[Tin VN] Xa lo^. Tru*o*`ng So*n

[Huynh Ngoc Chau <huynhnc@sbu.ac.uk>]

Tri'ch TBKTSG

Ngu*o*.c do`ng tho*`i gian
==========================

"1953. Na(m a^'y to^i 31 tuo^?i. La^`n dda^`u tie^n ddu*o*.c ddi do.c
chie^`u da`i dda^'t nu*o*'c mo*'i hie^?u dda^'t nu*o*'c mi`nh nhie^`u ho*n.
Ddi tu*` Ba('c va`o Nam ro`ng ra~ mo^.t na(m tro*`i.

Ba mu*o*i na(m. Tha^.t su*. trong ba mu*o*i na(m qua, nhu*~ng lu'c kho'
kha(n, nguye hie^?m nha^'t, to^i dde^`u nghi~ to*'i Tru*o*`ng So*n, chi.
Hu*o*`ng, ba` me., ngu*o*`i giao lie^n...nho*' tu*`ng gu*o*ng ma(.t,
nhu*~ng gu*o*ng ma(.t cao ca?, dde.p nhu* gu*o*ng ma(.t da^n to^.c mi`nh.
Sau nga`y gia?i pho'ng ve^` tha`nh pho^', to^i nhi`n gu*o*ng ma(.t ca'c em
thanh nie^n xung phong, bo^. ddo^.i, nghi~ dde^'n cuo^.c so^'ng ca'c em o*?
ru*`ng U Minh, o*? bie^n gio*'i Ta^y Nam ...la` to^i xu'c ddo^.ng la. lu`ng
va` nho*' dde^'n ngu*o*`i giao lie^n Tru*o*`ng So*n. Gu*o*ng ma(. tre?
tuo^?i va^~n luo^n luo^n dde.p nhu* va^.y".

..."Ddu'ng 30 na(m tru*o*'c, 1953, to^i dda~ ddu*'ng o*? dda^y, lo`ng na'o
nu*'c mong nga`y ve^` ddu*'ng giu*~a Sa`i Go`n gia?i pho'ng - Co`n ba^y
gio*`, to'c kho^ng co`n xanh nhu* thuo*? a^'y, dda~ ha.nh phu'c ddu*o*.c
tha^'y dda^'t nu*o*'c tho^'ng nha^'t, to^i la.i mo* ddu*o*.c tha^'y ngay
o*? dda^y mo^.t tha`nh pho^' mo*'i, tha`nh pho^' Tru*o*`ng So*n, mo^.t
tha`nh pho^' trung ta^m mo^.t vu`ng Ta^y Nguye^n gia`u co', hie^.n dda.i,
nhu* nhu*~ng tha`nh pho^' ddang mo.c le^n giu*~a Xibe^ri ba(ng gia' ..."

Ddo' la` ho^`i u*'c cu?a ddo^`ng chi' Vo~ Va(n Kie^.t (nay la` Thu?
Tu*o*'ng) khi tro*? la.i tha(m Tru*o*`ng So*n na(m 1983 ma` TBKTSG ghi la.i
o*? dda^y nhu* mo^.t su*. no^'i tie^'p nhu*~ng suy nghi~, u*o*'c mo* va`
nie^`m tin ve^` xa^y du*.ng Tru*o*`ng So*n va` Ta^y Nguye^n cho ho^m nay
va` mai sau!

Ye^u ca^`u cu?a pha't trie^?n
=============================

Du*. a'n xa lo^. Tru*o*`ng So*n la` mo^.t trong na(m du*. a'n dda^`u tu*
quan tro.ng cu?a chi'nh phu? ddu*o*.c ddu*a ra tha?o lua^.n ta.i ky` ho.p
thu*' 11, quo^'c ho^.i khoa' IX. Thu? tu*o*'ng Vo~ Va(n Kie^.t cho bie^'t,
Bo^. chi'nh tri. dda~ hai la^`n cho y' kie^'n, ca^n nha('c va` ti'nh toa'n
ti'nh hie^.u qua? cu?a du*. a'n xa lo^. Tru*o*`ng So*n. Se~ co' ddoa.n la`m
tru*o*'c, ddoa.n la`m sau nhu*ng se~ chia tha`nh ba giai ddoa.n.

Trong vo`ng na(m na(m, chu'ng ta se~ co' mo^.t tuye^'n ddu*o*`ng Ba('c-Nam
thu*' hai, cu`ng vo*'i quo^'c lo^. 1.

