Ca?nh sa't Nga va` ngu+o+`i VN (news)

[Dam Son <son@u.washington.edu>]

Theo ba'o chi' ha?i ngoa.i:


Ca?nh Sa't  Nga Va` Ngu+o+`i Vie^.t Nam. 

Ho^`ng Minh


Mo^.t nga`y o+? "o^'p".

Mo^.t nga`y ba('t dda^`u, nhu+ mo.i nga`y dda~ tro^i qua o+? ca'c trung
ta^m ngu+o+`i Vie^.t thue^ dde^? vu+`a o+? vu+`a buo^n ba'n va^~n ddu+o+.c
go.i mo^.t ca'ch nga('n ngo.n la` "o^'p". Mo^.t ddo^i ba.n tre? vu+`a ddi
vu+`a no'i chuye^.n ri'u ri't phi'a tru+o+'c to^i\. Ho. bu+o+'c va`o be^n
trong to`a nha`, ca'nh cu+?a vu+`a khe'p la.i, bo^~ng ba^.t ngu+o+.c tro+? 
ra, ho. na('m tay nhau cha.y ho^'i ha?. Ngu+o+`i vie^'t ba`i na`y co`n
chu+a ki.p ddi.nh tha^`n dde^? hie^?u chuye^.n gi` ddang xa?y ra, dda~
tha^'y nhu+~ng tie^'ng cha^n kha'c huy`nh hi.ch nhu+ dda' la(n va` mo^.t
ca'i bo'ng a'o xa'm to nhu+ ga^'u a`o ra theo\. A`! ho'a ra co^ng an Nga
dda~ la.i "ghe' tha(m" o^'p!

Ngu+o+`i da^n o+? o^'p dda~ qua' quen vo+'i ca?nh co^ng an dde^'n kie^?m
tra gia^'y to+`. Thu+o+`ng cu+' 10 ngu+o+`i Vie^.t Nam thi` co' to+'i 6-7
ngu+o+`i kho^ng co' gia^'y to+` nghie^m chi?nh, va` ne^'u co^ng an pha't
gia'c ra ho. cu~ng chi? pha?i no^.p pha.t 40 nga`n ru'p, tu+o+ng ddu+o+ng
chu+`ng 7 my~ kim.  Nhu+ng tie^'t kie^.m ddu+o+.c chu't na`o ma` kho^ng
to^'t, the^' ne^n ne^'u co' co+ ho^.i bo? cha.y thi` ai cu~ng nhanh cha^n
ma` chuo^`n, the^' ne^n mo+'i co' ca?nh "me`o dduo^?i chuo^.t" nhu+ vu+`a
ro^`i\. 

Bu+o+'c va`o be^n trong to`a nha` dda~ tha^'y ngay ca?nh ba`i binh bo^'
tra^.n he^'t su+'c co^ng phu cu?a toa'n co^ng an ddi tua^`n nha(`m ba('t
kho^ng so't ai kho^ng co' gia^'y to+`. Mo^.t ngu+o+`i ddu+'ng sa(~n ngay
cu+?a ra va`o dde^? dde^` pho`ng co' ai cha.y ngu+o+.c tro+? ra nhu+ vu+`a
ro^`i, mo^.t ngu+o+`i ddu+'ng ngay giu+~a ca^`u thang bo^. dde^? ngu+o+`i
ta kho^ng tro^'n tu+` ta^`ng na`y sang ta^`ng kha'c ddu+o+.c, hai ngu+o+`i
kha'c ddang dda^.p cu+?a ra^`m ra^`m tu+`ng pho`ng dde^? ho?i gia^'y to+`,
pha't gia'c ddu+o+.c "con mo^`i" na`o ho. gom ngay la.i pho`ng qua?n tri.,
no+i co' sa(~n hai ngu+o+`i ddang vie^'t phie^'u pha.t. Chi? sau 20 phu't
ddi lu`ng, co^ng an dda~ gom ddu+o+.c chu+`ng ho+n 20 ngu+o+`i ro^`ng
ra('n ke'o ve^` pho`ng qua?n tri. no^.p pha.t.

