[TTCN 13/7] Tranh gia? Vie^.t Nam ta.i Christie's 97

[VIPS <proxy098@hotmail.com>]

Tranh gia? Vie^.t Nam ta.i Christie's 97

Tre^n the^' gio+'i, dda~ tu+` la^u hie^.n tu+o+.ng la`m tranh gia?
nha(`m khai tha'c nhu+~ng te^n tuo^?i, ta`i na(ng ho.a si~ dde^? kie^'m
tie^`n kho^ng pha?i chuye^.n hie^'m. 
Na.n la`m tranh gia? o+? VN cu~ng dda~ xa?y ra tho+`i gian qua (va` ca?
hie^.n nay) ma` na.n nha^n la` mo^.t so^' ho.a si~ ta`i danh thu+o+`ng
dda~ khua^'t nu'i, ddie^?n hi`nh la` co^' ho.a si~ Bu`i Xua^n Pha'i,
ngu+o+`i ddang ddu+o+.c "khai tha'c ti'ch cu+.c" nha^'t. Mo^.t nha` su+u
ta^.p kie^m chu? gallery ngu+o+`i Nha^.t, o^ng Fumio Matsukawa, khi sang
VN dda~ mua pha?i va`i bu+'c tranh "Pha'i do?m" ! (ngu+o+`i vie^'t ba`i
na`y pha?i xin lo^~i hu+o+ng ho^`n co^' ho.a si~ vi` anh em trong gio+'i
ho.a va^~n thu+o+`ng du`ng hai tu+` a^'y dde^? go.i nhu+~ng bu+'c tranh
ma` o^ng kho^ng bao gio+` ve~ nhu+ng va^~n cu+' ddu+o+.c ky' te^n o^ng
!). 
Ro^`i, la'c dda'c dda^u ddo', o+? mo^.t va`i gallery tu+ nha^n, tranh
gia? ddu+o+.c ky' nhu+~ng ca'i te^n cu?a ca'c ba^.c tha^`y Nguye^~n
Sa'ng, Nguye^~n Tie^'n Chung, Tra^`n DDo^ng Lu+o+ng... 
Tu+` khi nu+o+'c nha` mo+? cu+?a, ho^.i ho.a VN no'i chung va` gio+'i
ho.a si~ VN no'i rie^ng co' nhie^`u ddie^`u kie^.n ho`a nha^.p vo+'i khu
vu+.c; dda~ va` ddang co' nhie^`u cuo^.c trie^?n la~m ho^.i ho.a VN o+?
Ho^`ng Ko^ng, Xingapo, Tha'i Lan... Tranh VN ddu+o+.c dda'nh gia' kha'
cao o+? khu vu+.c DDo^ng Nam a', va` gia' tranh VN dda~ ddu+o+.c na^ng
le^n nhie^`u.
Vu+`a qua, nga`y 30-3-1997, o+? Xingapo Ha~ng Christie's to^? chu+'c
ba'n dda^'u gia' ca'c ta'c pha^?m nghe^. thua^.t ca'c nu+o+'c DDo^ng Nam
a'. Trong catalogue cu?a Ha~ng Christie's, ca'c ta'c pha^?m ho^.i ho.a
VN ddu+o+.c in tu+` trang 105 dde^'n trang 130, nhie^`u dde^` ta`i va`
cha^'t lie^.u cu?a ca'c ho.a si~ no^?i tie^'ng nhu+ Tra^`n Va(n Ca^?n,
Nguye^~n Sa'ng, Bu`i Xua^n Pha'i, Mai Trung Thu+', Le^ Pho^?, Vu~ Cao
DDa`m... Co' ca? tranh ca'c ho.a si~ nu+o+'c ngoa`i ve~ ve^` VN. 
DDa(.c bie^.t, co' hai bu+'c tranh cu?a hai danh ho.a VN (cu`ng ma^'t
na(m 1988) la` Bu`i Xua^n Pha'i va` Nguye^~n Sa'ng, khi ddu+o+.c xem
catalogue, ngu+o+`i vie^'t muo^'n ddu+o+.c tho^ng tin ve^` "ly' li.ch"
ca'c ta'c pha^?m ddo': 
Bu+'c So^ng DDa` (so+n da^`u) cu?a Bu`i Xua^n Pha'i ddu+o+.c dda(.t gia'
tu+` 18.000 - 22.000 USD (in ma`u, trang 108, a?nh 2). Bu+'c Cha^n dung
(lu.a) cu?a Nguye^~n Sa'ng ddu+o+.c dda(.t gia' tu+` 12.000 - 14.000 USD
(in ma`u, trang 123, a?nh 3). Vi` sao hai bu+'c tranh na`y la.i co'
ma(.t ta.i pho`ng ba'n dda^'u gia' cu?a Ha~ng Christie's o+? Xingapo
trong khi hai nguye^n ba?n (ba?n go^'c) la.i ddang "na(`m" ta.i VN ?
Bu+'c So^ng DDa` cu?a ho.a si~ Bu`i Xua^n Pha'i dda~ tu+`ng ddu+o+.c
trao gia?i nha^'t ta.i Trie^?n la~m my~ thua^.t toa`n quo^'c na(m 1980
va` Ba?o ta`ng My~ thua^.t VN dda~ mua, hie^.n ddang ba`y ta.i pho`ng
chuye^n dde^` so+n da^`u cu?a ba?o ta`ng (66 Nguye^~n Tha'i Ho.c, Ha`
No^.i). 
Bu+'c Cha^n dung cu?a ho.a si~ Nguye^~n Sa'ng ve~ na(m 1978 la` cha^n
dung ba` N.H., mo^.t Vie^.t kie^`u o+? Pha'p ve^` nu+o+'c khoa?ng 30
na(m nay, nguye^n gia?ng vie^n tie^'ng Pha'p o+? Tru+o+`ng dda.i ho.c
Ngoa.i giao - ngoa.i thu+o+ng Ha` No^.i, hie^.n ddang nghi? hu+u cu`ng
gia ddi`nh ta.i so^' 2 Tra^`n Quo^'c Tha?o, qua^.n 3, TP.HCM. Nguye^~n
Sa'ng la` ba.n tha^n cu?a gia ddi`nh ba` N.H. tu+` ra^'t la^u, khi hoa`n
tha`nh ta'c pha^?m o^ng dda~ ta(.ng la.i ba`, hie^.n tranh ddang
ddu+o+.c lu+u giu+~ trong su+u ta^.p gia ddi`nh ba` N.H.. 
Tha^.t la^'y la`m tie^'c khi hai ta'c pha^?m cu?a Bu`i Xua^n Pha'i va`
Nguye^~n Sa'ng ddu+o+.c ba'n dda^'u gia' ta.i Ha~ng Christie's la.i la`
tranh gia? !   

(TP.HCM, tha'ng 6-1997)
Nguye^~n Tri.nh Tha'i (ho.a si~)