[truye^.n nga('n DDo^~ Chu] Hoa. mi ddang ho't

[AnHai Doan <anhai@cs.washington.edu>]

Anh ba.n to^i ba?o: "Nhu+~ng truye^.n vi~ mo^ vie^'t ddu+o+.c mo^.t tho+`i
gian la` he^'t ddie^.n. DDo.c tha^'y le^n ga^n le^n co^'t kinh bo? me. Ha?i
ne^n ddo.c DDo^~ Chu, tha(`ng cha a^'y vie^'t kha' la('m. Chi? nhu+~ng
ddie^`u bi`nh di. cu?a ddo+`i thu+o+`ng, nhu+ng vie^'t ra^'t hay va` co' y'".
To^i ho?i "Truye^.n gi` cu?a DDo^~ Chu anh tha^'y hay ?". "Ne^n ddo.c 
"Phu` Sa" va` "Trung Du"" - anh ba.n to^i ba?o - "ma^'y quye^?n a^'y 
ha('n vie^'t ddu+o+.c dda^'y"...

To^i ti`m ddo.c quye^?n "Phu` Sa", ddo.c nhu+~ng ca^u chuye^.n DDo^~ Chu
tha^`m thi` ke^?  ve^` la`ng que^, ve^` la`ng la`m ddo^` go^'m ven so^ng,
phu` sa nha`o na(.n le^n nhu+~ng ba~i dda^'t se't ngo.t mu`i bu`n, ve^`
nhu+~ng dde^m kho^ng ngu? thu+'c cho+` ca' bo^.t tu+` thu+o+.ng nguo^`n ve^`,
ve^` co^ em nuo^i nga`y mai ddi xa, ngo^`i dde^m cuo^'i o+? la`ng la(.ng le~
va' a'o cho anh, ve^` ti`nh ca?m tha thie^'t ga('n bo' vo+'i dda^'t la`ng
cu?a nhu+~ng ngu+o+`i dde^'n tu+` tu+' xu+'... 

Co' ngu+o+`i ba?o trong va(n DDo^~ Chu co' tho+...To^i do^'t va(n ne^n 
kho^ng da'm co' y' kie^'n gi` ddoa.n na`y.

Truye^.n nga('n sau dda^y cu?a DDo^~ Chu ddu+o+.c dda'nh gia' la` mo^.t trong
n~ truye^.n nga('n hay na(m 1996 cu?a ba'o Va(n Nghe^. Theo to^i thi` 
truye^.n na`y kho^ng co' gi` dda(.c sa('c la('m, va` cu~ng kho^ng na(`m 
trong so^' nhu+~ng truye^.n hay ma` DDo^~ Chu vie^'t. Tuy nhie^n, hie^.n 
nay truye^.n na`y co' le~ la` truye^.n duy nha^'t cu?a DDo^~ Chu tre^n 
Internet?

DDo^~ Chu te^n tha^.t la` Chu Ba' Bi`nh, sinh 05/02/44. Nguye^n qua'n
xa~ Qua?ng Ninh, huye^.n Vie^.t Ye^n, Ha` Ba('c. Tu+`ng o+? bo^. ddo^.i, 
hie^.n co^ng ta'c o+? ho^.i nha` va(n. DDu+o+.c xem nhu+ mo^.t nha` va(n 
chuye^n vie^'t truye^.n nga('n.

Ta'c pha^?m chi'nh: "Hu+o+ng Co? Ma^.t" (1963), "Phu` Sa" (1966),
Tha'ng Hai (1969), "Trung Du" (1987), Ma?nh Vu+o+`n Xu+a Hoang Va('ng 
(1990).

Ha?i.


----------------------------------------------------------------
Hoa. mi ddang ho't

Ddo^~ Chu - Nhu+~ng trye^.n nga('n hay 1996, tua^`n  ba'o Va(n nghe^.


Nhie^`u na(m qua ro^`i va^.y ma` anh Thie^m va^~n kho^ng sao que^n no^?i
ca'nh ba~i si`nh la^`y no+i que^ nha` thuo+? a^'y. Tha^.t vo+' va^?n, chi?
la` ma^'y bo^ng lau bo^ng sa^.y nhu nho+ la('t lay theo gio', nhu+~ng tha^n
lau sa^.y bi. lu+?a ta'p cha'y dden ddu'a nom dde^'n buo^`n. 
 Gi` nu+~a nhi?, mo^.t chu' bo'i ca' va^~y ca'nh tre^n ne^`n tro+`i chie^`u
va` dda^u ddo' la'c dda'c va^~n ddang co`n co' tie^'ng su'ng no^?. a^'y the^'
ma` va^~n cu+' nho+' ma~i, nho+' la^'y ddu+o+.c la` nghi~a la`m sao. 

Sa('p gia` vo+'i nhau ro^`i, pha?i va^.y kho^ng chi. Lu+o+ng. Tho+`i tre?
trung ti`m ba.n dda~ la` kho', nay luo^'ng tho+`i, dde^? ti`m ra ba.n
ddu+o+`ng la` chuye^.n mo` kim dda'y be^? mo+'i pha?i. Nhu+ng vo+'i hai o^ng
ba` na`y thi` kho^ng ha('n the^'. La` vi` chu+a bie^'t ne^n mo+'i pha^'p
pho?ng do` ddoa'n dda^'y tho^i.  Ho. co' chung mo^.t khoa?ng tro+`i, co'
chung mo^.t vu`ng lau sa^.y ki'n dda'o nhie^`u a^u ye^'m va` ho. bie^'t gi`n
giu+~ no' la^u be^`n. 

The^' cho ne^n mo.i ngu+o+`i trong kha('p khu ta^.p the^?  qua^n ddo^.i vo^'n
ra^'t bi`nh ye^n na`y mo+'i ngo+' ca? ra vo+'i nhau khi tha^'y hai ngu+o+`i
bo^~ng tha`nh mo^.t ddo^i ba.n gia` ta^m dda^`u y' ho+.p, thu+'c vo+'i nhau
tha^u dde^m suo^'t sa'ng ma` va^~n co`n chuye^.n dde^? no'i. Kho^ng hie^?u
ca'i ddo^i a^'y ho. to nho? vo+'i nhau nhu+~ng gi`. Cha` cha`, o^ng tro+`i
sinh ra ca'i con ngu+o+`i nghi~ cu~ng hay. 

