[TT 22/7] Ru+`ng Qua?ng Bi`nh se~ ra sao ?

[VIPS <proxy098@hotmail.com>]

DDo+`i so^'ng ca'c ti?nh 
Ru+`ng Qua?ng Bi`nh se~ ra sao ? 

Vo+'i 529.000 ha dda^'t la^m nghie^.p, trong ddo' co' 247.000 ha ru+`ng
chu+a ke^? die^.n ti'ch ru+`ng nu'i dda', Qua?ng Bi`nh vo^'n la` mo^.t
ti?nh gia`u tie^`m na(ng la^m nghie^.p. Tuy nhie^n, tru+o+'c ti`nh
tra.ng khai tha'c la^m sa?n bu+`a ba~i nhu+ hie^.n nay, tie^`m na(ng
na`y cu~ng ba('t dda^`u ddu+'ng tru+o+'c nguy co+ ca.n kie^.t. 

Na(m tha'ng dda^`u na(m 1997, ddi.a ba`n Qua?ng Bi`nh xa?y ra 970 vu.
khai tha'c la^m sa?n tra'i phe'p, ta(ng ho+n cu`ng ky` 1996 la` 302 vu.;
trong ddo' co' 230 vu. mua ba'n tra'i phe'p, 668 vu. va^.n chuye^?n khai
tha'c va` 12 vu. vi pha.m kha'c. Nga`nh kie^?m la^m dda~ tie^'n ha`nh
xu+? ly' ca?nh ca'o 92 vu., pha.t 130 vu. vo+'i 2,64 trie^.u ddo^`ng,
ti.ch thu tang va^.t 748 vu., thu ho^`i 1.080m3 go^~ (co' 780m3 go^~
qui'). DDa^y mo+'i chi? la` nhu+~ng con so^' so+ bo^. ddu+o+.c Chi cu.c
Kie^?m la^m nha^n da^n ti?nh ddu+a ra, i't ho+n nhie^`u so vo+'i thu+.c
tra.ng khai tha'c bu+`a ba~i hie^.n nay. 
DDang la` mu`a kho^, Qua?ng Bi`nh hie^.n co' ra^'t nhie^`u ddie^?m khai
tha'c la^m sa?n tra'i phe'p, trong ddo' no^?i co^.m la` khu vu+.c gia'p
ranh ti?nh Qua?ng Tri., Ha` Ti~nh, phi'a ta^y nam ho^` Ca^?m Ly (Le^.
Thu?y, Qua?ng Bi`nh); khu vu+.c ru+`ng dda(.c du.ng Phong Nha; khu vu+.c
No^ng tru+o+`ng Vie^.t Trung (o+? giu+~a Bo^' Tra.ch - DDo^`ng Ho+'i);
vu`ng so^ng Gianh, so^ng Son (Ba Re^`n, Qua?ng Tra.ch), vu`ng Thanh Khe^
(Thanh Tra.ch, Bo^' Tra.ch). Theo ddie^`u tra cu?a chu'ng to^i, ca'c khu
vu+.c na`y vo^'n co' nhie^`u loa.i go^~ qui', ma(.t kha'c o+? xa khu
vu+.c qua?n ly' nha` nu+o+'c hoa(.c ga^`n ca'c tru.c ddu+o+`ng sa('t,
ddu+o+`ng giao tho^ng thu?y bo^., da^n khai tha'c ma(.c su+'c hoa`nh
ha`nh. Ca'c ddo^.i qua^n khai tha'c kho^ng chi? du`ng cu+a ha. ca^y ma`
du`ng ca? ki'p no^? nhu+ o+? La^m tru+o+`ng Ba Re^`n. Phu+o+ng tie^.n
va^.n chuye^?n cu?a ho. cu~ng kha' dda da.ng: du`ng vai va'c, du`ng
tra^u ke'o, tha? go^~ theo do`ng nu+o+'c. Rie^ng ta.i ru+`ng gia'p ranh
Qua?ng Tri., ngu+o+`i ta co`n la`m ca? ddu+o+`ng o^to^ cho+? go^~. Khi
lu+.c lu+o+.ng kie^?m tra dde^'n, ho. bo? cha.y, cho+` to^'i dde^'n
ngang nhie^n ddem o^to^ va`o cho+? vi` bie^'t ro~ lu+.c lu+o+.ng kho^ng
the^? thu gom go^~ ve^` ma` pha?i dde^? nguye^n ddo'. Ta'o ba.o ho+n,
da^n khai tha'c o+? khu vu+.c No^ng tru+o+`ng Vie^.t Trung co`n ddem
go^~ ra ddu+o+`ng cha(.n xe ca'c co^ng ty la^m sa?n buo^.c cho+? cho
ho.. Ne^'u tu+` cho^'i se~ bi. ha`nh hung, xe bi. pha'. DDa~ co' xe bi.
