[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
Nguye^~n Va(n Tuye^n va` ta^n nha.c VN (ba'o VN)
Theo Tuo^?i tre? Chu? nha^.t:
----------------------------------------------------------------------------
Ta^n nha.c Vie^.t Nam vo+'i Nguye^~n Va(n Tuye^n
----------------------------------------------------------------------------
Cho dde^'n nay, du+o+`ng nhu+ va^~n chu+a co' ta`i lie^.u nghie^n cu+'u
na`o trong nu+o+'c cho bie^'t ve^` ta'c gia? va` ta'c pha^?m mo+? dda^`u
cu?a ne^`n ta^n nha.c ta.i VN. Song qua nhu+~ng trang ho^`i ky' dde^? la.i
cu?a ca'c ba^.c tie^`n bo^'i nhu+ Le^ Thu+o+ng, Che^' Lan Vie^n, Va(n
Cao...chu'ng ta bie^'t dde^'n cuo^.c va^.n ddo^.ng cho ta^n nha.c na(m
1938 va` ngu+o+`i nha.c si~ tie^n phong Nguye^~n Va(n Tuye^n.
Cho dde^'n tho+`i ddie^?m a^'y, sinh hoa.t a^m nha.c cu?a ngu+o+`i VN
chi? du+.a va`o ca'c ddie^.u ha't co^? ddu+o+.c truye^`n kha^?u nhu+ Lu+u
thu?y, Ha`nh va^n, Kim tie^`n, Bi`nh ba'n...Du` va^.y nhu+~ng ddi~a ha't
loa.i 78 vo`ng dda~ ba('t dda^`u xua^'t hie^.n la^`n ho^?i o+? Ha` No^.i,
Ha`i Pho`ng, Sa`i Go`n...mang theo tie^'ng ha't cu?a nhu+~ng danh ca
tho+`i a^'y nhu+ Tino Rossi, Albert Pre'jean, Maurice Chevalier...dda~ thu
hu't ra^'t nhie^`u ngu+o+`i nghe. Theo nha.c si~ Tra^`n Va(n Khe^ ke^?
la.i, ba^'y gio+` phong tra`o _ta ha't ddie^.u Ta^y_ tro+? ne^n nho^.n
nhi.p. Du+.a tre^n nhu+~ng ba?n nha.c Pha'p, My~ no^~i tie^'ng ddu+o+.c
nhie^`u ngu+o+`i bie^'t, ca'c soa.n gia? dda~ dda(.t ra lo+`i Vie^.t (co'
khi la` di.ch lo+`i, co' khi la` hoa`n toa`n lo+`i kha'c) dde^? ha't. Ngay
ca? Nam trie^`u cu~ng tha`nh la^.p mo^.t ban nha.c Ta^y trong cung. Nhu+ng
va^~n co' mo^.t lo+'p thanh nie^n Ta^y ho.c co' ta^m huye^'t va` gia`u
lo`ng tu+. a'i da^n to^.c muo^'n soa.n ra nhu+~ng ba`i ha't hoa`n toa`n VN
chu+' kho^ng vay mu+o+.n giai ddie^.u cu?a Ta^y nu+~a. Mo^.t trong nhu+~ng
ngu+o+`i ddo' la` Nguye^~n Va(n Tuye^n - ngu+o+`i dda~ da^'y le^n cuo^.c
va^.n ddo^.ng ca?i ca'ch a^m nha.c tu+` Nam chi' Ba('c va`o na(m 1938.
