[Date Prev][Date Next][Thread Prev][Thread Next][Date Index][Thread Index]
Re: Ta?n ma.n quanh truye^.n "Tha^`y"
Hi ba'c Tie^'n,
Chao?ng nhau vo+'i ba'c ho+i me^.t vi` to^i ba`y ba`n co+` vua ma` ba'c
thi` cu+' mang ma^'y qua^n co+` tuo+'ng va`o dda'nh, do^i khi la.i dda'nh
theo lua^.t co+` tuo+'ng.
On Fri, 11 Apr 1997, Tran Minh Tien wrote:
>
> >
> > Dde^` tu+.a mo^.t ca^u tho+ cho no' hu`ng ho^`n chu't ddi?nh.
> >
> > To^i qua(`n qua.i mo^.t nie^`m ddau: la`m nguo+`i Giao Chi?
> > To^i ddau, to^i co`n.
> > U+'ng Xuye^n
> > -------------------------------------------------------------
>
> A'i da`, ba'c Ho^`ng La^m o+i la.i ga(.p ba'c no+i dda^y sao ?
> To^i cu+' ngo+~ la` ba'c im ho+i la(.ng tie^'ng mo+'i pha?i\.
>
> Ba'c co' da^~n U+'ng Xuye^n ra cu~ng vo^ vi. tho^i\. Cha(?ng qua
> ba('t chie^'c Descartes "I think, therefore I'm" o+? da.ng ba^.c
> tha^'p (animal action) ma` tho^i\.
>
Theo ba'c thi` chi? co' "ba^.c tha^'p" (animals) mo+'i bie^'t ddau tho^i
u+? Hay la` no^~i ddau o+? con nguo+`i la` mo^.t ta`n du+ cu?a "ba^.c
tha^'p"?
>
> > Dda(.c bie^.t ca'c kha'i nie^.m thuo^.c pha.m tru` dda.o
> > ddu+'c dda~ bi. gio+'i Nho si~ Annam va` tie^'p tu.c bi. mo^.t pha^`n
> > lo+'n gio+'i tri' thu+'c VN trong the^' ky? 20 su+? du.ng ho+i tra`n lan.
> > Do nh~ quan nie^.m ve^` nha^n pha^?m, tu+ ca'ch, vv. dduo+.c ddi.nh nghi~a
> > qua' chi tie^'t, qua' bao bie^.n ma` tri' thu+'c cu~ng nhu+ con nguo+`i VN
> > trong the^' ky? na`y bi. tro'i trong nhu+~ng ca'i luo+'i vo^ hi`nh nhu+
> > ca'i vo`ng kim co^ cu?a To^n Ha`nh gia?. Vie^.c ca'c Anh Chi. tranh lua^.n
>
> To^i thi` nghi~ ca'i na`y do o'c hoang tu+o+?ng cu?a ba'c bi.a ra\. Kho^ng
> co' ai bi. tro'i buo^.c trong 1 ca'i gi` ca? ngoa`i ca'i "DDa.o"\. Kho^ng ai
> co' the^? ddu+'ng ngoa`i DDa.o hay tre^n DDa.o, ma` pha?i ddu+'ng trong
> DDa.o du` muo^'n du` kho^ng\.
Khi no'i _ve^`_ Dda.o, ta buo^.c pha?i ddu+'ng tu+` mo^.t ddie^?m nhi`n
o+? be^n _ngoa`i_ Dda.o. Ba(`ng kho^ng vie^.c tu+. ma^u thua^~n la` kho^ng
the^? tra'nh kho?i. Xin nha('c la.i nghi.ch ly' Epimenides to^i dda~
no'i khi ba`n chuye^.n Thie^.n-A'c.
"Mo^.t nguo+`i Crete no'i: 'Ta^'t ca? mo.i nguo+`i Crete dde^`u no'i
do^'i`"
Ne^'u ba'c no'i ve^` DDa.o ma` va^~n ddu+'ng trong Dda.o thi` to^i kho^ng
nga.c nhie^n ne^'u ba'c tu+. ma^u thua^~n. Du`ng chi'nh thua^.t ngu+~ cu?a
ba'c thi` co' the^? no'i la` ba'c buo^.c pha?i ngu.y bie^.n khi ba'c va^~n
ddu+'ng trong Dda.o ma` no'i ve^` Dda.o. Bie^.n chu+'ng va` Ngu.y bie^.n
la` 2 ma(.t cu?a lua^.t cho+i "ddu+'ng trong Dda.o".
>To^i cho+.t nho+' ca^u no'i sau hi`nh nhu+
> ddu+o+.c ga'n cho La~o tu+?: "... ddu+o+`ng mo`n ddu+o+.c va.ch ra lo^'i
> la` do cha^n ngu+o+`i qua la.i, nhu+ng kho^ng the^? ddo^`ng ho'a lo^'i
> ddi la`m mo^.t vo+'i gia`y\. Kho^ng ai co' the^? ho'a ca?i ddu+o+.c
> thie^n nhie^n hay do`ng sinh me^.nh, ma` cu~ng cha(?ng ai co' the^?
> la`m cho tho+`i gian ngu+`ng la.i hay ca?n tro+? ddu+o+.c DDa.o".