Mo^.t chi. phu. nu+~ ke'o theo mo^.t be' ga'i nho? chu+`ng 4-5 tuo^?i,
he^'t su+'c de^~ thu+o+ng. Mo.i ngu+o+`i xung quanh no'i ddu`a: "No' la`
bu`a ho^. me^.nh cu?a bo^' me. no' dda^'y!". Ma~i sau to^i mo+'i hie^?u,
bu`a ho^. me^.nh la` the^' na`o\. Hoa' ra em nho? ga^`n mo^.t na(m nay
ha`ng nga`y cu~ng pha?i da^.y tu+` tinh su+o+ng ddi ra cho+. cu`ng bo^'
me. du` tro+`i na('ng hay mu+a, du` mu`a He` hay mu`a DDo^ng, no' vu+`a
la` phie^n di.ch, vu+`a la` bi`nh phong che co^ng an cho bo^' me..
Ngu+o+`i ta no'i ra(`ng nho+` co' con nho?, bo^' me. no' thoa't pha.t bao
nhie^u la^`n, va` chu+a bao gio+` bi. ba('t nhi.n ddo'i tre^n ddo^`n co^ng
an du` ca? hai ngu+o+`i dde^`u kho^ng co' mo^.t ma?nh gia^'y to+` na`o\.
Em nho? qua' u+ de^~ thu+o+ng, nhu+ mo^.t pha?n xa. tu+. nhie^n, no'
nhoe?n mo^.t nu. cu+o+`i la`m tha^n ro^`i mon men dde^'n ga^`n ngu+o+`i
ca?nh sa't tuo^n ra mo^.t tra`ng tie^'ng Nga ra^'t "chua^?n", xin ho. tha
cho me.. Nhu+ng ngu+o+`i ca?nh sa't coi nhu+~ng ddo^`ng tie^`n pha.t la`
quy' nha^'t, ne^n ha^'t em nho? sang mo^.t be^n vo+'i mo^.t ca^u ca('t
ngang tho^ lo^~. Em kho^ng kho'c, nhu+ng ngo+ nga'c, ca(ng tha(?ng kho^ng
hie^?u mi`nh vu+`a pha.m lo^~i gi`! Ma^'y chi. phu. nu+~ kha'c, tuo^?i
dda~ ngoa`i 30 nhu+ng vo'c ngu+o+`i be' nho?, co^' ga('ng va^.n du.ng
vo^'n tie^'ng Nga nghe`o na`n cu?a mi`nh dde^? thanh minh: "O^i, em co`n
be' la('m ma^'y o^ng o+i, tuo^?i ba^y gio+` mo+'i tro`n...15!". The^'
nhu+ng ba`i cu?a ho. xem ra la.i hie^.u nhie^.m nha^'t, trong nhie^`u
tru+o+`ng ho+.p ho. dde^`u ddu+o+.c tha vi` theo lua^.t cu?a Nga tre? con
du+o+'i 16 tuo^?i kho^ng ca^`n co' gia^'y to+`. Chi? ho.a hoa(`n la(' m,
ga(.p pha?i nhu+~ng toa'n co^ng an he^'t su+'c sa`nh so?i ve^` ngu+o+`i
Vie^.t mo+'i pha't hie^.n ra nhu+~ng ca'i "su+`ng" cu?a ho.. Chi? co'
ca'nh dda`n o^ng la` kho^ng co' gi` dde^? thanh minh, vu+`a nguye^`n ru?a
co^ng an, ho. vu+`a pha?i mo+? ha^`u bao ra tra? tie^`n pha.t cho nhanh
dde^? ddu+o+.c tu+. do\. Ke? than:" Vu+`a bi. pha.t o+? cho+., vu+`a bi.
pha.t o+? nha` the^' na`y thi` so^'ng the^' na`o ddu+o+.c!", ngu+o+`i la.i
oa'n: " Bo.n na`y a(n ba^?n qua', ho^m qua vu+`a va`o ho^m nay la.i dde^'n
the^' na`y thi` chi? co' ddu+o+`ng che^'t tho^i!" . Mo^~i ngu+o+`i mo^.t
ca^u, cha(?ng ma^'y cho^'c, ho+n 20 ngu+o+`i dda~ tha`nh ca'i cho+. tro+`i
sa('p vo+~. 

Sau khi thu ddu+o+.c ga^`n 20 sua^'t pha.t, xem chu+`ng va^~n co`n nhe.
tu'i, nho'm co^ng an la.i xoay sang nhu+~ng ca'i co+' kha'c, na`o la`
ddie^.n thoa.i ca^`m tay cu?a ma^'y ma^'y o^ng chu? kho^ng co' gia^'y
phe'p ha?? thu ve^` ddo^`n xem xe't, nho+~ la` ma'y a(n tro^.m thi` sao!
La.i pha?i du`ng thu+' ngo^n ngu+~ dda du.ng nha^'t la` tie^`n dde^? no'i
chuye^.n vo+'i co^ng an. Mo.i chuye^.n dde^`u co' the^? da`n xe^'p
ddu+o+.c ca?. Suy cho cu`ng ne^'u la` ma'y a(n tro^.m thi` cu~ng kho^ng
pha?i a(n tro^.m cu?a co^ng an, ne^n cu~ng kho^ng vie^.c gi` kha?i lo
nghi~. 

Co`n ngu+o+`i vie^'t ba`i na`y du` dda~ tri`nh ra ca? ddo^'ng gia^'y to+`,
va^~n pha?i no^.p pha.t nhu+ thu+o+`ng. Nguye^n nha^n u+\?, co^ng an co'
bao gio+` thie^'u nguye^n nha^n dda^u! To^i co' gia^'y to+`, nhu+ng kho^ng
gio^'ng vo+'i mo.i ngu+o+`i kha'c. Vi` to^i la` ngu+o+`i Vie^.t Nam duy
nha^'t do So+? di tru' lie^n bang ca^'p gia^'y to+` ta.m tru', co`n
nhu+~ng ngu+o+`i kha'c do so+? vida tha`nh pho^' ca^'p, co^ng an kho^ng
pha?i sinh ra dde^? bie^'t ve^` lua^.t ty. na.n, ve^` ca'i go.i la` "ba^'t
ddo^`ng chi'nh kie^'n"..., co^ng an chi? bie^'t thu tie^`n. The^' ne^n
hoa(.c la` no^.p pha.t, hoa(.c la` le^n ddo^`n ke^u ca cho muo^~i trong
kha'm nghe suo^'t dde^m!

Ta^'t ca? cuo^.c kha'm xe't, sa't pha.t die^~n ra kho^ng qua' 45 phu't.
Khi co^ng an ddi ro^`i ca? o^'p nhu+ mo^.t ru+`ng ca^y vu+`a co' ba~o ddi
qua: to+i ta?, na(.ng ne^`, bu+.c bo^.i\. Va` du` va^.y chi? chu+`ng 1-2
gio+` sau ti`nh hi`nh trong o^'p la.i tro+? la.i nhi.p so^'ng bi`nh
thu+o+`ng. 

DDo' la` mo^.t nga`y nhu+ mo.i nga`y o+? trong ca'c o^'p cu?a Vie^.t Nam.
DDo' co`n chu+a pha?i la` ca?nh sa't dda(.c bie^.t ne^n va^~n ddu+o+.c xem
la` nhe. nha`ng va` ha.nh phu'c so vo+'i nhu+~ng cuo^.c ddi "ca`n" cu?a
ca'c nho'm co^ng an kha'c. Mo.i su+. co`n co' the^? to^`i ho+n ra^'t
nhie^`u\. 

