Hoa Lo^ng Cho^ng Tre^n Ca't (was: Be^'n My La(ng)

[AnHai Doan <anhai@cs.washington.edu>]

Ca'c ba'c,

Nha^n vu. be^'n My La(ng a?o a?o tha^.t tha^.t na`y xin co' va`i lo+`i 
ba`n loa.n ve^` hoa lo^ng cho^ng. 

To^i kho^ng hie^?u tha`nh ngu+~ "hoa lo^ng cho^ng" ddi va`o tri'
nho+' va` a'm a?nh to^i tu+` khi na`o. Hoa lo^ng cho^ng la` mo^.t
loa.i hoa co' tha^.t cha(ng? To^i cu~ng kho^ng bie^'t. Chi? nho+'
lo+` mo+` ra(`ng ho^`i be' to^i xem mo^.t bo^. phim VN co'
tu+.a dde^` du+o+`ng nhu+ la` "Hoa Lo^ng Cho^ng Tre^n Ca't". Bo^.
phim ke^? ve^` so^' pha^.n nhu+~ng con ngu+o+`i o+? mo^.t vu`ng
bie^?n mie^`n Trung sau chie^'n tranh, cuo^.c so^'ng tra?i da`i,
va^.t vo+` nhu+ nhu+~ng bo^ng hoa lo^ng cho^ng kho^ ca(`n bi. gio'
ne'm qua la.i tre^n nhu+~ng ddu.n ca't bo+` bie^?n. Te^n hoa co'
pha?i la` "lo^ng cho^ng" hay kho^ng, hoa co' tha^.t ngoa`i ddo+`i
kho^ng hay chi? trong tri' tu+o+?ng tu+o+.ng cu?a n~ ng` la`m phim?
DDe^'n gio+` to^i va^~n kho^ng bie^'t. 
 
Nhu+ng hi`nh a?nh hoa lo^ng cho^ng dda~ vi~nh vie^~n ddi va`o ta^m
kha?m to^i khi to^i to+'i va`i ba~i bie^?n mie^`n Trung, va` tha^'y
mo^.t loa.i co? da.i, tha^n da`i va` me^`m nhu+ tha^n lu'a, mo.c
dda^`y tre^n ca'c co^`n ca't. Mo^~i la^`n gio' la`o a^.p to+'i, xoa'y
ca't qua^'t va`o ma(.t va` dde` ra.p co? xuo^'ng, la.i gia^.t ra
ra^'t nhie^`u hoa.  Nhu+~ng bo^ng hoa co? to, kho^ va` nhe.  nhu+
bo^ng quay cuo^`ng trong gio', ro^`i ro+i xuo^'ng ba~i bie^?n. Gio'
xo^ dda^?y hoa tro`n nhu+ mo^.t qua? ca^`u tre^n ca't, lu'c du+`ng,
lu'c nga^.p ngu+`ng la(n, lu'c cha.y ti't nhu+ ddang tro^'n cha.y
ddie^`u gi`. Cuo^'i cu`ng, ha^`u he^'t nhu+~ng bo^ng hoa kho^ xo+
xa'c na`y dde^`u cha.m ma(.t nu+o+'c, so'ng cuo^'n la^'y dda^?y ra
xa, hoa la.i da^.p de^`nh la`m tro` cho+i cho so'ng bie^?n. 

Hoa lo^ng cho^ng dda^'y cha(ng?

DDa~ bao na(m ro^`i to^i xa ma?nh dda^'t mie^`n Trung du+~ do^.i gio'
la`o va` xa nhu+~ng bo^ng hoa to^i va^~n tha^`m go.i hoa lo^ng cho^ng
trong ta^m tri'. Nhu+~ng na(m tha'ng du ho.c sinh DDo^ng A^u dda'ng
ra tro^i ddi trong ddo+n ddie^.u ho.c ha`nh va` nhu+~ng buo^?i ddi
cho+i vo^ tu+ cu?a ddo+`i sinh vie^n thi` bo^~ng cho^'c chi`m trong
mo^.t cuo^.c gia`nh gia^.t ddo? dden quye^'t lie^.t. 

