[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
Re: Kho'c ddi em, kho'c nu+~a ddi em
>Ai cu~ng bie^'t trong nu+o+'c ma('t co' chu+'a lysozyme, mo^.t
>enzymes cu~ng ddu+o+.c tha^'y trong nu+o+'c mie^'ng va` tru+'ng ga`.
>Nhu+ng ga^`n dda^y, theo pha^n ti'ch cu?a ca'c nha` nghie^n cu+'u y
>khoa, nu+o+'c ma('t co' va`i enzymes va` nhie^`u tha`nh pha^`n kha'c
>nu+~a. Trong ca'c enzymes, nu+o+'c ma('t co' chu+'a peroxidase va`
>amylase. Trong ca'c proteins, nu+o+'c ma('t co' immunoglobin A,
>lactoferrin, va` albumin. Nu+o+'c cu~ng co' chu+'a nhu+~ng khoa'ng
>sa?n nhu+ calcium va` magnesium. Quan tro.ng ho+n la` hormones;
>nu+o+'c ma('t co' kha' nhie^`u: IL-1 alpha (khoa?ng 11 pg/ml), IL-1
>beta (13 pg/ml), IL-6 (226 pg/ml), IL-8 (731 pg/ml). Nhu+ng ddie^`u
>ly' thu' la` tha`nh cha^'t ho'a cha^'t trong "tra^`n le^." kha'c
>vo+'i tha`nh cha^'t ho'a cha^'t trong "ca?m le^.". Trong ca?m le^.,
>tu+'c nu+o+'c ma('t kho'c vi` ca?m ddo^.ng, co' so^' lu+o+.ng proteins
>cao ho+n "tra^`n le^." (nu+o+'c ma('t do bu.i ba(.m la`m ngu+'a ma('t
>ga^y ra) to+'i 24%. Nhu+ng trong tra^`n le^. thi` kho^ng tha^'y co'
>hormones IL-1 beta, ma` co' ra^'t i't ca'c hormones kha'c nhu+ IL-1
>alpha (9.3 pg/ml), IL-6 (12 pg/ml) va` IL-8 (276 pg/ml.)
>Nhu+~ng ho'a cha^'t na`y co' a?nh hu+o+?ng gi` dde^'m ta^m
>sinh ly'? Lysozyme la` mo^.t loa.i "dao" (enzyme) co' kha? na(ng
>pha' vo+~ bu+'c tu+o+`ng te^' ba`o va` tie^u die^.t vi khua^?n.
>Co`n Lactoferrin thi` co' nhie^.m vu. nga(n ngu+`a kho^ng cho vi
>khua^?n ta(ng tru+o+?ng va` pho`ng cho^'ng nhie^~m tru`ng. Albumin,
>mo^.t protein tho^ng du.ng va` co' nhie^`u nhie^.m vu. kha'c nhau,
>trong ddo' co' chu+'c na(ng kie^?m soa't ddie^`u tie^'t nu+o+'c,
>chuye^n cho+? ca'c cha^'t bo^? va`o te^' ba`o va` cho+? ca'c cha^'t
>tha?y ra kho?i te^' ba`o. Pha^`n ddo^ng ca'c hormones interleukin
>(tu+'c IL) co' chu+'c na(ng chi'nh trong vie^.c pho`ng cho^'ng
>pho?ng (inflammation). Nhu+ng ga^`n dda^y, mo^.t nho'm nghie^n
>cu+'u y khoa o+? tru+o+`ng Penn State dda~ pha^n ti'ch la.i khoa?ng
>10 hormones thuo^.c nho'm IL va` ho. ke^'t lua^.n ra(`ng nhu+~ng
>hormones na`y cu~ng la` nhu+~ng "markers" cho su+. xu'c ddo^.ng
>ca(ng tha(?ng (emotional stress) va` ma^`m mo^'ng cu?a nhie^`u
>be^.nh ta^.t kha'c.
>Ne^'u thuye^'t tre^n dda^y ddu'ng thi` no'i mo^.t ca'ch kha'c,
>trong khi kho'c, co+ the^? ta tu+. dda`o tha?i nhu+~ng ho'a cha^'t
>phie^`n muo^.n!
>
Hi ba'c Tua^'n
To^i kha' intrigued ve^` ca'i na`y. Ta.i sao co+ the^? la.i
lo.c bo? nhu~ cha^'t ddo' ba(`ng nu+o+'c ma('t ma` kho^ng
ba(`ng mo^` ho^i hay nu+o+'c tie^?u, hie^.u u+'ng cao ho+n?