Ngu+o+`i Vie^.t Nam na`o o+? Nga cu~ng dde^`u hie^?u ra^'t ro~ ra`ng bu+'c
tranh vu+`a mo^ ta?. Nhu+ng ne^'u ba.n la` ngu+o+`i chu+a tu+`ng so^'ng
trong ti`nh ca?nh ddo', hay ne^'u ba.n la.i chu+a bao gio+` dde^'n Nga
thi` co' le~ pha?i ca^`n mo^.t cuo^'n dda.i tu+` ddie^?n ve^` co^ng an
mo+'i hi`nh dung ddu+o+.c ti`nh ca?nh cu?a ngu+o+`i Vie^.t o+? Nga, mo+'i
hie^?u ddu+o+.c ca'i gia' cu?a hai chu+~ "mu+u sinh" cu?a ngu+o+`i Vie^.t
o+? dda^y\.


Nhu+~ng "chu' me`o" bie^'n tha`nh "ca'o".

Du` bu+'c tranh ve^` co^ng an co' kha('c nghie^.t bao nhie^u, thi` cu~ng
kho^ng the^? phu? nha^.n ddu+o+.c mo^.t su+. tha^.t ra(`ng: ngu+o+`i da^n
Nga ba?n cha^'t he^'t su+'c ddo^n ha^.u\. Va` co^ng an Nga nga`y nay nga`y
ca`ng tro+? tha`nh "ca'o" ddo^'i vo+'i ngu+o+`i Vie^.t Nam tu+` nhu+~ng
na(m 93-94. Nghi~a la` khi xa~ ho^.i ba('t dda^`u pha^n ho'a tha`nh ke? 
gia`u, ngu+o+`i nghe`o\. Nhu+~ng ngu+o+`i co^ng an nhi`n tha^'y xung quanh
ngu+o+`i kha'c la`m gia`u qua' u+ de^~ da`ng, co`n ho. co' trong tay na`o
su'ng, na`o du`i cui, na`o the? co^ng an..., nghi~a la` co' trong tay
pha'p lua^.t, la.i pha?i so^'ng vo+'i ddo^`ng lu+o+ng che^'t ddo'i\. Ho. 
cu~ng co' vo+., con, gia ddi`nh....The^' la` da^`n da^`n nhu+~ng "chu'
me`o" cu~ng ba('t dda^`u ho.c ca'ch ddi ba('t ga`. Nhu+~ng na(m 1989-90,
khi mo+'i sang Nga, ngu+o+`i ta ra^'t i't khi tha^'y bo'ng co^ng an tre^n
ddu+o+`ng pho^'. O+? ca'c o^'p co' nhie^`u ngu+`o+i Vie^.t Nam sinh
so^'ng, ngu+o+`i ta chi? bie^'t dde^'n hi`nh a?nh cu?a mo^.t ngu+o+`i
co^ng an khu vu+.c hie^`n la`nh, thu+o+`ng ddu+'ng dda^u ddo' ba('t ve^`
ddo^`n ca'c "bo+.m ru+o+.u"  ddang say su+a gia^'c no^`ng be^n mo^.t go^'c
ca^y na`o ddo'.

O+? mo^.t so^' o^'p cu?a dda`n o^ng, ngu+o+`i Vie^.t mi`nh co`n bie^'n
ca'c chu' me`o na`y tha`nh ddo^`ng su+. ba'n ru+o+.u la^.u\. Cu~ng ne^n
ke^? the^m ra(`ng, o+? Nga te^. nghie^.n ru+o+.u dda~ ga^y ne^n kho^ng
bie^'t bao nhie^u tai na.n lao ddo^.ng, te^. na.n xa~ ho^.i, ne^n cuo^'i
tha^.p nie^n 80, o^ng Gorbachov, To^?ng bi' thu+ dda?ng Co^.ng Sa?n Lie^n
Xo^ lu'c ddo', dda~ ra le^.nh ha.n che^' ba'n ru+o+.u vodka, loa.i ru+o+.u
ma.nh va^~n ddu+o+.c ye^u thi'ch o+? dda^y\. Chi'nh vi` the^' ca'c tay
nghie^.n ru+o+.u sa(~n sa`ng bo? ra 10 ru'p dde^? mua mo^.t chai 0,65 li't
ru+o+.u tra('ng tu+. na^'u tu+` ddu+o+`ng cu?a ngu+o+`i Vie^.t Nam. Ma(.c
du` vie^.c ba'n ru+o+.u vo^ cu`ng co' la~i, nhu+ng cu~ng la` na^'u la^.u,
ne^n ngu+o+`i ta kho^ng the^? la`m quy mo^ lo+'n ddu+o+.c, mo^~i nga`y
cu`ng la('m chi?  ca^'t ddu+o+.c 4-5 chai nhu+ va^.y\. Nhu+ng la.i ba'n
ddu+o+.c ra? ri'ch suo^'t ca? nga`y\. Bo+?i vi` mo^~i chai ru+o+.u co'
the^? ba'n quay vo`ng ddu+o+.c va`i la^`n, ddo^i khi ha`ng chu.c la^`n. 
Kho+?i ddie^?m cu?a vo`ng quay a^'y ba('t dda^`u ba(`ng vie^.c ngu+o+`i
mua tin tu+o+?ng dda(.t 10 ru'p va`o ca'i xo^ nho^m cho mo^.t ngu+o+`i
Vie^.t Nam, ro^`i sau ddo' mo+'i la^'y ru+o+.u\. Nhu+ng du` co' the`m
dde^'n dda^u, ngu+o+`i mua, thu+o+`ng la` 3-4 bo+.m ru+o+.u cu~ng co^'
ga('ng ddi xa cho^~ ba'n, ti`m mo^.t no+i va('ng ve? mo+'i nga? chai
ru+o+.u cu`ng da(m ba qua? du+a chuo^.t muo^'i dda~ ca^?n tha^.n ca^'t
sa(~n trong tu'i ra che'n ta.c che'n thu`. Ngay khi ho. vu+`a an vi. 
ddi.nh mo+? chai ru+o+.u quy' ba'u ra, thi` kho^ng bie^'t tu+` ke~ nu+'t
na`o du+o+'i dda^'t lie^`n xua^'t hie^.n mo^.t chu' co^ng an, va` dde^? 
kho?i pha?i ve^` ddo^`n la^.p bie^n ba?n, ca'c bo+.m ru+o+.u pha?i ngoan
ngoa~n no^.p ca'i chai ye^u quy' cho ngu+o+`i co^ng an ddo'. The^' la`
ma^'t toi bao co^ng su+'c i` e`o xin vo+. cho tie^`n, ma^'t bao nga`y
pha?i nhi.n co+m tru+a!

