[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]

CHA DDE? CU?A PHU+O+NG THUO^'C CAI NGHIE^.N MA TU'Y HEANTOS (fwd)



Forwarded from VKS:

---------- Forwarded message ----------
Date: Thu, 03 Jul 1997 15:49:25 +0900
From: Ta Thang Anh


CHA DDE? CU?A PHU+O+NG THUO^'C CAI NGHIE^.N MA TU'Y HEANTOS

 Trong ba`i pha't bie^?u nha^n buo^?i le^~ ky' ke^'t ta.i Ha` No^.i
nga`y 14-5-1997, Tie^'n si~ Lutz Baeuv (ddie^`u pho^'i vie^n cu?a
Lie^n Hie^.p Quo^'c ve^` ca'c va^'n dde^` ma tu'y) dda~ no'i nhu+ sau:
"Buo^?i le^~ na`y, kho^ng nghi ngo+` gi` nu+~a, la` mo^.t nga`y tro.ng
dda.i trong cuo^.c ddo+`i lu+o+ng y Tra^`n Khuo^ng Da^~n, ngu+o+`i
dda~ kie^n tri` va` du~ng ca?m ba`o che^' ra loa.i thuo^'c va` lie^.u
pha'p chu+~a be^.nh HEANTOS va`o dda^`u tha^.p ky? 80. Ne^'u kho^ng
nho+` nhu+~ng hy sinh va^.t cha^'t va` ca' nha^n cu?a o^ng thi` kho^ng
the^? co' buo^?i le^~ ky' ke^'t nga`y ho^m nay va` kho^ng co' su+. 
ho+.p ta'c khoa ho.c quo^'c te^' vo+'i trung ta^m ddie^~m la` tha?o
du+o+.c HEANTOS."

