Re: VNSA-L digest 274

[PHUNG HO HAI <phung@ictp.trieste.it>]

Cha`o ca'c ba'c,
ma^'y la^u nay nghe mo.i ngu*o*`i ba`n ta'n xo^n xao ve^` du*. lua^.t ho.c
phi' o*? Vie^.t nam. To^i thi` lu*o*`i do.c ba'o ne^u kho^ng gia'm tham
gia, du*o*.c ca'i mo*'i o*? Vie^.t nam sang ne^n xin go'p nhu*~ng die^`u
tai nghe ma('t tha^'y. To^i ra^'t may co' nhie^`u em u't dang ho.c da.i
ho.c, ca? co^ng la^~n tu*, gia ddi`nh la.i quen nhie^`u ngu*o*`i di da.y.
Xin no'i mo^.t so^' hie^n tu*o*.ng ma` i't khi du*o*.c ba'o chi' nha('c
de^'n vi` ly' do na`y hay ly' do kha'c.

Hie^.n nay o*? Vie^.t nam co' ra^'t nhie^`u tru*o*`ng tu xen la^~n
tru*o*`ng co^ng. Va^.y cha^'t lu*o*.ng the^' na`o? Ra^'t kho' tra? lo*`i.
Nhi`n chung tru*o*`ng Tu* va^~n bi. da'nh gia' tha^'p ho*n trong con ma('t
mo.i ngu*o*`i, chi? ai tru*o*.t tru*o*`ng Tu* thi` mo*'i va`o tru*o*`ng
co^ng. 
  Ly' do: 
 da^y va^~n la` loa.i hi`nh mo*'i va^~n co` tu*o*ng do^'i xa la. vo*'i
mo.i ngu*o*`i, 
 Ca'c co* quan nha` nu*o*'c va^~n da'nh gia' no' tha^'p ho*n ca'c
tru*o*`ng Tu* -- die^`u na`y co' the^? tha^'y qua vie^.c
ca'c ky` thi va`o tru*o*`ng tu* ddu*o*.c xe^'p sau cu`ng, 
 chu*a ai to^'t nghie^.p tru*o*`ng tu* ne^n kho^ng bie^'t lu'c to^'t
nghie^.p se~ nha^.n ba(`ng the^' na`o, ta^'t ca? mo*'i chi? la` hu*'a he.n
ma` Vie^.t nam ta hu*'a mo^.t da(`ng la`m mo^.t ne?o bie^.t tru*o*'c the^'
na`o ddu*o*.c.

Ddo' la` be^n ngoa`i co`n thu*.c cha^'t be^n trong thi` tru*o*`ng tu*
cu~ng kho^ng pha?i la` ke'm nha^'t. Xin ddo*n cu*? ca'c tru*o*`ng ho*.p
o*? Ha` no^.i. Trong ca'c tru*o*`ng co^ng thi` ba'ch khoa Ha` no^.i la`
tru*o*`ng to^'t nha^'t hie^.n nay. DDH To^?ng ho*.p nga`y xu*a cu~ng
du*o*.c nhu*ng ga^`n da^y sau khi chia na(m se? ba?y cha^'t lu*o*.ng gia?m
su't nhie^`u. Ca'c tru*o*`ng to^`i nha^'t theo nghi~a la` nhie^`u te^.
na.m nha^'t co' the^? ke^? dde^'n Kinh Te^' ke^' hoa.ch, Ta`i chi'nh...
nghi~n la` no*i da`o ta.o ra ca'c chuye^n gia kinh te^' tu*o*ng lai cho
da^.t nu*o*'c a` co`n pha?i ti'nh ca? tru*o*`ng lua^.t. Co' ba tru*o*`ng
Tu* lo*'n o*? Ha`no^.i la` Tha(ng long, Do^ng do va` Phu*o*ng do^ng. Pha?i
no'i la` hai na(m la.i da^y Do^ng do^ va` nha^'t la` Tha(ng long ga(.t
ha'i lo*'n. Mo^~i na(m chie^u sinh ga^`n hai nga`n trong khi da.i ho.c
To^?ng ho*.p nay la` DDa.i ho.c quo^'c gia chi? co' khoa?ng 3 nga`n ho.c
sinh ghi te^n. 