Nhu+~ng ngu+o+`i cao tuo^?i vo^'n tha^.n tro.ng su+.  cho+` ddo+.i vo^'n la`
ba?n ti'nh cu?a ho. ; co`n bo.n tre? thi` kha'c, chu'ng cu+' bo^ bo^ va`
ho+'n ho+? ra ma(.t, la`m nhu+ the^? trong khu mi`nh sa('p co' dda'm hi?,
sa('p co' ca?nh chim ca^u chu+~ lo^`ng, vui duye^n mo+'i kho^ng que^n nhie^.m
vu.. Nghi~a la` chu'ng no' ha`o hu+'ng cha`o ddo'n ca'i nga`y mai ddang to+'i
vo+'i hai cu. mo^.t ca'ch ra^'t cha^n ti`nh. Co^ mo+'i la`m dda^`u dda^'y a.,
con nom co^ la. qua' kho^ng da'n nha^.n ngay, bao gio+` co^ cho tu.i con
ca('n ha.t du+a ho+? co^. Ba'c Lu+o+ng a`,
 to+'i dda^y tre^n cung Hu+~u nghi. co' cuo^.c thi ngu+o+`i dde.p dde^m
No^en, chu'ng cha'u se~ ke'o ba'c cu`ng ddi, ba'c mo+'i ddu'ng la` u+'ng cu+?
vie^n co' ha.ng cu?a khu ta chu+' cha(?ng pha?i ai kha'c. Ma^'y na(m tru+o+'c
ti`m ngu+o+`i dde.p trong khu ta chu'ng cha'u cho ra(`ng pha?i la` ba'c Ly',
kho^? no^~i tu+` da.o nghi? hu+u ba'c a^'y xuo^'ng ma~ nhanh qua', ma(.t tu+.
nhie^n ddang tra('ng bo^~ng cho^'c xa.m xanh nhu+ ddi't nha'i, a(n no'i thi`
ca^'m ca ca^'m ca?u nhu+ ngu+o+`i hoa' do+?. Cha? bu` cho lu'c ddu+o+ng
chu+'c ddu+o+ng quye^`n, ba` gia'o su+ vie^.n tru+o+?ng khoa ho.c ki'nh ddeo
tu'i xa'ch, bu+o+'c le^n xe ddi la`m ma` trang tro.ng nhu+ sa('p bay sang My~
ho^.i dda`m vo+'i nga`i Poussue. Ba'c Lu+o+ng ngo^`i pho+i ma(.t ngoa`i cho+.
suo^'t nga`y ma` sao da'ng la.i va^~n sang, ke? le^n xe xuo^'ng ngu+.a ma`
sao cho+.t nhi`n tha^'y ma(.t mu~i la.i bu+. ra, la.i va'c le^n dde^'n
khie^'p. Cu+' ba?o nha` pha?i co' tho^? co^ng tho^? ddi.a phu` ho^. ddo^.
tri`, va^.y chu+' hai me. con ba'c Lu+o+ng thui thu?i so^'ng ma^'y chu.c na(m
tre^n ca(n ga'c sa't no'c ngo^i nha` cao ta^`ng kia thi` bie^'t ti`m tho^?
co^ng tho^? ddi.a o+? dda^u ma` tho+`, sao ho. so^'ng va^~n cu+' tho+ tho+'i,
me. na`o con na^'y,
 ra ddu+o+`ng ga(.p nhau co`n muo^'n cha`o mo+`i. Ca'i con Hoa nha` ba'c a^'y
so+'m so+'m ngoa'y ngoa?y xa'ch ha`ng ra cho+. cho me., lu'c nho? ngu+o+`i
nhu+ ca'i ma., nhu+ ca'i que, va^.y ma` bu+o+'c va`o tuo^?i da^.y thi` bo^~ng
bo^`ng le^n nhu+ mo^.t co^ Ta^'m. Ddi la^'y cho^`ng ro^`i, la.i ddu+o+.c
dda`i truye^`n hi`nh tuye^?n va`o la`m pha't thanh vie^n ro^`i, ngu+o+`i sao
te^n va^.y, no' tu+o+i sa'ng the^' cho hie^.n le^n ma`n hi`nh cu~ng ddo+~
nhu+'c ma('t thie^n ha.. Ho^m na`o ba^.t ti vi ga(.p ddu+o+.c con be' a^'y
ddo.c ba?n tin sa'ng ddi'ch thi. ho^m a^'y la`m a(n co' may ma('n, ddi cho+i
cu~ng vui. Sa('p to+'i ba'c Lu+o+ng cu~ng co' the^? ddi bu+o+'c nu+~a la('m
chu+', ga(.p lu~ tre? trong khu tha^'y chu'ng no'i vui ba'c co' to? ra kho'
chi.u gi` dda^u, ba'c chi? ga.t ddi, chu'ng ma`y bo+'t mo^`m bo+'t mie^.ng
dde^? tao co`n so^'ng vo+'i chu+', sao cu+' nhu+ lie^'u ddie^'u the^' ha?,
ro~ la` ro^~i ho+i. 

Chi. Lu+o+ng no'i, gia' ho^m ddo' em ddu+`ng lo^.i ra cho^~ a^'y, ddu+`ng
ke'o anh le^n. 

Anh ma` che^'t, chi. Lu+o+ng ke^u le^n nhu+ kho^ng the^?  tin, anh la`
ngu+o+`i dda^u co' de^~ che^'t the^'. Go` ma' chi. cho+.t u+?ng ho^`ng,
va^`ng tra'n sa'ng le^n, ddo^i con ma('t nhi`n anh long lanh tinh qua'i. Chu'
me`o tam the^?  bie^'t la` chu?  ddang vui lie^n nha?y to't le^n giu+o+`ng,
no+i chi. ddang ngo^`i, quanh mi`nh qua^'n ho+` hu+~ng ta^'m cha(n len.
Dda^.p khe~ va`o lu+ng no', chi. ma('ng ye^u, muo^'n nghe lo?m ha?, co' xe'o
ngay kho^ng. Con me`o nu~ng ni.u du.i dda^`u va`o ddu`i chi., no' muo^'n
ddu+o+.c o+? la.i cu`ng ho.. 

