Ba'o VN: [tho+] Pho?ng Va^'n Nha` Tho+ DDo^~ Trung Qua^n

[AnHai Doan <anhai@cs.washington.edu>]

DDo^~ Trung Qua^n la` ta'c gia? ba`i tho+ "Que^ Hu+o+ng" no^?i tie^'ng.
Sau dda^y xin dda(ng mo^.t ba`i pho?ng va^'n anh tre^n ba'o VN va` mo^.t 
ba`i tho+ anh la`m na(m nay. Tho+ tha^?n gi` ma` tha^'y ta'c gia? tu+. 
vi' mi`nh la` Di-gan...

Tri'ch ddoa.n trong ba`i pho?ng va^'n:

"* Tru+o+'c dda^y, ngu+o+`i ta ba('t ga(.p anh la`m tho+ o+? ca'c qua'n ca`
phe^ vi?a he`, nay ve^` Tho+`i ba'o Kinh te^' tha^'y anh ngo^`i o+? nhu+~ng
qua'n sang ho+n, dde.p ho+n... Va^.y trong tho+ anh dd* co' gi` thay ddo^?i? 

Tru+o+'c dda^y, to^i cu~ng tu+o+?ng chi? o+? vi?a he` mo+'i la` cuo^.c
ddo+`i, mo+'i co' the^? la`m tho+. Ba^y gio+`, to^i dd* dde^'n, dd* ngo^`i
dde^? nha^.n ra dda^u cu~ng la` cuo^.c ddo+`i ca?; ngay nhu+~ng no+i sang
tro.ng, dde.p dde~ kia va^~n co' nhu+~ng bi ha`i ki.ch, nhu+~ng so^' pha^.n
cu?a con ngu+o+`i. Nhu+~ng ddie^`u a^'y se~ chi? da^~n cho tho+ nhu+~ng con
ddu+o+`ng pha?i dde^'n." 

--------------------------------------------------
Ngu+o+`i cu?a co^ng chu'ng

Ddo^~ Trung Qua^n:

Mu+o+`i na(m nay to^i tha^'y mi`nh bi. ddo'ng ddinh... 

* PV:  i't la^u nay kho^ng tha^'y tho+ anh xua^'t hie^.n. Pha?i cha(ng vi`
vie^.c la`m ba'o ba^.n bi.u ne^n anh kho^ng co`n tho+`i gian cho tho+? -

Ddo^~ Trung Qua^n: To^i ca^`n co' mo^.t khoa?ng ngu+`ng dde^? nhi`n la.i
toa`n bo^. ca'i mi`nh dda~ vie^'t. 

* Anh nhi`n tha^'y nhu+~ng gi`? 

- To^i chi? muo^'n giu+~ la.i ra^'t i't nhu+~ng gi` mi`nh dd* la`m. Phu?
ddi.nh thi` nhie^`u ho+n, phu? ddi.nh kho^ng co' nghi~a la` tu+` bo? ma` chi?
dde^? tha^'y ca^`n co' su+. thay ddo^?i (co' the^? la` ve^` ca'ch nhi`n,
ca'ch nghi~...) trong chi' nh tho+ ca cu?a mi`nh, ne^'u co`n muo^'n tie^'p
tu.c la`m tho+. Ne^'u vu+`a qua to^i dd* co' ddu+o+.c su+. tha`nh co^ng na`o
ddo' thi` ddo' la` su+. tha`nh co^ng trong mo^.t giai ddoa.n co' nhie^`u
thua^.n lo+.i cho mo^.t ngu+o+`i vie^'t tre? nhu+ to ^i tho+`i a^'y. Co'
the^? la` co' mo^.t phong tra`o sa'ng ta'c ro^.ng, co' mo^.t so^' co^ng
chu'ng kho^ng co' ddo`i ho?i qua' cao ve^` nghe^. thua^.t trong tho+`i
ddie^?m a^'y... 

* Nhu+ng cu~ng co' the^? la` anh dda~ co' nhu+~ng y' nghi~ bi quan ve^`
chi'nh mi`nh... 

- To^i dd* ddo.c va` dd* tha^'y nhu+~ng tha`nh tu+.u cu?a mo^.t so^' ngu+o+`i
la`m tho+ kha'c. Ddo' cu~ng la` ca'i to^i mong muo^'n mi`nh dda.t dde^'n va`
to^i tin, khi co' su+. "nha^.n ra" ddo' to^i se~ co' ddu+o+.c mo^.t su+. thay
ddo^?i to^'t c ho tho+ cu?a to^i. Mo^.t su+. thay ddo^?i ca^`n thie^'t. Ddo'
la` tu+. tin chu+' kho^ng pha?i la` bi quan. 

