Ba'o VN: Thu+o+ng ma.i Ha?i Pho`ng - Tha'ch thu+'c mo+'i

[AnHai Doan <anhai@cs.washington.edu>]

Thu+o+ng ma.i Ha?i Pho`ng

                               Tha'ch thu+'c mo+'i

Kha^m Ddu+'c

Ha?i Pho`ng co' vi. the^' quan tro.ng, ddu+o+.c xa'c nha^.n la` "mo^.t go'c=
"
lo+'n trong khu tam gia'c kinh te^' Ha` No^.i-Ha?i Pho`ng-Qua?ng Ninh. Tron=
g
tho+`i ky` ddo^?i mo+'i, thu+o+ng ma.i quo^'c doanh Ha?i Pho`ng pha^`n na`o
cu?a mi`nh chu+'ng to? ddu+o+.c "su+'c so^'ng" dda~, kinh doanh no^.i
thu+o+ng ta(ng tru+o+?ng qua ca'c na(m, xua^'t nha^.p kha^?u ddu+o+.c phu.c
ho^`i, thi. tru+o+`ng tu+o+ng ddo^'i o^?n ddi.nh. Vi' du., to^?ng mu+'c lu+=
u
chuye^?n ha`ng ho'a tre^n ddi.a ba`n na(m 1996 dda.t 7.530 ti? ddo^`ng, ta(=
ng
14% so vo+'i na(m 1995; kim nga.ch xua^'t kha^?u dda.t 163 trie^.u USD, ta(=
ng
35,3% so vo+'i na(m 1995 (trong ddo' ca'c doanh nghie^.p trung u+o+ng dda.t
33 trie^.u USD); kim nga.ch nha^.p kha^?u dda.t 416 trie^.u USD, ta(ng 61,8=
%;
thu+o+ng ma.i quo^'c doanh giu+~ ti? tro.ng ba'n buo^n 80%. Mo^.t so^' co^n=
g
ty xua^'t nha^.p kha^?u dda~ "vu+o+n ca'nh tay" dde^'n ta^.n na(m cha^u.
Nhu+~ng doanh nghie^.p kinh doanh no^.i thu+o+ng dda~ a'p du.ng nhie^`u loa=
.i
hi`nh kinh doanh nhu+: dda.i ly' cho ca'c ddo+n vi. sa?n xua^'t trong
nu+o+'c, dda.i ly' cho ca'c ha~ng sa?n xua^'t nu+o+'c ngoa`i, mo+? ro^.ng
ma.ng lu+o+'i "ve^. tinh" xuo^'ng ca'c huye^.n, xa~, phu+o+`ng, tu+ nha^n,
mo+? cu+?a ha`ng "tu+. cho.n"... dda?m ba?o hie^.u qua? kinh doanh.=20

Mo^.t nha^n to^' kha'c go'p pha^`n giu'p cho hoa.t ddo^.ng thu+o+ng ma.i o^=
?n
ddi.nh va` pha't trie^?n ma` kho^ng the^? kho^ng dde^` ca^.p to+'i ddo' la`
co^ng ta'c qua?n ly' thi. tru+o+`ng. Chi cu.c QLTT va` ca'c pho`ng qua?n ly=
'
co^ng thu+o+ng nghie^.p qua^.n, huye^.n dda~ to^? chu+'c nhie^`u ddo^.i
kie^?m tra hoa.t ddo^.ng kinh doanh cu?a ca'c doanh nghie^.p, ho^. ca' the^=
?,
chu? ye^'u kie^?m tra va` xa'c ddi.nh ti'nh ho+.p pha'p trong hoa.t ddo^.ng
kinh doanh (dda(ng ky' kinh doanh, ma(.t ha`ng kinh doanh) va` ca'c nghi~a
vu. no^.p nga^n sa'ch. Ddo^`ng tho+`i, chi cu.c pho^'i ho+.p vo+'i ca'c co+
quan hu+~u tra'ch to^? chu+'c kie^?m tra theo nga`nh nghe^` kinh doanh nhu+
xa(ng da^`u, than mo?, y te^', thuo^'c ta^n du+o+.c, giao tho^ng va^.n ta?i=
,
lu+o+ng thu+.c, sa'ch gia^'y vo+? ho.c sinh, ha`ng ca^'m...=20