To^i va` nhie^`u ba.n be` kha'c lao va`o nhu+~ng cuo^.c buo^n ba'n,
dda'nh qua?, ddu+a ha`ng ddi ha`ng ve^`, nhu+~ng cuo^.c ti'nh toa'n
la.nh lu`ng va` lu+`a nhau tra('ng tro+.n. Nhu+~ng buo^?i dda^`u ba'n
cho+., hai cha^n co'ng trong tuye^'t; nhu+~ng nga`y la'i xe cha.y
nhu+ ddie^n ddu+a ha`ng, nhu+~ng cu' ddo^?i ddo^ vo^.i va~ va` le'n
lu't trong toilet, nhu+~ng la^`n cha.y ca?nh sa't du+o+'i ga xe
ddie^.n nga^`m, nhu+~ng to^'i kho^ng ngu? ngo^`i xe^'p ha`ng dde^?
mo+` sa'ng dda~ le^n ddu+o+`ng ddi cho+. xa. No^~i nho.c nha(`n buo^n
ba'n ddu+o+.c da^.p trong nhu+~ng cuo^.c tie^.c tu`ng, ba`i ba.c
tha^u dde^m, dde^? sa'ng ho^m sau nghe tin ddo^`n tha(`ng na`y vu+`a
bi.  co^ng an to'm, tha(`ng kia tai na.n o^ to^ tre^n ddu+o+`ng ddi
cho+.  lie^.t nu+?a ngu+o+`i, tha(`ng no. ddo^?i ddo^ bi. bo.n A?
gie^'t cu+o+'p tie^`n...DDe^? ro^`i gia^.t mi`nh tu+. ho?i sao dde^'n
no^ng no^~i na`y, ta va` be` ba.n ddang mo+ hay ddang ti?nh trong
cuo^.c cho+i ddo? dden na`y dda^y? 

Ro^`i DDo^ng A^u bo^~ng chuye^?n mi`nh, su.c so^i va` du+~ do^.i.
Co+n lo^'c mang dde^'n nhu+~ng thay ddo^?i ve^` chi'nh tri. va` xa~
ho^.i cu~ng cuo^'n ba.n be` to^i va` bao ngu+o+`i Vie^.t kha'c mo^~i
ngu+o+`i mo^.t nga?. Ngu+o+`i bo?  ho.c cha.y ddi chen chu'c trong
ca'c tra.i ty. na.n, ke? may ma('n ho+n qua ddu+o+.c ca'c nu+o+'c
phu+o+ng Ta^y la`m vie^.c; ngu+o+`i la^`n ho^`i vu+o+.t bie^n gio+'i
Nga, ke? tha`nh co^ng, ke? che^'t nga.t trong nhu+~ng toa ta`u ha`ng
le^n nha^`m... 

Nhu+~ng tie^'n si~, pho' tie^'n si~ bo^~ng cho+.t du+`ng tay khua^n
ha`ng ra cho+. cho vo+. ba'n, tha^`m ti'nh pha?i cha(ng dda~ dde^'n
lu'c co' the^?  bo? buo^n ba'n ve^` ddu+o+.c VN la`m a(n sinh so^'ng
hay ne^n ddi tie^'p sang mo^.t nu+o+'c phu+o+ng Ta^y na`o ddo' la`m
khoa ho.c... 

Ro+`i mo^.t DDo^ng A^u vo+'i ba.n be` mo^~i ngu+o+`i mo^.t nga?, ke? 
ma^'t ke? co`n, to^i sang My~ ho.c tie^'p. Tho+`i gian pha^`n lo+'n
to^i pha?i mie^.t ma`i trong ca'c pho`ng ma'y, nhu+ng cu~ng ddu?
dde^? thoa'ng tha^'y nhu+~ng do`ng ddo+`i ddau thu+o+ng, phie^u ba.t
cu?a da^n VN mi`nh o+? xu+' na`y. O+? Wisconsin, ho^m to^i dde^'n
cho+i nha` mo^.t ngu+o+`i VN la`m o+? tru+o+`ng dda.i ho.c, to^i
cho+.t chu' y' to+'i mo^.t bu+'c tranh chu.p co^ ddu+'ng vo+'i bo^'n
ddu+'a tre?, ba trai mo^.t ga'i. Tha^'y to^i nhi`n, co^ gia?i thi'ch
ba(`ng mo^.t gio.ng ra'o hoa?nh:  "Bo.n nho? ddo'. DDu+'a lo+'n na`y
ddi li'nh ma^'t na(m 80, ddu+'a thu+' hai na`y vu+o+.t bie^n cu`ng
ngu+o+`i ta, ca? thuye^`n bi. ma^'t ti'ch, to+'i gio+` kho^ng bie^'t
no' co`n hay che^'t. Ne^'u no' co`n so^'ng thi` cu~ng ba(`ng tuo^?i
cha'u ro^`i ddo'. Co`n hai ddu+'a nho? na`y gio+` qua ddu+o+.c dda^y
ddang ddi ho.c. Bo.n no' cho+i qua' tro+`i ma` kho^ng chi.u ho.c 
ha`nh gi` ca?, ve^` nha` tie^'ng Vie^.t cu~ng kho^ng the`m no'i 
vo+'i co^ chu'...".

