Re: Ti'nh ca'ch ngu+o+`i Vie^.t: Hay hay do+~ ?

[Aiviet Nguyen <aiviet@cat.syr.edu>]

Hi Anh Hoang,
  Ho^m nay to^i co' chu't tho+`i gian. Xin co' va`i Feedback vo+'i anh. 
Chu+a the^? no'i la` suy nghi~ nghie^m chi?nh. Chi? pha?n u+'ng nhanh 
mo^.t chu't cho vui tho^i. He.n di.p kha'c se~ nghi~ ky~ ho+n:


> - Su+. tinh te^' cu?a tie^'ng Vie^.t va` su+. gia'o du.c ve^` su+. tinh te^'
> trong -do+`i so^'ng cu?a ngu+o+`i Vie^.t.
> 
     To^i tha^'y tie^'ng na`o cu~ng tinh te^' ca?. Chuye^.n xu+ng ho^ 
thi` tie^'ng Vie^.t phong phu' ma` nhie^`u chuye^.n kha'c thi` kie^'m 
chu+~ kho^ng ra. Du`ng nhie^`u tu+` kha'c nhau dde^? chi? cu`ng mo^.t 
ta^.p ddo^'i tu+o+ng cho tha^'y ra(`ng tu+ duy tru+`u tu+o+.ng ke'm.

     Ngo^n ngu+~ tie^'ng Vie^.t ra^'t ke'm ve^` ma`u sa('c. Chi? co' xanh 
ddo? ti'm va`ng la` he^'t. Blue va` Green kho^ng pha^n bie^.t. Pha?i go.i 
te^n ma`u theo kie^?u ra^'t "kho' ngu+?i": ma`u "ma('m to^m", "cu+'t ngu+.a",
"cu+'t sa('t",...
   Ga^`n dda^y la.i co' nhu+~ng ma`u nhu+ " No`ng su'ng",...
Nga`y xu+a thi` co' ma`u " Cha'o lo`ng", " Ca?i ma?",..nghe cha(?ng co' 
hi`nh dung my~ ho.c na`o.
  

> - Truye^`n tho^'ng -da'nh tha('ng nhie^`u quo^'c gia hu`ng 
> ma.nh
  
   Cu+.c cha(?ng dda~ mo+'i pha?i la`m anh hu`ng cho+'. La`m the^' na`o 
kho?i la`m anh hu`ng thi` to^'t. Dda'nh ddu+o+.c thi` cu~ng tra^`y vi 
tro'c va?y. Tuy nhie^n cu~ng dda'ng tu+. ha`o. Nhu+ng kho^ng chu+`ng 
cu~ng la` ti'nh ca'ch.

  Ke^? anh nghe ca^u chuye^.n va`o na(m 79, tho+`i chua^?n bi. dda'nh Ta`u:
  Ta.i ho.c Vie^.n Qua^n Su+., Chi'nh U?y le^n hua^'n thi.:
   Li.ch Su+? trao cho chu'ng ta vai tro` dda'nh ba.i nhie^`u quo^'c gia 
hu`ng ma.nh. Nga`y xu+a Dde^' Quo^'c Mo^ng Co^? ba'ch chie^'n tha('ng, 
li.ch su+? dda~ pha?i giao cho Vie^.t nam dda'nh tha('ng. Ro^`i chu? 
nghi~a thu+.c da^n, DDe^' quo^'c, Li.ch su+? la.i giao cho chu'ng ta. 
Nga`y nay Li.ch su+? ddang giao cho chu'ng ta nhie^.m vu. dda'nh ba.i Ba' 
quye^`n TQ...
  Ke^'t thu'c o^ng Chi'nh U?y chi? Thu+o+.ng Si~ X, ngu+o+`i dda~ ra sinh 
va`o tu+? o+? ddu? ca'c chie^'n tru+o+`ng nhu+ng vi` va(n ho'a ke'm ne^n 
kho^ng ddu+o+.c dde^` ba.t: Ddo^`ng chi' X co' y' kie^'n gi`?
  Thu+o+.ng Si~ X ra^.p go't da`y: Ba'o ca'o Chi'nh U?y, dde^` nghi. 
chi'nh U?y giao cho to^i nhie^.m vu. dda'nh bo? me. ca'i tha(`ng li.ch su+?
tru+o+'c dda~. Chi? bie^'t giao nhie^.m vu. che^'t ngu+o+`i tho^i. 


> > - Truye^`n tho^'ng nha^n nghi~a, -doa`n ke^'t.

   Anh xem la.i ca'i chuye^.n ddoa`n ke^'t giu`m hi'. Nha^n nghi~a  thi` 
to^i cha(?ng da'm ba`n, anh co' ba(`ng chu+'ng gi` kho^ng. Die^.t hai 
quo^'c gia cha('c cu~ng kho^ng the^? ba(`ng nha^n nghi~a.  


> 
> - Ne^`n gia'o du.c na(.ng ca?m ti'nh ho+n ly' ti'nh

   Cu+o+`i nhie^`u cu~ng la` ca?m ti'nh ddo'. Kho^ng bie^'t chuye^.n 
kho^ng co' Trie^'t gia na`o cho ra ho^`n ( xin tru+` anh Vu~ Ho^`ng La^m 
ra) co' vi` ca?m ti'nh kho^ng. La`m nhie^`u ddie^`u ta`y tro+`i ma` 
va^~n ho^`n nhie^n nhu+ tre? con nghi.ch dda^'t.
  Kho^ng bie^'t to^'t xa^'u ra sao dda^y.

