[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
Re: Ta?n ma.n ve^` Nguye^~n Bi'nh
Cha`o ca'c ba'c trai va` ga'i,
Nha^n ddo.c ddu+o+.c ba`i vie^'t cu?a Dr Tra^`n Hu+~u
Ta' ve^` Nguye^~n Bi'nh tre^n to+` Kie^'n Thu+'c Nga`y Nay
so^' 196, to^i cu~ng xin vie^'t va`i ha`ng ve^` nha` tho+
ma` to^i thi'ch tu+` ho^`i co`n ngo^`i ghe^' nha` tru+o+`ng
be^n VN. To^i nghi~ ha^`u nhu+ trong chu'ng ta, nhu+~ng
ngu+o+`i lo+'n le^n o+? VN, ai cu~ng dde^`u co' nghe qua va`
bie^'t i't nhie^`u ve^` nha` tho+ ta`i hoa nhu+ng ye^?u so^'
na`y.
DDie^`u ddo' cu~ng de^? hie^?u, vi` tho+ cu?a NB ha^`u
nhu+ dda~ ddi va`o dda.i chu'ng. Co' le~ trong chu'ng ta, ai
cu~ng mo^.t la^`n nghe qua mo^.t va`i ca^u tho+ trong ba`i
Ngu+o+`i Ha`ng Xo'm:
Nha` na`ng o+? ca.nh nha` to^i
Ca'ch nhau ca'i da^.u mo^`ng to+i xanh ro+`n
Hai ngu+o+`i so^'ng giu+~a co^ ddo+n
Na`ng nhu+ cu~ng co' no^~i buo^`n gio^'ng to^i
Gia' ddu+`ng co' da^.u mo^`ng to+i
The^' na`o to^i cu~ng sang cho+i tha(m na`ng ...
va` dde^? ro^`i tie^'c cho mo^.t mo^'i ti`nh nhe. nha`ng
nhu+ng dda^`y thi vi. cu?a thi si~ . Ye^u ngu+o+`i con ga'i,
nhu+ng chi? ye^u tha^`m, kho^ng da'm no'i ra, ma` chi? a^m
tha^`m tu+. nhu? "to^i buo^`n tu+. ho?i hay to^i ye^u na`ng"?
Dde^? ro^`i nga`y tha'ng qua ddi va` na`ng che^'t. Thi si~
dda~ than kho'c va` mo+'i nha^.n ra ddu+o+.c la` mi`nh dda~
ye^u:
Dde^m qua na`ng dda~ che^'t ro^`i
Nghe.n nga`o to^i kho'c ... Qua? to^i ye^u na`ng.
Nga`y xu+a, khi co`n ddi ho.c va` o+? tro. tre^n mo^.t
ca(n ga'c o+? dda.i ho.c PT, to^i co' di.p ddo.c Nga`y Xu+a
Co`n Be' cu?a Duye^n Anh va` dda~ ca?m nhu+~ng ca^u tho+
tre^n dda^y cu?a NB. Tha^.m chi', to^i co`n muo^'n ti`m hi`nh
a?nh cu?a mi`nh dda^u ddo' trong ba`i tho+ dde^? ho?i mi`nh
co' thu+o+ng tha^`m ai kho^ng? Nhu+ng na`o co' ddu+o+.c, khi
ma` sa'ch vo+? va` thi cu+? cu+' dde` na(.ng le^n cuo^.c
ddo+`i sinh vie^n cu?a to^i lu'c ddo' ...
Hoa`i Thanh, khi phe^ bi`nh ve^` Nguye^~n Bi'nh, co'
vie^'t: "Gia' Nguye^~n Bi'nh sinh ra tho+`i tru+o+'c to^i
cha('c ngu+o+`i dda~ la`m nhu+~ng ca^u ca dao ma` da^n que^
va^~n ha't quanh na(m va` nhu+~ng ta'c pha^?m cu?a ngu+o+`i,
ba^y gio+` dda~ co' vo^ so^' nhu+~ng nha` tho^ng tha'i
nghie^n cu+'u". Tha^.t va^.y! Nhie^`u ba`i tho+ cu?a NB mang
va^`n ddie^.u ca dao va` ra^'t de^~ nho+' . Nguye^~n Bi'nh
kho^ng du`ng chu+~ tru+`u tu+o+.ng hay ca^`u ky` dde^? vie^'t
ne^n nhu+~ng va^`n tho+ dde^? ddo+`i. O^ng cu~ng kho^ng
kho^ng du`ng nhu+~ng trie^'t ly' cao sie^u dde^? no'i le^n
nhu+~ng ddie^`u hie^?n nhie^n trong cuo^.c so^'ng . Nhu+~ng
ca^u lu.c ba't cu?a ba`i tho+ Tu+o+ng Tu+ tha^.t la` de^~
hi`nh dung:
Tho^n DDoa`i ngo^`i nho+' tho^n DDo^ng
Mo^.t ngu+o+`i chi'n nho+' mu+o+`i mong mo^.t ngu+o+`i
Gio' mu+a la` be^.nh cu?a tro+`i
Tu+o+ng tu+ la` be^.nh cu?a to^i ye^u na`ng.
