[NEWS] Tin Viet Nam 18.4

[Hong Lam Vu <vuh000@goofy.zdv.Uni-Mainz.de>]

Ke^' Hoa.ch Xa^y Du+.ng Tha`nh Pho^' "Cha^n Ma^y" O+? Thu+`a
Thie^n!

Vi.nh Cha^n Ma^y thuo^.c huye^.n Phu'  Lo^.c, ti?nh Thu+`a Thie^n-Hue^',
co' cu+?a bie^?n da`i khoa?ng 7km, vo+'i die^.n ti'ch ma(.t nu+o+'c
khoa?ng 20km2, ddo^. sa^u tu+` 9m dde^'n 14m. DDa^y la` mo^.t vi.nh
ddu+o+.c che cho+? bo+?i hai da~y nu'i co' ddo^. cao tre^n 100m o+? hai
hu+o+'ng DDo^ng-Ta^y, ne^n ma(.t nu+o+'c i't bi. so'ng gio', va` thua^.n
tie^.n cho loa.i ta`u cho+? ha`ng co' tro.ng ta?i 50 nga`n ta^'n
ca^.p be^'n. Vo+'i mu.c tie^u bie^'n vu`ng dda^'t tre^n tro+?
tha`nh khu co^ng nghe^., nha` nu+o+'c dda~ tho^ng qua quye^'t ddi.nh xa^y
du+.ng tha`nh pho^' mo+'i Cha^n Ma^y va`o na(m 2005, vo+'i so^' da^n cu+
40.000 ngu+o+`i\. Du+. kie^'n da^n so^' tha`nh pho^' Cha^n Ma^y se~ ta(ng
le^n 120.000 ngu+o+`i va`o na(m 2020.

Ke^' hoa.ch to^?ng qua't xa^y du+.ng khu vu+.c Cha^n Ma^y du+.
tru` nhu+ sau: xa^y du+.ng ha?i ca?ng co' chie^`u da`i 10km,
ro^.ng 260ha; he^. tho^'ng kho ha`ng chie^'m die^.n ti'ch 200ha;
khu co^ng nghie^.p 2.230ha; va` da^n cu+ ddo^ thi. chie^'m
2.400ha\. Bo^. Ke^' Hoa.ch-DDa^`u Tu+ va` bo^. Giao Tho^ng Va^.n
Ta?i ddang soa.n tha?o ke^' hoa.ch dda^`u tu+ tri. gia' 300
trie^.u ddo^`ng, dde^? thu+.c hie^.n tuye^'n ddu+o+`ng no^'i tu+`
quo^'c lo^. 1A dde^'n vi.nh Cha^n Ma^y, du+. tru` kho+?i co^ng
va`o nga`y 30/4/97. Va`o giai ddoa.n dda^`u, tuye^'n ddu+o+`ng
na`y vu+`a ddu? ro^.ng cho 2 la`n xe hai chie^`u, khoa?ng 13m,
nhu+ng co' the^? mo+? ro^.ng the^m sau ddo' tha`nh 8 la`n xe tu`y
theo nhu ca^`u\. Ve^` phi'a Uy? ban nha^n da^n ti?nh Thu+`a
Thie^n-Hue^' se~ tri'ch nga^n sa'ch ddi.a phu+o+ng 4-5 ty?
ddo^`ng dde^? dda^`u tu+ va`o ha. ta^`ng co+ so+? xa^y du+.ng
ddo^ thi. tu+o+ng lai na`y\.

----------------------------------------------
Ta.m Hoa~n Ca^'p Va(n Ba(`ng Tu+o+ng DDu+o+ng.

Nga`y 23/1/97, Trung ta^m lie^n la.c nhu+~ng
ngu+o+`i Vie^.t Nam dda~ to^'t nghie^.p ca'c tru+o+`ng dda`o ta.o
cu?a Lie^n Xo^ cu~, vie^'t ta('t VINACORVUZ, tho^ng ba'o ve^`
vie^.c ca^'p ca'c va(n ba(`ng tu+o+ng ddu+o+ng cu?a Vie^.t Nam
cho nhu+~ng ngu+o+`i to^'t nghie^.p o+? Lie^n Xo^\. Nhu+ng trong
tha'ng qua, trung ta^m na`y la.i ra tho^ng ba'o ta.m hoa~n co^ng
vie^.c na`y\. Tri.nh Trang, pho' Chu? ti.ch thu+o+`ng tru+.c
VINACORVUS, cho bie^'t quye^'t ddi.nh ta.m hoa~n dde^'n tu+` ye^u
ca^`u cu?a Tru+o+?ng Ban Khoa Gia'o Trung U+o+ng DDa(.ng Hu+~u,
va` vi` nhie^`u nguo^`n du+ lua^.n cho ra(`ng VINACORVUS ddu+a ra
di.ch vu. na`y dde^? "a(n tie^`n". Tre^n danh nghi~a giu'p
nhu+~ng ngu+o+`i co' va(n ba(`ng Lie^n Xo^ de^~ ti`m vie^.c trong
sinh hoa.t kinh te^' hie^.n nay, ddo^`ng tho+`i du+.a va`o
tru+o+`ng ho+.p nhie^`u co^ng da^n Lie^n Xo^ su+? du.ng va(n
ba(`ng cu?a mi`nh dde^? la`m vie^.c mo^.t so^' quo^'c gia Ta^y
Phu+o+ng, VINACORVUS dda~ nghi~ ra vie^.c ca^'p ba(`ng tu+o+ng
ddu+o+ng, vo+'i nhie^`u u+u dda~i cho ca'n bo^. dda~ tu nghie^.p
ta.i Lie^n Xo^ tru+o+'c dda^y\. Cha(?ng ha.n va(n ba(`ng "pho'
tie^'n si~" Lie^n Xo^ ddu+o+.c coi la` tie^'n si~ cu?a Ta^y
phu+o+ng, tie^'n si~ cu?a Lie^n Xo^ ddu+o+.c sa('p tu+o+ng
ddu+o+ng "tha.c si~" cu?a Ta^y Phu+o+ng.