Tuy nhie^n, nhu+~ng gi` nga`nh thu+o+ng ma.i Ha?i Pho`ng dda~ la`m ddu+o+.c
chu+a xu+'ng vo+'i vi. the^' vo^'n co' cu?a Ha?i Pho`ng va` nhu+ dda'nh gia=
'
cu?a Ban Thu+o+`ng vu. Tha`nh u?y "co`n na(.ng ti'nh tu+. pha't, thie^'u
ddi.nh hu+o+'ng la^u da`i, to^? chu+'c pha^n ta'n, manh mu'n, quy mo^ nho?.=
".
Thu+.c tra.ng ddo' da^~n to+'i vie^.c "vun ve'n" cho rie^ng mi`nh, mie^~n s=
ao
co' lo+.i nhua^.n, nhie^`u khi "ga` nha` dda' nhau". Khi ca'c nha` ma'y, xi=
'
nghie^.p chuye^?n tha`nh co^ng ty, ca'c doanh nghie^.p kinh doanh thu+o+ng
ma.i thua^`n tu'y thie^'u vo^'n, kho^ng ga('n vo+'i sa?n xua^'t, tro+? ne^n
ha^~ng hu.t, ma^'t da^`n ba.n ha`ng va` thi. tru+o+`ng. Su+. hi`nh tha`nh k=
hu
"kinh te^' mo+?" o+? Qua?ng Ninh, cu`ng vo+'i vie^.c Nha` nu+o+'c dda^`u tu=
+
mo+? ro^.ng ca'c ca?ng Ca'i La^n, Cu+?a Lo`, Vu~ng =80ng va` mo^.t so^' ca?=
ng
kha'c a('t se~ pha^n bo+'t "luo^`ng" ha`ng, Ha?i Pho`ng de^~ bi. "nu'ng
the^'". Ca'c ddo+n vi. kinh doanh xua^'t nha^.p kha^?u Ha?i Pho`ng co`n
nhie^`u dda^`u mo^'i, vo^'n pha^n ta'n, kho' ca.nh tranh vo+'i ca'c doanh
nghie^.p trong va` ngoa`i nu+o+'c, kho^ng the^? khai tha'c to^'t lo+.i the^=
'
cu?a ca?ng bie^?n la^u ddo+`i. Tre^n thu+.c te^', ngoa`i Co^ng ty thu+o+ng
ma.i to^?ng ho+.p Minh Khai, cho^'t ta.i Trung ta^m ba'ch ho'a to^?ng ho+.p
tru+o+'c dda^y, to? ro~ "bo^. ma(.t" thu+o+ng ma.i quo^'c doanh, co`n ha^`u
he^'t bi. che khua^'t bo+?i nhu+~ng cu+?a ha`ng khang trang cu?a tu+ nha^n,
hoa(.c danh nghi~a la` quo^'c doanh nhu+ng thu+.c cha^'t la` tu+ thu+o+ng
nu'p bo'ng... Nhie^`u ddo+n vi. thu+o+ng ma.i quo^'c doanh qua^.n, huye^.n
thua lo^~...Ta^'t ca? ddang dda(.t ra cho nga`nh thu+o+ng ma.i quo^'c doanh
Ha?i Pho`ng nhu+~ng tha'ch thu+'c mo+'i, hoa(.c la` to^? chu+'c la.i dde^?
ddu? su+'c chi pho^'i thi. tru+o+`ng, ta.o ra hie^.u qua? cao hoa(.c...tu.t
ha^.u?=20