Sinh na(m 1909 ta.i Thu+`a Thie^n - Hue^', trong mo^.t gia ddi`nh co'
ba anh em, Nguye^~n Va(n Tuye^n ho.c ddu+o+.c nhu+~ng ba`i ho.c a^m nha.c
dda^`u tie^n tu+` ca'c anh cu?a mi`nh va` tu+` sa'ch nha.c ly' cu?a
Marmontel. Na(m 1936, Nguye^~n Va(n Tuye^n va`o Cho+. Lo+'n - Sa`i Go`n
la`m vie^.c o+? Tru+o+`ng Lyce'um Paul Doumer. Chu+'ng kie^'n su+. pha't
trie^?n nga`y ca`ng ra^`m ro^. cu?a nha.c Ta^y lo+`i Vie^.t (tha^.m chi'
nhu+~ng ngu+o+`i cho+i dda`n ki`m, dda`n nguye^.t... cu~ng co' phong tra`o
cho+i ca'c ba`i ha't cu?a Pha'p), o^ng bi. tho^i thu'c vo+'i y' nghi~ la`m
sao dde^? va^.n ddo^.ng cho mo^.t ne^`n ta^n nha.c hoa`n toa`n cu?a
ngu+o+`i Vie^.t. Tu+ tu+o+?ng na`y cu?a Nguye^~n Va(n Tuye^n ddu+o+.c hai
ngu+o+`i chia se? la` o^ng Nguye^~n Va(n Co^?n (tha^`y gia'o da.y va(n va`
la`m vie^.c the^m o+? dda`i pha't thanh Radio Indochine) va` o^ng Nguye^~n
Quy' Anh (la`m co^ng chu+'c ta.i ha~ng Lie^n Tha`nh - Phan Thie^'t). O^ng
Nguye^~n Va(n Co^?n ddu+a hai ba`i tho+ Kie^'p hoa va` Anh hu`ng ca, o^ng
Nguye^~n Quy' Anh thi` ddu+a ba`i tho+ Bo^ng cu'c va`ng dde^? khuye^'n
khi'ch o^ng Nguye^~n Va(n Tuye^n pho^~ nha.c mo+'i. Ne^`n ta^n nha.c VN
co' le~ manh nha tu+` ddo' (cuo^'i na(m 1937).
Tuy nhie^n, dde^? co' ddu+o+.c nhu+~ng y' tu+o+?ng dda^`y ddu? ve^`
giai ddie^.u rie^ng cu?a ngu+o+`i Vie^.t thi` o+? tho+`i ddie^?m a^'y
ddo^'i vo+'i cha`ng thanh nie^n Nguye^~n Va(n Tuye^n qua? tha^.t cu~ng vo^
cu`ng kho' kha(n. Co' mo^.t buo^?i chie^`u anh lang thang hoa`i tre^n
dda.i lo^. Gallie'ni (ba^y gio+` la` ddu+o+`ng Tra^`n Hu+ng Dda.o) dde^?
ti`m y'. Ddo^.t nhie^n, Nguye^~n Va(n Tuye^n nghe tha^'y tie^'ng rao lanh
la?nh be^n ddu+o+`ng: "Ai mua che` dda^.u dden nu+o+'c du+`a ddu+o+`ng
ca't tra('ng ho^n...". Mo^.t y' nghi~ vu.t lo'e le^n trong Tuye^n: "Ta.i
sao a^m ddie^.u VN la.i kho^ng the^? ba('t dda^`u tu+` dda^y?". Va^.y la`
ba`i Kie^'p hoa - ba`i ta^n nha.c dda^`u tie^n cu?a VN - chi'nh thu+'c ra
ma('t co^ng chu'ng va`o na(m 1938 ddu+o+.c hi`nh tha`nh du+.a tre^n a^m
ddie^.u ra^'t bi`nh da^n a^'y. Ca khu'c ddo' ddu+o+.c o^ng Nguye^~n Va(n
Co^?n go+.i y' cho ca'i te^n la` a^m nha.c ca?i ca'ch (musique renovee'),
va` gio+'i thie^.u Nguye^~n Va(n Tuye^n dde^'n tho^'ng ddo^'c Nam Ky`
Page`s dde^? la`m cuo^.c va^.n ddo^.ng cho a^m nha.c ca?i ca'ch (ba('t
dda^`u va`o tha'ng 3-1938 ta.i Sa`i Go`n). Ba`i die^~n thuye^'t dda^`u
tie^n ve^` ta^n nha.c cu?a o^ng Nguye^~n Va(n Tuye^n ddu+o+.c dda(ng
nguye^n va(n tre^n ca'c ba'o La Patrie Annammite (Ha` No^.i) va` Les
Cahiers de la Jeunesse (Sa`i Go`n). Tha'ng 4-1938, Nguye^~n Va(n Tuye^n
dde^'n ha't va` die^~n thuye^'t ve^` a^m nha.c ca?i ca'ch o+? mie^`n
Trung, ba'o Tie^'ng Da^n cu?a cu. Huy`nh Thu'c Kha'ng dda~ cu+? ngu+o+`i
ra ddo'n o^ng o+? ta^.n ga xe lu+?a. Tha'ng 6-1938, o^ng dde^'n Ha` No^.i
va` ddu+o+.c ca'c ba'o chi' u?ng ho^. nhie^.t lie^.t, dda(.c bie^.t la`
to+` Nga`y Nay cu?a nho'm Tu+. Lu+.c va(n ddoa`n. Sau ddo', ba`i Kie^'p
hoa ddu+o+.c tra^n tro.ng gio+'i thie^.u vo+'i ti'nh ca'ch la` ba`i ta^n
nha.c VN dda^`u tie^n tre^n ba'o Nga`y Nay so^' 122 (ra nga`y 7-8-1938).