Hai tho^n chung la.i mo^.t la`ng,
Co+' sao be^n a^'y cha(?ng sang be^n na`y
To^i tha^'y ca'i su+. so sa'nh "gio' mu+a la` be^.nh
cu?a tro+`i" vo+'i "tu+o+ng tu+ la` be^.nh cu?a to^i ye^u
na`ng" ra^'t u+ la` sa'ng ta.o va` ca^n xu+'ng. Gio' mu+a
cu?a tro+`i, cu?a vu~ tru., luo^n ga^y ra ca'i ca?m gia'c
buo^`n buo^`n. Va` tu+o+ng tu+ la` mo^.t ti'nh cu?a con
ngu+o+`i, nha^'t la` ddo^i trai ga'i ye^u nhau; la` mo^.t
ca'i vo^'n tu+. nhie^n. Tu+o+ng tu+ la` be^.nh cu?a ti`nh
nha^n, nhu+ mu+a gio' la` be^.nh cu?a tro+`i dda^'t.
Ne^'u ai co' ho?i ta.i sao to^i thi'ch tho+ Nguye^~n
Bi'nh, to^i se~ kho^ng nga^`n nga.i tra? lo+`i la` to^i
thi'ch ca'i te^' nhi. ra^'t A' ddo^ng trong tho+ cu?a o^ng.
Nguye^~n Bi'nh kho^ng ca ngo+.i nhu+~ng ve? dde.p xa vo+`i
hay nhu+~ng bo'ng gia'ng my~ le^., nhu+ng chi? ghi la.i va`
no'i nhu+~ng chuye^.n ha`ng nga`y, ra^'t ga^`n gu?i vo+'i
dda.i chu'ng, ra^'t de^~ nho+'. Mo^.t trong nhu+~ng hi`nh
a?nh ddo' la` Nhu+~ng Bo'ng Ngu+o+`i Tre^n Sa^n Ga. Trong
ba`i na`y, ta se~ tha^'y nhu+~ng cuo^.c chia lia` cu+' tie^'p
tu.c, ga^`n nhu+ kho^ng ngu+`ng:
Nhu+~ng cuo^.c chia li`a kho+?i tu+` dda^y
Ca^y dda`n sum ho+.p ddu+'t tu+`ng da^y
Nhu+~ng lo+`i be`o bo.t, tha^n ddo+n chie^'c
La^`n lu+o+.t theo nhau suo^'t tha'ng nga`y
Co' la^`n to^i tha^'y hai co^ be'
Sa't ma' va`o nhau kho'c su.t su`i
Hai bo'ng chung lu+ng tha`nh mo^.t bo'ng
-- DDu+o+`ng ve^` nha` chi. cha('c xa xo^i
va` co`n gi` ca?m ddo^.ng ho+n ho+n khi tha^'y hai ngu+o+`i
ye^u ddang bi.n ri.n chia tay:
Co' la^`n to^i tha^'y mo^.t ngu+o+`i ye^u
Tie^~n mo^.t ngu+o+`i ye^u mo^.t buo^?i chie^`u
O+? mo^.t ga na`o xa va('ng la('m
Ho. ca^`m tay ho., bo'ng xie^u xie^u
Hai cha`ng to^i tha^'y tie^~n ddu+a nhau
Ke? o+? sa^n ga, ke? cuo^'i ta`u
Ho. giu.c nhau ve^` ba bo^'n ba^.n
Bo'ng nho`a trong bo'ng to^'i tu+` la^u
Co' la^`n to^i tha^'y vo+. cho^`ng ai,
The`n the.n chia tay bo'ng cha.y da`i.
Chi. mo+? kha(n tra^`u anh tha('t la.i,
-- Mi`nh ve^` nuo^i la^'y me., mi`nh o+i!