Co`n chai ru+o+.u, la.i ddu+o+.c tro+? ve^` vo+'i ngu+o+`i chu? ban dda^`u
cu?a no' o+? o^'p Vie^.t Nam vo+'i ca'i gia' 2-3 ru'p, va` tie^'p tu.c
vo`ng quay cu?a no' cho dde^'n khi na`o ga(.p mo^.t bo+.m ru+o+.u "cao
tay", thu+o+?ng thu+'c lie^`n ngay khi vu+`a mua ddu+o+.c. 

O+? ca'c o^'p phu. nu+~, ca'c co^ng an khu vu+.c ddo^i khi la.i tro+? 
tha`nh ve^. sy~ kie^m "cu+?u va.n" (ngu+o+`i khua^n va'c) cho ca'c nu+~
chu? nha^n ma?nh mai, mo^~i khi ho. ca^`n chuye^?n ha`ng ra ga ta^`u
ho?a\. Bo+?i thue^ co^ng an vu+`a re? vu+`a an toa`n. Trong nhu+~ng na(m
88-92 na`y, mo^'i dde do.a dda'ng so+. nha^'t ddo^'i vo+'i ngu+o+`i Vie^.t
mi`nh la.i la` ca'c da^n "dda^`u dden" nghi~a la` da^n tu+` ca'c vu`ng
cu?a Lie^n Xo^ cu~ nhu+ Azerbaidjan, Grudia, Chechnya\... va` ca'c nho'm
co^n ddo^` ngu+o+`i Nga lu'c ddo' ba('t dda^`u hi`nh tha`nh. Tu+` na(m
1990, vie^.c la`m a(n buo^n ba'n cu?a ngu+o+`i Vie^.t ba('t dda^`u ddi
va`o quy mo^ lo+'n ho+n, tu+` ddo' trong co^.ng ddo^`ng ngu+o+`i Vie^.t
luo^n luo^n to^`n ta.i mo^.t trung ta^m na`o ddo' go.i la` "cho+.", nghi~a
la` ta^.p trung mo.i dda^`u mo^'i buo^n ba'n cu?a ca? co^.ng ddo^`ng. O^'p
dda^`u tie^n nhu+ va^.y la` o^'p "ZIL", ly' tu'c xa' cu?a ca'c co^ng nha^n
sang la`m cho nha` ma'y sa?n xua^'t xe ho+i ZIL.

Nhu+~ng xung ddo^.t dda^`u tie^n vo+'i ca?nh sa't cu~ng ba('t dda^`u tu+`
dda^y\. 

DDa^`u na(m 90, sau mo^.t tra^.n dda'nh nhau giu+~a ngu+o+`i Vie^.t Nam
vo+'i thanh nie^n trong vu`ng, co^ng an dda~ to+'i bao va^y khu ky' tu'c
xa' dde^? ti`m ra nhu+~ng ngu+o+`i dda~ tham gia dda'nh nhau\. Thay vi`
mang no^.p ca'c na.n nha^n, thi` ngu+o+`i Vie^.t ddo^`ng lo`ng ddo'ng
cu+?a o^'p co^' thu? be^n trong toa` nha`. Trong lu'c ca?nh sa't be^n
ngoa`i thu+o+.ng ca(?ng cha^n, ha. ca(?ng tay vo+'i ba^'t cu+' ngu+o+`i
Vie^.t na`o vo^ ti`nh tro+? ve^` o^'p va`o lu'c ddo', thi` nhu+~ng
ngu+o+`i Vie^.t Nam be^n trong cu~ng tra? thu` ba(`ng ca'ch vu+'t toa`n
bo^. chai lo., ba`n ghe^' xuo^'ng dda^`u ca?nh sa't ddu+'ng be^n du+o+'i\.
Sau vu. na`y co' 3-4 ngu+o+`i Vie^.t Nam pha?i ddi tu`. Nhu+ng pha^`n
tha('ng nghie^ng ve^` phi'a ngu+o+`i Vie^.t Nam. Nha` ma'y bi. thie^.t
ha.i nhie^`u nha^'t vi` co^ng nha^n ddi`nh co^ng pha?i can thie^.p dde^?
co^ng an ru't lui, va` thuye^'t phu.c dde^? ngu+o+`i Vie^.t Nam ddi la`m
tro+? la.i\. Nhu+ng cu~ng tu+` dda^'y quan he^. cu?a ngu+o+`i Vie^.t Nam
vo+'i da^n trong vu `ng xa^'u ddi ra^'t nhie^`u\. Ca'c thanh nie^n Nga
thu+o+`ng xuye^n dda'nh le'n ngu+o+`i Vie^.t ddi le?, co`n co^ng an thi`
kho^ng bo? lo+~ co+ ho^.i na`o dde^? ba('t ngu+o+`i Vie^.t Nam le^n ddo^`n
dda'nh. 

