[truyen cuoi] Tie^'ng cu+o+`i da^n gian Vie^.t Nam (Fwd)

[AnHai Doan <anhai@cs.washington.edu>]

>From VKS:

Tie^'ng cu+o+`i da^n gian Vie^.t Nam 


1. Ba^?m cho' ca? 

Nha` no. tha^'y quan la.i tham nhu~ng, trong lo`ng ra^'t khinh. Mo^.t
ho^m, ca'c quan dde^'n nha` cho+i, trong so^' ddo' co' ca? ma^'y ba.n
ddo^`ng song thuo+? tru+o+'c. O^ng ta ba?o ngu+o+`i nha` do.n ru+o+.u
the^'t. 

Ngu+o+`i nha` bu+ng ma^m le^n, o^ng ta ddu+'ng da^.y thu+a: 

- Cha? ma^'y khi ro^`ng dde^'n nha` to^m, ca'c nga`i co' bu.ng ye^u
nha` nho thanh ba.ch dde^'n cho+i, co' che'n ru+o+.u nha.t xin ca'c
nga`i chie^'u co^' cho. 

Ca'c quan ca^`m ddu~a, ba^'p ma^'y mo'n. Ca'c quan a(n tha^'y ngon
mie^.ng, lie^`n khe^` kha` ho?i: dda^y ddi~a gi`, kia ba't gi`... 

Nha` nho thong tha? no'i: 

- DDa^y la` cho', kia cu~ng la` cho', ba^?m toa`n cho' ca?. 



2. Ma^'t tro^.m bo` 

Mo^.t ngu+o+`i vu+`a mo+'i ta^.u ddu+o+.c con bo`. To^'i ddi ngu?, anh
ta dda~ cho^'t chuo^`ng bo` ca^?n tha^.n ro^`i la.i dda(.t ca'i cho~ng
ngay giu+~a lo^'i ra va`o ma` na(`m ngu?. a^'y the^' ma` ban dde^m,
ke? tro^.m va^~n va`o da('t ma^'t bo` cu?a anh ta. Xo't ruo^.t, anh ta
tri`nh quan: 

- Ba^?m quan, cha('c la` chu'ng no' da('t bo` chui qua cho~ng con
na(`m ma` ddi ra. 

Quan nghe no'i vo^ ly' qua? ba^.t cu+o+`i: 

- Con bo` chu' co' pha?i con cho', con me`o dda^u ma` chui qua ga^`m
cho~ng! 

- Da., ba^?m quan, the^' thi` chu'ng no' da('t bo` cu?a con ddi lo^'i
na`o? Sa'ng da^. ca'i cho~ng con na(`m va^~n dde^? y nguye^n o+? cho^~
cu~ cha('n lo^'i ra va`o kia ma`! 

- DDo^` ngo^'c! Ma`y ngu? say, chu'ng no' khie^ng cho~ng ma`y na(`m ra
mo^.t be^n, da('t bo` ra ro^`i la.i khie^ng ve^` cho^~ cu~... 

Ngu+o+`i kia nhu+ vo+~ le~, no'i: 

- a`, the^' ra quan tho^ng ddo^`ng vo+'i bo.n tro^.m, ne^n mo+'i to?
tu+o+`ng ddu+o+.c nhu+ the^' chu+'! 



9. Cu+' ba?o tuo^?i su+?u co' ddu+o+.c kho^ng? 

DDo^`n ra(`ng co' mo^.t o^ng quan huye^.n ra^'t thanh lie^m, kho^ng a(n
cu?a ddu't bao gio+`. Ba` huye^.n tha^'y ti'nh cho^ng nhu+ va^.y cu~ng
kho^ng da'm nha^.n le^~ cu?a ai. Co' la`ng no. muo^'n nho+` quan
huye^.n be^nh cho ddu+o+.c kie^.n, nhu+ng mang le^~ va^.t gi` dde^'n,
quan cu~ng ga.t ddi he^'t. Ho. mo+'i ti`m cach ddu't lo't vo+'i ba`
huye^.n. Ba` huye^.n du~ng cho^'i dda^y dda^?y: 

- Nha` to^i thanh lie^m la('m, to^i ma` nha^.n cu?a ca'c o^ng thi`
mu+o+i, mu+o+`i la(m na(m sau, o^ng a^'y bie^'t o^ng a^'y cu~ng va^~n
co`n ra^y ra` to^i co+ dda^'y! Da^n la`ng na(n ni? ma~i, ba` ne^?
ti`nh mo+'i ba`y ca'ch: 

- Quan huye^.n nha` to^i tuo^?i "ti'". Da^n la`ng dda~ co' y' nhu+
va^.y, thi` ha~y ve^` ddu'c mo^.t con chuo^.t ba.c dde^'n dda^y, ro^`i
to^i co^' no'i giu`m cho, ho.a may ddu+o+.c cha(ng! 

Da^n la`ng nghe lo+`i, ve^` ddu'c mo^.t con chuo^.t co^'ng tha^.t to,
ruo^.t dda(.c, toa`n ba(`ng ba.c ddem dde^'n. 