>
Ba'c kho^ng ddu`a dda^'y chu+'? Nhu+~ng lo+`i cu?a La~o tu+? la` thu+'
"ki`m va.n na(ng" du`ng dda^u cu~ng dduo+.c, vi` no' dda nghi~a.. Dde^? be?
la.i ba'c, to^i chi? ca^`n du`ng la.i ddu'ng ca'i ca^u cu?a La~o tu+? ma`
ba'c dda~ tri'ch da^~n.
>
> >
> > To^i nghi~ so+? di~ Anh Tie^'n ba?o ta'c gia? TN "ca.n ta`u ra'o ma'ng"
> > la` vi` anh cho ra(`ng TN vie^'t ve^` o^ng Tha`y nhu+ vie^'t ve^`
> > _nguo+`i kha'c_. Theo to^i thi` nguo+.c la.i, TN ke^? chuye^.n o^ng Tha`y
> > ma` nhu+ ve~ mo^.t bu+'c cha^n dung tu+. ho.a. (Nghe no'i nguo+`i ta dda~
> > pha't hie^.n ra bu+'c Mona Lisa la` mo^.t cha^n dung tu+. hoa. cu?a
> > Leonardo da Vinci). Va^.y ne^'u CTRM thi` la` ta'c gia? dda~ CTRM vo+'i
> > ba?n tha^n, mo^.t vie^.c dda'ng phu.c. Bo+?i ne^'u kho^ng CTRM vo+'i
> > chi'nh mi`nh, ne^'u co`n nuo+ng tay vo+'i chi'nh mi`nh thi` se~ kho^ng bao
> > gio+` la`m ne^n co+m cha'o gi`. Da^n to^.c VN as a whole ddang ca^`n pha?i
> > CTRM vo+'i chi'nh mi`nh, ba(`ng kho^ng thi` ca'c the^' he^. con cha'u
> > chu'ng ta se~ tie^'p tu.c pha?i ga(.p nhu+~ng co+n a'c mo^.ng giu+~a thanh
> > thie^n ba.ch nha^.t nhu+ trong truye^.n "Tha`y".
>
> DDa^y chi? la` nhu+~ng la^.p lua^.n mang ti'nh ngu.y bie^.n dde^? tu+. ba`o
> chu+~a va` an u?i cho chi'nh mi`nh\.
To^i dda~ co' lo+`i ve^` Ngu.y bie^.n o+? tre^n. Chi? xin ne^u mo^.t
nha^.n xe't nho? a` la La~o tu+?: Tu+` "ngu.y bie^.n" dduo+.c su+? du.ng
nhie^`u nha^'t bo+?i nhu+~ng nguo+`i ngu.y bie^.n.
> Kho^ng co' ai la.i kho^ng quy' ba?n tha^n mi`nh\. Ca'i tha^n mi`nh
> ma` kho^ng quy' thi` la`m sao ma` quy' ddu+o+.c tha^n ngu+o+`i kha'c ?
> DDa~ ca.n ta`o ra'o ma'ng vo+'i chi'nh ba?n tha^n mi`nh thi`
> ddo^'i vo+'i ngu+o+`i kha'c pho?ng dda'ng ma?y may gi` ? Co' quy' mi`nh,
> co' ye^u mi`nh thi` mo+'i quy' ddu+o+.c ngu+o+`i, ye^u ddu+o+.c
> ngu+o+`i\. Co' ki'nh ye^u cha me. tha^`y co^ ... cu?a mi`nh thi` mo+'i
> ki'nh ye^u ddu+o+.c cha me. tha^`y co^ .... ngu+o+`i kha'c\. Ca'c ba'c
> ddu+`ng co' tro`ng ca'i vo`ng kim co^ ngu.y bie^.n "ye^u nu+o+'c,
> thu+o+ng da^n, lo la('ng cho mai sau" la`m gi`\. Ca'i ddo^` ha`ng ma~
> na`y chi.u ddu+o+.c ma^'y la^u ?
>
Ba'c hie^?u the^' na`o go.i la` "quy'". Hi`nh nhu+ co' ai no'i:
"Ye^u cho roi cho vo.t, ghe't cho ngo.t cho bu`i".
La.i co' ca^u:
"Thuo^'c dda('ng gia~ ta^.t, su+. tha^.t ma^'t lo`ng"
Su+. mo+? ro^.ng cu?a ba'c tu+` Mi`nh ra Nguo+`i (quy' mi`nh -> quy'
nguo+`i, quy' cu?a mi`nh -> quy' cu?a nguo+`i) ta.m cho la` ddu'ng o+?
bi`nh die^.n ly' thuye^'t ddi, nhu+ng kho^ng the^? a'p du.ng ca'i co^ng
thu+'c tru+`u tuo+.ng na`y va`o thu+.c te^' ne^'u kho^ng co' nhu+~ng
"gia?i pha'p ky~ thua^.t" ddi ke`m. Ca'i _ca'ch_ ye^u mi`nh co' the^?
kha'c ha(?n , tha^.m chi' ddo^'i nghi.ch vo+'i ca'i ca'ch ye^u nguo+`i.
To^i ddang no'i va^'n dde^` ky~ thua^.t, ba'c la.i tre`o sang ma(.t ly'
thuye^'t, bu+ng nguye^n xi ca'i gia?i pha'p ky~ thua^.t cu?a to^i qua
ddo', coi nhu+ la` mo^.t ly' thuye^'t dda~ dduo+.c tru+`u tuo+.ng hoa'.
To^i ba?o tranh lua^.n vo+'i ba'c me^.t la` vi` va^.y.
Cheers,
Vu~ H La^m.