Na(m a^'y em mu+o+`i sa'u mu+o+`i ba?y chu+' ma^'y, nhu+ng hi`nh nhu+ dda~
kho^n ho+n dda'm tre? ba^y gio+` nhie^`u. Bo.n chu'ng ba^y gio+` ti'nh toa'n
kie^'m tie^`n thi` lanh, ca'c ba` kho^ng ki.p ddu+o+.c, nhu+ng y' tu+' xem
chu+`ng i't, pha^'p pho+'i xanh ddo? va^.y ma` nha.t the^'ch. Cha? bie^'t ai
kho^n ai da.i, chi. tho+? da`i, chi? bie^'t cu~ng dda~ sa('p qua mo^.t kie^'p
vo+'i nhau ro^`i, ca'i kho^? cu?a lu~ chu'ng ta la` chu+a chi.u gia` cho,
trong khi chu'ng no', la` em no'i lu~ tre? ddo', chu'ng no' lao va`o so^'ng
he^'t mi`nh, so^'ng ta`n ba.o xa? la'ng. Va^.y ma` ddu+'a na`o xem ra cu~ng
so+'m gia`, tu+o+?ng nhu+ con cha'u chu'ng ta chu+a he^` co' tuo^?i tre? bao
gio+`. La` vi` trong chu'ng kho^ng co' gi` dde^? cha'y ca?. Anh ba?o ca'i gi`
cha'y. Mo^.t ca'i gi` ddo' a^m i?  cha'y, tha^.t la^u be^`n. Ddu+`ng nghi~
ngay ra(`ng dda^'y la` ti`nh ye^u, ca'i ddo' co`n pha?i cao ho+n ti`nh ye^u
kia, mo^.t kie^'p ngu+o+`i tu+o+?ng chi? ca^`n co' va^.y cu~ng la` qua' ddu?. 
Va^ng, cu~ng la` qua' ddu?. Em nho+' lu'c a(n xong ba't cha'o anh qua`ng tay
o^m la^'y eo lu+ng em, nho^.t tu+o+?ng sa('p che^'t dde^'n no+i. Ve^` sau em
va^~n tha^`m tra'ch sao anh nghi.ch the^', o^ng quy?  su+' chu+' kho^ng pha?i
ngu+o+`i, ngu+o+`i dda^u co' ngu+o+`i la. the^'. Kha('p lu+ng kha('p vai em
dde^'n gio+` va^~n cu+' nhu+ ddang co' nhu+~ng ca'i gai cu?a nhu+~ng ca^y
sa^.y cu+'ng que`o ca('m va`o, nhie^`u lu'c em ba^.t kho'c mo^.t mi`nh khi
cho+.t nho+' to+'i ca'i dde^m a(n na(`m vo+'i anh. Ba^y gio+` anh va^~n
muo^'n la`m the^' mo^.t la^`n nu+~a dda^'y Lu+o+ng a..  Ba^y gio+` thi`
kho^ng ne^n the^' nu+~a. Sao. Em kho^ng bie^'t, nhu+ng anh ddu+`ng, mo.i
chuye^.n dde^`u dda~ lu`i xa la('m ro^`i, mo+` mo+` to? to+? nhu+ ta ddi
trong dda'm su+o+ng va`o tie^'t gie^ng hai a^'y. Ta cho+.t ga(.p, cho+.t
go.i, ro^`i la` ta^'t ca? la.i tan bie^'n dda^u he^'t. 

