[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]

Co+ ho^.i cua? Chua'-Ba'o Tie^`n phong chu? nha^.t






"Co+ ho^.i cua? Chua' " hay co+ ho^.i cua? mo+? cu+?a

DDu+'c Uy

( Ba'o Tie^`n phong chu? nha^.t so^' ra 29-8-99 )

Ca^u ho?i dda^`u tie^n la` vi` sao "CHCC" (vie^'t ta('t cho tie^'t kie^.m 
vi` chi? co`n 30 tua^`n nu+~a la` li.ch su+? the^' ky? sang trang na(m 2000 
vo+'i bao su+. kie^.n) la.i ddu+o+.c ta'i ba?n va` cha('c no' ddu+o+.c in 
la^.u ba'n ngoa`i cho+. sa'ch ? Theo to^i, nhu+ Phan Tro.ng Thu+o+?ng mo+? 
dda^`u ba`i cu?a mi`nh la` CHCC dda~ "pha?n a'nh ddu+o+.c va`i ba khi'a 
ca.nh co+ ba?n nha^'t cu?a cuo^.c so^'ng" (Le^nin) no'i cu. the^? ho+n la` 
nha` va(n kho^ng chuye^n Nguye^~n Vie^.t Ha` dda~ pha?n a'nh ddu+o+.c mo^.t 
gio+'i tre? tri' thu+'c bi. cuo^'n va`o co+n lo^'c cu?a tho+`i dda.i... To^i 
xin hie^.u chi?nh ti' chu't nhu+ng co+ ba?n ve^` nha^.n xe't na`y: "Cho 
dde^'n nay ha^`u nhu+ chu+a co' tie^?u thuye^'t na`o vie^'t ve^` mo^.t lo+'p 
tre? xua^'t ngoa.i va`o nhu+~ng na(m 80 ma` tha^.t va` hay dde^'n the^'; 
vo+'i va(n phong hie^.n dda.i dde^'n the^'!". Xin ga'c sang mo^.t be^n 
nhu+~ng chuye^.n be^'p nu'c thu? thua^.t vie^'t la'ch cu?a Vie^.t Ha` ma` 
hai anh Thu+o+?ng va` Ha?o ddie^?m qua; na`o la` sa'ch vie^'t co' ho+i 
hu+o+'ng hay mu`i vi. cu?a tie^?u thuye^'t mo+'i hoa(.c cu?a tho+`i 
thu+o+.ng ddo^.c thoa.i no^.i ta^m; theo to^i ro~ ra`ng ta'c gia? co' 
nhu+~ng ddo'ng go'p ghi da^'u a^'n va`o na(m cuo^'i the^? ky? ha`o hu`ng va` 
ba.o lie^.t nha^'t na`y, chu+' dda^u chi? la` chuye^.n khoe me~ tri' thu+'c 
do+?m hay xi` xo^` ngo.ng li'u ngo.ng lo^, tie^'ng me. dde? chu+a so~i no'i 
gi` dde^'n tie^'ng Ta^y; do ca'c nha^n va^.t bi. hu't va`o do`ng giao thoa 
va(n hoa' DDo^ng Ta^y o+? tho+`i ddie^?m xoa'y lo^'c ma` anh cha`ng tie^?u 
no^ng Vie^.t Nam ddu+o+.c cuo^.c ddo^?i mo+'i va` mo+? cu+?a ta.o co+ ho^.i 
da^'n tha^n va`o, du` ddo' chu? ye^'u la` ca'c cha`ng trai va` co^ ga'i Ha` 
No^.i - Tha(ng Long. Ha~y nghe tri'ch ngang ly' li.ch cu?a ca'c nha^n va^.t 
(Vie^.t Ha` xu+'ng dda'ng la` mo^.t thu+ ky' ba^'t dda('c di~ cu?a mo^.t 
tho+`i chu+a qua dda~ ghi la.i to^'c ky' nhu+~ng ma?nh ddo+`i, nhu+~ng 
kie^?u ngu+o+`i tre? tuo^?i ddi Ta^y mo^m mo^.ng sinh to^`n va` ddo^?i 
ddo+`i): "Ngu+o+`i Vie^.t o+? DDo^ng A^u ho+i nhie^`u, ddu? ca'c loa.i. Vo+~ 
no+. trong nu+o+'c, xua^'t kha^?u lao ddo^.ng, ho.c sinh du ho.c, quan 
chu+'c ddi buo^n, tuo^?i tu+` mu+o+`i ta'm dde^'n na(m nha(m. Du` la` dda`n 
o^ng hay dda`n ba` thi` dde^`u chung mo^.t kha't vo.ng: ba^'t ke^? ca'ch 
thu+'c na`o, mie^~n sao cho co' ddu+o+.c tha^.t nhie^`u tie^`n. Kho^ng the^? 