Ba('t dda^`u tu+` na(m 1993, khi ngu+o+`i ta su+? du.ng ca?nh sa't dda(.c
bie^.t, ddu+o+.c go.i ta('t la` OMON dde^? giu+~ gi`n tra^.t tu+. thi`
co^ng an thu+.c su+. tro+? tha`nh "vua"! Le^~ dda(ng quang cu?a o^ng "vua"
na`y la` mo^.t nga`y kho^ng the^?  que^n ddu+o+.c ddo^'i vo+'i co^.ng
ddo^`ng ngu+o+`i Vie^.t o+?  Nga\. DDo' la` nga`y 19 tha'ng 5 na(m 1994. 
Ba xe cho+? dda^`y ca?nh sa't dda(.c bie^.t, ca?nh sa't thue^' vu., ca?nh
sa't pho`ng cha'y chu+~a cha'y\... dda~ ba^'t ngo+` dde^'n bao va^y va`
cu+o+'p tra('ng hai trung ta^m buo^n ba'n ta^'p na^.p nha^'t cu?a ngu+o+`i
Vie^.t o+? Ma.c Tu+ Khoa: "ddo^m" 5 va` ddo^m 11 (ddo^m la` tu+` tie^'ng
Nga dde^? chi? mo^.t to`a nha`). Chi? kho^ng dda^`y 15 phu't sau, ca? hai
toa` nha` dda~ bi. bao va^y ki'n, mo^.t con kie^'n nho? cu~ng kho^ng the^? 
lo.t thoa't. Kha('p no+i, cu+' ba bu+o+'c cha^n la.i co' mo^.t ngu+o+`i
li'nh ma(.c ra(`n ri, bi.t ma(.t ki'n mi't chi? ho+? ra ba lo^~ thu?ng be'
ba(`ng ddo^`ng xu, tay la(m la(m su'ng o^'ng. 

Ho. la^`n lu+o+.t lu`ng su.c tu+`ng pho`ng, dda'nh to+i bo+`i ba^'t cu+'
ai da'm mo+? mie^.ng tho^'t le^n mo^.t lo+`i na`o do', mo.i no+i da^'u
tie^`n dde^`u bi. kha'm pha'. Nga`y ddo' ngu+o+`i Vie^.t kho^ng co' tho'i
quen mang tie^`n ve^` nha`, ho. so+. mang tie^`n ddi ddu+o+`ng bi. tra^'n
cu+o+'p ne^n ai cu~ng ca^'t gia^'u tie^`n ngay ta.i no+i ba'n ha`ng trong
hai to`a nha` na`y\. Chi'nh vi` the^' ddo+`i so^'ng cu?a ho. nhu+ bi. 
ddo^.ng dda^'t. Trong phu't cho^'c, ta`i sa?n cu?a ngu+o+`i Vie^.t dda~
la^`n lu+o+.t tru't sang nhu+~ng ca'i tu'i kho^ng dda'y cu?a co^ng an. 
Thay vi` vie^'t va`o bie^n ba?n 300 nga`n ddo^ va` 10 trie^.u ru'p ho. 
chi? ddu+a va`o bie^n ba?n mo^.t con so^' tu+o+.ng tru+ng va`i chu.c nga`n
ru'p va` va`o tra(m ddo^!

Kho^ng mo^.t ngu+o+`i Vie^.t Nam na`o que^n ddu+o+.c nga`y ho^m ddo'.
Ha`ng chu.c nga`n ngu+o+`i Vie^.t Nam tu+` ddi.a vi. o^ng chu? dda~ tha`nh
tra('ng tay\. Ca? co^.ng ddo^`ng ngu+o+`i Vie^.t bi. a?nh hu+o+?ng bo+?i
vu. na`y, mo.i hoa.t ddo^.ng kinh doanh du+`ng la.i, cho+` ddo+.i\. Sau
na`y ngu+o+`i ta mo+'i bie^'t ra(`ng thu+.c ra ca?nh sa't chi. ddu+o+.c
le^.nh cu?a Vie^.n kie^?m soa't kie^?m tra dde^? truy thu thue^' mo^.t
to`a nha` so^' 5, nhu+ng ho. la^'y co+' na`y dda~ cu+o+'p luo^n ca? toa`
nha` so^' 11. Khi bi. pha't hie^.n ra vie^.c la`m "qua' tay" na`y, vie^n
ddo^.i tru+o+?ng ca?nh sa't dda~ la^'y bu't ngang nhie^n ddie^`n the^m con
so^' 11 va`o ba?n quye^'t ddi.nh! 


Co^ng an la` tho^'ng soa'i!

Co^ng an co`n tie^'p tu.c bao va^y hai to`a nha` trong hai tua^`n tie^'p
theo dde^? ngu+o+`i Vie^.t kho^ng la^'y ha`ng ho'a ddi ddu+o+.c, cho+`
to`a a'n quye^'t ddi.nh co^ng ty la`m chu? hai ddo^m ddo' pha?i truy thu
thue^' bao nhie^u\.  Nhu+ng nha` nu+o+'c cu~ng kho^ng truy thu ddu+o+.c
ddo^`ng na`o\. Trong suo^'t hai tua^`n ddo' co^ng an dda~ ga. ga^~m mo^.t
so^' ngu+o+`i Vie^.t mua ca'c ha`ng ho'a trong ddo' vo+'i ca'i gia' be`o
bo.t. Pha?i co^ng nha^.n co' mo^.t so^' ngu+o+`i Vie^.t dda~ nho+` co+
ho^.i na`y ma` la`m gia^`u, nhu+ng so^' ddu+o+.c lo+.i o+? dda^y kho^ng
nhie^`u, co`n so^' na.n nha^n cu?a co^ng an thi` nga`y mo^.t ta(ng.
Ngu+o+`i ta no'i ra(`ng co' mo^.t be' ga'i mo+'i 17 tuo^?i dda~ bi. la`m
nhu.c, ra^'t nhie^`u ngu+o+`i dda~ bie^'t ddie^`u na`y, nhu+ng kho^ng ai
da'm ba?o ve^. em, va` ca? sau na`y cu~ng kho^ng ai co' ddu? can dda?m
dde^? kie^.n nhu+~ng te^n co^ng an la`m ca`n. Trong hai tua^`n cho+`
ddo+.i sau ddo' la.i co' the^m ma'u cha?y\. Bo+?i vi` co' nhie^`u ngu+o+`i
tie^'c tie^`n co`n ca^'t gia^'u trong ca'c bao ha`ng dda~ qua trung gian
cu?a mo^.t so^' ngu+o+`i Vie^.t, tie^'p xu'c vo+'i ca?nh sa't mong ddu't
lo't dde^? ho. cho va`o la^'y tie^`n, nhu+ng bi pha't gia'c va` bi. dda'nh
to+i bo+`i, pha?i ddi na(`m vie^.n ho+n hai tha'ng. Cu~ng co' ngu+o+`i bi.
nho'm ngu+o+`i Vie^.t trung gian (ma` pha^`n lo+'n la` da^n ddao bu'a
trong ca'c ba(ng dda?ng ngu+o+`i Vie^.t) a(n cha(.n, hay thu? tie^u dde^? 
cu+o+'p toa`n bo^. so^' tie^`n la^'y ra ddu+o+.c. I't nha^'t co' mo^.t
ngu+o+`i thie^.t ma.ng va` hai ngu+o+`i pha?i ddi be^.nh vie^.n vi` ca'c
vu. tranh cha^'p la^'y tie^`n na`y\. 