Chi. ru'c ma(.t va`o ta^'m cha(n phu? qua hai ddu`i go^'i. Ma'i to'c chi.
dda~ ba.c tra('ng. To'c anh na`o co' ho+n gi`. Anh la.i ga^`n dda(.t tay le^n
ddo', vuo^'t tu+`ng so+.i.  Bie^'t la` kho^ng xue^?, to'c chi. ddang ro^'i
bo+`i.  Anh nghe ai no'i da.o na`y em na(ng ddi chu`a, em thu+o+`ng ddi chu`a
na`o. Khua^'t sau me' Ho^` Ta^y co' chu`a Tri'ch Sa`i, phong ca?nh co`n ta.m
go.i ddu+o+.c la` thanh va('ng, ma^'y mu. gia` ru?  nhau le^n ddo' ti`m su+.
khua^y khoa?. Tri'ch Sa`i co' nghi~a la` ca^y sa^.y cha'y dda^'y, o+? ddo'
nga`y xu+a cha('c ha(?n nhie^`u lau sa^.y. Buo^?i em le?n ra ngoa`i ddo^`ng
sa^.y que^ mi`nh ta('m ta'p, nom tha^'y ca(?ng cha^n anh ngo. ngua^.y trong
bu`n, sao em kho^ng so+. ma` bo? cha.y nhi?. Lu'c ddo' thi` kho^ng so+.,
nhu+ng gio+` nghe anh no'i la.i ca?m tha^'y ro+.n ro+.n the^' na`o.  Lo^i
ddu+o+.c anh le^n dda~ tha^'y ca'i mie^.ng nga'p nhu+ bi. nga.t, ha`ng tua^`n
le^~ na(`m me^ man la?m nha?m. Bo^' me. em ba?o dda^'y la` no' ddang lu'c o+?
tre^n tra^`n lu'c xuo^'ng a^m ti, lang thang bo+` me^ so^ng lu'. Ngu+o+`i ta
co' the^? sa va`o co+ ca?nh ddo' tha^.t sao anh. Ddo' la` mo^.t vu`ng do+?
so^'ng do+? che^'t, ve^` sau anh co`n sa va`o vu`ng a^'y va`i ba la^`n nu+~a.
Tre^n ngu+o+`i anh dde^'m ddu+o+.c bao nhie^u ve^'t thu+o+ng la` nga^`n a^'y
la^`n dda~ to+'i sa't co~i a^m. Qua? la` mo+ ma`ng la(.n hu.p, nhie^`u ca'i
chu+a bao gio+` tha^'y co', kho^ng the^? co', kho^ng da'm tin, la. lu`ng
tha^.t. Nhu+ng cu+' ti?nh la.i la` chi? tha^'y em, tha^'y mo^.t co^ be' ddang
ddi tre^n bo+` dda^`m, be^n nhu+~ng dda'm lau sa^.y cha'y xe'm, va^.y la`
bie^'t mi`nh co`n so^'ng, mi`nh dda~ tro+? la.i tra^`n gian ro^`i. Mai dda~
la` mu`ng mo^.t dda^`u tha'ng, anh co' le^n chu`a cu`ng ma^'y ddu+'a trong
nho'm "ba't tie^n"  chu'ng em kho^ng. Ddi chu+', ddu+o+.c rong cho+i vo+'i
ca'c ba` co`n gi` vui ba(`ng, nhu+~ng ta'm ba` tie^n kia a`. Ta'm ddu+'a ta'm
ca?nh, ru? nha.p la^.p tha`nh mo^.t ho^.i, co' ddie^`u le^. ha(?n hoi, co'
quy~ chung, la^.p ddu+o+.c mo^.t na(m, ddi dda^u cu~ng co' nhau, ddang vui
thi` mo^.t ddu+'a la('n ddu`ng ra che^'t, tho. na(m mu+o+i ba?y tuo^?i, an
nghi? o+? nghi~a trang khu B Va(n Ddie^?n. Dde^'n lu+o+.t em thi` kho^ng
bie^'t la` ne^n nhu+ the^' na`o dda^y, anh the^' na`o thi` em cu~ng the^'. Em
pha?i na(ng ra ngoa.i tha`nh, ti`m ve^` la`ng ma` tha(m thu' ddo^`ng nu+o+'c
hoa co?, vui la^y vo+'i muo^n va^.t, nhu+ the^' de^~ chi.u ho+n. Ru ru' tre^n
no'c nha` na`y, mo+? ma('t la` la.i go^`ng ga'nh xuo^'ng cho+., xung quanh
chi? nhu+~ng xi ma(ng la` xi ma(ng, ngu+o+`i ngo+.m khe'o sa('p he'o kho^ ca?
vo+'i nhau ro^`i. Nha` mo+'i, ddu+o+`ng mo+'i, nha^'p nho^ chen chu'c, tro^ng
va`o dda^u cu~ng la` ca?nh nho+'n nha'c ta^'t tu+o+?i. So^'ng the^m mo^.t
nga`y la` the^m nhu+~ng lo toan ham muo^'n, cha? ma^'y ai thoa't ddu+o+.c. Lo
me. gia` con da.i, lo cho^~ a(n cho^~ o+?, thi` cu~ng pha?i co' cho^~ che
na('ng che mu+a, pha?i co' ca'i ma` ddu't va`o mo^`m chu+' sao. The^' na`o
dda~ ddu?, so^'ng la` co`n pha?i ganh ddua vo+'i ddo+`i, co`n pha?i la^.p
ngo^n la^.p ddu+'c la^.p co^ng, co^ng ddu+'c cha?  bie^'t hay do+?  the^'
na`o nhu+ng tru+o+'c tie^n cu+' pha?i tha^'y co' tie^`n ta`i co' danh vo.ng
ca'i dda~. Tao pha?i kha'c ma`y, tao pha?i ho+n ma`y. Dda^'y, dda~ bao nhie^u
na(m nay anh la(.n hu.p giu+~a dda'm ddo^ng, mo^.t hai chi? nhu+~ng chu+.c
ngoi le^n, ngoi nu+~a le^n. Chi? dde^'n buo^?i ga(.p la.i em anh mo+'i gia^.t
mi`nh, anh muo^'n so^'ng kha'c, nghi~ kha'c, co' the^? muo^.n nhu+ng bao
gio+` cu~ng va^~n ki.p, ha`nh tri`nh qua mo^.t kie^'p ngu+o+`i tha^.t qua?
kho' kha(n. 

Anh ga(.p la.i em ho^m a^'y la` o+?  dda^u nhi?. o+? ngoa`i cho+. chu+' co`n
o+?  dda^u. o+? ngay ca'i cho+. cu?a vo+. con li'nh trong khu na`y na`y,
cu~ng la` duye^n o^ng tro+`i run ru?i ma` anh ddu+o+.c ga(.p la.i em, suo^'t
mo^.t tho+`i trai tre? do.c ngang, qua cho^~ na`o cu~ng co' y' ti`m ma`
kho^ng ga(.p, ma~i to+'i ho^m ddu+o+.c pha^n ngo^i nha` mo+'i, do.n ve^`
so^'ng du+o+'i na`y, bo^~ng tha^'y no'ng ruo^.t the`m mo^.t ba't cha'o tie^'t
a(n cho ma't, mo+'i dda'nh lie^`u mo` ra cho+., sa` va`o ddu'ng qua'n ba`
Lu+o+ng. Chi'nh ma^'y ba` ngo^`i ngoa`i ddo' dda~ chi? cho^~ em ngo^`i cho
anh ti`m dde^'n. Tu+o+?ng ba'c ca^`n cao lu+o+ng mi~ vi. gi` thi` cho+. na`y
mo+'i hie^'m chu+' ti`m mo^.t ba't cha'o lo`ng thi` xin cu+' ra qua'n ba`
Lu+o+ng. 

Ba^y gio+` khuya ro^`i, ca^u chuye^.n ta.m ga'c la.i dda~, ba` Lu+o+ng cu~ng
ddang ca?m tha^'y pha?i co' ca'i gi` cho va`o bu.ng, va^.y ba` Lu+o+ng se~
nho'm lo` la`m cho ba'c Thie^m mo^.t to^ cha'o tha^.t ngon, ba'c Thie^m
cha('c ba(`ng lo`ng. 

Chi. Lu+o+ng cu+o+`i, nu. cu+o+`i dde^'n la` tu+o+i. Ma` da'ng chi. xem ra
va^~n cu+' nhanh nhe.n xo^'c va'c nhu+ thuo+? co`n con ga'i.  Nhu+~ng
ngu+o+`i dda`n ba` nhie^`u lam lu~ bao gio+` cha? the^', kho^ng nhanh thi`
che^'t, kho^ng xo^'c va'c cu~ng che^'t, cha? no'i bom dda.n xa xo^i gi` ma`
tru+o+'c tie^n la` che^'t ddo'i. Khi tha^'y chi. tung ta^'m me^`n len vu.t
ddu+'ng le^n la` con me`o tam the^? lie^`n vu+o+n vai ddu+'ng theo ngay, no'
le?n ra be^'p mau le., bo? anh Thie^m ngo^`i la.i mo^.t mi`nh. 

o+? ddo+`i mo^~i tuo^?i mo^~i gia`, lu'c ddo' ca'i khie^'n cho ngu+o+`i ta
de^~ buo^`n nha^'t co' le~ la` ma(.c ca?m bi. bo? que^n, la` su+. co^ qua.nh,
ti'nh ne^'t hoa' thua^`n ho+n, de^~ da~i ho+n, bo+'t ddu'ng sai bo+'t ddo`i
ho?i o+? nhau ho+n. Cu~ng la` vi` muo^'n kho^ng ma^'t ba.n. 