No'i chung, ddi dde^'n dda^u, ca'c cuo^.c die^~n thuye^'t cu?a Nguye^~n
Va(n Tuye^n cu~ng thu hu't su+. chu' y' cu?a co^ng chu'ng. Mo^.t pha^`n
vi` ti'nh cha^'t mo+'i me? cu?a no', mo^.t pha^`n la` do lo`ng tu+. a'i
da^n to^.c, u?ng ho^. mo^.t ne^`n ta^n nha.c cu?a ngu+o+`i Vie^.t. Tuy
nhie^n do tho^'ng ddo^'c Page`s e nga.i o^ng Tuye^n co' the^? su+? du.ng
ca'c buo^~i die^~n thuye^'t dde^? la`m chi'nh tri. ne^n buo^.c pha?i su+?
du.ng toa`n bo^. ba(`ng tie^'ng Pha'p. Theo mo^.t ta`i lie^.u kha'c (cu?a
nha.c si~ Le^ Thu+o+ng) thi` cu~ng co' mo^.t so^' tro+? nga.i. Vi' du.
nhu+ o+? Ha` No^.i, do gio.ng Hue^' ho+i kho' nghe cu?a o^ng ne^n ba`i
die^~n thuye^'t kho^ng die^~n ca?m la('m. Cu~ng co' mo^.t va`i ngu+o+`i
to? ve? kho^ng tin va`o vie^.c o^ng Tuye^n la`m. Ngay ca? ngu+o+`i Pha'p
cu~ng nga.c nhie^n ve^` va^'n dde^` na`y ne^n chi'nh tho^'ng ddo^'c Ba('c
Ky` la` Cha^tel cu~ng dde^` nghi. to^~ chu+'c mo^.t buo^~i dde^? o^ng
dde^'n du+.. o+? My~ Tho (va`o khoa?ng tha'ng 8-1938), o^ng Nguye^~n Va(n
Tuye^n ddu+o+.c mo+`i dde^'n die^~n thuye^'t cho ca? ngu+o+`i Pha'p. Theo
lo+`i o^ng ke^? la.i, khi ke^'t thu'c buo^~i die^~n thuye^'t, ma^'y co^
ga'i Pha'p dda~ ho?i mua nhu+~ng ddi~a ha't cu?a o^ng o+? dda^u (ha~ng
RCA-Victor co' ky' ho+.p ddo^?ng thu cu?a o^ng mo^.t so^' ba`i ha't).
O^ng Nguye^~n Va(n Co^?n lu+u giu+~ ra^'t nhie^`u tu+ lie^.u ve^`
cuo^.c va^.n ddo^.ng na`y, nhu+ng tie^'c ra(`ng o^ng dda~ ma^'t ta.i
Pha'p. Nhu+~ng ngu+o+`i cu`ng tho+`i nhu+ Vu~ Tha`nh, Nguye^~n Xua^n
Khoa't, Ha?i Linh...cu~ng dda~ ma^'t ne^n tha^'t la.c nhie^`u tu+ lie^.u
qui'. Nha` tho+ Che^' Lan Vie^n tru+o+'c khi ma^'t dda~ dde^? la.i va`i
ha`ng (1988) gu+?i Nguye^~n Va(n Tuye^n: _To^i nha('c cu`ng ca'c anh
Nguye^~n Xua^n Khoa't, Ddo^~ Nhua^.n, Huy Du la` anh la` mo^.t trong
nhu+~ng o^ng to^~ cu?a nha.c mo+'i..._. Rie^ng cha`ng thanh nie^n Nguye^~n
Va(n Tuye^n na(m xu+a, sau khi la`m bu`ng le^n phong tra`o nha.c mo+'i
dda~ tham gia cuo^.c kha'ng chie^'n cho^'ng Pha'p tu+` na(m 1945, ro^`i
sau 1954 thi` la`m vie^.c nhu+ mo^.t pho'ng vie^n ta.i Tho^ng ta^'n xa~ VN
cho dde^'n khi nghi? hu+u. Nay o^ng Nguye^~n Va(n Tuye^n va^~n co`n tra'ng
kie^.n o+? tuo^~i 88. O^ng va^~n la`m vie^.c dde^`u dda(.n nhu+ nga`y
na`o, va^~n ddi da.o va` ca ha't trong ca(n nha` nho? o+? ddu+o+`ng Bu`i
Hu+~u Nghi~a, qua^.n Bi`nh Tha.nh, TP.HCM.
Tua^'n Khanh