* La^u nay ngu+o+`i ddo.c ye^u tho+ anh la` ye^u ca'i mu+o+.t ma`, tru+~
ti`nh va` dda ca?m trong tho+. Gio+` anh muo^'n ddo^?i kha'c ddi thi` co'
co`n kho^ng mo^.t Ddo^~ Trung Qua^n cu?a Phu+o+.ng ho^`ng, mo^.t Ddo^~ Trung
Qua^n cu?a Que^ hu+o+ng nhu+ mo.i ngu+o+`i thu+o+`ng no'i? Ma` anh kho^ng
so+. anh se~ dda'nh ma^'t mi`nh "cu~" nhu+ng la.i kho^ng ti`m ra mi`nh
"mo+'i"? 

- Mo^.t khi dd* ye^n ta^m vo+'i nhu+~ng ca'i mi`nh dd* dda.t ddu+o+.c thi`
to^i dd* kho^ng muo^'n thay ddo^?i la`m gi`. Co`n ne^'u dd* muo^'n thay
ddo^?i thi` to^i cha^'p nha^.n ddie^`u ddo' nhu+ mo^.t thu+? tha'ch. Vo+'i
ngu+o+`i ddo.c thi` t o^i chi? mong, be^n ca.nh ca'i tru+~ ti`nh, ca'i buo^`n
nhe. nha`ng quen thuo^.c no+i to^i ca^`n quen the^m vo+'i ca'i ddau, ca'i day
du+'t, ca'i kha('c khoa?i na`o ddo'. Ho+n 10 na(m qua, to^i tu+. tha^'y mi`nh
cu+' nhu+ bi. ddo'ng ddinh va`o mo^.t, hai ba`i tho+ ddu+o+.c pho^? tha`nh ca
khu'c. Ma` to^i thi` quan nie^.m, mo^.t ba`i tho+ ddu+o+.c nhie^`u ngu+o+`i
bie^'t nha^'t chu+a cha('c dda~ la` ba`i tho+ hay nha^'t, u+ng y' nha^'t
vo+'i chi'nh ta'c gia?. 

* Va^.y thi` vo+'i ta'c gia? Ddo^~ Trung Qua^n, anh u+ng y' nha^'t ba`i na`o? 

Kho^ng u+ng y' ba`i na`o nha^'t ca?. Ngay ca? vo+'i nhu+~ng ba`i tru+o+'c
dda^y to^i ra^'t u+ng y', gio+` ddo.c la.i to^i cu~ng muo^'n su+?a chu+~a
ra^'t nhie^`u. Nhu+ vo+'i ba`i tho+ Me. ch1/4ng ha.n, mo^.t ba`i tho+ nhie^`u
ngu+o+`i cho la` ra^'t hay , to^i cu~ng tha^'y hay, tha^'y no' cha^n tha`nh
trong ca?m xu'c nhu+ng la.i tha^'y no' da`n tra?i trong the^? hie^.n; ma`
ne^'u ddu+o+.c quye^`n vie^'t la.i, co' le~ to^i se~ vie^'t co^ ddo.ng ho+n.
To^i ba^y gio+` ra^'t muo^'n ddu+o+.c ddo'ng ddi nh mo^.t la^`n nu+~a nhu+ng
ba(`ng nhu+~ng sa'ng ta'c kha'c cu?a ba^y gio+`. Va` ddo' la` thu+? tha'ch
cu?a chi'nh to^i. 

* Ddang co' ra^'t nhie^`u ca^y bu't tre? xua^'t hie^.n tre^n ca'c trang ba'o.
Ne^'u kho^ng no'i dde^'n mo^.t va`i ngoa.i le^. hie^'m hoi, ngu+o+`i ddo.c
va^~n tha^'y ho. thu+o+`ng gio^'ng nhau... Bu't tre? tru+o+'c dda^y va^~n la`
ddo^'i tu+o+.ng qu an ta^m, ddo.c va` cho.n cu?a anh. Anh nghi~ the^' na`o
ve^` ho.? 

- Lo+'p tre?, theo to^i, no'i chung i't co' khuynh hu+o+'ng rie^ng. To^i
cu~ng cho.n tho+ tre^n su+. tra^n tro.ng ca'i co' khuynh hu+o+'ng ddo' (du`
co' kha'c mi`nh), co`n hay hay do+? thi` co`n tu`y thuo^.c va`o su+. the^?
hie^.n cu?a tu+`ng ta'c gia?  va` su+. ca?m thu. rie^ng cu?a mo^~i ngu+o+`i
ddo.c. Ti`nh ye^u cu~ng la` mo^.t ma?ng quan tro.ng trong tho+ tre?, nhu+ng
ne^'u chi? nho^'t mi`nh trong nhu+~ng ca?m xu'c qua' rie^ng tu+, nho? be'
thi` de^~ sa va`o su+. ho+`i ho+.t. To^i thu+o+`ng ddo.c ddu+o+.c ddie^`u
na`y trong nhie^`u tho+ tre?. 

