Tin VN: Ca'c Lua^.t Su+ Trong Vu. A'n Vu~ Xua^n Tru+o+`ng

[AnHai Doan <anhai@cs.washington.edu>]

Tri'ch ba'o ha?i ngoa.i:


Ca'c Lua^.t Su+ Trong Vu. A'n Vu~ Xua^n Tru+o+`ng.

Sau khi vu.
a'n xu+? ddu+o+`ng da^y ma tu'y Vu~ Xua^n Tru+o+`ng ta.m ke^'t thu'c va` ca'c
can pha.m ddang cho+` ke^'t qua? kha'ng a'n, thi` mo^.t so^' ba'o chi' ba('t
dda^`u ti`m hie^?u ve^` nhu+~ng va^'n dde^` lie^n he^. dde^'n vu. a'n ma tu'y
lo+'n nha^'t tu+` tru+o+'c dde^'n nay, trong ddo' co' va^'n dde^` lua^.t su+
ba`o chu+~a cho ca'c bi. can. 

Theo ba'o Tie^`n Phong Chu? Nha^.t, so^' 20, na(m 1997, co' ba`i vie^'t
"Cu~ng Ne^n Bie^'t Ve^` Co^ng Vie^.c cu?a Ca'c Lua^.t Su+ Trong Vu. A'n
Sie^ng Phe^nh, Vu~ Xua^n Tru+o+`ng" nha^.n ddi.nh ra(`ng "....ly' ra tha^n
nha^n bi. ca'o pha?i ti`m to+'i lua^.t su+ ngay tu+` giai ddoa.n ddie^`u tra
va` ngu+o+.c la.i, lua^.t su+ cu~ng pha?i ti`m to+'i bi. ca'o ngay tu+` giai
ddoa.n a^'y\. Khi ddu+o+.c ngu+o+`i nha` bi. ca'o mo+`i, co' le~ vi` qua'
nhie^`u ly' do, ke^? ca? ly' do te^' nhi. nhu+ vu. a'n dda(.c bie^.t nghie^m
tro.ng kho^ng ddu+o+.c tie^'p xu'c vo+'i bi. ca'o! ! , hoa(.c dda so^' bi.
ca'o nghi~ ra(`ng mi`nh cho^'i ddu+o+.c to^.i, co`n nhu+~ng ly' do kha'c
nu+~a khie^'n ca'c lua^.t su+ de` chu+`ng". 