Sa'ng sa'ng da^.y lo. mo. ddun mo^.t sie^u nu+o+'c pha a^'m tra` ngo^`i
uo^'ng mo^.t mi`nh tre^n ta^'m ddi va(ng bo.c ga^'m gia? da va`ng. Ddo^`ng
ho^` ddie^?m ta'm chi'n tie^'ng bi'nh bong va^~n tha^'y nga`y sao co`n qua'
so+'m. Nghi? hu+u la` mo^.t nghe^. thua^.t, kho^ng chi.u kho' la^`n ra ca'i
nghe^. thua^.t a^'y thi` su.p nhanh la('m. Cho+i ca' vo+'i ngu+o+`i xu+a
cu~ng la` ca'ch du+o+~ng tri', co`n gi` im la(.ng nhie^`u suy tu+ ho+n loa`i
ca'. Cho+i ca^y vo+'i ngu+o+`i xu+a la` dde^? du+o+~ng lo`ng nha^n a'i,
dde^'n nhu+~ng ke? sa't phu hung ha~n mo^.t khi tro^ng va`o ca'i ca^y ca'i
hoa lo`ng da.  cu~ng me^`m ma.i ddi.  Cho ne^n ne^'u ho?i ngu+o+`i xu+a sao
hie^`n ha^.u ho+n ngu+o+`i nay, la` bo+?i vi` xu+a ru+`ng nhie^`u la('m,
trong nha` ngoa`i ddu+o+`ng dda^u dda^u cu~ng ga(.p ca^y, ga(.p chim. Nghe
mo^.t tie^'ng chim la?nh lo't dda^u ddo' la` con ngu+o+`i ta cho+.t ca?m
tha^'y mi`nh ddang so^'ng thanh tha?n giu+~a tro+`i dda^'t ye^n bi`nh. Mo^.t
con ga'y tho^? ddo^`ng khi no' gu` mo+'i kho+i go+.i la`m sao, cu+' nhu+ ta
ddang ddi du+o+'i mo^.t ra(.ng tre na`o, tre^n mo^.t ca'nh ddo^`ng lu'a na`o
cu?a mie^`n ddo^`i nu'i trung du nhu+~ng na(m xa xo^i. 

Co' ma^'y anh la`m nhu+ ta sa`nh so?i la('m, tha^.t ra chi? la` mo^.t dda'm
con ni't so vo+'i ca'c cu. nga`y xu+a. Ca'c cu. la` nhu+~ng o^ng ba`nh to^?,
cho+i ra cho+i, cho+i ca? mo^.t ru+`ng ba`ng Ye^n Tha'i, kha('p mo^.t vu`ng
ven ho^` nhu+~ng ba`ng la` ba`ng, go^'c ba`ng co^? thu. mo^.t ngu+o+`i o^m
kho^ng xue^?. Ca^y ba`ng mu`a xua^n mu`a ha.  dde.p mo^.t ca'ch, sang thu
ddo^ng la' ddo? nhu+ gia't ddo^`ng ro^`i la' tru't xuo^'ng chi? co`n tro+
ca`nh, la.i tha^'y dde.p mo^.t ca'ch kha'c. Trong tha`nh pho^' ne^'u kho^ng
tro^`ng sa^'u la` pha?i tro^`ng ba`ng,
 hai ca^y a^'y chi.u ddu+o+.c gio' ba~o, de^~ ti?a ma` la.i cao tuo^?i tho..
Nga^~m mo+'i tha^'y ngu+o+`i xu+a tha^.t kho^n ngoan, tu+o+?ng dung di. ma`
hoa' ra sang qua', chu'ng ta gio+` kho^ng be'n go't. Ai la.i ddi cho+i cho'
nha^.t pho^'c nhu+ mo^.t lu~ ro^` nhu+ the^' bao gio+`,
 co' thu+' cho' na`o la.i dde^'n va`i chu.c trie^.u ddo^`ng mo^.t con ma`
va^~n nha('m ma('t ru+o+'c ve^`, ba('t vo+. con nhu+o+`ng nha`, nhi.n a(n
nhi.n ma(.c vi` cho'. Dde^'n khi gia' cho' su.t xuo^'ng, cha? ai the`m mua
thi` tha^n pha^.n cu?a chu'ng tha^.t dde^'n la` tha?m. Ba` Lu+o+ng ngo^`i
ba'n cha'o ngoa`i cho+., mo^~i la^`n tha^'y con cho' na`o u? ru~ bu+o+'c
to+'i, lo^ng la' ba^?n thi?u, ma('t mu~i ke`m nhe`m la` ba` la.i thu+o+ng
ha.i vu+'t cho no' mo^.t mie^'ng do^`i, ba` ho?i no' a^n ca^`n nhu+ ho?i
ngu+o+`i, chu? ma`y la` ai, ro~ kho^?, ddang so^'ng trong thi.t su+~a bo^~ng
cho^'c bi. ha^'t ra he`, mo^.t bu+o+'c ca^`u bo+ ca^`u ba^'t la` va^.y dda^'y
con nhe'. 