dda(.t cho^ng dda^m thu?ng ca? ba lo^'p. Trong khi ddo', ca'c toa'n khai
tha'c do.c so^ng Gianh la.i du`ng ca? ta`u dda'nh ca' va`o so^ng cho+?
go^~, ro^`i theo ddu+o+`ng bie^?n ddi tie^u thu.. 
Tuy nhie^n, ddie^`u dda'ng so+. chi'nh la` ti`nh hi`nh khai tha'c la^m
sa?n bu+`a ba~i kho^ng co`n xa?y ra le? te?. Chu'ng to^i dda~ chu+'ng
kie^'n ta.i ca'c khu ru+`ng cu?a ti?nh, ha`ng chu.c ddoa`n ngu+o+`i va`o
ru+`ng la^'y go^~ va` sa(n ba('n. Ho. ddi tha`nh tu+`ng ddoa`n 40-60
ngu+o+`i, ddem ddu? thu+' du.ng cu. cu+a xe?, va^.n chuye^?n. Khi ga(.p
kie^?m la^m hay ba?o ve^. ru+`ng, ho. dda~ xe^'p dda(.t sa(~n phu+o+ng
a'n ddo^'i pho'. Ne^'u i't hoa(.c lu+.c lu+o+.ng ba?o ve^. co' su'ng,
ho. se~ bo? cha.y, ta^?u ta'n la^m sa?n. Khi ddo^ng ho+n, ho. cho^'ng
cu+. quye^'t lie^.t, tha^.m chi' sa(~n sa`ng va` chu? ddo^.ng ta^'n
co^ng tru+o+'c. Vu. vie^.c xa?y ra mo+'i dda^y va`o 25-2-1997, 15 ca'n
bo^. chie^'n si~ kie^?m la^m pho^'i ho+.p co^ng an, ba?o ve^. ru+`ng
tua^`n tra o+? khu ba?o to^`n Phong Nha, ba('t qua? tang ho+n 40
ngu+o+`i khai tha'c go^~ tra'i phe'p. Bi. ye^u ca^`u du+`ng la.i, dda'm
ngu+o+`i na`y dda~ cho^'ng cu+., co`n lo^i ke'o 300 ngu+o+`i da^n o+?
tho^n Cha`y (xa~ Phu'c Tra.ch, Bo^' Tra.ch) rung chuo^ng nha` tho+`, bao
va^y du`ng dao va` ga.ch dda' ta^'n co^ng. 15 ca'n bo^. chie^'n si~
dde^`u bi. thu+o+ng. The^' mo+'i bie^'t dde^? ru+`ng tho^i cha?y ma'u,
ngu+o+`i ba?o ve^. ru+`ng dda~ pha?i cha^'p nha^.n hie^?m nguy. Song
mo.i vie^.c chu+a du+`ng la.i o+? ddo'. DDe^? tra? ddu~a, bo.n la^m
ta(.c co`n thu+o+`ng xuye^n le'n lu't ta^'n co^ng lu+.c lu+o+.ng kie^?m
la^m. Mo+'i dda^y chu'ng go.i cu+?a mo^.t tra.m kie^?m la^m ro^`i ne'm
dda' va`o ngu+o+`i ddi ra, la`m hai ca'n bo^. pha?i ddi ca^'p cu+'u.