tra'ch ai ddu+o+.c, co' qua' tra'ch nhie^.m ddeo dda(?ng. Tru+o+'c khi 
bu+o+'c cha^n sang dda^y ha^`u nhu+ ta^'t ca? dda~ no^.p le^. phi' kha^'u 
hao tu+` o+? nha`. Bi. bi.p bo+.m thi` da(m ba^?y ca^y, quen bie^'t thi` 
cu~ng va`i ba chi?. DDa^'y la` chu+a ke^? co' nhu+~ng ngu+o+`i ddu`m theo 
ca? go'i hy vo.ng gia^`u co' cu?a ca? do`ng ho.. Nguye^n tie^`n cha.y cho.t 
dda~ nuo^'t he^'t tie^`n nhi.n a(n nu+?a na(m cu?a bo^', cu?a me., cu?a anh, 
cu?a chi.. Ta^'t nhie^n la` kho^ng ke^? nhu+~ng ca^.u a^'m cho chie^u ma` 
nhu+~ng chuye^'n sang DDo^ng A^u chi? la` du li.ch nghi? ngo+i cho ca'c quan 
o^ng, ca'c quan ba` thu+o+?ng nha^n di.p thi tru+o+.t dda.i ho.c..." (tr. 
284 - 285, ba?n in la^`n thu+' nha^'t).
Mo+? cu+?a thi` tho^ng thoa'ng ho+n, tru+o+'c he^'t cho gio+'i tre?, cho du` 
ruo^`i nha(.ng co' vo ve, co+ ho^.i na`y dda^u chi? cu?a Chu'a hay do Chu'a 
ban ma` tru+o+'c he^'t nho+` co^ng cuo^.c ddo^?i mo+'i va` mo+? cu+?a do 
DDa?ng kho+?i xu+o+'ng ma` co'... Tre^n ca'i ne^`n xa~ ho^.i va` co+ ho^.i 
a^'y cha('c se~ kho' co' mo^.t loa.i nha^n va^.t ma^~u ly' tu+o+?ng theo 
quan nie^.m cu?a tho+`i Paven hay ha^.u Paven dde^? gio+'i tre? soi chung ? 
Su+. ddu.ng ddo^. hai ne^`n va(n hoa' co^? truye^`n va` hie^.n dda.i xa~ 
ho^.i chu? nghi~a o+? tro+`i A^u; xin lu+u y' ca'c nha^n va^.t cu?a Vie^.t 
Ha` chu+a dda(.t cha^n le^n ca'c nu+o+'c tu+ ba?n chu? nghi~a; khie^'n cho 
ca'c nha^n va^.t CHCC bo^.c lo^. trie^.t dde^? ti'nh ca'ch vo+'i ta^'t ca? 