Chi. Lu+o+ng dda^u pha?i la` ngu+o+`i ddu+o+.c ho.c ha`nh nhie^`u, tho+`i ky`
co`n che^' ddo^. tem phie^'u chi. la`m nha^n vie^n que`n cu?a mo^.t cu+?a
ha`ng ga.o, la` vo+. li'nh ne^n chi. hoa' co^ng da^n cu?a khu ta^.p the^?
na`y. Dde^'n lu'c cho^`ng hy sinh, nha` cu+?a ho^`i ddo' re? o+.t, chi. ma^'y
la^`n dda~ toan o^m ddu+'a con ga'i do.n ra be^n ngoa`i, mua mo^.t tu'p nha`
na`o co' vu+o+`n, tro^`ng the^m i't rau, i't hoa, co^.ng vo+'i nhu'm tie^`n
lu+o+ng hu+u ma^'t su+'c so^'ng tu`ng tie^.m. Cu+' na^'n na' na^'n na', chu+a
ki.p ddi dda^u thi` co' chu?  tru+o+ng bung ra, mi`nh tu+. cu+'u la^'y mi`nh,
the^' la` chi. lao ngay ra cho+.. Chi. co' ma(.t ngoa`i ddo' ngay tu+` lu'c
ca'i cho+. cu?a vo+. con li'nh vu+`a hi`nh tha`nh.  Thoa.t dda^`u no' chi?
mo+'i la` ca'i tu'p le^`u du+.ng ta.m, ha`ng hoa' ba`y bie^.n cu~ng de`
da(.t, a(n no'i cu~ng pha?i ma('t tru+o+'c ma('t sau, ngu+o+`i ba'n chu+a
quen vo+'i vie^.c cho+.  bu'a ma` ngu+o+`i dde^'n mua cu~ng va^.y. Gio+` thi`
kha'c la('m ro^`i, ho. dda~ la`m chu? ti`nh hi`nh, ho. ddu`a co+.t tre^u
cho.c nhau, no'i kha'y nhau, ho. khoa cha^n mu'a tay na(.ng lo+`i vo+'i nhau.
Go.i nhau la` thie^'u ta', trung ta' theo ca^'p ba^.c dda~ tu+`ng co' cu?a
ca'c o^ng cho^`ng hie^.n ddang co`n so^'ng hoa(.c dda~ hy sinh. Ba` Lu+o+ng
ddu+o+.c chi. em go.i la` ba` dda.i uy', chu+'c vu. ga^`n nhu+ be't o+?
ngoa`i cho+.. Ca'i cho+. cu?a ma^'y ba` vo^'n le`o te`o ma` nay dda~ ra da'ng
mo^.t ca'i cho+. thu+.c su+., ddi tu+` xa ngu+o+`i ta dda~ nha^.n ra tie^'ng
o^`n a`o cu?a mo^.t dda'm ngu+o+`i tay ca^`m mie^.ng no'i. 

Nhu+ dda~ tha`nh le^., thu+o+`ng cu+' ngang tru+a la` anh Thie^m la.i mo` ra
ddo'. O^ng a^'y ra ro^`i kia ki`a, ba^y gio+` chu'ng to^i bie^'t go.i ba`
chi. nhu+ the^' na`o dda^y, ba` dda.i uy' hay ba` tu+o+'ng, Chi. Lu+o+ng chi?
cu+o+`i. Chi. sa('p cho anh mo^.t ba't tie^'t canh co' ra('c la.c rang le^n
tre^n, ma^'y mie^'ng ngon nha^'t cu?a mo^.t co^~ lo`ng dde^?  pha^`n du+o+'i
ga^`m cho~ng va` mo^.t che'n ru+o+.u. Kha'ch lu'c ddo' cu~ng dda~ va~n, anh
co' the^? ngo^`i la^u la^u, chuye^.n tro` vo+'i ma^'y ba` ba.n ha`ng ngo^`i
be^n chi.  Lu+o+ng. Trong so^' na(m sa'u ba` ga^`n ddo' thi` anh Thie^m i't
nhie^`u co' quen bie^'t cho^`ng cu?a bo^'n ba`.  Cu~ng chi? la` quen so+ so+
va^.y tho^i, no'i chung ho. dde^`u la` ca^'p du+o+'i cu?a anh trong mo^.t
lu'c na`o ddo', o+? ma(.t tra^.n na`o ddo'. Ca'c ba` cu~ng cha(?ng vu+`a, ly'
li.ch ddo+`i tu+ cu?a anh ca'c ba` no'i vanh va'ch, tru+o+'c anh so^'ng o+?
cho^~ na`o trong tha`nh pho^', giu+~ cu+o+ng vi. na`o trong tha`nh, ba` vo+.
anh bi. be^.nh gi` va` ma^'t na(m na`o. Chi? co' hai ddie^`u quan tro.ng
nha^'t thi` ma^'y ba` la.i ra^'t lo+ mo+. Va^.y chu+' giu+~a ca'i o^ng Thie^m
co`m na`y va` ba` Lu+o+ng co' mo^.t bi' ma^.t gi` cha(ng, kho^ng va^.y sao
ho. vu+`a ga(.p ma` dda~ qua^'n la^'y nhau nhu+ ma^.t a^'y nhi?. Mo^.t
ddie^`u nu+~a, ba` Lu+o+ng co' mo^.t mu.n con ga'i, ca'i ddo' ro~ ro^`i,
nhu+ng o^ng ta vo+'i ba` tru+o+'c kho^ng ddu+o+.c mu.n con na`o hay sao.
Thu+.c ra anh Thie^m cu~ng co' mo^.t mu.n con, mo^.t tha(`ng con trai cao
lo+'n lo^.c ngo^.c nhu+ng ho.c ha`nh thi` co' pha^`n dduo^'i, no' ddu+o+.c
gu+?i sang ho.c nghe^` be^n Ddu+'c tu+` ha`ng chu.c na(m tru+o+'c, ro^`i no'
o+? la.i kho^ng chi.u ve^` nu+~a, la^'y vo+. dde? con luo^n be^n ddo'.  Khi
con ngu+o+`i ta tro+? ne^n ke? co' ddo^`ng tie^`n thi` a(n no'i de^~ tha`nh
nga.o ngu+o+.c la('m. Vu+`a ro^`i anh dda~ vie^'t cho vo+. cho^`ng no' mo^.t
bu+'c thu+, ke^? chuye^.n mi`nh ve^` hu+u, mo+'i ddu+o+.c chia mo^.t ngo^i
nha` kha' khang trang trong tha`nh pho^', khuye^n vo+. cho^`ng no' mang cha'u
ve^` so^'ng vo+'i o^ng no^.i va`i na(m cuo^'i ddo+`i. 