Dda?ng bo^. Ha?i Pho`ng cho.n mu.c tie^u xa^y du+.ng Ha?i Pho`ng tro+? tha`=
nh
trung ta^m thu+o+ng ma.i di.ch vu. cu?a vu`ng duye^n ha?i Ba('c bo^.. UBND
tha`nh pho^' Ha?i Pho`ng dda~ chi? thi. cho ca'c ban nga`nh, pho^'i ho+.p
cu`ng So+? Thu+o+ng ma.i sa('p xe^'p la.i thi. tru+o+`ng, 29 doanh nghie^.p
thuo^.c So+? qua?n ly' se~ co`n la.i 12- 15 doanh nghie^.p chuye^n doanh
nga`nh ha`ng va` kinh doanh to^?ng ho+.p co' vo^'n, co' co+ so+? va^.t cha^=
't
ky~ thua^.t o^?n ddi.nh, chi pho^'i ba'n buo^n, co' ti? tro.ng ba'n le? ca^=
`n
thie^'t, ta^.p trung va`o ca'c ma(.t ha`ng chu? ye^'u nhu+ xi ma(ng, sa('t
the'p, xa(ng da^`u, pha^n bo'n, lu+o+ng thu+.c, thuo^'c chu+~a be^.nh...
Ddo^'i vo+'i nhu+~ng doanh nghie^.p thua lo^~ ke'o da`i, kie^n quye^'t xu+?
ly' ba(`ng nhu+~ng hi`nh thu+'c thi'ch ho+.p; xa^y du+.ng, cu?ng co^' la.i
ca'c ho+.p ta'c xa~ thu+o+ng ma.i o+? qua^.n, huye^.n, thi. tra^'n; xa^y
du+.ng 5 khu thu+o+ng ma.i: ta^y ba('c tha`nh pho^' (Nomura, Va^.t Ca'ch,
Thu+o+.ng Ly', So+? da^`u), ba('c Thu?y Nguye^n (Minh Ddu+'c, Be^'n Ru+`ng,
Vu~ Ye^n), ddu+o+`ng 14 (Tha`nh To^, Ta^n Tha`nh, Khu che^' xua^'t), Kie^'n
An (Qua'n Chu+~, Co^'ng Ddo^i, Tie^n Ho^.i), ddo^ng nam tha`nh pho^' (Chu`a
Ve~, Ha. Ddoan, Ddi`nh Vu~) ;quy hoa.ch ca?i ta.o xa^y du+.ng ca'c cho+.
mo+'i nhu+ cho+. Sa('t, Tam Ba.c, cho+. An Du+o+ng va` 120 cho+. kha'c; kha=
?o
sa't, quy hoa.ch dde^? tha`nh pho^' quye^'t ddi.nh xa^y du+.ng khu trung ta=
^m
thu+o+ng ma.i to^? chu+'c qua?ng ca'o, ho^.i cho+. trie^?n la~m, xu'c tie^'=
n
giao di.ch thu+o+ng ma.i... dde^? dde^'n na(m 2000 Ha?i pho`ng dda.t kim
ngach xua^'t kha^?u 500 trie^.u USD. So+? Thu+o+ng ma.i xa'c ddi.nh ma(.t
ha`ng xua^'t kha^?u chi'nh la` qua^`n a'o may sa(~n, gia`y de'p, tha?m len,
thu?y sa?n che^' bie^'n, ca'c ma(.t ha`ng chuye^?n kha^?u nhu+: thuo^'c la'=
,
o^- to^, da^`u co., nho^m tho?i, ddo^`ng ddie^.n pha^n, linh kie^.n ddie^.n
tu+?... Muo^'n la`m ddu+o+.c ddie^`u ddo', ngoa`i vie^.c huy ddo^ng ca'c
nguo^`n vo^'n, tha`nh pho^' co`n co' chi'nh sa'ch dda^`u tu+ cho ha`ng che^=
'
bie^?n thu?y ha?i sa?n, no^ng sa?n xua^'t kha^?u. Thi. tru+o+`ng vi' nhu+
bie^?n kho+i, ba~o to^' va` so'ng ddo^.ng, pha?i co' thuye^`n lo+'n vo+'i
ddo^.i ngu~ thu?y thu? gio?i, la`nh nghe^` mo+'i ra kho+i xa va` vu+o+.t qu=
a
so'ng gio' ddu+o+.c. Va^.y ne^n, mo^.t va^'n dde^` bu+'c xu'c dda(.t ra vo+=
'i
nga`nh thu+o+ng ma.i Ha?i Pho`ng la` bie^'t lu+.a cho.n, tuye^?n cho.n ddo^=
.i
ngu~ ca'n bo^. qua?n ly' gio?i ve^` chuye^n mo^n nghie^.p vu., ngoa.i ngu+~=
,
pha'p lua^.t. Xem ra, nhu+~ng ngu+o+`i "bie^'t la`m gia`u" cho thu+o+ng ma.=
i
Ha?i Pho`ng co`n qua' i't. Vie^.c tha`nh pho^' cho phe'p mo^.t so^' doanh
nghie^.p cu?a ddi.a phu+o+ng tham gia la` tha`nh vie^n cu?a To^?ng co^ng ty
thu+o+ng ma.i trung u+o+ng, tha`nh pho^' Ha` No^.i, tha`nh pho^' Ho^` Chi'
Minh cu~ng la` mo^.t gia?i thoa't kho^ng chi? mang la.i hie^.u qua? kinh
doanh ma` co`n ti'ch lu~y kinh nghie^.m, na^ng ta^`m ca'n bo^. qua?n ly' ch=
o
Ha?i Pho`ng. Cuo^'i cu`ng la` tra^.t tu+. kinh doanh, vai tro` cu?a lu+.c
lu+o+.ng QLTT ddu+o+.c xa'c ddi.nh la` co^ng cu. qua?n ly' hie^.u nghie^.m,
UBND tha`nh pho^' dda~ "ba^.t dde`n xanh" cho So+? Thu+o+ng ma.i cu?ng co^'
ddo^.i ngu~ qua?n li' thi. tru+o+`ng ddu? ma.nh ve^` nghie^.p vu. va`
ddu+o+.c trang bi. dda^`y ddu? phu+o+ng tie^.n ky~ thua^.t la`m vie^.c.=20

Ha?i Pho`ng co' vu+o+n le^n tro+? tha`nh "trung ta^m kinh te^'" lo+'n vu`ng
duye^n ha?i Ba('c bo^. hay kho^ng, ta^'t ca? tu`y thuo^.c va`o "no^.i lu+.c=
"
cu?a chi'nh nhu+~ng con ngu+o+`i tha`nh pho^' ca?ng!=20

K.Dd
--------------------------