[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]

Re: Chi'nh ta? tie^'ng Vie^.t



Cha`o ba'c Hoa`ng Linh va` ca'c ba'c,
Va^'n dde^` na`y ddu'ng la` mo^'i quan ta^m lo+'n cu?a nhie^`u ngu+o+`i, va`
co' cha('c la` dda~ ddu+o+.c gia?i quye^'t o^?n tho?a  chu+a, hay va^~n
tru+o+'c sao thi` sau va^.y. To^i xin go'p y' vo+'i "ca'c" ba'c ve^` nhu+~ng
ddie^?m  dda~ ne^u trong nhie^`u mesg (ne^'u to^i co`n nho+' ddu+o+.c
he^'t).
Tru+o+'c he^'t to^i nghi~ phe'p chi'nh ta? (vie^'t cho ddu'ng chu+~) chi?
la` "convention" nhu+ chu+~ ba'c Huy D du`ng . Ddie^`u na`y du+o+`ng nhu+
tha^'y ro~ nha^'t trong tie^'ng Anh, no'i mo^.t dda(`ng vie^'t mo^.t ne?o do
ca'ch pha't a^m thay ddo^?i nhie^`u theo tho+`i gian hay do pha't a^m sai
khi vay mu+o+.n ngo^n ngu+~ kha'c, va` tha^'y ca? trong tie^'ng Ta`u vie^'t
ra^'t "tu`y tie^.n" ma` va^~n pha?i theo ddu'ng vi` co' nhie^`u gio.ng ddo.c
ddi.a phu+o+ng kha'c nhau qua'. Nhu+ng ca'i convention ddo' dda~ ca(n cu+'
va`o dda^u ma` co'. Rie^ng trong "chu+~ quo^'c ngu+~" to^i tha^'y la` do:
1/ Ca'ch pha't a^m ( ca(n cu+' theo da^'u gio.ng mie^`n Ba('c)
2/ Quen du`ng (nhie^`u tie^'ng kho^ng bie^'t ta.i sao la.i vie^'t nhu+
va^.y)
3/ Ddo^i khi co' pha^n va^n thi` du+.a va`o tu+` nguye^n (thu+o`ng la` go^'c
tie^'ng Ha'n Vie^.t).
Co' the^? co`n nhie^`u nu+~a, nhu+ng cu+' ta.m va^.y ddi. Va` kho+?i dda^`u
ca^u chuye^.n to^i dda~ ne^u ra va^'n dde^` "ho?i nga~" tu+` chuye^.n ke^?
mo+'i nghe nhu+ ky` cu.c, vo^ ly' : ngu+o+`i ngoa.i quo^'c co' the^? gio?i
tie^'ng Vie^.t ho+n ngu+o+`i Vie^.t, tha^.m chi' co`n ne^n mo+`i da.y
tie^'ng Vie^.t cho ngu+o+`i Vie^.t trong nu+o+'c.
Tha^.t ra "chuye^.n ky` cu.c" ddo' la` chuye^.n co' tha^.t. Mo^.t chu+~
Vie^.t ma` nay ta cho pha?i vie^'t the^' na`y mo+'i ddu'ng, the^' kia la`
sai la` vi` ta du+.a va`o chu+~ "quo^'c ngu+~" dda~ du+o+.c ca'c co^' dda.o
ngoa.i quo^'c dda(.t ra va` da.y cho ta dda^'y tho^i. Ne^'u bie^'t va^.y
thi` nie^`m tu+. ha`o cu?a ai vie^'t ddu'ng chi'nh ta? co' the^? bi. gia?m
ddi va`i pha^`n :-).
Ca'c vi. thu+`a sai cu?a toa` Vatican dda~ "ghi a^m" tie^'ng Vie^.t vo+'i
da^'u gio.ng cu?a da^n mie^`n na`o ddo', va` chi? do ti`nh co+` ddo' la`
mie^`n Ba('c tho^i, cho ne^n ngu+o+`i mie^`n Ba('c cu~ng ddu+`ng ne^n qua'
ha~nh die^.n la` vie^'t ra^'t ddu'ng "chu+~ quo^'c ngu+~" :-). To^i ddoa'n
the^m la` tuy tie^'ng Vie^.t ddu+o+.c no'i nhu+ the^' ddo' o+? mie^`n Ba('c
nhu+ng kho^ng pha?i thuo^.c vu`ng xu+' dda.o ven bie^?n nhu+ Tha'i Bi`nh ,
Ha?i Du+o+ng vi` kho^ng tha^'y sai ca'c phu. a^m "N" vo+'i "L", va` co'
the^? la` thuo^.c khoa?ng vu`ng Thanh Ho'a vi` tha^'y ddu+o+.c pha^n bie^.t
ra`nh re~ GI vo+'i D , va`  R nu+~a, S vo+'i X... (ngoa`i chuye^.n nho? nhu+
da^'u gio.ng ho?i vo+'i nga~) (O+? cho^~ na`y to^i "gia? tu+o+?ng" cho vui
tho^i, vi` to^i kho^ng pha^n bie^.t ddu+o+.c gio.ng Ba('c o+? ca'c vu`ng
kha'c nhau). Khi ngu+o+`i Vie^.t  ddi da^`n ve^` phi'a Nam tu+` khi co' ai