Co' la^`n to^i tha^'y mo^.t ba` gia`
DDu+a tie^~n con ddi ta^.n cho^'n xa
Ta`u cha.y la^u ro^`i, ba` va^~n ddu+'ng
Lu+ng co`ng ddo^? bo'ng xuo^'ng sa^n ga
ro^`i nhu+~ng ngu+o+`i co^ ddo+n, kho^ng co' ba.n be`,
ngu+o+`i tha^n:
Co' la^`n to^i tha^'y mo^.t ngu+o+`i ddi
Cha(?ng bie^'t ve^` dda^u nghi~ ngo+.i gi`
Cha^n bu+o+'c hu+~ng ho+` theo bo'ng le?
Mo^.t mi`nh la`m ca? cuo^.c pha^n ly
Nhu+~ng chie^'c kha(n ma`u tho^?n thu+'c bay
Nhu+~ng ba`n tay va^~y nhu+~ng ba`n tay
Nhu+~ng do^i ma('t u+o+'t nhi`n ddo^i ma('t,
Buo^`n o+? dda^u ho+n o+? cho^'n na`y ?
To^i dda~ tu+`ng cho+` nhu+~ng chuye^'n xe
DDa~ tu+`ng ddu+a ddo'n ke? ddi ve^`
Sao nha` ga a^'y sa^n ga a^'y
Chi? dde^? cho lo`ng da^'u bie^.t ly ?
Qua? la` buo^`n! Nga`y vui lu'c na`o cu~ng qua mau va`
chi? dde^? la.i cho ngu+o+`i nhie^`u nga`y buo^`n sau ddo'.
Co' le~ trong ddo+`i ngu+o+`i, tho+`i gian buo^`n nhie^`u
ho+n tho+`i gian vui .
Pha^`n lo+'n ca'c nha` phe^ bi`nh dde^`u nha^.n xe't
la` ti`nh ye^u cu?a Nguye^~n Bi'nh kho^ng la~ng ma.n, no^`ng
cha'y nhu+ Xua^n Die^.u, kho^ng chu+'a chan nhu+ Huy Ca^.n,
nhu+ng nhe. nha`ng va` mo^.ng tu+o+?ng. Rie^ng to^i thi`
tha^'y Nguye^~n Bi'nh cu~ng ye^u say dda('m la('m chu+'. Thi
si~ ye^u dde^'n no^~i pha?i ghen. Ngu+o+`i kho^ng muo^'n
ngu+o+`i ye^u mi`nh ho^n hoa, xu+'c nu+o+'c hoa, ddi ta('m
bie^?n va` tha^.m chi' kho^ng muo^'n tha^'y ngu+o+`i ye^u
"o^m go^'i chie^'c dde^m ngu? ." Ghen nhu+ va^.y thi` qua?
la` he^'t y'!
Co^ nha^n ti`nh be' cu?a to^i o+i
To^i muo^'n co^ chi? mi?m cu+o+`i
Nhu+~ng lu'c co' to^i va` ma('t chi?
nhi`n to^i nhu+~ng lu'c to^i xa xo^i
To^i muo^'n co^ ddu+`ng nghi~ dde^'n ai
DDu+`ng ho^n, du` tha^'y ddo'a hoa tu+o+i
DDu+`ng o^m go^'i chie^'c dde^m nay ngu?
DDu+`ng ta('m chie^`u nay, be^? la('m ngu+o+`i
To^i muo^'n mu`i tho+m cu?a nu+o+'c hoa
ma` co^ thu+o+`ng su+'c cha(?ng bay xa
Cha(?ng la`m nga^y nga^'t ngu+o+`i qua la.i
da^~u chi? qua ddu+o+`ng kha'ch la.i qua
To^i muo^'n nhu+~ng dde^m ddo^ng gia' la.nh
Chie^m bao ddu+`ng la^?n khua^'t be^n co^
Ba(`ng kho^ng to^i muo^'n co^ ddu+`ng ga(.p
Mo^.t tre? trai na`o trong gia^'c mo+
To^i muo^'n la`n ho+i co^ tho+? nhe.
DDu+`ng la`m a^?m ao' kha'ch chu+a quen
Cha^n co^ in ve^'t tre^n ddu+o+`ng bu.i
Cha(?ng bu+o+'c cha^n na`o ddu+o+.c da^~m le^n
Co' ngu+o+`i cho ra(`ng ba`i tho+ Ghen tre^n dda^y la`
ba`i tho+ khe'o nha^'t cu?a Nguye^~n Bi'nh; tu+` ca'ch gieo
va^`n dde^'n lo+`i tho+ va` cha^'t tho+ .