Na(m ngoa'i, ve^` tha(m nha` to^i co' di.p ga(.p la.i ba.n be` cu~
cu`ng tru+o+`ng sau 10 na(m xa ca'ch. Co+n lo^'c ddo^?i thay va` kinh
te^' mo+? cu+?a o+? VN cu~ng ga^y xa'o ddo^.ng ghe^ go+'m trong dda'm
ba.n cu?a to^i. Ke? ve^` la`ng an pha^.n "ba'n lu+ng cho tro+`i, ba'n
ma(.t cho dda^'t", ke? le^n nhu+ die^`u, va`o mo+? co^ng ty trong
Sa`i Go`n, ke? co`n hy` hu.c du`i ma`i dde`n sa'ch, ke? la.i ca.y
cu.c qua DDo^ng A^u no^'i tie^'p con ddu+o+`ng buo^n ba'n xu+a kia,
ke? tha^'t nghie^.p na(`m nha` nho+` ba.n be` tro+. giu'p, ke? dda~
ra ngu+o+`i thie^n co^?... 

To^i co' hy vo.ng mo^.t nga`y na`o ddo', trong so^' chu'ng ta dda^y
se~ co' ngu+o+`i vie^'t ddu+o+.c mo^.t tie^?u thuye^'t ve^` the^'
he^. chu'ng ta, nhu+~ng ngu+o+`i lo+'n le^n hoa(.c tru+o+?ng tha`nh
sau chie^'n tranh, trong co+n lo^'c quay cuo^`ng ddo^?i thay cu?a
da^n to^.c va` the^' gio+'i.  Vie^'t ve^` chu'ng ta nhu+ mo^.t the^'
he^. chuye^?n tie^'p, mo^.t ma?nh gu+o+ng soi ca?  bo'ng mo^.t Vie^.t
Nam na(.ng ne^` cu?a qua' khu+' va` mo^.t Vie^.t Nam bo+'t ddau kho^?
ho+n cu?a tu+o+ng lai. Vie^'t ve^` nhu+~ng ga'nh na(.ng qua' khu+'
va` co+n lo^'c ddo^?i thay dda~ ne'm nhu+~ng ngu+o+`i the^' he^. 
chu'ng ta ddi kha('p mo.i no+i, la`m kha('p mo.i nghe^`, chi.u bao
ddau kho^? tre^n kha('p hoa`n ca^`u na`y nhu+ the^' na`o.  Hy vo.ng
mo^.t tie^?u thuye^'t the^' na`y se~ la` mo^.t pha^`n lo+`i ta^m
huye^'t chu'ng ta dde^? la.i cho ca'c the^' he^. sau, cho con cha'u
chu'ng ta bie^'t co' nhu+~ng tha'ng na(m, co' nhu+~ng so^' pha^.n
nhu+ the^'... 

Va` to^i co' dde^` nghi. ne^n dda(.t te^n cho tie^?u thuye^'t na`y la` 
"Hoa Lo^ng Cho^ng Tre^n Ca't".

Vo+'i do`ng chu' thi'ch be^n du+o+'i: "Hoa lo^ng cho^ng la` mo^.t thu+' 
hoa thu+o+`ng ga(.p o+? ca'c ba~i bie^?n mie^`n Trung. Hoa kho^, nhe. 
va` tro`n, thu+o+`ng bi. cuo^'n ddi bay va^.t vo+` kha('p mo.i no+i 
mo^~i khi gio' la`o a^.p to+'i".

--------------------------------------------------