DDu+o+.c bie^'t, INCORVUZ la` mo^.t to^? chu+'c quo^'c te^' co'
dda(ng ky', co' ddie^`u le^. hoa.t ddo^.ng vo+'i su+. tham gia
cu?a nhie^`u ban lie^n la.c nhie^`u quo^'c gia, trong co' Vie^.t
Nam  la` tha`nh vie^n. INCORVUZ co' nhu+~ng chu+o+ng
tri`nh ho+.p ta'c ca^'p chu+'ng chi?, va(n ba(`ng tu+o+ng
ddu+o+ng vo+'i UNESCO, theo quy ddi.nh cu?a hai co^ng u+o+'c
quo^'c te^? o+? Paris va` Bangkok. Tuy nhie^n, ma(.c du`
VINACORVUS ca^'p ba(`ng tu+o+ng ddu+o+ng du+.a theo hai co^ng
u+o+'c na`y, nhu+ng nha` nuo+'c chu+a chi'nh thu+'c thu+`a nha^.n
gia' tri. cu?a hai co^ng u+o+'c, ddo^`ng tho+`i bo^. GD&DDT
"kho^ng co^ng nha^.n chu+'ng chi? tu+o+ng ddu+o+ng na`y".

Ve^` va^'n dde^` na`y, Tri.nh Trang tuye^n bo^' ra(`ng: "Vie^.c
Vie^.t Nam chu+a phe^ chua^?n va` chu+a tham gia va`o hai co^ng
u+o+'c quo^'c te^' cu?a UNESCO, theo to^i, kho^ng co' nghi~a la`
phu? ddi.nh co^ng u+o+'c ddo'". Nhu+ va^.y vie^.c ca^'p va(n
ba(`ng tu+o+ng ddu+o+ng, chi? nha(`m mu.c tie^u su+? du.ng ddo^'i
vo+'i co^ng ty ngoa.i quo^'c. Ngoa`i ra, Tri.nh Trang cho bie^'t
dde^'n nay chi? mo+'i co' 60 ngu+o+`i no^.p ddo+n xin ca^'p va(n
ba(`ng tu+o+ng ddu+o+ng, va` chu+a bie^'t khi na`o di.ch vu. na`y
ddu+o+.c phe'p hoa.t ddo^.ng tro+? la.i\.

-----------------------------------------
Pha't Hie^.n Bo` Bie^?n Ta.i Co^n DDa?o\.

Theo tin cu?a Vu+o+`n Quo^'c Gia Co^n DDa?o
cho bie^'t ga^`n dda^y tha^'y xua^'t hie^.n bo` bie^?n (dugong
dugon), ta.i khu vu+.c bie^?n trong pha.m vi qua?n ly' cu?a
Vu+o+`n Quo^'c Gia\. Nga`y 22 tha'ng 1 pha't hie^.n mo^.t con
che^'t ga^`n mu~i Lo` Vo^i vo+'i chie^`u da`y ga^`n 3m. Nga`y 3
tha'ng 3 mo^.t ngu+ da^n Co^n DDa?o ba('t ddu+o+.c mo^.t con da`i
1,2m, na(.ng khoa?ng 30kg. Cu`ng nga`y la.i ba('t the^m ddu+o+.c
mo^.t bo` bie^?n me. va`o bo+` cho con bu' na(.ng khoa?ng 200kg,
da`i 2,5m. Ca? hai me. con dda~ ddu+o+.c tha? ve^` bie^?n.

Nga`y 18 tha'ng 3 la.i tha^'y mo^.t bo` bie^?n da`i 2m ca.nh mu~i
Lo` Vo^i\. Theo ca'c chuye^n vie^n cu?a Vu+o+`n Quo^'c Gia, so^'
lu+o+.ng bo` bie^?n trong khu vu+.c co' the^? tu+` 8 dde^'n 12
con. Bo` bie^?n ddu+o+.c lie^.t va`o danh sa'ch ca'c loa`i quy'
hie^'m ca^`n ddu+o+.c ba?o ve^.. Hie^.n nay so^' lu+o+.ng lo+'n
nha^'t co`n ta^.p trung ta.i qua^`n dda?o Philippin.
Ngu+o+`i ta cho ra(`ng dda^y mo+'i chi'nh la` thu' bie^?n
ddu+o+.c nha('c to+'i trong truye^`n thuye^'t ve^` na`ng tie^n
ca'.