Ve^` y' kie^'n cu?a ca'c lua^.t su+, ba`i ba'o vie^'t: "Mo^.t lua^.t su+ cao
tuo^?i co' kinh nghie^.m trong vu. na`y cho bie^'t: "Ne^'u ddu+o+.c ddo.c
bu't lu.c lo+`i khai chi'nh tay tha^n chu? cu?a mi`nh vie^'t, ne't chu+~ ra
sao ke^? ca? ddo^. dda^.m nha.t cu?a mu+.c the^' na`o, nhu+~ng ma^~n ca?m,
nhu+~ng y' tu+o+?ng nghe^` nghie^.p co' khi xua^'t hie^.n ngay lu'c a^'y\.
Ti'nh ca'ch ddo^. trung thu+.c, hoa(.c gia? do^'i, hoa(.c bi. e'p cung,
v.v... nhie^`u khi co' the^? cho^.p ddu+o+.c, ca(n cu+' va`o ne't chu+~,
ddo^. dda^.m nha.t a^'y". Chu+a xong, tie^'p xu'c ddu+o+.c vo+'i ho^` so+
nghie^n cu+'u xong dda~ me^.t, ca'i ddoa.n ddi ga(.p bi. ca'o, ddi ga(.p
tha^n chu? cu?a mi`nh cu~ng cha? ke'm nhie^`u khe^, va^'t va?. Ca'c tha^n
chu? dda^u co' giam giu+~ ta^.p trung o+? tra.i ta.m giam Ha` No^.i, lo^'i
Ca^`u Die^~n ddi va`o, ma` giam o+? ra?i ra'c, xa nha^'t la` Ba^'t Ba.t,
Suo^'i Hai, co+~ non 80km. Ngu+o+`i na`o may ga(.p ddu+o+.c tha^n chu? ga^`n,
thi` thu? tu.c ga(.p cu~ng he^'t su+'c cha(.t che~. Sau khi xua^'t tri`nh
ddu? mo.i thu+' gia^'y to+` ca^`n thie^'t, kho^ng thie^'u ddu+o+.c khoa?n
chu+'ng minh thu+ nha^n da^n, ro^`i ddo+.i, ro^`i cho+`. Khi ga(.p ddu+o+.c
tha^n chu? cu?a mi`nh thi` kho^ng pha?i la` hai ngu+o+`i ngo^`i no'i chuye^.n
tay ddo^i pho?ng va^'n, ma` co' mo^.t nha^n vie^n ca?nh sa't ddie^`u tra
ngo^`i luo^n ddo' ba?o ve^.. Cha(.t che~ nhu+ va^.y ma` ho'a hay, vi` kho^ng
bie^'t tu+` dda^u bo^~ng ra^`m le^n ca'i tin lua^.t su+ Hie^'u ba`o chu+~a
cho DDa`o Xua^n Se dda~ ddu+a vo+. cu?a y la` Khu'c Thi. DDa`o va`o tra.i
g iam dde^? DDa`o tho^ng cung vo+'i Se\. Lua^.t su+ Hie^'u dang hai tay ra
than "Tro+`i o+i! Ai ma` ddo^.c mie^.ng the^' kho^ng bie^'t. Gia? su+? nhu+
to^i co' y' ddi.nh ddo' thi` ddo^`ng chi' ca?nh sa't ddie^`u tra ngo^`i be^n
ca.nh la.i dde^? ye^n cho a`!". Co' le~ ngu+o+`i pha?i tra?i qua cha(.ng
ha`nh tri`nh da(`ng da(.c nha^'t la` lua^.t su+ Nguye^~n Tro.ng Ty., no'i
ddu'ng ho+n la` "Cu. Ty.", pho' chu? nhie^.m, pha?i lo. mo. bu+o+n ba? ti`m
thue^ xe dde^? le^n ddu+o+`ng ddi Ba^'t Ba.t ga(.p tha^n chu? cu?a mi`nh la`
Thi. Lu.a vo+. cu?a "qua'i nha^n" Vu~ Xua^n Tru+o+`ng". 

Ke^? no^~i kho^? cu?a lua^.t su+, ba`i ba'o vie^'t
ra(`ng: "Ca^.p ra^.p va^'t va? bu+o+n ba? nhu+ va^.y, nhu+ng 18 tha`nh vie^n
cu?a ddoa`n lua^.t su+ Ha` No^.i dde^`u dda~ ra'ch lu+ng ra'ch o'c nhu+~ng
tu+ lie^.u, kie^'n thu+'c ca^`n thie^'t cho co^ng vie^.c dde^`u co' ma(.t
lu'c 8 gio+` sa'ng nga`y 2/5/1997 ta.i pho`ng xu+? a'n to`a Ha` No^.i\. 

Ma^'y nga`y
dda^`u tho+`i gian to`a tha^?m va^'n bi. ca'o du+o+`ng nhu+ la` ca'c lua^.t
su+ chu+a pha?i la`m gi`, va` cha('c la` do me^.t mo?i, ca(ng tha(?ng qua
nhie^`u nga`y chua^?n bi., pho`ng xu+? a'n la.i cha^.t cho^.i, no'ng bu+'c
ne^n co' ngu+o+`i ngu? ga^.t, mo^.t so^' kha'c nha^'m lie^n tu.c nu+o+'c
khoa'ng Lavi\. Nhu+~ng buo^?i kha'c, sang dde^'n chu+o+ng tri`nh, ca'c lua^.t
su+ va`o cuo^.c ba`o chu+~a cho bi. ca'o, ma^'y da~y ghe^' cha^u va`o da~y
bi. ca'o tu` da^y ma tu'y ddu+o+.c nhu+~ng ngu+o+`i du+. phie^n to`a dde^?
ma('t to+'i nhie^`u nha^'t, va` la`m cho kho^ng khi' pha'p ddi`nh so^i no^?i
ha(?n". 