* Tru+o+'c dda^y, ngu+o+`i ta ba('t ga(.p anh la`m tho+ o+? ca'c qua'n ca`
phe^ vi?a he`, nay ve^` Tho+`i ba'o Kinh te^' tha^'y anh ngo^`i o+? nhu+~ng
qua'n sang ho+n, dde.p ho+n... Va^.y trong tho+ anh dd* co' gi` thay ddo^?i? 

Tru+o+'c dda^y, to^i cu~ng tu+o+?ng chi? o+? vi?a he` mo+'i la` cuo^.c
ddo+`i, mo+'i co' the^? la`m tho+. Ba^y gio+`, to^i dd* dde^'n, dd* ngo^`i
dde^? nha^.n ra dda^u cu~ng la` cuo^.c ddo+`i ca?; ngay nhu+~ng no+i sang
tro.ng, dde.p dde~ kia va^~n co' nhu+~ng bi ha`i ki.ch, nhu+~ng so^' pha^.n
cu?a con ngu+o+`i. Nhu+~ng ddie^`u a^'y se~ chi? da^~n cho tho+ nhu+~ng con
ddu+o+`ng pha?i dde^'n. 

* Anh dd* tu+`ng ho.c ddu+o+.c gi`, vo+'i ai ddo' trong ddo+`i... 

- Co' mo^.t ngu+o+`i a?nh hu+o+?ng lo+'n dde^'n ti'nh ca'ch, nghe^` nghie^.p
cu?a to^i. Anh vu+`a la` ba.n, vu+`a la` tha^`y - ngu+o+`i dd* giu'p ddo+~
to^i tho+`i tuo^?i tre? kho' kha(n ma` kho^ng ddo`i ho?i to^i tra? la.i gi`.
Anh - co' le~ - chi? c a^`n to^i tra? la.i cho nhu+~ng ngu+o+`i kha'c. Dda^'y
la` mo^.t ngu+o+`i ho+n 20 na(m qua chu+a tu+`ng ra kho?i nhu+~ng gia^'c mo+
cu?a to^i: Hoa`ng Ngo.c Bie^n.
				Thu'y Nga thu+.c hie^.n


Qua'n mu+a

1. Gi* tu+` mo^.t co+n mo+ dde.p
gio.t su+o+ng tre^n ma('t  Hu+o+ng
gu+o+ng ma(.t nghie^m trang 
      ma` tre? ranh cu?a Ye^n 
Huye^`n bu. ba^~m 
Thu?y ho^`n nhie^n

2. Gia~ tu+` va` chie^m ngu+o+~ng 
ve? dde.p thie^'u phu. cu?a Nga 
ta^m ho^`n dda^'t phu+o+ng Nam     
      cu?a Die^.u 
su+. o^`n a`o cu?a Khanh 
ve? tra^`m tu+ cu?a Cha'nh 
gu+o+ng ma(.t ha`i hu+o+'c, buo^`n 
        phie^`n cu?a San 
ma`u na^u bie^?n cu?a Loan
       To^i ddi...

3. Ga~ Di-gan tuo^?i bo^'n ba 
vui ve? va` muo^.n phie^`n 
      ye^u ddu? thu+' 
tru+` ye^u chi'nh mi`nh

4. Gi* tu+` mo^.t co+n mo+ dde.p 
ba^y gio+` to^i la^`m lu~i 
vo+'i no^~i co^ ddo+n tha('p ddo? dda^`u 
     ddie^'u thuo^'c cu?a mi`nh
To^i - ga~ Di-gan kho^ng Ddo^ng A^u, 
kho^ng Phi Cha^u, kho^ng Do Tha'i - 
chu+a  tu+`ng ra kho?i bie^n gio+'i ba?n ddo^`. 
mang nhu+~ng te^n ngu+o+`i 
       trong ba lo^ dde^? go.i te^n 
       dde^? so^'ng va` dde^? che^'t

5. Bao gio+` Hu+o+ng la^'y cho^`ng 
nho+' cho to^i mo^.t do`ng tin 
       nha('n 
bao gio+` Die^.u tha^.t su+. ha.nh 
        phu'c (!?) 
nho+' go.i cho to^i hay 
bao gio+` Cha'nh cu+o+'i ddu+o+.c 
       nie^`m vui 
ddu+`ng que^n to^i nhe' 
       va` Khanh nu+~a 
ddu+`ng dde^? dda' so?i la`m hoang    
         khu vu+o+`n cu?a mi`nh 
nhu+~ng no^'t nha.c xanh gieo xuo^'ng
ddang mo.c tha`nh ca^y
       va` Ye^n - ra^'t ga^`y
giu+~ giu`m to^i mu`i hoa su+~a

6. Tre^n ddu+o+`ng phi'a hoa`ng 
     ho^n ti'm ddo?
to^i se~ que^n no^~i nga^.m ngu`i
tre^n ddu+o+`ng phi'a cha^n tro+`i 
     ti'm ddo?
To^i nhe. nha`ng ma^y tro^i.
(1997)

Ddo^~ Trung Qua^n