Mo^.t ho^m, o^ng huye^.n tro^ng tha^'y con chuo^.t ba.c, mo+'i ho?i
o+? dda^u ra, ba` huye^.n lie^`n ddem su+. ti`nh ke^? la.i. Nghe xong,
o^ng huye^.n ma('ng: 

- Sao ma` ngo^'c va^.y! La.i ddi ba?o la` tuo^?i "ti'"! Cu+' ba?o
tuo^?i "Su?u" co' ddu+o+.c kho^ng! 



4. Quan lo+'n mua va`ng 

Theo le^. nga`y xu+a, ai la`m quan thi` mua mo'n gi` cu~ng chi? pha?i
tra? nu+?a gia' tie^`n, tru+` mua va`ng pha?i tra? ddu?. 

Mo^.t o^ng quan no. vu+`a dde^'n nha^.m chu+'c, ba?o hie^.u va`ng ddem
hai la.ng dde^'n ba'n cho nga`i. Chu? hie^.u va`ng nghe tie^'ng quan
du+~ nhu+ co.p, mo'i ba^?m: 

- Va`ng mo^~i la.ng thu+.c gia' sa'u chu.c ddo^`ng, song quan lo+'n
thi` tra? mo^.t nu+?a cu~ng ddu+o+.c. 

Quan ca^`m hai la.ng va`ng xem, ro^`i ung dung bo? mo^.t la.ng aa`o
tu'i. Chu? hie^.u tu+o+?ng quan chi? mua co' mo^.t la.ng, co`n la.ng
kia tra? la.i, ne^n khi quan va`o nha` trong, anh ta va^~n ddu'ng
dda^'y ddo+.i tra? tie^`n. Ho^`i la^u quan ra, tha^'y va^.y mo+'i
ho?i: 

- Mua ba'n xong ro^`i, co`n ddu+'ng dda^'y la`m gi`? 

Chu?a hie^.u va`ng dda'p: - Con cho+` quan lo+'n tra? tie^`n cho. 

Quan ba?o: - Tie^`n tra? ro^`i, co`n ddo`i gi` nu+~a? 

Chu? hie^.u va`ng dda'p: - Hai la.ng, quan tra? la.i mo^.t la.ng, la^'y
mo^.t la.ng. 

Quan no^?i gia^.n: 

- Nha` ngu+o+i la. tha^.t! Nha` ngu+o+i ba?o ta tra? mo^.t nu+?a cu~ng
ddu+o+.c. Ta mua hai la.ng, nhu+ng chi? la^'y mo^.t, tra? la.i mo^.t
cha(?ng pha?i la` dda~ tra? mo^.t nu+?a la` gi`! 



5. Da^n gia^`n quan 

Co' hai anh li'nh ha^`u ha. quan la^u ngay, tha^'y quan dda~ a'c la.i
hay a(n tie^`n, cu+' co' vie^.c va`o cu+?a quan la` y nhu+ bi. dda'nh
dda^.p ta`n te^., dde^'n lu'c xi` tie^`n ra mo+'i tho^i. 

Mo^.t ho^m, ro^~i ra~i, hai anh ngo^`i kha'o chuye^.n vo+'i nhau, no'i
xa^'u quan. Mo^.t anh ba?o: 

- a'c the^' thi` co' nga`y da^n no' qua^.t la.i cho ma` xem! 

Quan qua'n qua.t chi qua`n quanDa^n da^'n da^.n chi da^`n da^nQuan la`
quan, quan qua`n da^nDa^n la` da^n, da^n gia^`n quan. 



Cha(?ng ngo+` quan ddi qua nghe ddu+o+.c tro+.n ma('t ho?i: - Bay no'i
gi` the^'? 

Anh kia no'i chu+~a: 

- Ba^?m quan, con ba?o: "Quan qua?n da^n, da^n... ca^`n quan. Kho^ng
co' quan thi` ai cai tri. da^n". 



6. Quan thi. va` quan vo~ xo? nhau 

Quan Vo~ ghe't quan Thi., tro^ng tha^'y quan mo+'i ddo.c mo^.t ve^'
ca^u ddo^'i xo?: 

Thi. va`o ha^u, thi` ddu'ng thi. tro^ng,Thi. cu~ng muo^'n, thi. kho^ng
co' a^'y. 

Bo^'n chu+~ thi. o+? dday co' bo^'n nghi~a va` ddu+o+.c gia? thi'ch
ngay, chu+' thi` ddau la` ha^`u ha., chu+~ thu+' hai la` tro^ng, chu+~
thu+' ba la` muo^'n, chu+~ thu+' tu+ la` a^'y. 

Quan thi. tu+'c qua' ddo^'i la.i: 

Vu~ ca^.y ma.nh, vu~ ra vu~ mu+a,Vu~ ga(.p mu+a, vu~ u+o+'t ca? lo^ng.

Bo^'n chu+~ vu~ cu~ng co' bo^'ng nghi~a va` ddu+o+.c gia? thi'h ngay
nhu+ bo^'n chu+~ thi. o+? ve^' tre^n. Hai be^n ddo^'i nhau dde^`u gio?i
ca?, tha^.t la` ke? ta'm la.ng ngu+o+`i nu+?a ca^n. 



