^ng, Con chim
manh manh, Ta^.p ta^`m vo^ng ma` ca'c cha'u dda~ bie^'t; ddo' la` Em la`
ca^y du+`a nho? (ly' ba(`ng lu+u thu?y), Be' ngoan: to^'t, to^'t (ly'
ba'nh i't), Ma' tha^n ye^u (ly' lie^~n vu~), Em ye^u la`n ddie^.u da^n
ca (ly' ba(`ng ra(ng)... Ke^' ddo', chu'ng to^i long tro.ng cho "ba'i
to^? vinh qui" nhu+~ng ba`i da^n ca xua^'t sa('c cu?a mie^`n dda^'t na`o
thi` dde^`n o+n dda'p nghi~a xo'm la`ng ddo' ba(`ng thay lo+`i ca mo+'i,
dde^? ca ngo+.i no+i dda~ co' co^ng gi`n giu+~ ddie^.u ha't xu+a, nhu+
Kie^n Giang mi`nh dde.p la('m (ly' che`o ddu+a ca' o^ng), Ta^m ti`nh co^
tho+. de^.t (ly' ba xa ke'o chi?), Ve^` So^ng Be' que^ em (ly' tre`o
dde`o), Thie^'t tha mie^`n Ha^.u Giang (ly' go.ng kie^`ng), Tho? the?
so^ng Tie^`n (ly' qui phu.ng, ho` xay lu'a), Chie^`u nho+' (ly' Ca'i
Mo+n)...
Tha^'y ma(.t ha`ng dda(.c sa?n na`y ddu+o+.c ca'c co^ ma^~u gia'o
da.y tre? con thi nhau bi bo^, va` ca'c ca si~ ddua nhau ddoa.t huy
chu+o+ng va`ng trong ca'c ky` ho^.i die^~n ne^n chu'ng to^i cho "xua^'t
chie^u" ca'c lie^n khu'c: ha`ng xa^u ly' con ca', ha`ng gio? ly' con
cua, ca? ba^`y ly' con sa'o, ha`ng chu`m ly' ddu+o+ng dde^.m, ca? ro^?
ly' ba'nh bo`... DDo^`ng tho+`i, chu'ng to^i na?y the^m y' kie^'n go'p
ca'i duye^n nga^`m tu+` ca'c ba`i ly' ddie^.u ho` ba(`ng bie^n soa.n va`
da`n du+.ng ca'c ca ca?nh da^n ca.
DDo^'i vo+'i nhu+~ng ba`i da^n ca to^.c ngu+o+`i Hoa, ngu+o+`i
Xtie^ng, da^n ca Cha(m, nha^'t la` da^n ca Kho+me Nam bo^. do nha.c si~
Nguye^~n Va(n Hoa su+u ta^`m, chu'ng to^i cu~ng dda~ co^' ga('ng mo+`i
ca'c ba.n ddo^`ng nghie^.p ngu+o+`i da^n to^.c di.ch lo+`i Vie^.t, khi
in a^'n hoa(.c tri`nh die^~n dde^`u ha't ba(`ng hai thu+' tie^'ng dde^?
ddu+o+.c tra^n tro.ng tha^.t su+. va` ha.n che^' sai le^.ch. La`m
ddu+o+.c ddie^`u na`y ra^'t nhie^u khe^, nhu+ng chu'ng to^i tha^.t ha`o
hu+'ng vi` lo+`i ha't ddu+o+.c die^~n dda.t he^'t su+'c cha^n cha^'t
tru+o+'c thie^n nhie^n ma` no^.i ta^m tha^.t ga('n bo', co`n a^m nha.c
thi` vo^ cu`ng su'c ti'ch, la`m hu+ng pha^'n va` xao xuye^'n ngu+o+`i
nghe.