Nga`y 22-4-1997, thuo^'c tru+` sa^u dda~ ddu+o+.c bo? xuo^'ng gie^'ng
nu+o+'c tra.m kie^?m la^m Phong Nha. May kho^ng co' ai thie^.t ma.ng. 
Vo+'i thu+.c tra.ng ca'c toa'n khai tha'c nga`y ca`ng qua' khi'ch va`
du`ng nhie^`u thu? ddoa.n, ke^? ca? ba.o lu+.c cho^'ng la.i ngu+o+`i thi
ha`nh co^ng vu., lu+.c lu+o+.ng kie^?m la^m Qua?ng Bi`nh ddang ddo^'i
ma(.t vo+'i hie^?m nguy. Ho. pha?i ba?o ve^. ru+`ng trong tu+ the^'
kho^ng chu? ddo^.ng. Co' lu'c ga^.y go^.c, dao va` ga.ch dda' dda~ do^`n
ho. va`o ta^.n cha^n tu+o+`ng. Ho. dda~ mo+? nhie^`u ddo+.t truy que't,
pho^'i ho+.p lie^n nga`nh vo+'i co^ng an, bo^. ddo^.i, ha.n che^'
ddu+o+.c na.n va^.n chuye^?n la^m sa?n qua ddu+o+`ng sa('t; nhu+ng do
nha^n lu+.c i't, trang bi. thie^'u tho^'n, xem ra va^~n "kham kho^ng
xue^?". Trong khi ddo', bo.n dda^`u na^.u go^~ ca`ng lu'c ca`ng kho^n
ngoan. Chu'ng la^?n tra'nh trong ca'c la`ng du+o+'i hi`nh thu+'c ta.m
tru' ne^n kho' bi. pha't hie^.n, to^? chu+'c khai tha'c "tranh thu? khi
chu+a ddo'ng cu+?a ru+`ng" vo+'i qui mo^ lo+'n. Ke^? ca? vie^.c UBND
ti?nh dda~ quye^'t ddi.nh ddo'ng cu+?a hai la^m tru+o+`ng Kie^'n Giang
va` DDo^ng DDa.i, hai la^m tru+o+`ng na`y va^~n ddang bi. khai tha'c
nghie^m tro.ng. Ru+`ng Qua?ng Bi`nh kho^ng chi? cha?y ma'u dde^m nga`y;
chu'ng to^i co`n ddu+o+.c bie^'t (qua ca'c ddo^.i qua^n pha' ru+`ng)
mo+'i dda^y trong ru+`ng co`n xua^'t hie^.n ca'c ba(ng nho'm "cu+o+'p
ru+`ng", cha(.n cu+o+'p ca'c ddoa`n ngu+o+`i khai tha'c la^m sa?n. Na.n
nha^n ddu+o+ng nhie^n kho^ng da'm ba'o vo+'i kie^?m la^m, ne^n ti`nh
hi`nh ca`ng kho' qua?n ly' ho+n. 
Ru+`ng gia`u hie^.n chie^'m ho+n 1/3 die^.n ti'ch ru+`ng tu+. nhie^n
Qua?ng Bi`nh. Nhu+ng vo+'i to^'c ddo^. khai tha'c va` ta`n pha' du+~
do^.i cu?a con ngu+o+`i nhu+ hie^.n nay, co' le~ chi? trong tu+o+ng lai
ga^`n con so^' na`y se~ gia?m su't nghie^m tro.ng. Ca^u ho?i dda(.t ra
la` ai se~ quan ta^m, nga(n ca?n ddu+o+.c thu+.c te^' bi. ta`n pha' cu?a
ru+`ng Qua?ng Bi`nh? Bo+?i du` co' ddo'ng cu+?a ru+`ng, co' ta(ng
cu+o+`ng lu+.c lu+o+.ng kie^?m la^m, ngu+o+`i ta va^~n tie^'p tu.c ke'o
nhau ddi khai tha'c. So^' pha^.n ca'c khu ru+`ng o+? ddi.a phu+o+ng
ddang to^`n ta.i mo^.t ca'ch mong manh va` cho+` ddo+.i nga`y ba'o tu+?
!                                    
Nguye^n DDu+'c