TRA^`N KHUO^NG DA^~N : mo^.t con ngu+o+`i hy sinh va` tha`nh co^ng
trong la(.ng le~.  Lu+o+ng y Tra^`n Khuo^ng Da^~n sinh na(m 1942 ta.i
huye^.n DDan Phu+o+.ng, ti?nh Ha` Ta^y, trong mo^.t gia ddi`nh 3
ddo+`i ha`nh nghe^` DDo^ng Y. Cu. tha^n sinh la` o^ng Tra^`n Ngo.c
Chu+o+ng, mo^.t danh y o+? ddi.a phu+o+ng. Ngu+o+`i anh trai Tra^`n
Ngo.c Tha`nh la` 1 trong 7 lu+o+ng y no^?i tie^'ng cu?a Sa`i Go`n
tru+o+'c 30-4-1975. Theo truye^`n tho^'ng gia ddi`nh, Tra^`n Khuo^ng
Da^~n bo? nghe^` xa^y du+.ng (mo^.t nghe^` ddem la.i cho o^ng mo^.t
so^' vo^'n lo+'n cho nghie^n cu+'u sau na`y) dde^? do^`n he^'t ta^m
tri' va`o va`o co^ng cuo^.c nghie^n cu+'u DDo^ng Y. Na(m 1982 o^ng
ba('t dda^`u chu' y' to+'i va^'n dde^` ma tu'y.  Tho+`i ky` 1982-1985
o^ng da`nh tho+`i gio+` dde^? nghie^n cu+'u ca'c ta`i lie^.u ve^` ma
tu'y. Sau ddo', o^ng bo? ra 3 na(m du ha`nh kha('p mo.i mie^`n dda^'t
nu+o+'c dde^? su+u ta^`m ca'c ba`i thuo^'c da^n gian ve^` cai nghie^.n
ma tu'y. O^ng dda~ ba'n nguye^n mo^.t ca(n nha` lo+'n o+? tha`nh pho^'
Sa`i Go`n, cu`ng ha`ng tra(m lu+o+.ng va`ng, la` gia sa?n ti'ch lu~y
trong suo^'t cuo^.c ddo+`i hoa.t ddo^.ng kinh doanh, la^'y tie^`n chi
cho nhu+~ng chuye^'n ddi va` nghie^n cu+'u trong pho`ng thi' nghie^.m. 
O^ng cho bie^'t na(m 1986 o^ng dda~ dde^'n va` hu't thuo^'c phie^.n
cu`ng vua Me`o Ho+` La`o Tu' o+? ba?n Pu` Nhi (Ho^`i Xua^n, Thanh
Ho'a) ha`ng tha'ng tro+`i, va` ta.i dda^y o^ng ti`m ra ba`i thuo^'c
cai nghie^.n ma tu'y cu?a ngu+o+`i H'Mo^ng khi ho. bi. ma^'t mu`a ca^y
anh tu'c (ca^y thuo^'c phie^.n).  Tho+`i gian 1985-1987 o^ng dda~ la`
mo^.t ngu+o+`i nghie^.n ma tu'y thu+.c su+. va` o^ng du`ng chi'nh ba?n
tha^n mi`nh dde^?  thu+? nghie^.m ca'c ba`i thuo^'c cai nghie^.n cu?a
o^ng. Khi ca'c ba`i thuo^'c cu?a o^ng ddu+o+.c bie^'t dde^'n, ma(.c
du` ca'c gio+'i chu+'c y ho.c nha` nu+o+'c co`n tranh ca~i va` chu+a
co^ng nha^.n, la` lu'c o^ng tro+? tha`nh ke? vo^ gia cu+, vo^ ta`i
sa?n. O^ng va` mo^.t so^' dde^. tu+? ddi thue^ nha`, ha`ng nga`y
ddie^`u che^' tu+`ng i't thuo^'c mo^.t, ba'n cho ca'c trung ta^m cai
nghie^.n. Va` no^~ lu+.c cu?a o^ng dda~ ddu+o+.c dde^`n bu`: tha'ng
1-1995 Lie^n Hie^.p Quo^'c va` Hoa Ky` to^? chu+'c ho^.i tha?o ve^`
HEANTOS ta.i DDa.i Ho.c Y Khoa John Hopkins, va` ta.i dda^y, ca'c
ddo^`ng nghie^.p quo^'c te^' dda~ phong ta(.ng Tra^`n Khuo^ng Da^~n
danh hie^.u "Gia'o Su+".  Lu+o+ng y Tra^`n Khuo^ng Da^~n cho bie^'t,
qua kinh nhgie^.m ba?n tha^n, trong ti`nh tra.ng cu?a nhu+~ng co+n
the`m ma tu'y, o^ng dda~ bie^'t ddu+o+.c su+. ddau ddo+'n the^? xa'c
thu+.c su+.  cu?a nhu+~ng con ngu+o+`i nghie^.n ma tu'y trong co+n
va^.t va~ vi` ddo'i thuo^'c. Tu+` ta`i lie^.u va` thu+.c tie^~n, o^ng
dda~ kha(?ng ddi.nh ra(`ng chu+a co' thuo^'c dda(.c tri. ma tu'y o+? 
Vie^.t Nam va` the^' gio+'i. Chi'nh trong tho+`i gian 3 na(m lang
thang o+?  nhu+~ng ddie^?m hu't chi'ch ta.i Sa`i Go`n, Ha` No^.i,
dde^'n nhu+~ng vu`ng tro^`ng thuo^'c phie^.n o+? nu'i cao, ti`m hie^?u
trong da^n gian, Tra^`n Khuo^ng Da^~n dda~ su+u ta^`m ddu+o+.c ho+n
mo^.t tra(m ba`i thuo^'c chu+~a ma tu'y, trong ddo' co' 2 ba`i thuo^'c
ba'c ho.c cu?a hai danh y Trung Hoa.  Song qua nghie^n cu+'u, o^ng
dda~ ru't ra ddu+o+.c ke^'t lua^.n la` trong ca'c ba`i thuo^'c na`y
dde^`u co' ma tu'y. Co`n o+?  phu+o+ng Ta^y, phu+o+ng pha'p tri. 
lie^.u cu?a ho. la` la^'y ma tu'y nhe.  thay the^' ma tu'y na(.ng
ro^`i bo? da^`n. Mo^.t sa?n pha^?m tie^u bie^?u theo da.ng thu+'c na`y
la` Methadon cu?a Thu.y Si~.
  Tie^'n ha`nh nghie^n cu+'u trong pho`ng thi' nghie^.m va` tu+`
thu+.c te^' cu?a nhu+~ng co+n nghie^.n ma tu'y, lu+o+ng y Tra^`n
Khuo^ng Da^~n ru't ra ke^'t lua^.n: nghie^.n ma tu'y thu+.c cha^'t la`
mo^.t ca(n be^.nh nu+?a ta^m ly', nu+?a be^.nh ly'.  Tu+` ddo' o^ng
nghie^n cu+'u ra 10 co^ng thu+'c cho 10 ba`i thuo^'c hoa`n toa`n
kho^ng co' cha^'t ma tu'y va` su+? du.ng hoa`n toa`n ca'c tha?o
du+o+.c sa(~n co' o+? Vie^.t Nam. Ba`i thuo^'c Heantos ban dda^`u bao
go^`m 15 loa.i tha?o du+o+.c Vie^.t Nam va` va`i loa.i cu?a Trung Hoa
va` ddu+o+.c ddie^`u che^' ba(`ng nhu+~ng co^ng thu+'c dda(.c bie^.t
theo DDo^ng Y.  O^ng no'i ra(`ng thu+.c cha^'t nhu+~ng ba`i thuo^'c
cai nghie^.n ddang lu+u ha`nh o+? Vie^.t Nam la` nhu+~ng ba`i "thuo^'c
lu'" la`m cho ngu+o+`i nghie^.n khi le^n co+n bi. ho^n me^ dde^? que^n
co+n va^.t va~ ddo'i thuo^'c. Trong khi ddo' HEANTOS hoa`n toa`n
kho^ng co' cha^'t ma tu'y, cho ne^n ddie^`u dda'ng no'i la` ba`i
thuo^'c na`y kho^ng ga^y nghie^.n.