Tuy va^.y, dda~ co' va`i y' kie^'n kho^ng ma^'y ha`i lo`ng, cho
ra(`ng vie^.c chu'ng to^i bie^n soa.n va` la`m lo+`i mo+'i nhu+~ng la`n
ddie^.u da^n ca so+. la^u nga`y bi. "tam sao tha^'t bo^?n"! Du` kho^ng
ngoan co^' chu't na`o, to^i tie^'p thu y' kie^'n kho^ng ha`i lo`ng
tre^n, ba(`ng ca'ch gu+?i ga('m ho^`n tho+ cu?a mi`nh va`o giai ddie^.u
cu?a o^ng cha, vo+'i ti`nh que^ va`o ca'c ddie^.u ly', vo+'i nghi~a
ti`nh la`ng xo'm, lo`ng hie^'u tha?o va`o ho` ve`... Ta^'t ta^'t buo^.c
to^i dde^`u pha?i he^'t su+'c tha^.n tro.ng, ky~ lu+o+~ng, thuo^.c lo`ng
ca'i ti`nh, ca'i y', ca'i ho+i cu?a mo^~i ba`i da^n ca, la`m the^' na`o
toa't le^n ca'i duye^n xu+a mo^.c ma.c ma` tha^m thu'y, ba?n li~nh ma`
cha^n tha^.t, ga^`n gu~i ti`nh ngu+o+`i, ti`nh que^, ti`nh ddo+`i...
Muo^'n la`m lo+`i ha't dde.p cho da^n ca, nha^'t thie^'t pha?i thuo^.c,
pha?i hie^?u tha^.t nhie^`u ca dao. Va` nha^'t thie^'t pha?i phu` ho+.p
nhua^`n nhuye^~n vo+'i ta^m tu+, ti`nh ca?m cu?a tho+`i dda.i ma` ta
ddang so^'ng. DDa(.ng i't ra, ddo^'i vo+'i lo+'p tre?, ho. ddu+o+.c hi't
tho+? pha^`n na`o ca'i ho+i hu+o+'ng cu?a la`ng ma.c, phum so'c xa xo^i,
ca'i ho+i hu+o+'ng ddo^`ng chua nu+o+'c ma(.n ma` qua ddo' ca?m nha^.n
mo^.t pha^`n trie^'t ly' sa^u sa('c ve^` dda.o la`m ngu+o+`i, dda.o ho.c
tro`, dda.o la`m con, nghi~a vo+. ti`nh cho^`ng..., du` ra(`ng nhu+~ng
ba`i ha't ddo' mang ca'i te^n tha^.t to^.i nghie^.p, tha^.t khie^m
nhu+o+`ng nhu+ng ra^'t de^~ thu+o+ng, la.i dda^`y su+'c so^'ng ye^u
ddo+`i ma` cu~ng dda^`y lo`ng nha^n a'i, nhu+ ly' con co'c, ly' con
nha'i, ly' con tha(`n la(`n, ly' con cua, ly' con tra^u, ly' con cu'm
nu'm...
Va`, cu~ng dda(.ng i't ra, ca'c nha.c si~ nga`y nay khi ca^`n co'
chu't ma`u mo+~ cu?a dda^'t ddai tho^n da~ thi` se~ la.i co' nhu+~ng ca
khu'c hie^.n dda.i ddu+o+.c tie^'p no^'i, thoa.t nghe "nhu+ la. ma`
quen" nhu+ ly' giao duye^n trong Da'ng ddu+'ng Be^'n Tre, ho` hue^ ti`nh
trong Ho^` Chi' Minh dde.p nha^'t te^n Ngu+o+`i, ly' bi`nh vo^i trong
hai ba`i ha't Tie^'ng cha`y tre^n so'c Bom Bo, Nhu+~ng co^ ga'i ddo^`ng
ba(`ng so^ng Cu+?u Long, ho` DDo^`ng Tha'p vo+'i Tha(m be^'n Nha`
Ro^`ng, Con chim manh manh vo+'i Anh Ba Hu+ng, ly' con sa'o Ba.c Lie^u
vo+'i Co^ ga'i Sa`i Go`n ddi ta?i dda.n...
Nhu+~ng ngu+o+`i ddi su+u ta^`m da^n ca chu'ng to^i gio^'ng nhu+ nhu+~ng
ngu+o+`i ddi cho+. nha` que^. "Cho+. nha` que^" kho^ng chi? co' rau
dda('ng, rau ngo^?, bo^ng su'ng, bo^`n bo^`n, bo^ng ddie^n ddie^?n; ma`
le^n ru+`ng thi` co`n co' ma^.t ga^'u, nhung nai; khi xuo^'ng bie^?n
la.i co' vi ca', ddo^`n ddo^.t... O^i, "cho+. que^" cu~ng la('m thu+'
qui' ba'u dda('t tie^`n, cu~ng "tho+`i thu+o+.ng" cho ca'c nha.c si~ -
la` nhu+~ng nha` soa.n nha.c - ma(.c su+'c cho.n lu+.a, pha che^', xa`o
na^'u nhu+~ng mo'n a(n tinh tha^`n ba(`ng dda(.c sa?n thie^n nhie^n.