8. Die^.u ke^' 

Mo^.t quan vo~ co' ti'nh so+. vo+.. Mo^.t ho^m, ddang ca^`m cu+. vo+'i
gia(.c o+? bie^n thu`y, bo^~ng nghe tin ma^.t ba'o la` phu nha^n ddang
o+? sau lu+ng xo^'ng to+'i dde? ho?i to^.i quan ve^` vie^.c quan ddem
na`ng ha^`u ddi theo, quan be`n trie^.u ta^.p ban tham mu+u la.i va^'n
ke^'. 

Ke? ddu+a ke^' na`y, ngu+o+`i ba`y mu+u no., tu+o+'ng qua^n dde^`u
tha^'y kho^ng o^?n. Bo^~nng mo^.t vie^n qua^n su+, vo^'ng do`ng ra^u
qua(.p, tie^'n la.i ta^u ra(`ng: 

- Tru+o+'c ma(.t, ddi.ch qua^n nhu+ gio' ba~o, sau lu+ng phu nha^n
nhu+ nu+o+'c lu~. Song lo.t va`o tay gia(.c kho^ng nguy va(`ng lo.t
va`o tay phu nha^n. Chi? co' nu+o+'c tu+o+'ng qua^n ha`ng gia(.c,
dde^? thoa't kho? tay phu nha^n la` hay ho+n ca?. 

O^.ng tu+o+'ng vo^~ ddu`i khen: 

- Die^.u ke^'! Tuye^.t die^.u ke^'! 



9. Bo^' ma`y! DDa~ che^'t vo+'i tao chu+a? 

Mo^.t anh, nha` co' gio^~, vo+. vu+`a la`m co^~ xong, dda(.t le^n ba`n
tho+` thi` mo^.t con ruo^`i dde^'n dda^.u ngay le^n ddi~a thi.t. Chi.
vo+. vo^.i ke^u le^n: 

- Tho^i che^'t ro^`i! Ma^m co+m cu'ng o^ng ba` ma` anh kho^ng coi
ca^?n tha^.n dde^? ruo^`i no' dda^.u va`o, la`m ue^' ta.p ma^'t ro^`i!

Anh cho^`ng nghe the^', gia^.n con ruo^`i la('m, nghi~ bu.ng: Hai vo+.
cho^`ng lo`ng tha`nh la`m ddu+o+.c ma^m co+m ma` con ruo^`i no' la`m
o^ ue^', gio+` co' u'ng, ong ba` cu~ng kho^ng ve^` hu+o+?ng nu+~a,
lie^`n le^n huye^.n ke^u: 

- Ba^?m la.y quan lo+', chu'ng to^i va^'t va? quanh na(m ho^m nay
mo+'i la`m dduo+.c ma^m co+m cu'ng o^ng ba`, the^' ma` con ruo^`i no'
sa` va`o, la`m o^ ue^' ca?. Xin quan lo+'n xu+? to^.i nho+`. 

Quan nghe xong ba?o: 

- Tao cho phe'p ma`y tu+` ra`y he^~ tha^'y no' ba^'t ky` o+? ddau,
cu+' dda'nh cho che^'t. 

Quan vu+`a buo^ng lo+`i, thi` mo^.t con ruo^`i dde^'n dda^.u ngay
tre^n ma' quan. 

Anh kia tro^ng tha^'y, ma('m mo^i, giang tay ta't bo^'p va`o ma(.t
quan chu+'i: 

- Bo^' ma`y! DDa^' che^'t vo+'i o^ng chu+a! 



11. Co' con giun dda^'t! 

Quan tua^`n ra^.m ra^u, ngo^`i a(n co+m vo+'i quan a'n kho^ng ra^u.
Co' ha.t co+m di'nh va`o ra^u quan tua^`n, anh li'nh ha^`u quan tua^`n
vo^.i ba^?m: 

- Ba^?m cu. lo+'n, trong bo^. ra^u cu. lo+' co' ho`n ngo.c minh cha^u.
Quan tua^`n thu?ng tha(?ng vuo^?t ra^u dde^? cho ha.t co+m ro+i
xuo^'ng. 

Quan a'n ve^` nha`, ba?o anh li'nh ha^`u mi`nh: 

- DDa^'y ma`y xem! Li'nh be^n quan tua^`n kho^n ngoan the^' dda^y!
Gia' ma`y ho.c ddu+o+.c nhu+ no' thi` co' pha?i tao cu~ng ddu+o+.c
ma't ma(.t kho^ng? 

Ca'ch ma^'y ho^m sau, quan tua^`n sang quan a'n a(n co+m. Co' so+.i
bu'n di'nh o+? me'p quan a'n, anh li'nh ha^`u quan a(n tro^ng tha^'y
vo^.i ba^?m: 

- Ba^?m cu. lo+'n, tre^n me'p cu. lo+'n co' con giun dda^'t dda^'y a.!