> To^i gia? thuye^'t chi'nh ca'i tho'i quen pha?i cho.n tu+`, cho.n ngu+~ cu`ng
> vo+'i cho.n ca'ch u+'ng sao cho ho+.p vo+'i hoa`n ca?nh mo^.t ca'ch qua' tinh
> te^' -do' -da~ hi`nh tha`nh ne^n trong vo^ thu+'c cu?a ngu+o+`i Vie^.t mo^.t
> su+. xe't -doa'n kha' tinh te^' ca'c y' kie^'n mi`nh nghe tha^'y tu+` ngu+o+`i
> kha'c. -Die^`u na`y da^~n -de^'n ti'nh nha.y be'n, kha? na(ng -da'p u+'ng linh
> hoa.t vo+'i hoa`n ca?nh nhu+ng cu~ng -do^`ng tho+`i da^~n -de^'n ti'nh tu+.
> a'i cao (ne^'u y' kie^'n ngu+o+`i kha'c -du+o+.c cho la` hay ho+n -die^`u
> mi`nh nghi~), su+. -do^' ky., ganh ta`i, kho^ng ai chi.u ai, kho' ho+.p ta'c.
>
    A^'n ddo^. no^?i tie^'ng la` co' ngo^n ngu+~ phong phu'. Rie^ng chu+~ 
buo^`n to^i nghe co to+'i 29 chu+~ mo^ ta? ca'c sa('c tha'i kha'c nhau 
ra^'t tinh te^'. A^'n ddo^. cu~ng no^?i tie^'ng vo^ chi'nh phu? va` ho^~n 
loa.n.
   Hai ca'i ddo' co' lie^n he^. cha(ng? Ta cu~ng co' sa?n pha^?m ddo^.c 
dda'o: " Loa.n 12 Su+' qua^n", " Kie^u Binh Thanh Nghe^.", " Phe'p Vua 
Thua Le^. la`ng",... Cha('c cu~ng do ngo^n ngu+~ phong phu'.

  Cu~ng co' ma(.t nghe`o na`n nhu+ ma`u sa('c. Cha('c ddo' la` nguye^n 
nha^n dde? ra Le^ Ngo.a Trie^`u Vua QUy? Vua Lo+.n,...

Trade-off ma`.
 
> 2. Truye^`n tho^'ng -da'nh tha('ng nhie^`u quo^'c gia hu`ng ma.nh va` tu+.
> ha`o da^n to^.c -do^i lu'c khie^'n ngu+o+`i Vie^.t co' ma(.c ca?m tu+. cao
> khie^'n cho kho^ng chi? tu+. a'i vo+'i ngu+o+`i trong nu+o+'c ma` ca? vo+'i
> ngu+o+`i ngoa.i quo^'c. Pho^'i ho+.p vo+'i ye^'u to^' 1 tre^n khie^'n ngu+o+`i
> Vie^.t kho^ng de^~ cha^'p nha^.n ca'i mo+'i va` co' ti'nh -do^'i kha'ng cao.
> 
   Cu~ng la` mo^.t bie^'n da.ng cu?a ma(.c ca?m tu+. ty.

> 3. Truye^`n tho^'ng nha^n nghi~a, -doa`n ke^'t "Thu+o+ng ngu+o+`i nhu+ the^?
> thu+o+ng tha^n", "la' la`nh -du`m...

   Giu'p ddo+~ cu?a ngu+o+`i Vie^.t mang nhie^`u ti'nh " Pha?i Dda.o" 
chu' tro.ng ve^` la^'y tie^'ng nhie^`u ho+n i'ch lo+.i thu+.c te^'. Va` giu'p
xong kho^ng ddu+o+.c tie^'ng gi` thi` hay tra'ch mo'c nhu+ tre? con.
 
> To^?ng ho+.p la.i ngu+o+`i Vie^.t chi.u a?nh hu+o+?ng cu?a ca?m ti'nh ho+n ly'
> ti'nh va` trong vo^ thu+'c to^`n ta.i mo^.t ma^u thua^?n tra^`m tro.ng giu+~a
> su+. kho' cha^'p nha^.n ngu+o+`i kha'c va` su+. -doa`n ke^'t va` giu'p -do+~
> la^~n nhau. Khuynh hu+o+'ng na`o ma.nh ho+n ? Tu`y lu'c tu`y tho+`i tha^.m
> chi' trong cu`ng tho+`i -die^?m co' khi cu`ng to^`n ta.i ma.nh ngang nhau.
> 
> Co' the^? no'i:
> - Ngu+o+`i Vie^.t -doa`n ke^'t nhu+ng kho^ng ai chi.u ai.
> - Thu+o+ng ngu+o+`i nhu+ng cu~ng sa(?n sa`ng bo? ma(.c ngu+o+`i kha'c.
> - Sa'ng ta.o ra^'t nhie^`u nhu+ng kho^ng -da'ng ke^?.
>

    Va^.y thi` kho^ng ne^n go.i la` ddoa`n ke^'t ma` go.i la` tho'i 
so^'ng co^.ng sinh. Ngu+o+`i Vie^.t Nam Cali la^.p ne^n Tie^?u Sai go`n 
dde^? ra Ba'o Chu+o+?i nhau sa't va'n. Thu+.c ra kho^ng pha?i ddoa`n 
ke^'t gi` chi? vi` so^'ng rie^ng kho^ng no^?i.


> Ki'nh tha`nh tha^.t ca'm o+n.
> 
> Tru+o+ng Tro.ng Hoa`ng

Che^'t tha^.t bu+~a nay ba^.n la^`m pha?i kie^'ng ma't ma`u ho+i to^'i. 
Ca'c anh cu+' ma.t sa't tha^.m te^. dde^? la^`n sau die^.n kie^'ng ma`u 
ho^`ng.

Cheers
Aiviet