Ngu+o+`i ta u+o+'c ti'nh trong vu. bi. cu+o+'p tra('ng na`y ngu+o+`i
Vie^.t bi. ma^'t tu+` 20-30 trie^.u my~ kim ca? tie^`n ma(.t va` ha`ng
ho'a, ddo' la` chu+a ke^? nhu+~ng to^?n tha^'t ve^` ngu+o+`i, su+'c kho?e
va` tinh tha^`n ma` kho^ng ai co' the^? dda'nh gia' ddu+o+.c. 

Sau na`y cu~ng co' nhie^`u ngu+o+`i la`m ddo+n khie^'u na.i gu+?i le^n
ca'c ca^'p to`a a'n, mong la^'y la.i ddu+o+.c pha^`n na`o ma^'t ma't,
nhu+ng kho^ng ai la^'y la.i ddu+o+.c chu't gi`, du` chi? la` tuo+.ng
tru+ng. Ga^`n dda^y, ngu+o+`i ta ddo^`n ra(`ng ddo+n vi. ca?nh sa't dda(.c
bie^.t dde^'n bao va^y ddo^m 5 va` ddo^m 11 bi. gu+?i ddi dda'nh nhau o+?
Chechnya va` pha^`n lo+'n dda~ bi. hy sinh hay bi. thu+o+ng ti'ch.
Ngu+o+`i Vie^.t ba?o nhau: tha^.t la` tro+`i co' ma('t!.

Kho^ng bie^'t co' bao nhie^u pha^`n su+. tha^.t trong tin ddo^`n na`y,
nhu+ng kha't vo.ng co^ng ly' ddu+o+.c sa'ng to? cu?a ngu+o+`i Vie^.t thi`
kho^ng ai phu? nha^.n ddu+o+.c. Cu~ng sau le^~ "dda(ng quang" khu?ng
khie^'p na`y, ngu+o+`i Vie^.t dda~ nhi`n ca?nh sa't vo+'i mo^.t tha'i
ddo^. kha'c ha(?n: vu+`a so+. ha~i, vu+`a ca(m ghe't. 


Nhu+~ng ddu+'a con cu?a do`ng ho. "co^ng an".

DDo^'i vo+'i ngu+o+`i Vie^.t o+? nu+o+'c Nga na`y, tuy co^ng an la` mo^.t
danh tu+` chung dde^? chi? nhu+~ng ngu+o+`i kho^ng ne^n ga(.p, nhu+ng
ngu+o+`i ta cu~ng pha^n bie^.t ra^'t ro~ ca'c loa.i co^ng an kha'c nhau
dde^? bie^'t ca'ch ddo^'i pho'.

Loa.i co^ng an dda'ng so+. nha^'t cho dde^'n nay va^~n la` ca?nh sa't
dda(.c bie^.t OMON. DDo^'i vo+'i loa.i na`y thi` chi? co' mo^.t chu+o+'c
la` "chuo^`n" ma` tho^i\. Loa.i ca?nh sa't na`y kho^ng thi'ch nghe, kho^ng
thi'ch no'i, vie^.c dda^`u tie^n cu?a ho. la` du`ng ba'ng su'ng dda^.p
tung cu+?a, ke^' dde^'n la` tu'm la^'y ga'y ngu+o+`i ta ma` qua(ng le^n
qua^.t xuo^'ng, tu+.a nhu+ voi dda^.p bu.i tru+o+'c khi ddu+a mo+' co?
le^n nhai, sau cu`ng la` giu~ tung ca? ca(n pho`ng le^n ma` ti`m kie^'m,
mo^.t ca'i nha^~n cu~ng kho^ng gia^'u ddu+o+.c chu'ng. Va` tie^`n dda~
va`o trong tu'i OMON thi` ddu+`ng co' ai mong la^'y tro+? la.i, mo^.t
loa.i tu'i kho^ng dda'y, bao nhie^u cu~ng i't, va` kho^ng co' ddu+o+`ng
quay tro+? la.i! 