TU+O+NG LAI CU?A THUO^'C CAI NGHIE^.N MA TU'Y

Du+. a'n vu+`a ddu+o+.c ky' ke^'t giu+~a UNDP va` Vie^.t Nam va`o
nga`y 14-5-1997 vo+'i nga^n khoa?n 500.000 ddo^la do UNDP ta`i tro+. 
la` thuo^.c gai ddoa.n I nha(`m hoa`n thie^.n HEANTOS theo tie^u
chua^?n cu?a Co+ quan Kie^?m Nghie^.m Thu+.c Pha^?m & Du+o+.c Pha^?m
Hoa Ky` (FDA) tru+o+'c khi ddu+o+.c pho^? bie^'n kha('p the^' gio+'i. 
Giai ddoan II va` giai ddoa.n III du+. kie^'n chu+o+ng tri`nh se~
ca^`n dde^'n 4-5 trie^.u ddo^la dde^? xa^y du+.ng nhu+~ng nha` ma'y
sa?n xua^'t sau khi dda~ co' dda^`y ddu? ca'c tie^u chua^?n khoa ho.c
quo^'c te^'.  Theo nha^.n ddi.nh cu?a ca'c gio+'i chu+'c co' tra'ch
nhie^.m hie^.n nay, vo+'i kha? na(ng sa?n xua^'t va` ddie^`u tri. 
mo^.t ca'ch hie^.u qua? (chi phi' re?), HEANTOS se~ la` gia?i pha'p an
toa`n va` hie^.u nghie^.m ddo^'i vo+'i tha'ch thu+'c la.m du.ng ma
tu'y tre^n toa`n ca^`u.  Hie^.n nay, vi` thuo^'c cai nghie^.n ma tu'y
Heantos chu+a co' tre^n thi.  tru+o+`ng, ne^n ngu+o+`i nghie^.n ma
tu'y muo^'n bie^'t ro~ va^'n dde^` ho+n co' the^? lie^n la.c vo+'i
Vie^.n Ho'a Ho.c (Nghi~a DDo^, Tu+` Lie^m , Ha` No^.i), DDie^.n thoa.i
so^' (04) 834-6994.