No' tra? lo+`i ta('p lu+., ne^'u anh ca^`n ddo^ la thi` no' co' the^? gu+?i
ngay ve^` chu+' ve^` nu+o+'c thi` no' kho^ng bao gio+` co`n nghi~ dde^'n.
Ngo^i nha` cu?a anh du` co' khang trang cu~ng chi? la` khang trang so vo+'i
nhu+~ng ngo^i nha` xung quanh, chu+' dda~ ba(`ng sao ddu+o+.c so vo+'i cho^~
no' ddang so^'ng. Ly' do la`m no' so+. su+. tro+?  ve^` ddo+n gia?n chi? vi`
no' so+. kho^? nghe`o. Co' va^.y tho^i. Nghe cu+' ngo+~ chuye^.n vui, a^'y
va^.y ma` la` ma^'t tra('ng mo^.t ddu+'a con ro^`i dda^'y. Ma^'t ma` pha?i
chi.u, pha?i nga^.m bo^` ho`n la`m ngo.t. Ca'i cay dda('ng o+? dda^y la` ca'i
ra^'t kho' no'i ra, tha(`ng con dda~ so^? toe.t ca? qua' khu+' va` hie^.n
ta.i, ca'i ma` cha no' dda~ ga('n bo', dda~ ma^'t mo^.t ddo+`i mo+'i ti`m
ddu+o+.c. Cho ne^n nhu+~ng ai chu? quan ddang qua' tro^ng ddo+.i va`o con
cha'u, ddang ra('p ta^m ky` vo.ng su+. nho+` ca^.y va`o chu'ng no' lu'c mi`nh
ve^` gia` thi` xin ha~y cu+' tu+` to^'n ddo^i chu't, ti?nh ta'o ddo^i chu't,
ke?o la.i tha`nh ke? ha^'c lo+`, kho^ng khe'o se~ bi. nhu.c. 

Cu~ng co`n ra^'t may la` anh Thie^m dda~ ga(.p la.i ddu+o+.c chi. Lu+o+ng. 
Dda~ ga(.p la.i kho^ng pha?i chi? mo^.t qua' khu+' dde.p ma` la` mo^.t hie^.n
ta.i cu~ng dde.p. Dde.p nhu+ chi. Lu+o+ng, nhu+ chi'nh cuo^.c ddo+`i chi. 
va^.y. Ddi vo`ng ra^'t la^u ca'i ngo+~ dda~ ma^'t bo^~ng cho^'c dda~ ti`m
la.i ddu+o+.c, ma` ti`m la.i mo^.t ca'ch dda^`y dda(.n, nhu+ chu+a bao gio+`
bi. ma^'t. 

Chi' co' mo^.t ddie^`u kho^ng the^? kho^ng tha^'y, dda^'y la` o+? ddie^?m
xua^'t pha't tru+o+'c to'c ho. ddang xanh, co`n ho^m nay to'c ho. dde^`u dda~
ba.c. Su+. the^? se~ ra sao dda^y, mo.i ngu+o+`i xung quanh ho?i nhau nhu+
the^' dda~ dda`nh, chi'nh ho. cu~ng tu+. ho?i mi`nh nhu+ the^'. 

Da^~u sao thi` ddo+`i va^~n cu+' ra^'t hay - Ngay vie^.c mo.i ngu+o+`i ddang
ddu+o+.c ho^`i ho^.p ba`n ta'n ve^` ho. cu~ng dda~ la` hay. So^'ng dde^? co'
ca'i cho ngu+o+`i kha'c ba`n la`m sao da'm no'i la` buo^`n ddu+o+.c. The^'
la` va^~n ddang ra^'t tre?, ra^'t no^`ng cha'y. Lu~ tre? ba(`ng su+. nha.y
ca?m cu?a tuo^?i thanh xua^n ngu+?i tha^'y ngay, dda'nh ho+i tha^'y ngay. 
o+? dda^y ddang co' nhu+~ng da^'u hie^.u kho^ng the^?  no'i la` ddo+n gia?n,
ra^'t tuye^.t vo+`i va` giu+~a cuo^.c so^'ng tu+o+?ng chu+`ng te? nha.t,
chuye^.n ddo' la` hie^'m, no' co' mang mo^.t du+ vi. rie^ng. Hay la` hai
ngu+o+`i ddang muo^'n dda(.t mo^.t va^'n dde^` gi` mo+'i me? cho ca'i khu
pho^' li'nh na`y cha(ng. Co' le~ la` kho^ng, nom ra ho. va^~n cu+' ue^? oa?i
the^', lu+?ng du+?ng va` nha~ nha(.n the^', tru+o+'c ma('t ta^'t ca?. 

Anh Thie^m no'i, ddo^i khi ddi trong ru+`ng ta co' the^? ba('t ga(.p xa'c
mo^.t con hoa. mi na(`m pho+i kho^ tre^n co?, lu~ kie^'n dden kie^'n ddo? bu
ki'n. Cu'i xuo^'ng nhi`n tha^.t ky~ tha^'y tre^n mi`nh no' mang nhie^`u ve^'t
thu+o+ng, co' con ma('t bi. mo'c lo`i ra, co' con ga~y ca'nh, ra'ch co^?.
Ddo' chi'nh la` xa'c cu?a nhu+~ng cha`ng du~ng si~. Hoa. mi so^'ng co' ddo^i,
mo^~i ddo^i chie^'m giu+~ mo^.t giang so+n, mo^.t vu`ng tro+`i vu`ng dda^'t.
Mo^.t ho^m na`o ddo' co' mo^.t chu' hoa. mi tu+` dda^u la.c dde^'n, the^' la`
cuo^.c ty? thi' ba('t buo^.c pha?i xa?y ra. Mo^.t la` so^'ng, la` co' ta^'t
ca?, ke^? ca? ti`nh ye^u, hai la` che^'t. Hai con mi ddu+.c lao va`o nhau
cha(?ng co' bie^'t tro+`i dda^'t la` dda^u, tro+`i kho^ng co`n tha^'y xanh
nu+~a, dda^'t kho^ng co`n tha^'y cha^.p chu`ng so^ng nu'i nu+~a, ta^'t ca?
dde^`u nga? nghie^ng hoa ca` hoa ca?i. Va` con ca'i bay dda^u ddo', na^'p
dda^u ddo' ra su+'c xu`i, thu'c giu.c ngu+o+`i ti`nh cu?a mi`nh kho^ng
ddu+o+.c na?n chi', kho^ng ddu+o+.c ddu+o+.c cam chi.u tha^'t ba.i. Mo^.t
la^`n anh tha^'y co' mo^.t con mi ddu+.c bi. ddo^'i phu+o+ng khoa' cha(.t
ho.ng, hai cha^n dda~ duo^~i ra gia^~y gia~y, tu+o+?ng mu+o+`i pha^`n che^'t
chi'n ro^`i, sa('p xong mo^.t kie^'p ro^`i, sa('p ma^'t ta^'t ca? ro^`i,
va^.y ma` chi? ca^`n mo^.t tie^'ng xu'i ddu'ng lu'c cu?a con ca'i, no' bo^~ng
thu he^'t ta`n lu+.c dda.p ba^.t ke? thu` ra dde^? thoa't hie^?m.  Ro^`i no'
lao va`o tie^'p tu.c chie^'n dda^'u nhu+ vu+`a ddu+o+.c tie^'p the^m su+'c
ma.nh, nhu+ co' phe'p tha^`n giu'p su+'c va` sau cu`ng ddo^'i phu+o+ng dda`nh
pha?i bo? cha.y. 