Cha('c la` pha?i co' 1 ly' do na`o kha'c.
>Nu+o+'c ma('t co`n co' the^? la` lie^`u thuo^'c chu+~a nhu+~ng
>ve^'t thu+o+ng ngoa.i nu+~a. Ho+n 50 na(m ve^` tru+o+'c, co' ngu+o+`i
>dda~ chu+'ng minh su+. lie^n quan giu+~a kho'c va` to^'c ddo^.
>recovery la`nh be^.nh; ngu+o+`i hay kho'c co' tho+`i gian la`nh
>be^.nh thu+o+`ng nhanh ho+n ngu+o+`i kho^ng hay kho'c. Hie^.u qua?
>na`y cu~ng ddu+o+.c nha^.n trong ca'c chu' chuo^.c. Trong mo^.t thi'
>nghie^.m ddu+o+.c co^ng bo^' tre^n to+` Neuroscience Letters, mo^.t
>nho'm nghie^n cu+'u be^n U'c dda~ pha't hie^.n ra nu+o+'c ma('t co`n
>la` mo^.t phu+o+ng thuo^'c chu+~a nhu+~ng ve^'t thu+o+ng. Ho. ca('t
>mo^.t ve^'t nho? tre^n da mo^.t nho'm chuo^.t; sau ddo' trong so^'
>pha^n nu+?a nho'm chuo^.t na`y, ho. nho? va`o ma('t chu'ng mo^.t
>cha^'t ki'ch thi'ch la`m cho chu'ng kho'c ra nu+o+'c ma('t, trong
>khi pha^n nu+?a nho'm kia kho^ng ddu+o+.c ki'ch thi'ch. Ke^'t qua?
>cho tha^'y ve^'t thu+o+ng cu?a ca'c chu' chuo^.t "mi't u+o+'t"
>ddu+o+.c la`nh mau ho+n ca'c chu' chuo^.t kho^ng kho'c to+'i 12
>nga`y. Nho'm nghie^n cu+'u na`y be`n thu+? nghie^.m mo^.t gia?
>thuye^'t dda?o ngu+o+.c: ho. cho cha^'t ki'ch thi'ch dde^? la`m cho
>ca'c chu' chuo^.t kho'c he^'t nu+o+'c ma('t, sau ddo' la`m cho ho.
>bi. chu't thu+o+ng ngoa`i da\. Ke^'t qua? hoa`n toa`n ngu+o+.c la.i,
>tu+'c la` ve^'t thu+o+ng de^~ bi. nhie^~m tru`ng. Ho. suy lua^.n
>ra(`ng trong nu+o+'c ma('t co' mo^.t hormone "huye^`n bi'" na`o
>ddo' co' ta'c du.ng tri. lie^.u ca'c ve^'t thu+o+ng ngoa`i da\.
Co' the^? hie^.u u+'ng chu+~a thu+o+ng na`y tra? lo+`i
ca^u ho?i tre^n cu?a to^i kho^ng? Ng` tie^`n su+? co'
the^? dda~ du`ng nu+o+'c ma('t dde^? chu+~a thu+o+ng
cho chi'nh ho. hay ngu+o+`i tha^n?
Co' the^? 1 ly' do nu+~a la` trong 1 xa~ ho^.i ca^`n co'
nhu+~ng ti'n hie^.u ti`nh ca?m nhu+ kho'c, cu+o+`i
(tru+o+'c khi ngo^n ngu+~ xua^'t hie^.n) dde^? ga('n bo'
ca'c tha`nh vie^n vo+'i nhau. Kho'c cu~ng
bie^?u lo^. 1 tha'i ddo^. submissive, chi.u thua, su+.
bie^?u lo^. na`y ra^'t quan tro.ng trong mo.i xa~ ho^.i loa`i
va^.t vi` trong 1 ba^`y chi? co' 1 con va^.t la`m chu'a ba^`y
va` con na`o kho^ng bie^'t bie^?u lo^. su+. tha^`n phu.c
thi` co' nguy co+ bi. gie^'t hay dduo^?i ra kho?i ba^`y.
DDa`n o^ng i't kho'c tru+o+'c co^ng chu'ng la` vi`ly' do na`y.
Cheers
Tuan Pham