ddo' "mang gu+o+m ddi mo+? nu+o+'c", thi` tie^'ng Vie^.t na(`m trong ha`nh
ly' ddu+o+.c mang theo dda~ pha tro^.n tu+. nhie^n vo+'i ngo^n ngu+~ cu?a
ca'c da^n to^.c kha'c (Cha`m, Mie^n, Ta`u...) kho^ng co' ca'c a^m va` da^'u
gio.ng nhu+ o+? mie^`n Ba('c. Cu~ng co' the^? do nhie^`u nguye^n nha^n kha'c
(to^i la.i kho^ng tin do o+? nu+o+'c uo^'ng hay, phong tho^?, tho+`i tie^'t)
ca'ch pha't a^m tie^'ng Vie^.t thay ddo^?i da^`n, da^'u gio.ng ho?i nga~
ma^'t ddi, kho^ng pha^n bie^.t ddu+o+.c phu. a^m dda^`u va` cuo^'i, nhu+ ta
dda~ bie^'t. Thay ddo^?i ca? thanh a^m giu+~a nu+~a, nhu+ sinh va` sanh,
Tra`ng va` Tru+o+`ng, phu'c va` phu+o+'c.
To^i kho^ng no'i la` "ba^'t co^ng" nhu+ ba'c Huy D, nhu+ng ro~ la` ma^'y cha
co^' sa'ng ta.o ra chu+~ Vie^.t ba^y gio+` kho^ng co^ng ba(`ng vo+'i nhie^`u
vu`ng trong nu+o+'c, nhu+ co' ngu+o`i mie^`n Ba('c dda~ kho^ng co^ng ba(`ng
vo+'i hai nha^n va^.t li.ch su+? Dda`ng Trong khi "ddo^?i te^n" cu?a ho.:
Vo~ Ta'nh tha`nh Vu~ Ti'nh, Ngo^ Tu`ng Cha^u tha`nh Ngo^ To`ng Chu. Nhie^`u
tie^'ng Vie^.t o+? nhu+~ng vu`ng kha'c bi. ma^'t ddi (kha' oan uo^?ng).
Ne^'u nhu+ "da^n ta" (Trung va` Nam) dde^`u no'i "ma^`ng ra(ng", "ma^`ng
a(n" thi` co' ne^n da.y la`pha?i vie^'t  "ma^`n chi" mo+'i la` ddu'ng, khi
chu+a ca('t nghi~a ddu+o+.c ta.i sao la.i pha?i vie^'t va^.y ? The^m nu+~a
ne^'u vie^'t "li.nh" cho+' kho^ng la` "le^.nh", "cha'nh" ma` kho^ng pha?i
la` "chi'nh"..., thi` co' go.i la` sai chi'nh ta? kho^ng.
Tro+? la.i ca^u chuye^.n da^'u gio.ng ho?i nga~ thi` to^i tha^'y su+. thay
ddo^?i da^'u gio.ng va^~n co' xa?y ra trong tru+o+`ng ho+.p kha'c, va`
ddu+o+.c "vui ve? hay tha?n nhie^n" cha^'p nha^.n, cho+' kho^ng coi la`
vie^'t sai chi'nh ta? . Thi' du :
1/ an "ti~nh" vo+'i thanh "ti.nh"  hay an "ti.nh" vo+'i thanh "ti~nh". du`ng
da^'u nga~ hay na(.ng gi` cu~ng co' sao dda^u.
2/ na^'m "mo^`" vo+'i ngo^i "mo^." thi` da^'u na`o (huye^`n hay na(ng)
mo+'i la` ddu'ng o+? dda^y ?
To'm la.i, khi vie^'t "cu~ng" hay "dda~" vo+'i da^'u nga~ to^i cho chi? la`
chuye^.n ti`nh co+` (cu?a lic.h su+? truye^`n dda.o TCG  tho^i :-)).
N. Ho`a
(chu? tru+o+ng la`m chu+~ vie^'t va` cuo^.c ddo+`i gia?n di. ddi :-) ).

-----Original Message-----
From: Hoang Linh <linhpriv@salamon.baralib.hu>

>To^i cho la ca'i te^. NO'I
la^~n lo^.n ho?i (?), nga~ (~) co' the^? to^`n ta.i tu+` xu+a (o+? mie^`n
Trung
va` Nam cha(?ng ha.n), nhu+ng na.n VIE^'T sai tu+' tung (do vo^ y', do tho'i
quen hoa(.c co' the^? do cha(?ng bie^'t thu+.c su+. la ho?i hay nga~
nu+~a... :-)) co' le~ mo+'i "pha't trie^?n trong tho+`i gian ga^`n dda^y
tho^i
(nha^'t la` o+? ngoa`i na`y).

Di~ nhie^n la` "nhie^`u  khi vie^'t tie^'ng Vie^.t kho^ng co' da^'u gi`
he^'t...
va^~n ddo.c hie^?u ddu+o+.c", nhu+ng cu~ng co' khi vie^'t sai ho?, nga~
la`m sai ca? ca^u va(n. Va? la.i, ne^'u the^' thi` nghi~ ra 2 da^'u ho?i,
nga~
pha^n bie^.t la`m gi`? :-))


HLinh (chu? tru+o+ng vie^'t ddu'ng ho?i, nga~)