Nga`y anh bi. thu+o+ng na(`m trong ba~i sa^.y, ca`ng co^' ga('ng vo+'i va`o
tha^n ca^y sa^.y cha'y thi` tha^'y mi`nh ca`ng nga^.p sa^u xuo^'ng bu`n. May
ma` ga(.p em. La^`n a^'y mo^.t ma?nh dda.n dda~ la`m anh ga~y ddu`i nhi?.
Pha?i, ca'i se.o gio+` va^~n kho^ng dda^`y le^n no^?i. Em co' bie^'t anh ddu?
su+'c so^'ng tro+?  la.i la` nho+` o+? dda^u kho^ng. La` nho+` co' em lu'c
na`o cu~ng ngo^`i o+? be^n ca.nh, kho^ng ho?i han, kho^ng ddo^.ng vie^n an
u?i, nhu+ng nhi`n va`o ma('t em anh hie^?u ta^'t ca?, chi'nh em dda~ giu.c
anh ga('ng ma` so^'ng, ga('ng ma` dda^?y lu`i ca'i che^'t. Lu'c anh sa('p ra
ddi em dda~ tin ca^.y trao cho anh he^'t tha?y nhu+~ng gi` ddu+o+.c xem la`
quy' gia' nha^'t cu?a mo^.t ddo+`i con ga'i. Nho+` co' ti`nh ye^u a^'y mang
theo ma` nhie^`u na(m sau na`y anh dda~ la^`n lu+o+.t vu+o+.t qua ddu+o+.c
mo.i hie^?m nghe`o. 

Anh tu+o+?ng chi? em dda~ giu.c anh co^' ga('ng pha?i so^'ng tho^i u+,
ngu+o+.c la.i thi` co', chi'nh anh tu+` ca'i dde^m tro+`i dda'nh a^'y cu~ng
dda~ ddi be^n em, luo^n luo^n o+? be^n ca.nh em, lu'c vui nha^'t cu~ng nhu+
buo^`n cha'n nha^'t, anh xui em nhie^`u chu+' dda^u pha?i la` em dda~ xui
anh. Em cu~ng dda~ ddi qua kho^ng bie^'t bao nhie^u dda^.n tu?i kho^?, so^'ng
ddu+o+.c dde^'n ho^m nay mo^.t pha^`n la` co' hi`nh bo'ng cu?a anh dda~ ba'm
theo suo^'t ca? cuo^.c ddo+`i. Em ngo^`i giu+~a cho+., no'i no'i cu+o+`i
cu+o+`i, la('ng nghe chuye^.n na`y, tra? lo+`i chuye^.n kia, ma` lo`ng da.
lu'c na`o cu~ng chi? ngong ngo'ng cho+` anh mo^.t ho^m na`o ddo' se~ hie^.n
ra, nha^'t ddi.nh anh se~ hie^.n ra. Ro^`i anh hie^.n ra tha^.t, anh nhu+
ngu+o+`i a^m hie^.n ve^` tru+o+'c ma('t em, ca? nga`y ho^m ddo' em kho^ng
co`n la`m a(n gi` no^?i nu+~a, em cu~ng kho^ng ki.p ca? kho'c nu+~a, co'
ddu'ng the^' kho^ng. 

Anh Thie^m tra^`m nga^m ga^.t dda^`u. Anh o^m con me`o le^n lo`ng vuo^'t ve
no' nhu+ vuo^'t ve nhu+~ng ky? nie^.m kho^ng the^? que^n.  Ro^`i anh ddu+'ng
da^.y, ra ddu+'ng be^n cu+?a so^? nhi`n ra tha`nh pho^'. Su+o+ng mu` dda^`y
tro+`i, ddu'ng la` su+o+ng ma`n thie^n, nhu+ y' trong mo^.t ca^u tho+
Ddu+o+`ng. Cha(?ng tha^'y nha` cu+?a, cha(?ng tha^'y ddu+o+`ng xa', ca^y
co^'i, cu~ng cha(?ng tha^'y bo'ng da'ng mo^.t ai. Mo^.t buo^?i sa'ng ddang
to+'i, mo^.t nga`y ddang ba('t dda^`u,
 giu+~a mo+` mi.t ho+i su+o+ng. 

Trong thinh kho^ng im la(.ng bo^~ng vang to+'i mo^.t tie^'ng chim la?nh lo't.
Hoa.  mi ho't. Mo^.t con hoa. mi cu?a ai ddang ho't. 

Chi. Lu+o+ng tung ca'i me^`n len ra giu+o+`ng ro^`i vo+'i tay a^'n nu't
chie^'c ti vi. Ba?n tin buo^?i sa'ng ba('t dda^`u pha't ddu+o+.c ma^'y phu't
ro^`i.  Chi. go.i anh Thie^m la.i ngo^`i be^n mi`nh. Anh nhi`n tra^n tra^n
va`o ma`n hi`nh, con be' ho^m nay ma(.c a'o da`i va`ng co' the^u hoa cu'c
tra('ng tru+o+'c ngu+.c, nom no' trang tro.ng qua', gia?n di. qua'. Va`
gio^'ng me. no' qua'. Gio^'ng me. no' nhu+~ng na(m gio+` dda^y dda~ tha`nh xa
la('c xa lo+ ro^`i cha(ng. 

Anh vo`ng tay o^m la^'y ngang lu+ng chi. nhu+ng chi. dda~ nhe` nhe. go+~ tay
anh ra. Chi. na('m la^'y ba`n tay anh ho^`i la^u ro^`i no'i, ta^'t ca? dda~
lu`i xa la('m ro^`i, ho^m nay la` nga`y bo.n em ru? nhau le^n chu`a, anh co'
ddi thi` cu`ng ddi, the^m anh nu+~a la` la.i ddu? ba't tie^n. O^i con hoa. mi
kia, sao ma`y va^~n cu+' ho't ma~i the^', ma`y kho^ng the^? im ddi ddu+o+.c
sao. 

Ha` No^.i tha'ng 12 na(m 1995
----------------------------------------------------------------------------