"Lua^.t su+ Vu~ San vo+'i gio.ng no'i tra^`m re` kha' ha^'p da^~n, lo^i
cuo^'n ngu+o+`i nghe suo^'t lu+o+.t. Lua^.t su+ Nguye^~n Tro.ng Ty. phong
ca'ch khu'c chie^'t ma` kho^ng kho^, na(m 1992, o^ng dda~ ba`o chu+~a cho bi.
ca'o Vu~ Ngo.c Ha?i trong phie^n to`a ve^` vu. 3,1 ti? cu?a "DDu+o+`ng da^y
500Kv". Sau ddo', ddoa`n lua^.t su+ Ha` No^.i dda~ co' co^ng va(n gu+?i ca'c
co+ quan co' tra'ch nhie^.m ra(`ng "Ta.i sao ca'c y' kie^'n cu?a lua^.t su+
trong phie^n to`a a^'y la.i kho^ng ddu+o+.c to^n tro.ng?". Lua^.t su+ Ha`
DDa(ng thi` gio.ng kha`n kha`n ma` chi? rie^ng o^ng mo+'i co', va` lua^.t su+
Ha(`ng Nga ngu+o+`i ga^`y ma?nh, ma(.c a'o tra('ng mo+'i ngo' qua tu+o+?ng
nhu+ chi`m va`o sa('c phu.c cu?a ca?nh sa't va` ma`u xa'm tro cu?a a'o tu`
chung quanh. Ca? hai ngu+o+`i ba`o chu+~a cho Vu~ Ba?n dde^`u co' ba`i pha't
bie^?u khie^'n cho ngu+o+`i du. phie^n to`a quen pha?n xa. tha^'y ca'i gi`
u+ng y' la` no^?i co+n vo^~ tay\. Chu? to.a Hoa`ng Tra^n Thanh la^.p tu+'c
ca?nh ca'! ! o "DDe^` nghi. tra^.t tu+., dda^ y kho^ng pha?i la` mo^.t ho^.i
nghi.!". Cu~ng xin mo+? ngoa(.c mo^.t chu't ve^` lua^.t su+ tuo^?i Ngo.
(1954), tre? ho+n 1 tuo^?i so vo+'i chu? to.a, phie^n to`a na`y, lua^.t su+
Ha(`ng Nga ba`o chu+~a cho Du+o+ng Ngo.c Tha('ng (tu+? hi`nh) va` Vu~ Ba?n (7
dde^'n 10 na(m tu`): "Thu' thu+.c, to^i ca~i vi` nhie^.m vu. chu+' kho^ng
the^? dda.t ddu+o+.c ye^u ca^`u cu?a gia ddi`nh. Nhu+ng to^i pha?i he^'t
su+'c la`m tro`n nhie^.m vu.". 

"Gio+` gia?i lao, lua^.t su+ la~o tha`nh Nguye^~n Tha`nh Vinh co' nha^.n xe't
ve^` ddo^`ng nghie^.p cu?a o^ng trong phie^n to`a na`y: "Ta.m ddu+o+.c,
nhu+ng cu~ng co' nhu+~ng pha't bie^?u do tri`nh ddo^. ha.n che^', cha(?ng
ha.n nhu+ vie^.c che^' thu`ng xe ho+i hai nga(n la` "dde^? gia?m tro.ng
lu+o+.ng", cha(?ng ha.n nhu+ bi. ca'o Nguye^~n Thi. Hoa o+? DDie^.n Bie^n la`
"ngu+o+`i lao ddo^.ng ca^`n cu`". Khi ddu+o+.c ho?i la` "Co' the^? co`n qua'
so+'m, nhu+ng tu+` nay dde^'n phie^n chung tha^?m se~ co' ba^'t ngo+` gi`
tu+` phi'a ca'c lua^.t su+ pha?i ba?o ve^. ddu+o+.c quye^`n lo+.i cu?a xa~
ho^.i, nha` nu+o+'c va` co^.ng ddo^`ng mo+'i ba?o ve^. ddu+o+.c quye^`n lo+.i
ho+.p pha'p cu?a bi. can?". Lua^.t su+ Vinh tra? lo+`i: "Nghie^m la` ba?o
ve^. ddu+o+.c lua^.t pha'p. Minh ddo' la` nha^n va(n, nha^n ba?n ma` lua^.t
su+ pha?i la`m ro~ ddu+o+.c. No'i to'm la.i la` su+. ke^'t ho+.p nhua^`n
nhuye^~n cu?a ly' lua^.n pha'p ly' va` nghe^. thua^.t ba`o chu+~a thi` mo+'i
co' hie^.u qu! ! a? va` a^'n tu+o+.ng. To^i kho^n g muo^'n du`ng tu+` ba^'t
ngo+`. 

----------------