nhu+~ng ca'i hay va` ca'i do+? cu?a no'. Va^'n dde^` dda(.t ra o+? dda^y 
he^. tro.ng ho+n ca'ch dde^` ca^.p cu?a Phan Tro.ng Thu+o+?ng, ty? nhu+ sau 
va`i na(m, ho. nhu+ que^n ma^'t ho. la` ngu+o+`i Vie^.t. Ho. tu+o+?ng dda~ 
ddu+o+.c ne^`n va(n minh Cha^u A^u de^~ da~i va` ha`o pho'ng ban ta(.ng cho 
ca? ne^`n va(n hoa' cu?a no'. Da^'u a^'n ro~ nha^'t kho^ng chi? o+? trong 
cung ca'ch u+'ng xu+? vo+'i ngu+o+`i, vo+'i tie^`n cung ca'ch nghi~ va` la`m 
a(n ma` co`n the^? hie^.n ngay o+? con ma('t nhi`n xa~ ho^.i va` cuo^.c 
so^'ng dda^`y kinh thi., co' pha^`n u a'm va` be^.nh hoa.n cu?a ho.. Muo^'n 
pha^n ti'ch mo^.t su+. va^.t ty? nhu+ mo^.t ta'c pha^?m tru+o+'c he^'t 
nha^.n da.ng no', go.i te^n no' ra, chu+' dda^u chi? la` khen hay che^ vi` 
ca'i gu mo^~i ngu+o+`i mo^.t kha'c. Rie^ng to^i tha^'y mo^'i ti`nh tha^m 
sa^u cu?a Hoa`ng va` Nha~ ra^'t u+ la` "tie^?u thuye^'t", dde.p, ti`nh ba.n 
giu+~a hai ngu+o+`i dda`n o^ng va` dda`n ba` sau bao tha(ng tra^`m va^~n 
nguye^n trinh, kho^ng vu+o+.t qua' gio+'i ha.n, so+.i chi? mo?ng manh Nha~ 
kho^ng bie^'n tha`nh ngu+o+`i ti`nh ma` tro+? tha`nh cho^~ du+.a be^`n 
vu+~ng cho ca? nay mai khi ho. bu+o+'c va`o the^' ky? 21. Tra^`n Manh Ha?o 
quye^'t lie^.t chu+a no'i ba.o lie^.t ho+n khi chi? ra, go.i ma(.t chi? te^n 
ca'c nha^n va^.t cu?a CHCC la` nhu+~ng tri' thu+'c tre? lu+u manh hoa'... 
Gio+` dda^y ta bo^~ng nho+' dde^'n kha'i nie^.m cu?a Ma'c "vo^ sa?n lu+u 
manh", nhu+ng rie^ng to^i la.i nghi~ kha'c vo+'i hai anh... Ca'c nha^n va^.t 
cu?a Vie^.t Ha` dda'ng tra^n tro.ng, du` to^'t hay xa^'u theo mo^.t hay 
nhie^`u chua^?n na`o, bo+?i vi` co' lu'c ddu+'ng be^n bo+` vu+.c, ho. kho^ng 
ca^`n ca? nhu+~ng sa'm ho^'i muo^.n ma`ng, kho^ng cho+` ddo+.i mo^.t ca'ch 
thu. ddo^.ng va`o su+. cu+'u ro^~i cu?a Chu'a! Theo y' nghi~a bao qua't 
na`y, thi` CHCC la` mo^.t tie^?u thuye^'t hay, co' ti'nh ddie^?n hi`nh cao, 
mie^u ta? "Mo^.t tho+`i chu+a xa va('ng" cu?a mo^.t bo^. pha^.n gio+'i tre? 
ddi Ta^y, bi. hu't va`o co+n lo^'c tho+`i dda.i ma` vu+o+.t qua ddu+o+.c, 
kho^ng bi. ga^~y gu.c, lao va`o cuo^.c mu+u sinh, quye^'t thoa't ca?nh 
nghe`o no+i que^ hu+o+ng, vo+'i ky` vo.ng ddo^?i ddo+`i, tu+. lu+.c tu+. 
cu+o+`ng, kho^ng a(n theo a(n ba'm, bie^'t thi'ch nghi; nay me^.t mo?i co' 
lu'c cha'n chu+o+`ng nhi`n la.i qua~ng ddo+`i qua ma` va^~n chu+a an pha^.n, 
a^?n da^.t, kho^ng a(n theo no'i leo, a(n ba'm o^ng cha; ho. nhi`n ddo+`i 
mo^.t ca'ch ti?nh ta'o va` ra'o hoa?nh va` ba('t dda^`u tha^'y ra(`ng 
ddo^`ng tie^`n hoa' ra co' i't nha^'t hai ma(.t ?
Co' le~ ca'i ha^'p da^~n nha^'t cu?a tie^?u thuye^'t ma` i't ngu+o+`i dde^? 
y' la` ca'i cha^'t tre? cu?a ca'c nha^n va^.t. Ho. ra ddi tu+` sa^n bay 
No^.i Ba`i vo+'i y' thu+'c "tu+. cu+'u la^'y mi`nh tru+o+'c khi Tro+`i 
cu+'u" (Lo+`i co^' To^?ng Bi' thu+ Nguye^~n Va(n Linh). Ca'c nha^n va^.t 
cu?a Vie^.t Ha` so^'ng ra^'t tra^`n tu.c, tra^`n the^' cha(?ng pha?i nga`y 
xu+ng to^.i hay sa'm ho^'i; ddo^i khi ta co' ca?m gia'c ho. dung tu.c, 
chu+?i ddo+`i, cha(?ng qua vi` cuo^.c so^'ng thu'c ba'ch ngay ca? khi tro+? 
ve^` nu+o+'c, co' khi pha?i mu+o+.n ru+o+.u dde^? gia?i sa^`u va` va`o vo`ng 
ma men, ma tuy', tu+. tu+?, ca('t co^? ngu+o+`i kha'c nhu+ ca('t tie^'t ga`. 