oOo
Ho+n mo^.t la^`n, chu'ng to^i dde^'n du+o+'i cha^n nu'i Moso, co^
ba'c chi?: chi.u kho' lo^.i mo^.t ho+i nu+~a, vo^ to+'i Mu~i Co.p, ddi
mu't ca'i Mu~i Co.p, ho?i tha(m o^ng Na(m Ho` va` ba` Mu+o+`i Ly', hai
ngu+o+`i ddo' co^' cu+.u tre^n dda^'t na`y, dda~ tha`nh danh ho`, ly'
mo^.t thuo+?, mo^.t tho+`i.
...O^ng Na(m Ho` ma^'t dda~ ba tha'ng ro^`i, co`n ca'i mo^. ba`
Mu+o+`i Ly' mo+'i mo+? cu+?a ma? ho^m qua; mo^. ha~y co`n u+o+'t la('m.
Trong chu'ng to^i cha(?ng ai he' mo^.t lo+`i, nhu+ng co' le~ mo^~i
ngu+o+`i dde^`u tha^'m thi'a no^~i cay dda('ng: "Ba` o+i, ba` dda~ mang
theo ddie^.u gi`, sao tu.i cha'u la.i co' the^? cha^.m cha.p nhu+
va^.y?". Tro+`i dda~ to^'i tha^.t ro^`i, mo^.t be^n la` da~y nu'i Moso
xa'm xi.t, mo^.t be^n la` bie^?n Ha` Tie^n vo^~ bo+` a^`m a`o. Chu'ng
to^i bie^'t la` tre^n ma(.t dda^'t chie^`u ho^m ddo' chi? co' chu'ng
to^i buo^`n ho+n ca?!
DDa~ nhie^`u la^`n chu'ng to^i ngo^`i tre^n xuo^`ng che`o trong
mu+a gio' ddi ti`m ca'i cho`m nha` giu+~a ruo^.ng ma` co^ ba'c chi?. o+?
ddo' co' Ve` xa xu+', o+? ddo' co' ly' ca?nh chu`a, co' ly' tie^`u
phu... o+? ddo', co' ca'i ve^.t mo?ng manh vie^`n di'c da('c phi'a cha^n
tro+`i tru+o+'c ma(.t, tha^.t la` cao sie^u, tha^.t la` huye^`n bi', va`
cu~ng vo^ cu`ng ha^'p da^~n! Chu'ng to^i nhu+ nhu+~ng ke? ha`nh dda.o,
ca?m nha^.n mi`nh gio^'ng ca'c vi. su+ ddang la^`n tra`ng ha.t - mong
mo?i ca'i vo`ng tro`n cu?a xa^u chuo^~i ha.t ca`ng lu'c ca`ng bo'ng
ngo+`i dde^? tha`nh co^ng qua? nha` chu`a, tu+'c se~ la` cu?a chung cho
da^n to^.c mi`nh va` cho nha^n loa.i va^.y! To^i nghi~ dde^'n mo^.t
"cu+?a chu`a", no+i ai ai cu~ng hu+o+'ng thie^.n, cu~ng tha^.t ta^m la`m
co^ng qua?; va` ddo' la` no+i nhu+~ng giai ddie^.u cu?a da^n to^.c mi`nh
pha?i ddu+o+.c vang le^n nhu+ la` pha^`n ho^`n cu?a xu+' so+? va^.y!
Tha^.t la` ngo^. nghi~nh, to^i vu+`a ddo.c ddu+o+.c mo^.t y' nghi~ cu?a
nghe^. si~ nha^n da^n Nga Mikhain Uliano^p dda(ng trong ba'o Va(n Nghe^.
tha'ng tu+ na(m nay. O^ng no'i ra(`ng: "Nha` ha't la` ngo^i dde^`n ma`
mo.i ngu+o+`i dde^'n ddo' dde^? ca^`u nguye^.n cho ta^m linh con
ngu+o+`i". To^i mong nhu+~ng y' kie^'n cu?a to^i tre^n dda^y ddu+o+.c
tru'ng y' nhie^`u ngu+o+`i.
Le^ Giang