To^i xin mie^u ta? nga('n go.n ca'c tru*o*`ng tu* na`y de^?
ca'c ba.n co' the^? hie^?u ro~ su*. ga(.t ha'i trong na(m nay cu?a chu'ng.
Mo^~i tru*o*`ng bao go^`m mo^.t bo^. ma'y ha`nh chi'nh go^`m hie^.u
tru*o*?ng hie^.u pho' va` ne^'u co' thi` va`i chu? ti.ch danh du*. de^?
la^'y tie^'ng, mo^.t ke^' toa'n tru*o*?ng va` va`i ngu*o*`i la`m co^ng
ta'c dda`o ta.o. Nghia~ la` tre^n du*o*'i 10 ngu*o*`i. Mo^~i tru*o*`ng co'
4-5 khoa nhu*ng ngay ca'c tru*o*?ng khoa cu~ng chi? la` la`m ho*.p do^`ng.
Tha^`y gia'o thi` thue^ hoa`n toa`n theo kie^?u tie^`n trao cha'o mu'c.
Ca'c tru*o*`ng na`y la.i kho^ng co' co* so*? va^.t cha^'t nhu* nha` cu*?a
v.v.. cho ne^n pha?i thue^ la.i cu?a ca'c co* quan kha'c, vi` the^' mo^.t
ma(.t ca'c nga`nh ho.c chi? gio*'i ha.n trong ca'c nga`y ly' thuye^'t ho*n
the^' di.a die^?m ho.c thay do^?i luo^n, ho.c sinh sa'ng pha?i xuo^'ng
Thanh xua^n chie^`u la.i sang ca^`u gia^'y v.v... Va^.y ta.i sao ho.c sinh
va^~n do^ng?

To^i ho?i mo^.t em ho.c tru*o*`ng Phu*o*ng do^ng: ho.c o*? do' the^' na`o?
Ho.c phi' da('t la('m anh a.  ho*n hai trie^.u (200 US$) mo^.t na(m, mo^~i
mo^n thi tru*o*.t la.i pha?i no^.p 500 nga`n de^? ho.c la.i ro^`i mo*'i
du*o*.c thi la.i. Nhu*ng ma` co' ca'i lo*.i la` thi cu*? so`ng pha(?ng,
kho^ng pha?i du't lo't cho tha^`y. To^i muo^'n nha^'n ma.nh tu*` du't lo't
o*? da^y chu*' kho^ng du`ng tu*` no^.p so^? Va`ng nhu* co' la^`n anh Bu*?u
Long ho?i. To^i nho*' la.i tru*o*`ng ho*.p tru*o*`ng kinh te^'. Co^ em ho.
to^i ho.c o*? do' ke^?. May ma` nho*` ba'c (o^ng cu. nha` to^i) gio*'i
thie^.u cho chu' T. ngu*o*`i do^`ng hu*o*ng ne^n cu~ng do*~ to^'n anh a.,
chu*' bo.n ba.n em mo^~i mo^n thi no^.p 200 nga`n thi` du*o*.c 8 die^?m.
Kho^ng du't lo't thi` ca^`m cha('c tru*o*.t hoa.c co' do^~ thi` cu~ng
cuo^'i ba?ng. Ta^'t nhie^n kho^ng pha?i mo^.t tram pha^`n tra(m ho.c sinh
no^.t tie^`n, tie^u cu*.c cu~ng die^~n ra chu? ye^'u o*? ca'c na(m da^`u
khi pho`ng gia'o vu. qua?n ly' chung ca'c  ho.c sinh, le^n ca'c na(m tre^n
khi da~ pha^n khoa tie^u cu*.c co' gia?m.