Co' the^? tu*` dda^`u na(m 1998 se~ ba('t dda^`u thu*.c hie^.n du*. a'n,
vo*'i vie^.c thu*.c hie^.n thi' ddie^?m dde^? ru't kinh nghie^.m. Se~ co'
hai lu*.c lu*o*.ng quan tro.ng, la` lu*.c lu*o*.ng qua^n ddo^.i la`m kinh
te^' va` lu*.c lu*o*.ng ddia. phu*o*ng. Qua tu*`nh ti?nh, tha`nh, ca'c
ddi.a phu*o*ng huy ddo^.ng lao ddo^.ng tu*. nguye^.n. To^? chu*'c nhu*~ng
ddo*n vi. thanh nie^n xung phong va` ca? nhu*~ lu*.c lu*o*.ng kha'c cu~ng
co' the^? tham gia du*. a'n na`y.

Thu? tu*o*'ng cho ra(`ng, xa lo^. Tru*o*`ng So*n se~ ho^~ tro*. cho lu*u
tho^ng Ba('c-Nam, se~ go'p pha^`n dda^?y ba^.t kinh te^' toa`n vu`ng trung
du Ba('c Bo^., mie^`n Trung, khu vu*.c Ta^y Nguye^n. Ve^` an ninh quo^'c
pho`ng cu~ng ra^'t quan tro.ng...Chu*a co' co^ng tri`nh na`o - theo tha(m
do` - la.i co' su*. tho^'ng nha^'t cao nhu* co^ng tri`nh na`y.

Cuo^'i cu`ng, thu? tu*o*'ng nha^'n ma.nh, Dda?ng dda~ quye^'t ddi.nh, du*'t
khoa't pha?i xa^y du*.ng cho ddu*o*.c xa lo^. Tru*o*`ng So*n, bo*?i ddo'
la` lo`ng da^n, la` ye^u ca^`u cu?a qua' tri`nh pha't trie^?n.

Hu*o*'ng tuye^'n xa lo^. Tru*o*`ng So*n
=======================================

Xa lo^. Tru*o*`ng So*n da`i 1789km. Kho*?i dda^`u tuye^'n o*? Hoa` La.c
na(`m ngay ddie^?m giao ca('t vo*'i quo^'c lo^. 21A thuo^.c ti?nh Ha` Ta^y,
ke^'t thu'c o*? nga~ tu* Bi`nh Phu*o*'c thuo^.c TPHCM.

Tru.c ddu*o*`ng na`y tu*` Hoa` La.c, qua Xo'm Kho - Pho^' Co^'ng - Ngo.c
La.c - Nghi~a Dda`n - Ta^n Ky` - Pho^' Cha^u (Hu*o*ng So*n - Ha` Ti?nh) -
So^ng Gianh - Xo'm Sung - Khe Rinh - Bu`ng (Qua?ng Bi`nh) - Phi'a ta^y
tha`nh pho^' Hue^' - ha^`m Ha?i Va^n - Dda.i Lo^.c ( Dda` Na(?ng) - Gia(`ng
(Qua?ng Nam) - Da('c La^y - Kontum - Buo^n Ma Thuo^.t - Cho*n Tha`nh - Nga~
tu* Bi`nh Phu*o*'c (TPHCM)

Ddu*o*`ng ro^.ng 4 la`n xe, mo^.t so^' ddoa.n dda(.c bie^.t mo*? ro^.ng
tha`nh  6 la`n xe ( vi' du. tu*` Cho*n Tha`nh ddi nga~ tu* Bi`nh Phu*o*'c).
To^?ng die^.n ti'ch dda^'t ddai chie^'m du.ng 10000 ha. Trong ddo' chi? co'
1276 ha la` dda^'t ruo^.ng lu'a va` dda^'t tho^? cu*. Co`n la.i la` dda^'t
mie^`n nu'i va` trung du ba'n so*n ddi.a.

To^?ng vo^'n dda^`u tu* cho tru.c ddu*o*`ng na`y la` 4.76 ti? USD, cho
phu*o*ng a'n ddu*o*`ng cao to^'c tie^u chua^?n 4 la`n xe. Ne^'u chi? la` xa
lo^. bo^'n la`n xe bi`nh thu*o*`ng, kinh phi' se~ tha^'p ho*n.

Ngoa`i ra, co`n xa^y du*.ng 20 ddu*o*`ng ca('t ngang dde^? no^'i va`o khu
da^n cu*, thi. tra^'n cu?a ca'c ti?nh do.c theo tru.c ddu*o*`ng, vo*'i
to^?ng kinh phi' 840 trie^.u USD.

Nhu* va^.y to^?ng dda^`u tu* cho toa`n du*. a'n u*o*'c ti'nh 5.6 ti? USD.
Chu*a ke^? kinh phi' dda^`u tu* cho giai ddoa.n III, no^'i da`i tru.c
ddu*o*`ng tu*` Hoa` La.c le^n phi'a Ba('c, va` phi'a Nam tu*` nga~ tu*
Bi`nh Phu*o*'c ve^` Ca` Mau.