Co' nhu+~ng trang ta? ngu+o+`i ta? ca?nh Ha` No^.i co' the^? xem nhu+ 
nhu+~ng a'ng va(n chu+o+ng ma` to^i tin ra(`ng se~ ddu+o+.c tuye^?n va`o 
mo^.t quye^?n ta.m go.i la` "Tha(ng Long - Ha` No^.i tho+`i mo+? cu+?a" 
chu+' dda^u chi? co' nhu+~ng ca^u ddie^?m xuye^'t tie^'ng Anh, ma'c ru+o+.u 
ngoa.i hay mo^'t tho+`i thu+o+.ng? "Tro+`i ca`ng tie^'t cua^n mu+a phu`n le^ 
the^. DDa~ qua ra(`m tha'ng Gie^ng. Va`i ca`nh dda`o bi. he'o ne'm vo^.i qua 
ddo^'ng ra'c. Re't ngo.t. Nhu+~ng le^~ ho^.i quanh vu`ng Ha` Ba('c, So+n 
Ta^y dda~ nha.t ngu+o+`i ddi kho^ng khi' ue^? oa?i la~ng ma.n ra^'t thi'ch 
ho+.p cho uo^'ng ru+o+.u va` dda'nh ba.c...". Hoa`ng mo^.t trong nhu+~ng 
nha^n va^.t ddu+o+.c da`nh nhie^`u trang nha^'t bi. che^ la` - hay chi'nh 
xa'c ho+n la` ddu+o+.c coi la` "Mo^.t tri' thu+'c thu+o+.ng tha(.ng nhu+ 
Hoa`ng, ddu+o+.c ta'c gia? Nguye^~n Vie^.t Ha` to^ ve~ trang ddie^?m ba(`ng 
son pha^'n tha^`n ho.c trie^'t ho.c, lu'c na`o cu~ng ddau dda^`u ve^` thu+.c 
ta.i va` hu+ vo^, lu'c na`o cu~ng la`m da'ng tri' thu+'c, la`m da'ng dda.o 
ddu+'c, la` ma^~u ngu+o+`i tho+`i thu+o+.ng sang tro.ng ho^m nay "? Chi'nh y 
(to^i du`ng chu+~ Y cho co' ti'nh cha^'t trung ti'nh vi` xem ca'c nha^n 
va^.t cu?a Vie^.t Ha` la` nhu+~ng con ngu+o+`i tha^.t, cha(?ng tie^u cu+.c 
ma` cu~ng cha(?ng ti'ch cu+.c, va^~n so^'ng quanh ta va` vo+'i ta) cu~ng co' 
nhie^`u lu'c tu+. ba.ch mo^.t ca'ch tri' tue^: "Thie^n ta`i la` nhu+~ng 
ngu+o+`i di. thu+o+`ng hoa(.c phi thu+o+`ng. Co`n to^i la` mo^.t ke? bi`nh 
thu+o+`ng ddang tha hoa' tha`nh ta^`m thu+o+`ng. Nhu+~ng ddam me^ va` kha't 
vo.ng lo+'n da^`n da^`n thui cho^.t khi lie^n tu.c bi. va^y bo+?i nhu+~ng 
ddie^`u tu?n mu?n. To^i ye^u va` ddu+o+.c ye^u. To^i ye^u va` kho^ng 
ddu+o+.c ye^u. o+? cho^~ na`y cha('c to^i la^`m la^~n. Cha(?ng nhe~ ti`nh 
ye^u la.i ta^`m thu+o+`ng sao. To^i bi. "so^'c", cu' do^.t ngo^.t lo+'n 
ba`nh tru+o+'ng la`m mo.i chuye^.n chao dda?o. To^i ma^'t bi`nh ti~nh va` 
muo^'n la^'y la.i tha(ng ba(`ng o+? tho+`i ddie^?m na`y to^i ddu+`ng ne^n 
ddo.c sa'ch nu+~a" (tr. 430-431). Va` Hoa`ng la^'y la.i ddu+o+.c tha(ng 
ba(`ng theo to^i, tru+o+'c he^'t nho+` Nha~ - ddo' la` ngu+o+`i dda`n ba` 
dda^`y ba?n li~nh, da'm le^n a'n cho^'i bo? tho'i dda.o ddu+'c gia? cu?a 