La`m mo^.t con ti'nh nga('n ca'c ba.n tha^'y ngay ho.c tru*o*`ng Phu*o*ng
do^ng no'i chung re? ho*n tru*o*`ng Kinh Te^'. To^i du`ng tu*` no'i chung
vi` muo^'n nha^'n ma.nh ra(`ng kho^ng pha?i ta^'t ca?c ca'c ho.c sinh
de^`u du't lo't, chi? co' bo.n ho.c ke'm va` do^`ng tho*`i con nha` gia`u.
To^i xin the^m mo^.t ca^u nha^n tie^.n cu~ng de^? tra? lo*`i anh Bu*?u
Long, hie^.n na`y xa~ ho^.i vie^.t nam da~ thu*o*ng ma.i ho'a va` bi.
pha^n ho'a ra^'t nhie^`u. Kho^ng co' tie^`n thi` du*`ng nghi~ de^'n
chuye^.n di ho.c da.i ho.c. Em ga'i to^i du*o*.c ho.c bo^?ng toa`n pha^`n,
mo^.t tha'ng 50 nga`n, ho.c phi' do'ng 100 nga`n. Ho^.t ho.c sinh no^ng
tho^n ra Ha` no^.i ho.c ngoa`i 100 nga`n ho.c phi' ma^'t khoa?ng 50 nga`n
tie^`n thue^ nha`, va` tra(m tie^`n a(n. Nho*' ra(`ng lu'a nu*o*'c ta
na(ng sua^'t khoa?ng 5 ta^'n mo^.t hecta va` mo^.t nha^n kha^?u o*? no^ng
tho^ng du*o*.c pha^n < 2 sa`o ruo^.ng, mo^.t sa`o = 360m^2.

Tuy nhie^n kho^ng pha?i la` kho^ng co' ca'ch gia?i quye^'t, ca'c sinh
vie^n ba^y gio*` di la`m the^m ra^'t nhie^`u, du*? ca'c nghe^`. Va` ne^`u
ai xem ba'o se~ tha^'y co nhie^`u sinh vie^n da~ ra^'t gia`u. Ta^'t nhie^n
tre^n to^?ng so^' sinh vie^n thi` cu~ng mo*'i chi? muo^'i bo? be^?.

Mo^.t hie^.n tu*o*.ng nu*~a, hie^.n nay do thay do^?i co* che^', da~ co'
ra^'t nhie^`u gia di`nh o*? no^ng tho^n hay bie^n gio*'i pha^'t le^n ne^n
co ca'i ho. co' die^`u kie^.n di ho.c, kha'c vo*'i da(m na(m tru*o*'c,
hie^.n nay da~ co nhie^`u sinh vie^n no^ng tho^n ho*n. Tuy nhie^n con nha`
nghe`o thi` nga`y ca`ng kho' ho.c ho*n.


Na~y gio*` ma?i no'i chuye^.n do^.i tu*o*.ng ho.c nay xin ba`n cha^'t
lu*o*.ng ho.c va` da.y.

To^i co' ca^.u ba.n tru*o*'c ho.c o* Nga, lu'c ve^` de^'n nha` chu*a
bie^'t MS-DOS la` gi`, sau mo^.t tho*`i gia tha^'y ba?o di da.y computer
cho mo^.t tru*o*`ng tu*. To^i ho?i ma`y da.y the^' nao? No' ke^?: Da.o
da^`u mi`nh cu~ng cuo^'ng da`nh du`ng me.o, ho.c tha(`ng gio?i de^? da.y
tha(`ng do^'t, ro^`i vu*a` da.y vu*`a ho.c. Du*o*.c ca'i ho.c tro` do^'t,
mi`nh do.c mo^.t la^`n thi` hie^?n co`n bo.n no' pha?i gia?ng na(m la^`n.
Ho^`i da^`u vu*`a ho.c vu*`a da.y ca^.u ta cu~ng nhie^.t ti`nh vo*'i
nghe^` la('m, ba^y gio*` cha'n ro^`i, no'i mo^.t la^`n, ai kho^ng hie^?u
thi` tho^i.

Ta.i mo^.t so^' tru*o*`ng da.i ho.c, ho.c sinh kho^ng du*o*.c ho.c ngoa.i
ngu*~ vi` kho^ng co' tha^`y. vi` ngoa.i ngu*~ la` mo^n ba('t buo^.c ne^n
ho.c sinh pha?i tu*. di ho.c de^? cuo^'i na(m no^.p chu*'ng chi?. Muo^'n
co' chu*'ng chi? thi` to^'t nha^'t la` de^'n tru*o*`ng dda.i ho.c mo*?
no^.p khoa?ng 200 nga`n la` co' chu*'ng chi? loa.i A, B hay C tuy` y'.

Xin ta.m du*`ng o^? da^y, ky` sau da(ng tie^'p
Phu`ng HO^` Ha?i