Nhu+ng cu~ng may ca?nh sa't dda(.c bie^.t i't khi xua^'t hie^.n.  Ca?nh
sa't dda(.c bie^.t co' hai loa.i, loa.i cu?a qua^.n va` loa.i cu?a tha`nh
pho^'. Loa.i cu?a qua^.n thi` hie^`n la`nh ho+n mo^.t chu't, kho^ng dda'nh
ngu+o+`i ta dde^'n ba^'t ti?nh nha^n su+.. Thu+o+`ng mo^~i na(m OMON chi? 
ddi "ca`n" mo^~i o^'p 2-3 la^`n. DDa^`u na(m nay kho^ng hie^?u ta.i sao
OMON lie^n tu.c dde^'n hai o^'p Xa-lu't va` So^ng Ho^`ng 3 la^`n trong
tha'ng 2. Ngu+o+`i ta no'i ra(`ng ca'c o^ng chu? hai o^'p na`y "cho+i
xa^'u" nhau, nho+` OMON dde^'n ga^y hoang mang cho da^n chu'ng ca'c o^'p
ddi.ch thu? dde^? la`m ma^'t uy ti'n cu?a nhau\. Ta^'t nhie^n nhu+~ng
la^`n ddi "ca`n" theo "ddo+n dda(.t ha`ng" thi` ca?nh sa't cu~ng nhe. tay
ho+n nhie^`u, nhu+ng da^~u sao da^n chu'ng cu~ng ddu+o+.c mo^.t phen cha.y
ca`n tho't tim. Loa.i ca?nh sa't na`y kho^ng bao gio+` ddi ba('t ngu+o+`i
le? te? dde^? pha.t. Bao gio+` ho. cu~ng ddi theo mo^.t ke^' hoa.ch dda~
ddi.nh sa(~n, hoa(.c co' tin ve^` ca'c ddu+o+`ng da^y buo^n ma tu'y, vu~
khi' hay theo nhu+~ng ke^' hoa.ch ddi.nh ky` ha`ng na(m. Cu~ng nho+`
va^.y, trong nhie^`u tru+o+`ng ho+.p ban qua?n tri. ca'c o^'p co' the^? 
bie^'t tru+o+'c va` ba'o cho nhu+~ng ai "co' va^'n dde^`" ki.p tho+`i
tro^'n ddi\. Nhu+ng dda^y la` loa.i ca?nh sa't kho' mua chuo^.c nha^'t,
chi? co' the^? bie^'t tru+o+'c tin ddi ca`n cu?a ho. ne^'u ca^'p co^ng an
qua^.n ddu+o+.c ba'o tru+o+'c. Trong ca'c tru+o+`ng ho+.p co`n la.i ho. 
thoa('t a^?n thoa('t hie^.n va`o nhu+~ng gio+` ra^'t oa'i oa(m, hoa(.c 7-8
gio+` sa'ng hoa(.c 9-10 gio+` dde^m, ne^n ra^'t kho' thoa't tay ho..

Mo^.t nga.ch co^ng an kha'c tuy kho^ng dda'nh ngu+o+`i bao gio+` nhu+ng
cu~ng ddu+o+.c ngu+o+`i Vie^.t lie^.t va`o loa.i dda'ng "go+`m", la` co^ng
an ho^. kha^?u, va^~n ddu+o+.c go.i ta('t la` OVIR hay UVIR. OVIR la`
co^ng an ho^. kha^?u tha`nh pho^', co`n UVIR la` co^ng an ho^. kha^?u
qua^.n. Co^ng an ho^. kha^?u tua^`n na`o cu~ng ghe' tha(m ca'c o^'p Vie^.t
Nam i't nha^'t mo^.t la^`n, nhu+~ng ai kho^ng co' gia^'y to+` se~ bi.
pha.t. Tu+` na(m 96, nhu+~ng ai trong danh sa'ch co^ng nha^n he^'t ha.n
cu?a mo ^.t so^' nha` ma'y nhu+ la`m vo`ng bi, xe ho+i ZIL, se~ la^.p
tu+'c bi. ba('t va` ddu+a ve^` Vie^.t Nam ngay\. Co^ng an ho^. kha^?u
dda'ng so+. o+? cho^~, ho. nhanh cho'ng nha^.n ra dda^u la` ho^. chie^'u
tha^.t, dda^u la` ho^. kha^?u tha^.t va` dda^u la` "ha`ng gia?". Da^~u sao
OVIR cu~ng de^~ chi.u ho+n UVIR, ngu+o+`i ta ddu`a la` "da^n tha`nh pho^'" 
va^~n va(n minh ho+n. De^~ chi.u ho+n o+? cho^~ ho. ddo`i gia' nhe. tay
ho+n. 

Nhu+ ngu+o+`i vie^'t dda~ co' di.p ke^? vo+'i ca'c ba.n, pha^`n ddo^ng
ngu+o+`i Vie^.t o+? Nga ba^'t ho+.p pha'p, ne^n mo^.t vie^.c ddau dda^`u
va` pha?i cha^'p nha^.n cu?a nhu+~ng o^ng chu? mo+? ra ca'c o^'p cho
ngu+o+`i Vie^.t buo^n ba'n hay sinh so^'ng la` pha?i la^.p ddu+o+.c "mo^'i
quan he^." vo+'i co^ng an. Nghi~a la` tu`y kha? na(ng, tu`y ti`nh hi`nh
tu+`ng no+i, pha?i ta.o ddu+o+.c mo^'i thie^.n ca?m, hay no'i ba(`ng ngo^n
ngu+~ tho^ng thu+o+`ng la` pha?i "mua chuo^.c" ddu+o+.c co^ng an. Va`o
nhu+~ng nga`y le^~ cu?a Nga: Na(m mo+'i, nga`y le^~ 8 tha'ng 3, ca'c o^'p
dde^`u pha?i cu+? ngu+o+`i ddi kha('c ca'c pho`ng ban cu?a co^ng an ma`
ra?i qua` tu+` tre^n xuo^'ng du+o+'i, ngu+o+`i chu+'c to qua` "na(.ng
ca^n", ngu+o+`i chu+'c be' qua` "nhe.  ca^n" ho+n, nhu+ng kho^ng bao gio+`
ddu+o+.c que^n ai, vi` que^n o+? dda^y ddu'ng la` tu+. sa't, co^ng an se~
cho bie^'t the^' na`o la` que^n ho. ngay trong ma^'y nga`y le^~, ho. se~
qua^`n ca'c o^'p tu+` sa'ng dde^'n to^'i, kho^ng ai ddu+o+.c ngo^`i ye^n!