To^i co^' ti`m mo^.t va`i phe^ bi`nh ve^` ca'i "do+?"
cu?a tho+ Nguye^~n Bi'nh ma` cha(?ng tha^'y bao nhie^u .
Hoa`i Thanh trong Thi Nha^n Vie^.t Nam co' tra'ch la`
Nguye^~n Bi'nh ddo^i khi cu~ng que^n ddi ca'i nha` que^ cu?a
mi`nh, ba(`ng nhu+~ng ca^u:
DDa~ tha^'y xua^n ve^` vo+'i gio' ddo^ng
Vo+'i tre^n ma`u ma' ga'i chu+a cho^`ng
Be^n hie^n ha`ng xo'm, co^ ha`ng xo'm
Ngu+o+'c ma('t nhi`n tro+`i, ddo^i ma('t trong ...
co`n la.i, to^i tha^'y ai che^ tho+ cu?a o^ng ca? .
Co' ai ddo' dda~ no'i "Cuo^.c ddo+`i la` mo^.t ba`i
tho+ lo+'n." To^i tha^'y ddie^`u na`y ra^'t ddu'ng vo+'i
Nguye^~n Bi'nh. O^ng sinh ra o+? mie^`n Ba('c VN, nhu+ng sau
na`y (tru+o+'c 1954), o^ng lu+u la.c va`o Nam. Trong khoa?ng
1952, o^ng tu+`ng la`m pho' chu? ti.ch ti?nh bo^. Kie^n
Giang, phu. tra'ch ve^` va(n ho'a tuye^n truye^`n. Trong
tho+`i gian o+? ngoa`i Ba('c, o^ng vie^'t tho+ ti`nh no^~i
tie^'ng; trong tho+`i gian ddi kha'ng chie^'n trong Nam, o^ng
vie^'t nhie^`u ba`i tho+ ve^` kha'ng chie^'n, ye^u nu+o+'c,
nhu+ng kho^ng ma^'y tha`nh co^ng va` i't ai bie^'t dde^'n.
Ro^`i sau na`y khi ta^.p ke^'t ra Ba('c, o^ng bi. tha^'t
su?ng [?] va` dda~ che^'t trong tu?i nhu.c lu'c chi? 47
tuo^?i, ca'i ddo^. tuo^?i dda^`y sa'ng ta.o.
To^i nho+' hoa`i mo^.t lo+`i no'i cu?a Nguye^~n Bi'nh
dda^u ddo' la` "La`m va(n nghe^. kho' la('m" vi` "Co' nhie^`u
y', nhie^`u chu+~ qua' tuye^.t ma` ngu+o+`i kha'c dda~
cu+o+'p ma^'t, tru+o+'c mi`nh. Mi`nh chi? nha'i la.i tho^i".
Va`, to^i cu~ng chi? ddang nha'i la.i va`i chu+~ cu?a tie^`n
nha^n dde^? ba`y to? lo`ng ngu+o+~ng mo^. ddo^'i vo+'i mo^.t
nha` tho+ ma` to^i cho la` cu?a tha hu+o+ng va` ti`nh ye^u
tra('c tro+? .
Nguye^~n V Tua^'n
PS. Xin che'p la.i mo^.t ba`i tho+ cu?a NB co' le~ thi'ch
ho+.p cho ca'c ba'c (trai) trong VNSA.
Ho^n Nhau La^`n Cuo^'i
Ca^`m tay, anh khe? no'i:
Kho'c lo'c ma` la`m chi ?
Ho^n nhau mo^.t la^`n cuo^'i
Em ve^` ddi, anh ddi .
Ro^`i mo^.t, hai, ba na(m
Danh tha`nh anh tro+? la.i
Vo+'i em, anh cha(n ta(`m
Vo+'i em, anh de^.t va?i
Ta se~ la` vo+. cho^`ng
Se~ ye^u nhau ma~i ma~i
Se~ xe so+.i chi? ho^`ng
Se~ ha't ca a^n a'i
Anh va` em se~ so^'ng
Trong mo^.t ma'i nha` tranh
La^'y tru'c thu+a la`m co^?ng
La^'y to+ lie^~u la`m ma`nh
Nghe lo+`i anh em ho+?i
Kho'c lo'c ma` la`m chi
Ho^n nhau mo^.t la^`n cuo^'i
Em ve^` ddi, anh ddi .
----------
Nguye^~n V Tua^'n