ngu+o+`i thay La^m cao dda.o tho+`i la` nu+~ sinh, dda^u pha?i la` tru`m 
buo^n la^.u trong ca'i tho+`i tra('ng dden, thie^.n a'c chu+a nga~ ngu~ 
na`y. Mo^'i ti`nh la~ng ma.n, vo^ tu+ vo+'i Hoa`ng dda~ cu+u mang y ve^` 
tinh tha^`n va` va^.t cha^'t, dda~ thanh lo.c Nha~, giu'p Nha~ nha^.n cha^n 
ba?n cha^'t co+ ho^.i, lu+u manh sie^u hie^.n dda.i cu?a Sa'ng o+? cuo^'i 
truye^.n. ha~y nghe, no^~i nie^`m cu?a Nha~ no+i nhu+~ng trang cuo^'i cu`ng 
cu?a truye^.n: "Sa'ng thu+o+`ng khen to^i la` sa('c sa?o tho^ng minh. 
Ngu+o+`i ye^u dda^`u cu?a to^i cu~ng ni.nh to^i la` tho^ng minh sa('c sa?o. 
Lu'c to^i ca^`n ho. nha^'t thi` to^i chi? co' mo^.t mi`nh. To^i la` dda`n 
ba`, to^i la` phu. nu+~, to^i dda~ la` me. va` to^i muo^'n la` vo+.. Tho^ng 
minh, gio?i giang dde^? la`m gi` ne^'u ca'i dda^'y chi? cho to^i bie^'t ve^` 
nhu+~ng ba^'t ha.nh. La^`n dda^`u tie^n to^i dda~ bi. ba'n re? cho ca'i 
lo+.i, co`n la^`n na`y to^i kho^ng muo^'n la` na.n nha^n cu?a ca'i danh. 
Hoa`ng trao to^i bo' hoa va` no'i lo+`i chu'c mu+`ng sinh nha^.t. Va^.y 
the^m mo^.t la^`n nu+~a, sinh nha^.t cu?a to^i chi? co' Hoa`ng va` be' 
Phu+o+ng Phu+o+ng. Ba chu'ng to^i ddi ra ca'i taxi Hoa`ng thue^ to+'i ddo'n. 
Cho+.t to^i vo^ thu+'c su+~ng la.i. To^i dda~ tha^'y mo^.t a'nh ma('t, ma` 
ba^?y mu+o+i hai tie^'ng ddo^`ng ho^` tru+o+'c to^i va^~n nghi~ dda^'y la` 
ca'i nhi`n cu?a ha.nh phu'c. Sa'ng cu~ng ca^`m bo' hoa, ma(.c a'o blouson 
sa^~m ma`u. Ca(.p ki'nh dden to tru`m ga^`n nu+?a khuo^n ma(.t. Trong anh ta 
tha^.t kha'c ca'i a?nh chu.p o+? ba'o ma` to^i vu+`a ki.p ddo.c sa'ng nay 
tre^n ma'y bay. Anh ta nhi`n quanh mo^.t vo`ng tru+o+'c khi la.i phi'a 
chu'ng to^i. To^i quay ma(.t bu+o+'c tie^'p. Gio' lo^`ng lo^.ng ca? mo^.t 
khoa?ng tro^'ng sa^n bay. Con be' Phu+o+ng bo^~ng khanh kha'ch ba^.t 
cu+o+`i, gio' lu`a tho^?i tung ca'i mu~ no^`i cu?a no' bay vo^ hu+o+'ng va`o 
me^nh mo^ng" (tr. 463-464) cha('c kho^ng tu` mu` ma` xoa'y lo^'c ma` nay mai 
ca'c nha^n va^.t cu?a Nguye^~n Vie^.t Ha` cu~ng se~ bu+o+'c va`o the^' ky? 
mo+'i va`o ca'i me^nh mo^ng a^'y ? ./.



______________________________________________________
Get Your Private, Free Email at http://www.hotmail.com