Mo^~i la^`n ca?nh sa't to+'i la.i pha?i mo+`i a(n uo^'ng, la.i pha?i
"ti`nh co+`" co' mo^.t i't qua`... Ne^'u ca'c o^'p dda~ co' "quan he^."
to^'t, bao gio+` co^ng an ho^. kha^?u cu~ng ba'o tru+o+'c khi xuo^'ng, khi
to+'i o^'p ho. cu~ng kho^ng ddi lu`ng su.c la`m cho ngu+o+`i da^n hoa?ng
loa.n, ho. dde^'n ngay va(n pho`ng va` no'i tha(?ng ho. ca^`n bao nhie^u
xua^'t pha.t va` ddie^`m nhie^n ngo^`i a(n. Trong khi ddo' ca'c nha^n
vie^n qua?n tri. la.i pha?i vo` dda^`u bu+'t tai ma` nghi~ ra va`i chu.c
ca'i te^n dde^? ghi va`o danh sa'ch pha.t. Thu+o+`ng chu'ng to^i hay ddu`a
lo^i he^'t te^n ca'c ddo^`ng chi' trong Bo^. Chi'nh Tri. ra\.

Loa.i ca?nh sa't qua^'y nhie^~u nhie^`u nha^'t la` ca'c co^ng an o+? 
ddo^`n khu vu+.c. Ta^'t nhie^n cha(?ng ai da'm que^n "ca'c o^ng" na`y,
nhu+ng ne^'u dda~ nha^.n lu+o+ng hay qua` dde^? kho^ng dde^'n o^'p qua^'y
nhie^~u, thi` ho. la.i la^'y co+' ngu+o+`i ddi tre^n ddu+o+`ng thi` bie^'t
la` ngu+o+`i o^'p na`o, ne^n thu+o+`ng xuye^n tua^`n tie^~u tre^n
ddu+o+`ng, tha^'y bo'ng ngu+o+`i Vie^.t Nam na`o la` a`o dde^'n ho?i
gia^'y to+`. Tha^.m chi' ho. ddu+'ng ngay o+? co^?ng o^'p "ri`nh", tha^'y
ngu+o+`i na`o vu+`a lo' dda^`u ra la` la.i ho?i gia^'y to+` ngay\. Co^ng
an o+? ca'c ddo^`n thu+o+`ng thay ddo^?i lie^n mie^n, vu+`a "mua" ddu+o+.c
ddo^.i na`y, ddo^.i kha'c la.i ddo^?i dde^'n, ne^n ca'c ca?nh qua^'y
nhie^~u cu~ng thu+o+`ng xuye^n xa?y ra\. 

Ngu+o+`i Vie^.t trong la`m a(n, co`n giu+~ ke~ nhau dde^? kho^ng ma^'t
"mo^'i" la`m a(n, nhu+ng trong vie^.c ddo^'i pho' vo+'i co^ng an thi` vo^
cu`ng ddoa`n ke^'t. Vu+`a tha^'y bo'ng da'ng co^ng an tu+` xa la` ngu+o+`i
no. la le^n cho ngu+o+`i kia bie^'t, chi? mo^.t loa'ng la` nha` nha`
ddo'ng ki'n cu+?a, ngu+o+`i ngu+o+`i im la(.ng tie^'ng. Ca? ca'c em nho? 
mo+'i ho+n mo^.t tuo^?i cu~ng dda~ hie^?u the^' na`o la` "co^ng an",
chu'ng le^n giu+o+`ng va`...im re\. Ngu+o+`i vie^'t ba`i na`y dda~
ddu+o+.c chu+'ng kie^'n mo^.t em nho? ga^`n 3 tuo^?i ddang bi. so^'t kho'c
ra? ri'ch, vu+`a nghe hai chu+~ "co^ng an", nhu+ mo^.t ma^.t kha^?u quan
tro.ng, be' la(.ng le~ leo le^n giu+o+`ng ke'o cha(n chu`m ki'n dda^`u
kho^ng da'm ca^'t le^n mo^.t tie^'ng na^'c!

Tu+` dda^`u na(m nay, vie^.c kie^?m soa't cu?a co^ng an co' pha^`n kha('t
khe ho+n. Nhu+~ng ngu+o+`i so^'ng ba^'t ho+.p pha'p gio+` dda^y kho^ng
chi? bi. pha.t ma` co`n bi. ddu+a ve^` nu+o+'c. DDe^`u dda(.n mo^~i
chuye^'n bay, ha~ng ha`ng kho^ng cu?a Nga cho Bo^. No^.i Vu. hai cho^~
kho^ng ma^'t tie^`n dde^? cho+? nhu+~ng ngu+o+`i na`y ve^` Vie^.t Nam. Co'
le~ vi` the^' so^' lu+o+.ng ngu+o+`i so^'ng kho^ng co' gia^'y to+` cu~ng
gia?m da^`n, nhu+ng va^~n co`n ra^'t nhie^`u\. Cha('c cha('n sa('p to+'i,
dde^? to^? chu+'c nga`y le^~ 850 na(m Ma.c Tu+ Khoa, ca?nh sa't Nga se~
co`n kie^?m tra ga('t gao ho+n nu+~a, dde^? la`m cho tha`nh pho^' na`y
"va(n minh" nhu+ mo.i tha`nh pho^' va(n minh cu?a Cha^u A^u, nhu+ng kho^ng
bie^'t se~ co' bao nhie^u ngu+o+`i Vie^..t Nam se~ bi. ddo^'i xu+? kho^ng
va(n minh chu't na`o trong tay cu?a co^ng an? 

Ma(.c du` ca? ngu+o+`i Vie^.t Nam va` co^ng an dde^`u cha(?ng ye^u quy'
gi` nhau, luo^n nhi`n nhau ba(`ng con ma('t thu` ha^.n, nhu+ng thu+.c ra
ca? hai la.i dde^`u nho+` va`o nhau ma` so^'ng. Ne^'u kho^ng co' ngu+o+`i
Vie^.t Nam so^'ng ba^'t ho+.p pha'p, co^ng an la^'y ai pha.t dde^? co'
tie^`n bo? tu'i, co`n ngu+o+`i Vie^.t Nam ne^'u kho^ng co' co^ng an ddi
tua^`n nga`y dde^m kha('p mo.i no+i thi` da^n dda^`u dden cha('c gi` dde^? 
cho ye^n? The^' nhu+ng kho^? mo^.t ddie^`u, kho^ng ai nghi~ dde^'n ddie^`u
ddo' ca?. 

(he^'t)